جامعه شناسی
حمیدرضا عمادی؛ سیدعلیرضا افشانی؛ حسین اسلامی
چکیده
مقالۀ حاضر، شرایط و زمینههای شکلگیری حکمرانی خوب را در رسانههای اجتماعی با تأکید بر مؤلفۀ پاسخگویی، واکاوی کرده است؛ با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریۀ زمینهای، و از طریق نمونهگیری نظری و هدفمند، تعداد 20 نفر از فعالان حوزۀ رسانه و مدیران شبکههای اجتماعی انتخاب شده و با آنها مصاحبههای عمیقی انجام شد. نمونهگیری در ...
بیشتر
مقالۀ حاضر، شرایط و زمینههای شکلگیری حکمرانی خوب را در رسانههای اجتماعی با تأکید بر مؤلفۀ پاسخگویی، واکاوی کرده است؛ با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریۀ زمینهای، و از طریق نمونهگیری نظری و هدفمند، تعداد 20 نفر از فعالان حوزۀ رسانه و مدیران شبکههای اجتماعی انتخاب شده و با آنها مصاحبههای عمیقی انجام شد. نمونهگیری در این پژوهش تا مرحلۀ اشباع دادهها ادامه یافت. دادههای گردآوریشده با استفاده از کدگذاری باز، محوری، و گزینشی، تحلیل شده و در قالب خط داستان (شامل 15 تم اصلی و 1 تم نهایی)، الگوی پارادایمی و طرحوارۀ نظری ارائه شدند. نتایج پژوهش نشان میدهند که «قدرت رامشدۀ حاکمیت» در پی مجموعه عواملی مانند منگنه نرم پاسخگویی، کنترل و نظارت معکوس، کنشگری شبکهای مردم، و گروههای فشار شبکهای بههمراه تأثیرپذیری از مجموعۀ عوامل زمینهای و مداخلهگر ایجاد میشود و پس از بهکارگیری راهبردهایی چون بهنجارسازی پاسخگویی، عملگرایی مطلوب، فعالیت شبکهای ارکان حاکمیتی، پاسخگویی نهادی حاکمیت، و حرکت بهسوی ایجاد یک نظام پاسخگویی برخط، اعتماد عمومی و همبستگی اجتماعی بهعنوان نتیجۀ نهایی بروز مییابد. طرحوارۀ نظری و همچنین، الگوی پارادایمی پژوهش، این نتایج را بهگونهای دقیقتر تفسیر خواهند کرد. نتیجه نهایی اینکه، پاسخگویی در فضای رسانه، علاوه بر توسعه حکمرانی خوب باعث زایش اعتماد عمومی خواهد شد.
علوم اجتماعی و ارتباطات
سیدحسام قبله زاده؛ سیدعلیرضا افشانی؛ حسین اسلامی
چکیده
امروزه انسانها با زیستن در عصر رسانهای و اطلاعاتی در معرض انواع اخبار و اطلاعاتِ به ظاهر واقعی قرار گرفتهاند که ماهیت شایعهگونۀ آن از چشمها پنهان مانده است. انسانها اغلب در مواجهه با چنین اخباری بدون اعتباریابی، به بازنشر آنها در دنیای مجازی و واقعی میپردازند که میتواند آسیبهای امنیتی، اقتصادی و اجتماعی قابل ...
بیشتر
امروزه انسانها با زیستن در عصر رسانهای و اطلاعاتی در معرض انواع اخبار و اطلاعاتِ به ظاهر واقعی قرار گرفتهاند که ماهیت شایعهگونۀ آن از چشمها پنهان مانده است. انسانها اغلب در مواجهه با چنین اخباری بدون اعتباریابی، به بازنشر آنها در دنیای مجازی و واقعی میپردازند که میتواند آسیبهای امنیتی، اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی به همراه داشته باشد. از اینرو مقاله حاضر با هدف شناسایی عمیقتر استراتژیهای کاربران در مواجهه با اخبار و بهویژه شایعات در دنیای مجازی و فرایند فروکاست شایعهسازی و شایعهپذیری با رویکرد کیفی و روش نظریهای زمینهای اشتراوس و کوربین انجام گرفته است. براساس نمونهگیری هدفمند، 24 جوان یزدیِ فعال در فضای مجازی مشتملبر 12 مرد و 12 زن در پژوهش مشارکت داشته و روایتهای آنها مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفته است. فرایند گردآوری دادهها به صورت همزمان با تجزیهوتحلیل آنها در سه مرحلۀ کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شده است. یافتهها حاکی از پدیدۀ مرکزیِ دوآلیسم اعتماد به منابع خبری اعم از ملّی، غیرملّی و مجازی است که کاربران برمبنای اعتماد قوی، ضعیف یا فقدان آن و سایر شرایط زمینهای و مداخلهگر در مواجهه با اخبار و شایعات، استراتژیهایی اعم از اعتبارسنجی استقرائی منابع خبری، پیگیری اخبار از منابع موثق، بازنشر سنجیدۀ مطالب معتبر و اپوخه شایعات را بهکار میگیرند. درنهایت بهواسطۀ زمانمندی شایعات، آموزش سواد رسانهای، احتمال داغ بیاعتباری و غیره و استراتژیهای نامبرده، پیامدهایی چون فروکاست موقت بازدیدهای شایعهسازان و مسکوتشدگی شایعه مجال بروز خواهد یافت.