مطالعات فرهنگی
علیرضا قربانی؛ نازمحمد اونق؛ عبدالرضا صالحی
چکیده
جوانان سرمایه‌های ارزشمند جامعه بوده و آینده آن جامعه را رقم خواهند زد. شناخت ابعاد و عوامل مختلف مؤثر بر جوانان امری ضروری و چاره‌جویی و حل مشکل آنان از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این مقاله تحلیل جامعه‌شناختی عوامل اجتماعی فرهنگی مؤثر بر انزوای اجتماعی با مطالعه موردی شهر باغبهادران بوده است. روش تحقیق توصیفی و پیمایشی است ...
بیشتر
جوانان سرمایه‌های ارزشمند جامعه بوده و آینده آن جامعه را رقم خواهند زد. شناخت ابعاد و عوامل مختلف مؤثر بر جوانان امری ضروری و چاره‌جویی و حل مشکل آنان از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این مقاله تحلیل جامعه‌شناختی عوامل اجتماعی فرهنگی مؤثر بر انزوای اجتماعی با مطالعه موردی شهر باغبهادران بوده است. روش تحقیق توصیفی و پیمایشی است و جامعه آماری، جوانان 17 تا 25 سال باغبهادران است. این جامعه آماری شامل 2000 نفر است که 322 نفر به روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای متناسب انتخاب گردیدند. چارچوب نظری این پژوهش با استفاده از اندیشمندان مختلف چون دورکیم، هاری آلپر، مرتن، زیمل، آلموند، پاول، اینگلهارت، گوئن، گیدنز و مارکوزه است. یافته‌ها نشان داد بین دینداری، مشارکت اجتماعی و انزوای اجتماعی رابطه مستقیم وجود دارد ولی معنادار نیست. بین پایگاه اجتماعی اقتصادی و انزوای اجتماعی رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. بین میزان تماشای رسانه‌های جمعی و انزوای اجتماعی رابطه مستقیم و معنادار وجود دارد. همچنین بین پایگاه اجتماعی اقتصادی و میزان تماشای رسانه‌های جمعی با انزوای اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد دو متغیر مستقل و یک متغیر وابسته مدل خوبی بوده و قادر هستند انزوای اجتماعی را تبیین کنند. همچنین در مدل‌یابی معادلات ساختاری رسانه و پایگاه اقتصادی‌‌ـ‌‌اجتماعی توانسته بودند برازش مناسبی ارائه نمایند. در نتیجه، عوامل اجتماعی فرهنگی تبیین‌کننده انزوای اجتماعی است.
آذر قلی‌زاده؛ نرگس کشتی آرای؛ مریم سهرابی رنانی
چکیده
هدف از این پژوهش، مطالعه «نقش به‌کارگیری مهارت‌های مدیریت تنوع فرهنگی مدیران دبیرستان‌های شاهین‌شهر در ارتقای سطح مشارکت اجتماعی دانش‌آموزان در سال تحصیلی 89-1388» بود. نتایج پژوهش نشان داد میانگین مشارکت اجتماعی دانش‌آموزان بر حسب میزان به‌کارگیری مهارت‌های مدیریت تنوع فرهنگی تفاوت معناداری داشت و با افزایش مهارت‌های ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، مطالعه «نقش به‌کارگیری مهارت‌های مدیریت تنوع فرهنگی مدیران دبیرستان‌های شاهین‌شهر در ارتقای سطح مشارکت اجتماعی دانش‌آموزان در سال تحصیلی 89-1388» بود. نتایج پژوهش نشان داد میانگین مشارکت اجتماعی دانش‌آموزان بر حسب میزان به‌کارگیری مهارت‌های مدیریت تنوع فرهنگی تفاوت معناداری داشت و با افزایش مهارت‌های مدیریت تنوع فرهنگی مدیران، میزان مشارکت اجتماعی دانش‌آموزان نیز ارتقا یافته بود. از طرفی میانگین مشارکت اجتماعی دانش‌آموزان بر حسب میزان به‌کارگیری مهارت‌های مدیریت تنوع دینی ـ مذهبی و بر حسب میزان به‌کارگیری مهارت‌های مدیریت تنوع قومی ـ نژادی نیز متفاوت و معنادار بود؛ ازاینرو میتوان عامل به‌کارگیری مهارت‌های مدیریت تنوع فرهنگی (در ابعاد تنوع قومی ـ نژادی و تنوع دینی ـ مذهبی) توسط مدیران را در افزایش سطح مشارکت اجتماعی دانش‌آموزان مؤثر دانست.
ارتباطات میان‌فرهنگی
معصومه تقی زادگان؛ محمدرضا مریدی؛ بهزاد مریدی
چکیده
گفتمان‌های موجود در مورد همگرایی شیعه و سنی، شامل سه گفتمان «تقریب مذاهب»، «وحدت اسلامی»، و «انسجام اجتماعی» هستند، اما فارغ از گفتمان‌ها، مقاله حاضر الگوهای فرهنگی همسازی میان شیعه و سنی در منطقۀ لارستان (جنوب استان فارس) و بستک (غرب استان هرمزگان) را با رویکرد اجتماعی مطالعه می‌کند. هدف این مقاله، بررسی ابعاد ...
بیشتر
گفتمان‌های موجود در مورد همگرایی شیعه و سنی، شامل سه گفتمان «تقریب مذاهب»، «وحدت اسلامی»، و «انسجام اجتماعی» هستند، اما فارغ از گفتمان‌ها، مقاله حاضر الگوهای فرهنگی همسازی میان شیعه و سنی در منطقۀ لارستان (جنوب استان فارس) و بستک (غرب استان هرمزگان) را با رویکرد اجتماعی مطالعه می‌کند. هدف این مقاله، بررسی ابعاد مختلف این الگوی فرهنگی است و پرسش‌های پژوهش عبارتند از اینکه: درجه همزیستی و مدارای فرهنگی میان شیعه و سنی در این منطقه تا چه حد است؟ همچنین، درجه تعصبگرایی قومی و مذهبی در میان این دو گروه مذهبی چگونه است؟ برای پاسخ به این پرسشها، به مطالعه میدانی و مصاحبه پیمایشی با 420 نفر از اهل تشیع و تسنن در منطقه لارستان و بستک پرداختهایم. نتایج پژوهش نشان میدهد که در جنوب استان فارس، همزیستی، همگرایی، و درهمتنیدگی اجتماعی بین شیعیان و اهل تسنن وجود دارد.
فضای مجازی و فرهنگ متاورس
بهناز احمدوند؛ آرتین جهانشاهی
چکیده
دسنترالند یک بازی متاورس مبتنی بر بلاک‌چین اتریوم است که شبکه‌ای از کاربران را از سراسر جهان به مشارکت، تعامل و بازی در دنیای مجازی دعوت می‌کند. در این پلتفرم کاربران می‌توانند از طریق درگاه‌های درون‌برنامه‌ای و شبکه همتا به همتا به خرید و فروش املاک مجازی بپردازند. کاربران می‌توانند از طریق خریداری توکن‌های لَند، صاحب املاک ...
