مطالعات فرهنگی
تحلیل رابطه میان نهاد قدرت و نهاد موزه در ایران: موردهای مطالعه،موزه‌های «ایران باستان»، «دوران اسلامی» و «انقلاب اسلامی و دفاع مقدس»

اعظم راودراد؛ سید میلاد موسوی حق شناس

دوره 15، شماره 2 ، تیر 1401، ، صفحه 1-38

https://doi.org/10.22035/jicr.2022.2754.3143

چکیده
  چه رابطه‌ای میان نهاد قدرت و نهاد موزه وجود دارد؟ آیا در ایرانِ امروز، موزه‌هایی با تمرکز بر موضوعات و دوران‌های مختلف تاریخی، از نظر مواد و مصالح، نحوه تنظیم و مراقبت از آن‌ها و رابطه با مخاطبان، به یک اندازه مورد توجه نهاد قدرت قرار گرفته‌اند؟ برای پاسخ به این سؤال از نظریه و روش تحلیل گفتمان با تأکید بر نظریه فوکو و نیز شرح ژیلیان ...  بیشتر

مطالعات فرهنگی
آموزش مطالعات فرهنگی در ایران: موانع، تجربه‌ها، و تجویزها

محمدسعید ذکایی

دوره 15، شماره 3 ، مهر 1401، ، صفحه 1-29

https://doi.org/10.22035/jicr.2022.3055.3385

چکیده
  اگرچه دانش و دیدگاه مطالعات فرهنگی، موضوع بحث‌های گسترده‌ای در فضای دانشگاهی جهانی و تااندازه‌ای ایران بوده است، اقتضاهای آموزشی این سنت در میدان‌های علمی، کمتر موضوع بحث بوده است. برنامۀ مطالعات فرهنگی، ناگزیر آموزش مهارت‌ها و تحلیل‌های انتقادی از فرهنگ در کلاس درس را طلب می‌کند. مقالۀ حاضر با تکیه بر تجربۀ آموزشی نویسنده، ...  بیشتر

جامعه‌شناسی موسیقی
دریافت دختران نوجوان زیسته در بافت فرهنگی دینی از مصرف موسیقی

عبدالله بیچرانلو؛ زینب خرمی شاد

دوره 15، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 1-29

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3017.3350

چکیده
  نوجوانی با تغییراتی در زندگی از جمله تغییر در رفتار،‌ عواطف و نگرش‌ها همراه است. اقتضائات خاص این دوره نظیر بلوغ و تغییراتی که با خود در جسم و جان نوجوان در پی دارد، نوجوانی را به یک دوره پیچیده و تعیین‌کننده تبدیل کرده‌است. یکی از مسائلی که در مورد قشرهایی از نوجوانان کمتر مطالعه شده‌است، نحوۀ مواجهه و دریافت آن‌ها از مصرف موسیقی ...  بیشتر

مطالعات فرهنگی
فرهنگ‌های مطالعاتی پژوهشگران علوم انسانی در مؤسسات تحقیقات سیاستیِ وابسته به وزارت عتف

مقصود فراستخواه

دوره 16، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 1-30

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3102.3416

چکیده
  ساختارها در سطح کلان و عادت‌واره‌های محققان، مانع از اثربخشی تحقیقات علوم انسانی در ایران می‌شود؛ اما این پایان داستان نیست. پژوهشگران با این محدودیت‌های ساختاری و زمینه­ای کلنجار می‌روند و از این طریق فرهنگ‌های مطالعاتی متنوعی رقم می‌خورد. این مقاله با هدف فهمی از گره فروبستهٔ تحقیقات علوم انسانی در ایران به سراغ نظریه‌ای ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
خانگی ‏شدن رسانه‏‌ها، رسانه‌‏ای‏ شدن خانه‌‏ها؛ فرهنگ مادی فناور‏ی‌های رسانه‌‏ای و تغییرات خانه و فضاهای خانگی در ایران

عباس حبیبی؛ سیدعباس یزدانفر؛ مهدی حمزه نژاد؛ عباس کاظمی

دوره 16، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 5-47

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3013.3352

چکیده
  خانۀ امروزی با خانۀ سنتی یا پیشاصنعتی، تفاوت‌‏های چشمگیری دارد. عوامل پرشماری در تغییرات خانه دخیل بوده‌‏اند، اما هیچ‏‌یک از آن‌ها به‌اندازۀ ورود فناوری‏‌ها بر خانه و فضاهای خانگی ‏تأثیرگذار نبوده‌اند. هدف پژوهش حاضر، واکاوی فرایند پیوند و همنشینی خانه‏‌های ایرانی و دستگاه‌‏های رسانه‌‏ای و تأثیرات متقابل آن‏ها ...  بیشتر