بیشتر
دسنترالند یک بازی متاورس مبتنی بر بلاک‌چین اتریوم است که شبکه‌ای از کاربران را از سراسر جهان به مشارکت، تعامل و بازی در دنیای مجازی دعوت می‌کند. در این پلتفرم کاربران می‌توانند از طریق درگاه‌های درون‌برنامه‌ای و شبکه همتا به همتا به خرید و فروش املاک مجازی بپردازند. کاربران می‌توانند از طریق خریداری توکن‌های لَند، صاحب املاک مجازی شوند. به علت وابستگی جدایی‌ناپذیر محتوا از پلتفرم، رابطه مالکیت صاحبان املاک مجازی از طریق قرارداد شرایط خدمات تنظیم یافته است. شرایط خدمات، به‌عنوان قراردادی جایز و الحاقی مابین مالک پلتفرم و کاربر است که در آن سیاست‌ها و الزامات حاکم بر بازی ارائه شده است. مقاله حاضر با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، از جمله قراردادهای دسنترالند، درصدد بررسی وضعیت حقوق مالکیتی صاحبان املاک مجازی در رابطه با صاحبان پلتفرم است. بر اساس قرارداد شرایط خدمات متاورس دسنترالند، مالکیت عناوین و حقوق مربوط به کدی که پلتفرم برپایۀ آن ایجاد شده است و نیز آیتم‌های پیش‌فرض بازی به‌طور مطلق در اختیار مالکان پلتفرم و مجوزدهندگان آن است. در مقابل، صاحبان املاک دارای حقوق مالکیتی مربوط به عناوین و زمین مجازی مربوطه هستند. مالک زمین حق دارد حقوق مالکیتی خود را اعمال کرده و در آن جز محتوای ممنوع شده توسط قرارداد شرایط خدمات، هر محتوایی را با توجه به سیاست‌ها و ضوابطی که برای محدوده ملک خود تعیین می‌کند، منتشر کند. قرارداد شرایط خدمات به‌طور عمده به نفع پلتفرم تنظیم شده است و اختیارات گسترده‌ای برای خاتمه و تعلیق قرارداد بدون اطلاع قبلی شناسایی شده است. با عنایت به وابستگی مالکیت مالک به کد پلتفرم و نیز ارزش‌گذاری جمعی نسبت به دارایی‌های دیجیتال، در صورت تصمیم مالکان پلتفرم بر انحلال آن، مالکیت کاربر متزلزل به نظر می‌رسد.
مطالعات فرهنگی
آرش حیدری؛ سیده مهشاد مهاجرانی
چکیده
مطالعۀ حیات شهری ذیل منطق آسیب‌شناختیِ رایجی قرار گرفته است که بر مبنای درکی خاص از حاشیه‌نشینی و مشتقاتش استوار شده است. حاشیه در این منطق رایج چیزی است بیرون از شهر و یا جزیره‌ای است جدا افتاده از متن. منطقۀ کهریزک یکی از مناطق تهران است که ذیل چنین درک آسیب‌شناختی رایجی فهمیده می‌شود؛ بی‌آنکه منطق تولید و بازتولیدش همچون حاشیه ...
بیشتر
مطالعۀ حیات شهری ذیل منطق آسیب‌شناختیِ رایجی قرار گرفته است که بر مبنای درکی خاص از حاشیه‌نشینی و مشتقاتش استوار شده است. حاشیه در این منطق رایج چیزی است بیرون از شهر و یا جزیره‌ای است جدا افتاده از متن. منطقۀ کهریزک یکی از مناطق تهران است که ذیل چنین درک آسیب‌شناختی رایجی فهمیده می‌شود؛ بی‌آنکه منطق تولید و بازتولیدش همچون حاشیه مورد بررسی قرار گیرد. مسئله اینجاست که حاشیه حاشیه می‌شود. فرایند حاشیهشدن محور اصلیِ مطالعۀ حاضر است. مطالعۀ حاضر بنا دارد تولید و بازتولید کهریزک همچون حاشیه را در منطق روابط نیروها مورد بررسی قرار دهد. بهاینترتیب، با منطقی تبارشناسانه به بررسی نسبت نیروها در چگونگی حاشیهشدنِ کهریزک پرداختهایم. نتایج مطالعۀ تاریخی چهار لحظۀ مهم را پیش روی ما میگذارند: تأسیس کارخانۀ قند، اصلاحات ارضی، تبدیل کهریزک به بارانداز، برساخت کهریزک در تاریخ شفاهی. نسبت این چهار لحظه در فرایند تاریخی تلاقیشان مورد بحث قرار قرار گرفته است.
ارتباطات میان‌فرهنگی
مجید فولادیان؛ نیلوفر خاوری خراسانی
چکیده
بیشتر جوامع امروزی آمیخته از مردمانی با فرهنگ‌ها، ملیت‌ها و قومیت‌های گوناگون هستند. امروزه، مهاجرت و ارتباط میان ملیت‌ها امری عادی و گاهی ضروری تلقی می‌شود؛ ازاینرو، پذیرش ملیت‌های مختلف از سوی یکدیگر و نبود فاصلۀ اجتماعی بین آنها امری لازم برای جوامع متکثر خواهد بود. ایران سال‌ها پذیرای تعداد زیادی از مهاجران افغانستانی ...
بیشتر
بیشتر جوامع امروزی آمیخته از مردمانی با فرهنگ‌ها، ملیت‌ها و قومیت‌های گوناگون هستند. امروزه، مهاجرت و ارتباط میان ملیت‌ها امری عادی و گاهی ضروری تلقی می‌شود؛ ازاینرو، پذیرش ملیت‌های مختلف از سوی یکدیگر و نبود فاصلۀ اجتماعی بین آنها امری لازم برای جوامع متکثر خواهد بود. ایران سال‌ها پذیرای تعداد زیادی از مهاجران افغانستانی و مسافران عراقی است. با توجه به اهمیت نحوه و کیفیت ارتباط بین ملیت‌ها و نقش تعیینکنندۀ نگرش جامعۀ میزبان در این امر، این مقاله با هدف بررسی نگرش دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد به چهار ملیت عراقی، افغانستانی، آمریکایی و هلندی انجام شده است. روش پژوهش به شیوۀ پیمایشی بود. حجم نمونه 197 نفر بود که به روش تصادفی انتخاب شدند و مقیاس بوگاردس را برای چهار ملیت ذکرشده پر کردند. تحلیل آماری داده‌ها نشان داد که دانشجویان ایرانی تفاوت چشمگیری در نگرش خود به این چهار ملیت دارند. مطابق با نتیجۀ این پژوهش، هلند به‌عنوان نمایندۀ اروپاییان از بیشترین میزان پذیرش در بین دانشجویان ایرانی برخوردار است، در مقامهای دوم و سوم بهترتیب آمریکا و افغانستان قرار دارند و در آخر، عراق کمترین میزان پذیرش را در بین دانشجویان ایرانی دارد.
سعیده قاسمی؛ سید مهدی سجادی؛ محسن ایمانی
چکیده
جزم‌اندیشی و به‌تبع آن جزم‌گرایی به مخدوش شدن تعاملات انسانی و ایجاد تضادها و کشمکش‌های بین‌فردی در سطوح مختلف اجتماعی، از خانواده گرفته تا گروه‌ها و احزاب مختلف و در سطح کلان، حتی بین دو جامعه منجر می‌شود. در این مقاله پس از توصیف و تبیین مفهومِ جزم‌گرایی و زیبایی‌شناسی، به واکاوی مبانی مورد اعتقاد جزم‌اندیش‌ها و سپس به استنتاج ...
بیشتر
جزم‌اندیشی و به‌تبع آن جزم‌گرایی به مخدوش شدن تعاملات انسانی و ایجاد تضادها و کشمکش‌های بین‌فردی در سطوح مختلف اجتماعی، از خانواده گرفته تا گروه‌ها و احزاب مختلف و در سطح کلان، حتی بین دو جامعه منجر می‌شود. در این مقاله پس از توصیف و تبیین مفهومِ جزم‌گرایی و زیبایی‌شناسی، به واکاوی مبانی مورد اعتقاد جزم‌اندیش‌ها و سپس به استنتاج اصول و روش‌های تربیت اجتماعی برخاسته از این نوع مبانی پرداخته شده است. همچنین مبانی زیبایی‌شناسانه بر اساس آرای اندیشمندان مختلف و اصول و روش‌های تربیت اجتماعی که از این مبانی زیبایی‌شناسانه قابل استنباط است،ارائه شده است. در نهایت به هدف نهایی این مقاله، یعنی ارائة اصولِ تربیت اجتماعی زیبایی‌شناسانه برگرفته از پاردایمهای تربیت اجتماعی زیبایی‌شناسانه و به‌کارگیری آن از طریق نظام تربیتی برای اصلاح و یا تعدیل اثرات سوء تربیت اجتماعی جزمگرایانهپرداخته شده است.
نظریه و نقد
محمدمهدی مظهری؛ مریم ارمغان؛ فریبا البرزی
چکیده
در تحلیل انتقادی ادوارد سعید از «شرق‌شناسی»، بازنمود تصویری شرق در هنر و پژوهش‌های علمی غرب و محاط کردن آن در نظم استعماری و معنابخشی به آن، تنها تحریفی ایدئولوژیک برای دستیابی به نظمِ جهانِ سیاسی نوظهور (دوران مدرن) نیست، بلکه آرایش و تصور کاملاً منسجمی است که مشرق‌زمین را به‌عنوان واقعیتی متمایز، با فاصله از جهان غرب و ابژه‌ای ...
بیشتر
در تحلیل انتقادی ادوارد سعید از «شرق‌شناسی»، بازنمود تصویری شرق در هنر و پژوهش‌های علمی غرب و محاط کردن آن در نظم استعماری و معنابخشی به آن، تنها تحریفی ایدئولوژیک برای دستیابی به نظمِ جهانِ سیاسی نوظهور (دوران مدرن) نیست، بلکه آرایش و تصور کاملاً منسجمی است که مشرق‌زمین را به‌عنوان واقعیتی متمایز، با فاصله از جهان غرب و ابژه‌ای برای برآوردن میلِ شناخت غربی، سازماندهی و تولید می‌کند. با این نگاه، نمایشگاه جهانی نیز عرصه و فرصتی برای نمایش دنیاهای متفاوت غربی/ شرقی است؛ جایی‌که فرهنگ‌های متقابل منطقی/ خیالی و نظمِ تاریخی/ بی‌نظمی اسطوره‌ای در مقابل هم، درون ویترینی صف‌آرایی می‌کنند. دراین‌میان، حضور ایران به‌دلیل موقعیت راهبردی تازه‌به‌دست‌آمده در دورۀ پهلوی اول و به‌سبب تاریخ کهنِ علم و هنرش در نزد مستشرقان و نهادهای دانش غربی اهمیت ویژه‌ای یافت و لازم بود که متناسب با طبقه‌بندی ساختار دانش و تاریخ‌نگاری وابسته به آن، بازنمایی شود. غرفه‌های ایران در نمایشگاه‌های جهانی، منابعی بودند که مفاهیم و قواعد سیاست‌زدۀ خوانش تاریخی هماهنگ با شرق‌شناسی شرق‌شناسان، برپایۀ آنها ساخته می‌شدند. در اینجا به‌منظور روشن‌تر شدن بحث و به‌عنوان نمونه، بر راهبردهای رویارویی گفتمانی حضور ایران در سه نمایشگاه جهانی هنر فیلادفیا (1926)، هنر و معماری برلینگتون (1931)، و بروکسل (1935) تمرکز کرده‌ایم. مقاله حاضر با تکیه بر رهیافت تحلیل گفتمان، در جست‌وجوی پاسخی است برای پرسش «انتظارات گفتمان شرق‌شناسانه چگونه از مسیر برگزاری نمایشگاه‌های جهانی برآورده میشد؟» تا رابطه‌ای معنادار میان رهیافت‌های اورینتالیستی و اهداف آن با بازنمایی کالبدی، محتوایی، و کارکردی معماری این غرفه‌ها پیدا کند. یافته‌ها نشان داد معماری غرفه‌های ایرانی در این نمایشگاه‌های جهانی به‌گونه‌ای است که ایستادن در میانۀ توقعات گفتمان شرق‌شناسی را مانند شیئی موزه‌ای بازمی‌تاباند که هنر ایران را در نظم نمایشگاهی محاط و محصور کرده است و به غرب برای نمایش ایران اگزوتیک یاری می‌رساند.
آموزش عالی
زهرا ماهر
چکیده
پیامدهای کرونا برای اقتصاد، سیاست، فرهنگ، حوزۀ عمومی، و زندگی روزمرۀ مردم آشکار است. برپایۀ دیدگاه صاحب‌نظران آموزش عالی، پیامدهای کرونا برای آموزش به‌طور عام و آموزش عالی به‌شکل خاص، نه‌تنها کمتر از نهادهای اجتماعی دیگر نیست، چه‌بسا فراگیرتر نیز هست. نخستین و مهم‌ترین اثر و پیامد آسیب‌زای کرونا، مربوط به بخش و کارکرد «آموزش» ...
بیشتر
پیامدهای کرونا برای اقتصاد، سیاست، فرهنگ، حوزۀ عمومی، و زندگی روزمرۀ مردم آشکار است. برپایۀ دیدگاه صاحب‌نظران آموزش عالی، پیامدهای کرونا برای آموزش به‌طور عام و آموزش عالی به‌شکل خاص، نه‌تنها کمتر از نهادهای اجتماعی دیگر نیست، چه‌بسا فراگیرتر نیز هست. نخستین و مهم‌ترین اثر و پیامد آسیب‌زای کرونا، مربوط به بخش و کارکرد «آموزش» دانشگاهی است. آموزش حضوری برای زمان قابل‌توجهی معلق ماند و برنامه‌های حضوری آموزش استاد‌ـ‌‌شاگردی و فعالیتهای مربوط به تدریس سنتی به‌حاشیه رفت. در پژوهش حاضر، سعی شده است تجربه‌های زیسته و ادراک دانشجویان و مدرسان نظام آموزش مجازی، بازنمایی شود؛ بنابراین، هدف اصلی پژوهش، بررسی ادراک‌ها و تجربۀ زیسته استادان و دانشجویان دانشگاه اصفهان از آموزش مجازی در دوران کرونا است تا با شناخت مؤلفه‌های اجتماعی و فرهنگی دخیل در فرایند آموزش مجازی، مهم‌ترین آسیبهای (چالش‌های) این نوع آموزش در دانشگاه شناسایی، و با تکیه بر این یافته‌ها، راهکارهای مؤثری برای تقویت آموزش مجازی در دانشگاه ارائه شود. روش به‌کاررفته برای انجام پژوهش، روش کیفیِ «پدیدارشناختی» و جامعۀ آماری بخش کیفی پژوهش، دربردارندۀ کلیۀ استادان و دانشجویان دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 1400-1399 بوده است. مجموع شرکت‌کنندگان در بخش کیفی پژوهش، 32 نفر بوده‌اند که 14 نفر از آنها از استادان و 18 نفر از دانشجویان بودند که براساس نمونه‌گیری هدفمند ترکیبی، انتخاب شدند. دادههای پژوهش با استفاده از روش هفت‌مرحله‌ای کلایزی (1978) تجزیه‌و‌تحلیل شده است. برپایۀ یافته‌های پژوهش، آسیبهای آموزش مجازی عبارت‌اند از: «آسیبهای آموزشی»، «آسیبهای مربوط به فرهنگ دانشگاهی»، «آسیبهای مربوط به زیرساخت‌های اجتماعی‌ـ‌اقتصادی»، و «آسیبِ کاهش حس حضور».
محمدباقر علیزاده اقدم؛ محمد شیری؛ سجاد اجاقلو
چکیده
این مقاله به بررسی هویت اجتماعی دانش‌آموزان مقطع متوسطه با تأکید بر بُعد هویت ملی آنان می‌پردازد. در این مقاله سعی شده به این پرسش پاسخ داده شود که چگونه می‌توانیم میزان تعلق به هویت ملی دانش‌آموزان را افزایش دهیم؟ جامعه هدف دانش‌آموزان، دو دبیرستان از نواحی یک و دو شهر زنجان و به تعداد 700 نفر بوده که از آن تعداد، 30 نفر به منظور حضور ...