فارابی و سیاستگذاری فرهنگی
فارابی و سیاستگذاری فرهنگی

رضا ماحوزی

دوره 16، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 5-6

https://doi.org/10.22035/jicr.0621.513

چکیده
  فارابی فیلسوف ایرانی قرن سوم هجری/ نهم میلادی در میانه جریان‌های فکری و اجتماعی و سیاسی و اقتصادی متعارضی زندگی می‌کرد که هر کدام داعیه قدرت را به شمشیر برآمده مزین کرده بود. این جریان‌ها باکی از آن نداشتند که آشکارا خشونت ورزیده و سیمایی ترسناک و قاطع از خود نشان دهند و مخالف را به تیغ شمشیر و یا به حکم ارتداد و بدعت از میدان خارج ...  بیشتر

ارتباطات میان‌فرهنگی
ارتباطات میان‌فرهنگی

حسن بشیر

دوره 17، شماره 1 ، فروردین 1403، ، صفحه 5-7

https://doi.org/10.22035/jicr.0621.519

چکیده
  حوزه ارتباطات میان فرهنگی یکی از حوزه های مهم ارتباطات است که با توجه به گسترش مطالعات فلسفه میان فرهنگی نیازمند پژوهش و توجه عمیقتر و بیشتر است. یکی از دلایل اهمیت این حوزه ارتباطی، شکل گیری ارتباطات مختلفی است که در وجهه و برندسازی ملت ها و فرهنگ ها نقش اساسی دارد.حضور عینی تر این گونه ارتباطات با تحرک و جابجایی انسان در فضای واقعی ...  بیشتر

گونه‌شناسی مدارا و سنجش آن در میان دانشجویان دانشکده‌های علوم اجتماعی دانشگاه تهران و علامه طباطبایی

علی عسگری؛ محمود شارع پور

دوره 2، شماره 4 ، بهمن 1388، ، صفحه 7-40

https://doi.org/10.7508/ijcr.2009.08.001

چکیده
  امروزه حضور انسان‌های متفاوت در محل زندگی، کار و عرصه اجتماع از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است. ازآنجاکه وجود چنین تنوعی ممکن است سبب درگیری میان صاحبان هویت‌های گوناگون در صحنه اجتماع شود، لازم است با انجام پژوهش‌های علمی، شناخت عمیق‌تری نسبت به آنها حاصل شود. در این مقاله بر اساس یک نمونه 220 نفره از دانشجویان دانشکده‌های علوم اجتماعی ...  بیشتر

فضای مجازی و فرهنگ متاورس
مطالعه بازی زپتو به‌عنوان سکوی آواتاری ترویج سبک زندگی غربی

سعید رضا عاملی؛ منیژه اخوان

دوره 16، شماره 2 ، تیر 1402، ، صفحه 7-38

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3114.3429

چکیده
  متاورس برآیند همگرایی صنعت و تخیل است و این امکان را به کاربران می‌دهد تا با آواتارهای خودشان در آنجا حضور سه‌بُعدی و غوطه‌ور داشته باشند و نوعی تجربه زندگی دوفضایی در دنیای واقعی و محیط‌های دیجیتال است. بازی‌ها، پیشگامان متاورس هستند. سکوی بازی زپتو بزرگ‌ترین سکوی متاورس کره جنوبی و آسیاست که کاربرانی از سرتاسر جهان دارد. با افزایش ...  بیشتر

مطالعات فرهنگی
تامّلی بر مفهوم «موجُو» و نمودهای آن در فرهنگ و تفکر ژاپن؛گریز از ابدیّت در جهان‌بینی ژاپنی

علیرضا رضائی

دوره 10، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 27-50

https://doi.org/10.22631/jicr.2017.1467.2177

چکیده
  مفهوم «موجُو» از مفاهیم بنیادی فرهنگ و تفکر ژاپن است که در مقایسه با سایر مفاهیم و کلید‌واژه‌های ضروری برای درک فرهنگ ژاپن در ایران کاملاً ناشناخته مانده است. درک این مفهوم پیش‌شرط لازم برای درک موضوعاتی مانند چرایی اهمّیت «ساکورا» یا همان شکوفه‌های گیلاس در فرهنگ ژاپن، دلیل ارجحیّت چوب بر سنگ در معماری‌ ژاپنی، چگونگی ...  بیشتر