بیشتر
این مقاله به بررسی هویت اجتماعی دانش‌آموزان مقطع متوسطه با تأکید بر بُعد هویت ملی آنان می‌پردازد. در این مقاله سعی شده به این پرسش پاسخ داده شود که چگونه می‌توانیم میزان تعلق به هویت ملی دانش‌آموزان را افزایش دهیم؟ جامعه هدف دانش‌آموزان، دو دبیرستان از نواحی یک و دو شهر زنجان و به تعداد 700 نفر بوده که از آن تعداد، 30 نفر به منظور حضور در کارگاه انتخاب شدند. نوع پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و حل مسئله و بر اساس زمانی، طولی و پانلی بوده است. روش تحقیق از نوع کیفی و با تأکید بر تکنیک PCM (مدیریت سیکل پروژه) بوده است. در بحث مبانی نظری علاوه بر دیدگاه‌های خرد، کلان و تلفیقی راجع به هویت، از نظریات تاجفل، گیدنز، جنکینز و پیتربورک نیز استفاده شده است. جمع‌آوری اطلاعات از طریق تشکیل کارگاه‌ها و پرسشنامه حاصل شده است. یافته‌های تحقیق نشان میدهد میزان تعلق به هویت ملی کل دانش‌آموزان در مقایسه با قبل از اجرای طرح، 10 درصد افزایش یافته است. میزان تعلق به هویت ملی در بین دانش‌آموزان پسر، 15 درصد و در بین دختران 5 درصد در مقایسه با قبل از اجرای طرح افزایش یافته است. میانگین نمره هویت تک‌تک دانش‌آموزان دختر و پسر در مقایسه با قبل از اجرای طرح، تقریباً دو برابر شده است. همچنین میزان آشنایی دانش‌آموزان با مشاهیر و مفاخر ایران‌زمین، عناصر فرهنگ ملی، آثار تاریخی و ملی ایران‌زمین، موسیقی ایرانی و برخی اسطوره‌های ملی ـ که شاخص‌های هویت ملی هستند ـ در مقایسه با قبل از اجرای طرح، دو برابر شده است.
علوم اجتماعی و ارتباطات
سعید رضا عاملی؛ سیده فرزانه سیاسی راد
چکیده
استفاده از شبکه‌‍‌های مجازی، جهانی‌‌شدن فرهنگ‌های رسانه‌ای و ظهور عرصۀ عمومی فرهنگی موجب توجه به نظریه‌های شهروندی فرهنگی در توصیف مشارکت‌های شهروندی کاربران فضای مجازی شده است. در این مقاله با استفاده از این فضای نظری و روش تحلیل محتوای مردم‌نگارانه تلاش شده است تا ماهیت مشارکت‌های شهروندی کاربران جوانِ شبکه مجازی اینستاگرام ...
بیشتر
استفاده از شبکه‌‍‌های مجازی، جهانی‌‌شدن فرهنگ‌های رسانه‌ای و ظهور عرصۀ عمومی فرهنگی موجب توجه به نظریه‌های شهروندی فرهنگی در توصیف مشارکت‌های شهروندی کاربران فضای مجازی شده است. در این مقاله با استفاده از این فضای نظری و روش تحلیل محتوای مردم‌نگارانه تلاش شده است تا ماهیت مشارکت‌های شهروندی کاربران جوانِ شبکه مجازی اینستاگرام و میزان انطباق این مشارکت‌ها با شهروندی ملّی ایشان بررسی شود. بر اساس یافته‌ها 69درصد محتواهای به‌اشتراک گذاشته شده در صفحه‌های عمومی جریان اصلی، صفحه‌های طنز و سرگرمی دربرگیرندۀ مضامین «فردگرایانه» بوده و اغلب در راستای علایق و دغدغه‌های فردی کاربران و تمایل آنها به لذت و سرگرمی به اشتراک گذاشته شده‌اند. به‌علاوه، این مضامین بیش از آنکه با چارچوب شهروندی ملّی منطبق باشند تابع فرهنگ‌های موجود در عرصۀ عمومی جهانی بوده‌اند. با این حال فراوانی بیشتر مضامین فردگرایانه نسبت به مضامین جمع‌گرایانه به‌معنای بی‌توجهی کامل آنان به کنش‍گری در مقیاس ملّی نبوده، به‌گونه‌ای‌که 21درصد مضامین موجود در این صفحه‌ها به شهروندی رسمی و جمع‌گرایانه اختصاص یافته است و کاربران به‌واسطه آنها به تعلقات، وظایف و مسائل مرتبط با سطح ملّی بازگشته‌اند. در بخش نتیجه‌گیری ضرورت بازتعریف مفهوم مشارکت‌های شهروندی مبتنی بر اقتضائات فضای مجازی، عدم امکان اتخاذ رویکردهای مطلقاً مثبت و یا منفی به پیامدهای مشارکت‌های مجازی بر شهروندی ملی، ضرورت توجه همزمان به فرصت‌ها و آسیبهای این فضا و نیاز به گسترش آموزش‌های مرتبط با «شهروندی فرهنگی» مورد تأکید قرار گرفته است.
فارابی و سیاستگذاری فرهنگی
جعفر شانظری
چکیده
سعادت‌طلبی، نیک‌بختی و کمال‌خواهی در گوهر وجود آدمیان سرشته شده و بی‌تردید تمامی انسان‌ها در طول زندگی خود در جستجوی کامیابی، رستگاری و خوشبختی خوداند. ازاینرو مسئله سعادت و نیک‌بختی از دیرگاه در حوزه علم النفس و انسان‌شناسی همواره دغدغه اندیشمندان و حکیمان در طول تاریخ تفکر و اندیشه بوده است و گویا گمشده انسان سعادت اوست. فارابی ...
بیشتر
سعادت‌طلبی، نیک‌بختی و کمال‌خواهی در گوهر وجود آدمیان سرشته شده و بی‌تردید تمامی انسان‌ها در طول زندگی خود در جستجوی کامیابی، رستگاری و خوشبختی خوداند. ازاینرو مسئله سعادت و نیک‌بختی از دیرگاه در حوزه علم النفس و انسان‌شناسی همواره دغدغه اندیشمندان و حکیمان در طول تاریخ تفکر و اندیشه بوده است و گویا گمشده انسان سعادت اوست. فارابی معلم ثانی سعادت انسان را به «الخیر المطلوب لذاته الذی لیس ورائه شیء آخر یمکن أن یناله الإنسان» و ابنسینا به «هی افضل ما سعی الحیّ لتحصیله» و به دیگرعبارات مشابه تعریف نموده و البته دیگر اندیشمندان نیز هر یک، از منظر و مبنای منتخب، سعادت و نیک‌بختی انسان را مورد شناسایی قرار داده‌اند. در این نوشتار نخست به تبیین و تحلیل دیدگاه ها و رویکردهای عقلی و نقلی پرداخته، سپس نظر فارابی در مسئله سعادت را تحلیل و تمایز دیدگاه او را با دیگر آراء اشاره نموده و سرانجام به داوری برترین سخن در تبیین کامیابی و نیک‌بختی انسان خواهیم پرداخت.
نرگس تاجیک؛ حاتم قادری
چکیده
یکی از اتهامات منجر به محکومیت سقراط، بی‌دینی بود. از آنجا که آتن نیز مانند دیگر دولت شهرهای یونان عصر سقراط، مذهبی مدنی داشت یا به‌عبارتی مذهب و سیاست درهم‌تنیده بودند، بی‌دینی به‌منزله عامل تهدید دولت‌شهر و جرمی مدنی محسوب میشد. بنابراین اتهامات مذهبی میتوانست همچون یک اقدام سیاسی خرابکارانه، سقراط را به مرگ محکوم کند. از طرفی ...
بیشتر
یکی از اتهامات منجر به محکومیت سقراط، بی‌دینی بود. از آنجا که آتن نیز مانند دیگر دولت شهرهای یونان عصر سقراط، مذهبی مدنی داشت یا به‌عبارتی مذهب و سیاست درهم‌تنیده بودند، بی‌دینی به‌منزله عامل تهدید دولت‌شهر و جرمی مدنی محسوب میشد. بنابراین اتهامات مذهبی میتوانست همچون یک اقدام سیاسی خرابکارانه، سقراط را به مرگ محکوم کند. از طرفی در آپولوژی شواهدی دال بر دینداری سقراط وجود دارد که بهصورت سوگند به خدایان دولت‌شهر یا یادآوری خدمت به آنها، در اتهام بی‌دینی شبهه ایجاد می‌کند و این پرسش را دامن میزند که چرا سقراط بهرغم وجود شواهدی مبنیبر دینداریاش به اعدام محکوم می‌شود؟ این مقاله، ضمن نشان دادن ماهیت دینداری سقراط، تفسیری از نزاع خاموش سقراط و آتن که در صحنه دادگاه و اظهار دفاعیاتش آشکار می‌شود، بهدست میدهد. بر این اساس، ضمن اشاره مقدماتی به جایگاه دین در دولت‌شهر آتن، توضیح داده می‌شود که سقراط در پیام و ارتباط الهی غرق نمیشود بلکه با وارد کردن توجیهات شخصی مبتنی بر سلبیت، به تجربه شخصی ایمان دینی می‌پردازد و دین رسمی را بهچالش می‌گیرد؛ بدون آنکه دین جدیدی را جایگزین کند.
رضا صمیم
چکیده
سبک زندگی هرچند اصطلاحی صرفا جامعه‌شناختی نیست لیکن مفهوم‌پردازی خود را تا حدود زیادی مدیون مطالعات جامعه‌شناختی‌ای است که از بدو تاسیس این رشته بر روی این مفهوم صورت گرفته است. مفهوم‌پردازی سبک زندگی به عنوان مسئله‌ای پژوهشی به دوران کلاسیک این رشته در قرن 19 میلادی باز می‌گردد. در این زمان تمرکز اصلیِ پیشگامان جامعه‌شناسی در ...
بیشتر
سبک زندگی هرچند اصطلاحی صرفا جامعه‌شناختی نیست لیکن مفهوم‌پردازی خود را تا حدود زیادی مدیون مطالعات جامعه‌شناختی‌ای است که از بدو تاسیس این رشته بر روی این مفهوم صورت گرفته است. مفهوم‌پردازی سبک زندگی به عنوان مسئله‌ای پژوهشی به دوران کلاسیک این رشته در قرن 19 میلادی باز می‌گردد. در این زمان تمرکز اصلیِ پیشگامان جامعه‌شناسی در کنار توضیح تفاوت‌های جامعه و اجتماع، بررسی اشکال و الگوهای سبک زندگی انسان‌ها در جامعة جدید بود. در ایران نیز چندی است این اصطلاح در فضای آکادمیک به موضوعی قابل توجه در هدایت تحقیقات و انجام پژوهش‌های مختلف تبدیل شده است. در اینجا این سؤال به وجود می‌آید که آیا میتوان به معنایی که در اروپای قرن نوزدهم و بیستم میلادی سبک زندگی به عنوان مسئله‌ای جامعه‌شناختی طرح گردید در جامعة ایرانی نیز به عنوان مسئله‌ای جامعه‌شناختی صورتبندی گردد؟ و آیا پژوهش‌های جامعه‌شناختی صورت گرفته تاکنون توانسته در تمام ابعادِ یک پژوهش، چون طرح مسئله، مفاهیم و نظریات، روش‌ها و یافته‌ها به صورتبندی خود منطبق با چارچوب‌های مسئله‌مندیِ سبک زندگی در جامعه ایرانی بپردازد؟ در جهت پاسخگویی به این سؤال در مقالة حاضر، یازده مقاله علمی- پژوهشی که با رویکرد جامعه‌شناختی درباب سبک زندگی در ایران به نگارش درآمده و چاپ شده را با روش تحلیل متنی بررسی نموده‌ایم. در این پژوهش هدف آن بوده که با توجه به نگاه جامعه‌شناختی به مفهوم سبک زندگی، رویکرد مقالاتی که به عنوان نمونه انتخاب شده‌اند را در تمام ابعاد پژوهش مورد ارزیابی قرار دهیم.
مهدی لقمان‌نیا؛ احمد خامسان
چکیده
هویت ملی از مباحث مهم و برجسته در دنیای امروز است. نیاز به آن و احساس تعلق، وفاداری و گرایش به سمت آن از ضرورت‌های انکارناپذیر در هر جامعه‌ای محسوب می‌شود. با توجه به اینکه نظام آموزش و پرورش در همه کشورها بزرگ‌ترین نیرو و سرمایه انسانی را در اختیار دارد، می‌تواند یکی از بهترین راه‌های تحکیم و تقویت هویت ملی به شمار آید و برنامه‌های ...
بیشتر
هویت ملی از مباحث مهم و برجسته در دنیای امروز است. نیاز به آن و احساس تعلق، وفاداری و گرایش به سمت آن از ضرورت‌های انکارناپذیر در هر جامعه‌ای محسوب می‌شود. با توجه به اینکه نظام آموزش و پرورش در همه کشورها بزرگ‌ترین نیرو و سرمایه انسانی را در اختیار دارد، می‌تواند یکی از بهترین راه‌های تحکیم و تقویت هویت ملی به شمار آید و برنامه‌های درسی به عنوان یکی از ارکان اصلی این نظام می‌توانند نقشی محوری و کلیدی در شکلگیری هویت ملی ایفا کنند. با توجه به موارد فوق، هدف اصلی این تحقیق بررسی جایگاه هویت ملی در نظام آموزش و پرورش است. به این منظور ابتدا به طور مقایسه‌ای هویت ملی در نظام آموزش و پرورش ایران و دیگر کشورها مورد واکاوی قرار گرفته و سپس علل ضعف هویت ملی در نظام آموزش و پرورش ایران بیان شده است. در ادامه با موشکافی در اهداف کلی و آموزشی سه مقطع، میزان توجه به مقوله هویت ملی در بیان این اهداف مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج این بررسی نشان داد در اهداف تصریحشده برای نظام آموزشی ایران، هویت ملی از جایگاه مطلوبی برخوردار نیست و با توجه به تأثیرگذار بودن این مقوله در سایر زمینههایی که به توسعه و تحکیم کشور مربوط است، نیاز به تجدیدنظر و بازاندیشی دارد.
غریب فاضل‌نیا؛ مرتضی توکلی؛ کاظم تاجبخش
چکیده
مقولة فرهنگ از مهم‌ترین مسائل مؤثر بر توسعه در جوامع انسانی است. اصطلاح توسعة فرهنگی در سال‌های اخیر رایج شده و می‌تواند به تضادی که میان سنت و مدرنیته، میان مکان‌ها و سکونت‌گاه‌ها وجود دارد، پایان بخشد. هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل فرایند توسعة مناطق روستایی در بُعد فرهنگی است. بخش مرکزی شهرستان رستم به لحاظ توانمندی‌های فراوان ...
بیشتر
مقولة فرهنگ از مهم‌ترین مسائل مؤثر بر توسعه در جوامع انسانی است. اصطلاح توسعة فرهنگی در سال‌های اخیر رایج شده و می‌تواند به تضادی که میان سنت و مدرنیته، میان مکان‌ها و سکونت‌گاه‌ها وجود دارد، پایان بخشد. هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل فرایند توسعة مناطق روستایی در بُعد فرهنگی است. بخش مرکزی شهرستان رستم به لحاظ توانمندی‌های فراوان بهخصوص در زمینة کشاورزی و موقعیت استراتژیکی و استعدادهای بالقوه موجود در خود می‌تواند شایان توجه باشد. جامعة آماری در این پژوهش 53 روستای بخش مرکزی شهرستان رستم را شامل می‌شود. روش انجام این پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی بوده است. برای گردآوری اطلاعات و داده‌ها از روش کتابخانه‌ای ـ اسنادی و همچنین مطالعات میدانی، و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرمافزارهای SPSS و Arc GIS و همچنین در تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیات از «شاخص ناموزون موریس» استفاده شده است. نتایج نشان داد بین سطح برخورداری روستاها از امکانات فرهنگی با شرایط جمعیتی، رابطة معناداری وجود دارد. همچنین بین برنامه‌ریزی فرهنگی با شرایط اجتماعی و جغرافیایی هیچ رابطه معناداری یافت نشد.