مطالعات فرهنگی
بازنمایی مناسبات نسلی از منظر ادبیات داستانی پیش و پس از انقلاب اسلامی

شقایق یوسفی مقدم؛ محمد سعید ذکایی

دوره 10، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 51-78

https://doi.org/10.22631/jicr.2017.1490.2196

چکیده
  پرسش اصلی مقالۀ حاضر این است که شش رمان معاصر فارسی در بازۀ زمانی پیش و پس از انقلاب اسلامی چه تصویری از الگوی روابط بین نسلی را در خانواۀ ایرانی ترسیم کرده است و در این زمان چه تغییری در روایت رمان­ها از مناسبات نسلی درون خانواده ایجاد شده است. بنابراین، ادبیات داستانی را به‌مثابة میانجی فهم­مان از تحولات جامعه در این زمینه در ...  بیشتر

جامعه شناسی
مکتب قرآن؛ مؤمنانی در نوستالژی «امت»؛ مطالعه موردیِ کردها در ایران

سارا شریعتی مزینانی؛ سامان ابراهیم زاده

دوره 10، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 79-99

https://doi.org/10.22631/jicr.2017.935.1785

چکیده
  مکتب قرآن، اولین و قدیمی­ترین جریان اسلام‌گرای اهل تسنن در ایران، در چهار دهه اخیر به‌لحاظ ساختاری و گفتمانی مراحل گوناگونی را گذرانده است. هدف این مقاله بررسی سازوکارهای اجتماعی مؤثر بر گرایش کردها به مکتب قرآن، در مرحله سوم تطور گفتمانی‌ـ‌ساختاری این جریان ــ از میانه دهه 1370 هجری تا کنون ــ با روش گراوندد تئوری است. بنابر مطالعات ...  بیشتر

جامعه شناسی
پدیدارشناسی تجربه‌ کاربران از موبایلی شدن روابط

مریم مختاری؛ حکیمه ملک احمدی

دوره 10، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 101-124

https://doi.org/10.22631/jicr.2017.898.1761

چکیده
  تکنولوژی نقش مهمی در ارتباطات دارد و بخش زیادی از روابط افراد را در درون خود شکل می‌دهد. بر همین اساس قادر است ایدئولوژی خاص خود را بر روابط چهره‌به‌چهره تحمیل کند و سبک زندگی خاصی را شکل ‌دهد که از آن با عنوان موبایلیزیشن با ویژگی‌هایی، مانند سرعت و کمیت یاد می‌شود. هدف این پژوهش پیگیری تجربه‌های کاربران از موبایلی‌شدن روابط است. ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
الگوهای به‌کارگیری راهبردهای سواد حریم خصوصی آنلاین؛ مطالعۀ‌ موردی کاربران دختر اینستاگرام

عبدالله بیچرانلو؛ سیده فرزانه سیاسی راد

دوره 10، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 125-151

https://doi.org/10.22631/jicr.2017.1534.2230

چکیده
  امروزه شبکه­های اجتماعی در زندگی کاربران حضوری پُررنگ دارند، اما بهره­مندی کاربران از مزایای آن‌ها، مانند اغلب تعاملات میان‌‌فردی در زندگی واقعی مستلزم حل تناقض میان خودافشاگری و حفظ حریم خصوصی کاربر است. این بهره‌مندی با فرایندهای بهینه‌سازی حریم خصوصی و با تأکید بر توانایی­های کاربر در سطح فردی محقق می­شود. هدف اصلی ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
شناسایی و تحلیل فرصتها و تهدیدهای شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی؛ مورد مطالعه، دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی

روح الله تولایی؛ زهرا صباغی؛ نوید نظافتی

دوره 10، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 153-175

https://doi.org/10.22631/jicr.2017.1065.1871

چکیده
  امروزه با توجه به رشد فزاینده فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در جوامع به‌ویژه در میان قشر فرهیخته دانشگاهی استفاده از این فنّاوری‌ها بخشی از کار روزمره افراد شده است. شبکه‌های اجتماعی نیز یکی از موضوعات مهم و گسترده در فضای مجازی است که بسیاری از افراد در زمینه‌های گوناگون از آن استفاده می‌کنند. بهره‌برداری دانشجویان از این شبکه‌ها ...  بیشتر