فیروزه اصغری
چکیده
دو زبان فرانسوی و انگلیسی همواره و در طول تاریخ خود روابط بسیار نزدیکی داشته‌اند.هنگامی که کشور فرانسه از تفوق فرهنگی، سیاسی، و نظامی برخوردار بود، عناصر بسیاری از زبان فرانسوی وارد زبان انگلیسی شد، اما پس از افول قدرت فرانسه و برآمدن هژمونی همه‌جانبه امریکا این رابطه بالعکس شد و اکنون این زبان انگلیسی‌ست که نقش فرادست و قرض‌دهنده ...
بیشتر
دو زبان فرانسوی و انگلیسی همواره و در طول تاریخ خود روابط بسیار نزدیکی داشته‌اند.هنگامی که کشور فرانسه از تفوق فرهنگی، سیاسی، و نظامی برخوردار بود، عناصر بسیاری از زبان فرانسوی وارد زبان انگلیسی شد، اما پس از افول قدرت فرانسه و برآمدن هژمونی همه‌جانبه امریکا این رابطه بالعکس شد و اکنون این زبان انگلیسی‌ست که نقش فرادست و قرض‌دهنده را ایفا می‌کند. هدف این مطالعه بررسیپدیدهانگلیسیسم در فرانسهامروز است.این مقاله ضمن معرفی، توصیف و تبیینپدیدهانگلیسیسم، علل و عوامل گسترش روزافزون این پدیده را در زبان فرانسوی مورد توجه قرار داده است.سپسبه واکنش‌ها و اقدامات انجام شده در خصوص جلوگیری از رواج آن در فرانسه پرداخته ودر پایان نتایج حاصل از مطالعه بیان شده است. این پژوهش از روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده کرده است. نخست دادههای لازم با استفاده از منابع مکتوب، مجازی، رسانه‌های جمعی، و سایت‌های معتبر استخراج شده و سپس مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهدکه در قرض‌گیری زبان فرانسوی از انگلیسی، علاوه بر دلایل درون‌زبانی مانند ورود واژگان جدید علمی، عوامل برون‌زبانی مانند جذابیت، وجهه، و اعتبار زبان انگلیسی از یک سو، و نفوذ فرهنگی و اجتماعی از سوی دیگر، در استفاده روزافزون فرانسوی‌ها از واژگان و اصطلاحات زبان انگلیسی نقش پررنگ‌تری دارد. در واقع نگرانی‌های موجود در جامعه امروز فرانسه،که به انجام اقداماتی برای جلوگیری از شیوع و گسترش پدیده انگلیسیسم منجر شده است، نه به دلیل مخالفت با پدیده معمول قرض‌گیری زبانی، بلکه به دلیل ترس از نفوذ فرهنگ امریکایی و گسترش هژمونی فرهنگی این کشور بر جامعه فرانسه است.
مهناز فرهمند؛ یاسین خرم‌پور؛ زهره پارساییان؛ فرزانه ماندگاری
چکیده
طی چند دهه اخیر نهاد خانواده و نظام خویشاوندی، در پی نوسازی و نوگرایی، تغییر و تحولات ژرفی را تجربه کرده است. گذر از سنت به مدرنیته سبب شده است که نهاد خانواده و کارکردهای آن در جامعه ما به شدت دگرگون شود. در همین راستا این مقاله درصدد واکاوی این مسئله است که آیا عناصر نوگرایی در حمایت خویشاوندی خانواد‌های شهر یزد نقش داشته‌اند؟ یافته‌های ...
بیشتر
طی چند دهه اخیر نهاد خانواده و نظام خویشاوندی، در پی نوسازی و نوگرایی، تغییر و تحولات ژرفی را تجربه کرده است. گذر از سنت به مدرنیته سبب شده است که نهاد خانواده و کارکردهای آن در جامعه ما به شدت دگرگون شود. در همین راستا این مقاله درصدد واکاوی این مسئله است که آیا عناصر نوگرایی در حمایت خویشاوندی خانواد‌های شهر یزد نقش داشته‌اند؟ یافته‌های تحقیق حاضر، که با تکنیک پیمایش، ابزار پرسشنامه، و نمونه‌گیری خوشهای چند مرحلهای از 384 سرپرست خانوارهای شهر یزد به دست آمده است، نشان میدهد که پاسخ این سؤال مثبت است. بدین ترتیب بین متغیرهای زمینهای درآمد، سن، و جنس، رابطه معنی‌داری با حمایت خویشاوندی وجود دارد. در بین مؤلفه‌های نوگرایی، فردگرایی عمودی، سودگرایی، و عرفیشدن، رابطه معنیدار و معکوسی با حمایت خویشاوندی وجود دارد. همچنین متغیر جمعگرایی نیز رابطه معنیدار و مثبتی با حمایت خویشاوندی نشان داد. اما دو متغیر عقلانیت و فردگرایی افقی رابطه‌ای با حمایت خویشاوندی نداشتند. همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که این تحقیق بیش از 17 درصد از واریانس حمایت خویشاوندی در بین خانواده‌های شهر یزد را تبیین کرد.
مریم رفعت جاه
چکیده
یکی از عرصه‌های مهمی که در مطالعات اجتماعی و پژوهش‌های فرهنگی برای شناخت تحولات ارزشی و نگرشی و سبک‌های جدید زندگی مورد توجه قرار می‌گیرد عرصه فراغت است، زیرا به سبب در برداشتن الزامات کمتر و آزادی عمل بیشتر می‌تواند ارزش‌ها و نگرش‌ها و ذائقه‌های فرهنگی را بازنمایی کند. ازاینرو مطالعه و پژوهش در اوقات فراغت جوانان که نسلی پیشرو ...
بیشتر
یکی از عرصه‌های مهمی که در مطالعات اجتماعی و پژوهش‌های فرهنگی برای شناخت تحولات ارزشی و نگرشی و سبک‌های جدید زندگی مورد توجه قرار می‌گیرد عرصه فراغت است، زیرا به سبب در برداشتن الزامات کمتر و آزادی عمل بیشتر می‌تواند ارزش‌ها و نگرش‌ها و ذائقه‌های فرهنگی را بازنمایی کند. ازاینرو مطالعه و پژوهش در اوقات فراغت جوانان که نسلی پیشرو و نمایانگر روند تغییرات فرهنگی جامعه هستند هم برای شناخت این روندها و هم برای برنامه‌ریزی و سیاستگذاری فرهنگی ضروری می‌نماید. در این راستا هدف اصلی این پژوهش مطالعه الگوهای فراغت دانشجویان غیر تهرانی و شناخت مسائل و مشکلات اوقات فراغت آنان است. مطالعة چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان و شناسایی عوامل احتمالی مؤثر در آن به ما کمک می‌کند تا بتوانیم نیازها و علایق فراغتی آنان را شناخته و کمبودها و مشکلات فراغتی را در این گروه با دقت بیشتری بررسی کنیم. این مطالعه بر روی نمونه‌ای احتمالی از دانشجویان دختر و پسر خوابگاهی دانشگاه تهران انجام گرفته و یافته‌های آن حاکی از آن است که در گذران اوقات فراغت، دختران بیشتر به شیوه‌های فعالانه و پسران بیشتر به شیوه‌های سرگرمی‌خواهانه گرایش دارند. به طور کلی میزان استفادة دانشجویان پسر از امکانات فراغتی خوابگاه، به مراتب بیشتر از دختران بوده است. بیش از نیمی از دانشجویان از نحوه گذران اوقات فراغت خود ناراضی بوده و مهم‌ترین دلیل نارضایتی آنها محدودیت امکانات تفریحی و مشکلات مالی بوده اما محرومیت از امکانات تفریحی در دختران و محدودیت‌های مالی در پسران بیشتر ذکر شده و در مجموع دانشجویان دختر با مشکلات فراغتی بیشتری مواجه بوده‌اند. همچنین شیوه گذران اوقات فراغت دانشجویان با برداشت آنان از فراغت، ارزش‌ها و نگرش‌ها، سبک زندگی، میزان پایبندی دینی و میزان برنامه‌ریزی آنها برای فراغت ارتباط دارد.
شهلا کاظمی‌پور ثابت؛ حسین رضایی؛ حدیثه رمضانی‌فر
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 151-184
چکیده
موضوع مقالة حاضر، سنجش نگرش جامعة میزبان در مورد گسترش آسیبهای اجتماعی ناشی از توسعة گردشگری در شهرستان همدان است. روش پژوهش در این تحقیق، پیمایشی و از نوع توصیفی‌ـ‌تحلیلی بوده و برای جمع‌آوری دادههای مورد نیاز از پرسشنامه محقق‌ساخته در قالب طیف لیکرت استفاده شده است. بدین منظور کل جامعة آماری به دو گروه متفاوت شامل ساکنان ...
بیشتر
موضوع مقالة حاضر، سنجش نگرش جامعة میزبان در مورد گسترش آسیبهای اجتماعی ناشی از توسعة گردشگری در شهرستان همدان است. روش پژوهش در این تحقیق، پیمایشی و از نوع توصیفی‌ـ‌تحلیلی بوده و برای جمع‌آوری دادههای مورد نیاز از پرسشنامه محقق‌ساخته در قالب طیف لیکرت استفاده شده است. بدین منظور کل جامعة آماری به دو گروه متفاوت شامل ساکنان محلی، و کسبهای که به فعالیتهای گردشگری وابسته‌اند، تقسیم شد. چارچوب نظری استفاده‌شده در این مقاله، نظریة کنترل اجتماعی تراویس هیرشی است. همچنین در این تحقیق از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی‌شده با ترکیبی از افراد زن و مرد در طیف سنی 18 سال و بالاتر استفاده شده و بر این اساس نمونة آماری موردمطالعه بر اساس فرمول کوکران 400 نفر برآورد گردیده است. برای سنجش پایایی ابزار پژوهش نیز از آلفای کرونباخ استفاده شده است که میزان ضریب آن (83/.) است. اطلاعات جمع‌آوری‌شده از طریق پرسشنامه بعد از کدگذاری با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که گردشگری در شهر همدان تا حدودی توسعه یافته است. همچنین نتایج تحقیق نشان‌دهندة این نکته است که بین توسعة گردشگری و نگرش پاسخگویان به افزایش آسیبهای اجتماعی رابطة معنی‌داری وجود دارد. سطح معنی‌داری به‌دست‌آمده برابر با (Sig = 0/000) و با 95 درصد اطمینان میتوان بیان داشت که این رابطه معنیدار است. شدت رابطة بین دو متغیر برابر با 20/0 است. نتایج نشان میدهد که شهروندان همدانی در خصوص تأثیرات منفی و رتبه‌بندی آسیبهای اجتماعی گسترش‌یافته، توزیع اقلام ضدفرهنگی را با میانگین (33/3 از 5) بالاترین و رواج قماربازی را با میانگین (04/2 از 5) پایین‌ترین آسیب اجتماعی تلقی کرده‌اند.
زبان و ادبیات
مسیحه هدایت مفیدی؛ عطیه کامیابی گل؛ علی علیزاده
چکیده
امروزه تلفن همراه، به‌عنوان مدرن‌ترین ابزار ارتباطی، با امکانات گسترده، آسان، و ارزان، کاربرد ویژه‌ای دارد. یکی از وظایف و کاربردهای ویژه گوشی‌های هوشمند، ایجاد فضاها و امکاناتی مانند خدمات پیام کوتاه و راه‌اندازی گروههای ارتباطی از طریق فضاهای مجازی است که ارتباط بین افراد و گروههای مختلف جوامع زبانی و فرهنگی را امکان‌پذیر ...
بیشتر
امروزه تلفن همراه، به‌عنوان مدرن‌ترین ابزار ارتباطی، با امکانات گسترده، آسان، و ارزان، کاربرد ویژه‌ای دارد. یکی از وظایف و کاربردهای ویژه گوشی‌های هوشمند، ایجاد فضاها و امکاناتی مانند خدمات پیام کوتاه و راه‌اندازی گروههای ارتباطی از طریق فضاهای مجازی است که ارتباط بین افراد و گروههای مختلف جوامع زبانی و فرهنگی را امکان‌پذیر می‌کند. با گسترش سریع محتوا در شبکۀ جهانی اینترنت، یکی از برنامه‌های راهبردی، حمایت از زبان ملی در محیط چندزبانۀ فضای مجازی است. گاهی زبان فارسی به‌کاررفته در این فضاها دارای ایرادهای اساسی است. در این مقاله سعی شده است پیام‌های کاربران فارسی‌زبان شبکه ارتباطی تلگرام از منظر زبان‌‌شناسی و به روش تحلیل محتوا و میزان همخوانی زبانی و بلاغی پیام‌های کوتاه با زبان فارسیِ معیار بررسی شود. جامعۀ آماری این پژوهش، شامل 150 پیام است که از 5 گروه به‌طور تصادفی انتخاب شده‌اند و پیام‌ها شامل 327 جمله است. مجموع خطاها در دو حوزه، 501 مورد بود که 27/62 درصد آنها مربوط به ایرادهای زبانی و 72/37 درصد، مربوط به اشکال‌های بلاغی میشد. بررسی‌ها نشان داد که بیشترین خطاها در حوزه زبانی، مربوط به کاربرد اسامی بیگانه و بیشترین اشکال‌ها در حوزه بلاغی، مربوط به جابه‌جایی ارکان جمله است. نتیجه بررسی‌ها نشان میدهد زبان فارسی به‌کاررفته در فضای مجازی، مغایرت‌هایی با زبان فارسی معیار دارد. نخستین گام در راستای اصلاح خطاهای زبان ارتباطی در فضای مجازی، آگاهی دادن در مورد نوع خطاها به کاربران است و در وهله بعد این ناهنجاری‌های زبانی باید، در صورت امکان، کنترل، و الگوهای معیار، جایگزین آنها شوند.
آزیتا سلاجقه؛ نعمت الله موسی پور
چکیده
پوشش از جمله موضوعات حیات اجتماعی است که از گذشته تاکنون و در جوامع مختلف مورد عنایت بوده و درباره عوامل و زمینه‌های بروز آن تأمل شده است. در این تحقیق، الگوی پوشش دانشجویان دانشگاه‌های دولتی، پیام نور و آزاد اسلامی (مورد شهر بافت) به تناسب محیط ـ موقعیت‌های مختلف ظهور آن بررسی شده است. دانشجویان مورد بررسی 180 نفر بودند که 9/38 درصد در ...