ارتباطات میان‌فرهنگی
توانش ارتباطی بینافرهنگی در کلاس‌های آموزش زبان فارسی: دیدگاه فارسی‌آموزان غیرایرانی

امیررضا وکیلی‌فرد؛ الهام عباسی جوکندان

دوره 17، شماره 1 ، فروردین 1403، ، صفحه 7-34

https://doi.org/10.22035/jicr.2024.3125.3438

چکیده
  درک فرد از فرهنگ‌های جدید و هم‌چنین فرهنگ خود، نقش مهمی در موفقیت فرد در یادگیری زبان مقصد دارد. مسئله این است که مشخص نیست در کلاس‌های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، چگونه و به چه میزان به آموزش جنبه‌های فرهنگی برای گسترش توانش بینافرهنگی فارسی‌آموزان پرداخته می‌شود. هدف این پژوهش بررسی دیدگاه‌های فارسی‌آموزان غیرایرانی ...  بیشتر

فارابی و سیاستگذاری فرهنگی
فلسفه فارابی در میانه انتزاعی و انضمامی؛ الگویی برای اندیشیدن فلسفی و سیاستگذاری فرهنگی

علی اصغر مروت؛ رضا ماحوزی

دوره 16، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 7-28

https://doi.org/10.22035/jicr.2024.3226.3519

چکیده
  فلسفه فارابی به‌دقیق‌ترین معنای واژه، فلسفه‌ای مسئله‌محور و این‌جهانی است. این سخن در مقابل ادعایی قرار دارد که فلسفه فارابی را تماماً انتزاعی و بی‌ارتباط با موضوعات انضمامی دوره حیات فارابی می‌داند یا حتی اگر به چنین ارتباطی قائل است، الگوی فلسفی پیشنهاد شده را اساساً غیرقابل تحقق در این جهان می‌داند و آن فلسفه را در شئون متعدد ...  بیشتر

روایت جنگ ایران و عراق در رمان

شهرام پرستش؛ عباس جان نثاری

دوره 4، شماره 2 ، تیر 1390، ، صفحه 21-56

https://doi.org/10.7508/ijcr.2011.14.002

چکیده
  در این نوشتار با استفاده از نظریات و روش تحلیل روایت، به بررسی چگونگی روایت جنگ ایران و عراق در سه رمان «عقرب روی پله‌های راه آهن اندیمشک» نوشته حسین مرتضائیان آبکنار، «سفر به گرای 270 درجه»، نوشته احمد دهقان و «نه آبی نه خاکی» نوشته علی مؤذنی پرداخته‌ایم. بر مبنای الگوی ارتباط روایی در ابتدا، ساختار و روساخت این سه ...  بیشتر

همگامی مشترک در خانواده و دین‌داری جوانان شهر یزد

مسعود حاجی‌زاده میمندی؛ اکبر زارع شاه‌آبادی؛ حمید تقوی مریم‌آبادی

دوره 3، شماره 3 ، مهر 1389، ، صفحه 23-47

https://doi.org/10.7508/ijcr.2010.11.002

چکیده
  بدون شک دین، یکی از مهم‌ترین نظام‌های ارزشی هر جامعه است که برای استواری خود نیاز به بازتولید آن در نسل‌های بعدی دارد. عوامل گوناگونی می‌توانند در این فرایند تأثیرگذار باشند که از میان آنها جامعه‌پذیری یکی از مهم‌ترین‌هاست و از میان عناصر جامعه‌پذیری، خانواده از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله، با استفاده از نظریه‌های ...  بیشتر

ضوابط شفاف و غیرشفاف در تولید برنامه‌های دینی تلویزیون ایران

مهدی منتظرقائم؛ بشیر معتمدی

دوره 3، شماره 4 ، دی 1389، ، صفحه 23-58

https://doi.org/10.7508/ijcr.2010.12.002

چکیده
  در این مقاله از میان سه منظر برای بررسی تلویزیون یعنی مخاطبان، محتوای برنامه و نظام تولید، منظر سوم مورد تأکید قرار گرفته و با بررسی نظام تولید برنامه‌های دینی تلویزیون، تلاش شده است تا ضوابط شفاف و غیرشفاف برنامه‌های دینی به عنوان بخشی از نظام تولید تبیین گردد. بستر یا چهارچوب نظری این بررسی تئوری های مرتبط با اقتصاد سیاسی رسانه ...  بیشتر