بیشتر
پوشش از جمله موضوعات حیات اجتماعی است که از گذشته تاکنون و در جوامع مختلف مورد عنایت بوده و درباره عوامل و زمینه‌های بروز آن تأمل شده است. در این تحقیق، الگوی پوشش دانشجویان دانشگاه‌های دولتی، پیام نور و آزاد اسلامی (مورد شهر بافت) به تناسب محیط ـ موقعیت‌های مختلف ظهور آن بررسی شده است. دانشجویان مورد بررسی 180 نفر بودند که 9/38 درصد در دانشگاه دولتی، 3/38 درصد در دانشگاه پیام نور و 8/22 درصد در دانشگاه آزاد اسلامی تحصیل می‌کردند. این گروه با پاسخگویی به یک پرسشنامه، دادههای لازم را ارائه کردند و داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری مناسب تحلیل شدند. تحلیل داده‌ها نشان داد: در دانشگاه‌های مورد بررسی اقدام به پوشش ناهمنوا دارای فراوانی متفاوتی بوده و استفاده از الگوی پوشش ناهمنوا با «محیط» و «موقعیت»، رابطه مثبت معناداری با بروز رفتار داشته است؛ یعنی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بیش از دانشجویان دانشگاه پیام نور و دانشجویان دانشگاه پیام نور بیش از دانشجویان دانشگاه دولتی شهر بافت هنگام حضور در بازار برای خرید و یا حضور در نزد دوستان برای مهمانی از پوشش ناهمنوا استفاده کرده‌اند؛ اما هر سه گروه در دانشگاه به طور مشابه دارای پوشش همنوا بوده‌اند. در مجموع میتوان گفت پوشش ناهمنوای دانشجویان به تناسب نوع رابطه‌ای که آنها با محیطِ رفتار دارند و به تناسب انتظاری که از محیط در آنها شکل می‌گیرد، تغییر می‌کند. در محیط‌های عمومی (فاقد کنترل و ناآشنا) که منافع فرد کمتر از سوی دیگران امکان تهدید دارد، الگوی ناهمنوا بیشتر است ولی در محیط‌های دانشگاهی (دارای کنترل و آشنا) این وضعیت کاهش می‌یابد. اما در محیط دانشگاهی نیز به تناسب نوع انتظاری که از تحصیل و دانشگاه وجود دارد، وضع رفتار پوششی متفاوت می‌شود. دانشجویی که در دانشگاه دولتی درس می‌خواند، انتظار بیشتری دارد که به محیط‌های کار مرتبط وارد شود تا دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی. به همین علت، تفاوت در میزان بروز رفتار ناهمنوا دیده می‌شود؛ با وجود این، حتی رفتار پوششیِ همنوای دانشجویان دانشگاه دولتی نیز با این پرسش مواجه است که تا چه میزان درونی‌شده است؟
مرتضی بحرانی
چکیده
اگر در مدینه‌های غیرفاضله، انسان‌های فاضل، منفرداً، بخواهند زندگی فاضلانه‌‌ای داشته باشند، چه سبکی از زندگی می‌تواند سنگ‌بنای زیست آنها باشد؟ فلاسفه اسلامی، با عطف توجه به یک چالش فرهنگی جهت زیست فاضلانه، در این خصوص نظریات مختلقی را داده‌اند. فارابی گزینه‌هایی چون: رفتن از مدینه غیرفاضله به مدینه فاضله؛ زیست غریبانه در مدینه ...
بیشتر
اگر در مدینه‌های غیرفاضله، انسان‌های فاضل، منفرداً، بخواهند زندگی فاضلانه‌‌ای داشته باشند، چه سبکی از زندگی می‌تواند سنگ‌بنای زیست آنها باشد؟ فلاسفه اسلامی، با عطف توجه به یک چالش فرهنگی جهت زیست فاضلانه، در این خصوص نظریات مختلقی را داده‌اند. فارابی گزینه‌هایی چون: رفتن از مدینه غیرفاضله به مدینه فاضله؛ زیست غریبانه در مدینه غیرفاضله؛ و یا تسلیم مرگ شدن به جای زندگی در مدینه غیرفاضله را پیش می‌کشد. فارابی به جزئیات زیست در مدینه‌های غیرفاضله نمی‌پردازد. پس از او، ابن سینا، به نحو اجمال، تأسیس شهر فاضله را توسط خود فیلسوف در بیرون از شهر ممکن می‌داند. در مقابل، ابن باجه آن سعادت و حیات را در همان جامعه غیرفاضله پی می‌گیرد. ابن‌طفیل، با بیرون بردن انسان فاضل از مدینه غیرفاضله، سعادت او را در انزوا، و با اکتساب نوع خاصی از معرفت پی می‌گیرد. این‌دو برای انسان فاضل یک برنامه عملی پیشنهاد می‌دهند. مهم آن است که این افراد فاضل در هر وضعیت، شیوه‌ای از زندگی را اتخاذ می‌کنند که راهنمای آنها به سوی سعادت است. در واقع، در اینجا بحث از یک وضعیت چالشبرانگیز فرهنگی و نحوه انطباق فرد با آن وضعیت، یا شیوه‌های برون‌رفت از آن وضعیت است؛ فردی که بیرون از قواعد جاری فرهنگ شهر، و در حالیکه امکان تغییر آن وضعیت برایش نیست، خواهان تحقق سعادت خود در این جهان است.
بازی‌های رایانه‌ای
سید مهدی شریفی؛ جواد جواهری؛ مهرداد استیری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تدوین راهبردهای کسبوکار بازی‌های رایانه‌ای در ایران انجام شده است. به‌منظور دستیابی به این هدف، پس از بررسی ادبیات حوزه راهبرد و مدیریت راهبردی، جنبه‌های مختلف صنعت بازی با نگاهی به وضعیت آن در ایران، و با بهرهگیری از روش‌های کیفی، مانند مصاحبه با خبرگان و فن دلفی، تحلیل شده است. برهمین‌اساس، ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تدوین راهبردهای کسبوکار بازی‌های رایانه‌ای در ایران انجام شده است. به‌منظور دستیابی به این هدف، پس از بررسی ادبیات حوزه راهبرد و مدیریت راهبردی، جنبه‌های مختلف صنعت بازی با نگاهی به وضعیت آن در ایران، و با بهرهگیری از روش‌های کیفی، مانند مصاحبه با خبرگان و فن دلفی، تحلیل شده است. برهمین‌اساس، اطلاعاتی از نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در این حوزه در کشور گردآوری شده است. پس از این مرحله و با استفاده از تحلیل سوات و بهرهگیری از چارچوب چندمرحلهای پژوهش، راهبردهای کسبوکار لازم برای بهبود وضعیت این صنعت در کشور تدوین شده و نتایج به‌دست‌آمده در قالب چهار راهبرد و هفت راهکارِ بسترساز، ارائه شده است.
حسام الدین آشنا؛ محمدرضا روحانی
چکیده
هویت یکی از پیچیده‌ترین مفاهیم در حوزه علوم انسانی و اجتماعی به شمار می‌رود؛ پدیده‌ای چندوجهی که از مناظر مختلف، مبانی و معانی گوناگونی را نمایان می‌سازد. در یک نگاه کلی میتوان هویت را حاصل دیالکتیک نظام ذهنی و ساختار اجتماعی و فرهنگی قلمداد نمود؛ رویکردی که هویت را در کنار غیریت مورد توجه قرار داده و بدین سان واحد تحلیل خود و ...
بیشتر
هویت یکی از پیچیده‌ترین مفاهیم در حوزه علوم انسانی و اجتماعی به شمار می‌رود؛ پدیده‌ای چندوجهی که از مناظر مختلف، مبانی و معانی گوناگونی را نمایان می‌سازد. در یک نگاه کلی میتوان هویت را حاصل دیالکتیک نظام ذهنی و ساختار اجتماعی و فرهنگی قلمداد نمود؛ رویکردی که هویت را در کنار غیریت مورد توجه قرار داده و بدین سان واحد تحلیل خود و دیگری را در حوزه هویت برجسته می‌سازد؛ اما وقتی از هویت فرهنگی سخن می‌گوییم نسبت هویت با مفاهیم پیچیده‌ای چون فرهنگ و ملیت، کلافی درهم‌تنیده را پدیدار می‌سازد که مفهوم هویت را با رویکردهای نظری گوناگون مواجه می‌سازد. این معنا در مورد ایران از اهمیت والایی برخوردار است زیرا منابع هویتی ایرانی، اسلامی و غربی هرکدام در دوره‌ای و به نحوی در انباشت هویتی ایرانیان تأثیر گذاشته و هویت فرهنگی ایرانی معاصر را پدید آورده‌اند. در این راستا میتوان دو رویکرد هویتی را در نظر گرفت: رویکرد توصیفی که ناظر به حال و گذشته است و رویکرد تجویزی یا سیاستی که ناظر به سیاست‌های هویتی است. در رویکرد تجویزی، مؤلفه‌های هویتی مفاهیمی عام، انتزاعی و کلی هستند چراکه اساساً تغییر و تحول هویتی حرکتی تدریجی و البته آرام در نظر گرفته می‌شود. با لحاظ نمودن این مبنا در سیاست هویتی، میتوان مؤلفه‌های اصلی هویت فرهنگی ایرانیان را در پنج حوزه تحلیل کرد: دیانت، زبان، جغرافیای فرهنگی، تاریخ و حافظه فرهنگی و نظام اجتماعی.