بررسی حجاب و نوع پوشش زنان زرتشتی در ایران عصر صفوی

علی اکبر جعفری

دوره 4، شماره 3 ، آبان 1390، ، صفحه 23-43

https://doi.org/10.7508/ijcr.2011.15.002

چکیده
  دولت صفویه، هویت جدیدی را برای سرزمین و مردم ایران به وجود آورد که محوریت آن بر پایه مذهب تشیّع بود. آموزه‌های این مذهب به مرور در گفتار ورفتار جامعه تجلی پیدا کرد؛ با این وجود، برخی از گروه‌های غیرمسلمان در شهر‌ها و مناطق مختلف ساکن بودند که به شکل معمول، به اعتقادات دینی خود و باور‌ها و رفتارهای مذهبی خویش پایبند بودند. زرتشتی‌ها ...  بیشتر

بررسی رابطة فرایند جهانی‌شدن فرهنگی و هویت مذهبی در ایران (مطالعة موردی گروه‌های قومی لُر شهر نورآباد ممسنی و عرب‌شهر کنگان و توابع)

بیژن خواجه‌نوری؛ ماندانا کریمی؛ سعاد خجسته

دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 23-45

چکیده
  حفظ و ارتقای هویت مذهبی از دغدغه‌های جامعة مذهبی ایران است. فرایند جهانی‌شدن در چند دهة گذشته ابعاد مختلف حیات فردی و اجتماعی ایرانیان را تحت تأثیر قرار داده است. این مطالعه تأثیر فرایند جهانی‌شدن فرهنگی را بر هویت مذهبی دو گروه قومی لُر ساکن شهر نورآباد ممسنی و عرب ساکن شهر کنگان و توابع مورد بررسی قرار داده است. در ابتدا تحقیقات ...  بیشتر

طراحی و اجرای مدل عمومی ارزیابی پیشرفت فرهنگی - اجتماعی در دانشگاه ها

غلامرضا خواجه سروی؛ علی رضا علی احمدی؛ علی رضا معینی؛ مصطفی دزفولی

دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 23-41

https://doi.org/10.7508/ijcr.2012.20.002

چکیده
    بررسی، تحلیل و سنجش عملکرد در حوزه های خاص و کیفی فرهنگی اجتماعی، علاوه بر تازگی و ضرورت اجرا، نیازمند طراحی روش شناسی های بومی و ویژه، به منظور پیاده سازی در کشور است. از این رو، هدف مقاله حاضر، بررسی مفهوم فرهنگ، طبقه بندی سازمان های فرهنگی در جمهوری اسلامی و ساختار هرمی سلسله مراتب فرهنگ، روند تحول و اثرگذاری متقابل ارگان ها، ...  بیشتر

تاثیرات منطقه ای و بین المللی قدرت نرم انقلاب اسلامی

سیدمحمد حسینی؛ عبدالله مبینی

دوره 6، شماره 2 ، شهریور 1392، ، صفحه 23-66

https://doi.org/10.7508/ijcr.2013.22.002

چکیده
  برابر نظریه متفکران قرن 21 قرن غلبه قدرت نرم بر قدرت سخت است، ماهیت قدرت نرم قابلیت ها و ظرفیت ها، تجهیزات و ساز و برگ های نظامی و اقتصادی و تولید منابع و ثروت ها نیست بلکه توانایی گسترش فرهنگ ها، ارزش ها، باورهای جامعه ای به جامعه دیگر است. قدرت نرم انقلاب اسلامی تفاوت اساسی با قدرت نرم در فرهنگ لیبرال دمکراسی غرب دارد. در قدرت نرم انقلاب ...  بیشتر

برساخت سوژه در فرآیند مصرف فرهنگ مردم پسند: مطالعه ای کیفی بر روی مصرف کنندگان گونه های رسمی و غیررسمی موسیقی مردم پسند در شهر تهران

رضا صمیم

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1392، ، صفحه 23-53

https://doi.org/10.7508/ijcr.2013.21.002

چکیده
  شاید بتوان یکی از خصوصیات فرهنگ مردم پسند را تکثر گونه ها و کالاهای فرهنگی آن دانست. به نظر می رسد این تکثر، در جوامع درحال گذار که موطن اصلی این فرهنگ به شمار نمی روند، نوعی ناهمگونی ایجاد کرده است. در ایران نیز به عنوان جامعه ای درحال گذار، این ناهمگونی مشهود است؛ علاوه بر آن، فضای مصرف این فرهنگ در ایران، به علت محدودیت هایی که بر ...  بیشتر