علوم اجتماعی و ارتباطات
فواد ظفر عبدالله زاده؛ محمدرضا رسولی؛ طهمورث شیری
چکیده
ماهیت جهانی رسانههای اجتماعی، چالشهای قومی را از حیطهٔ منطقه و ملّت به عرصهٔ جهانی کشانده است. مطالعه حاضر، این چالشها را در چارچوب نظریههای جهانیشدن، تحلیل میکند. دو رویکرد عمده در رابطه با پدیدهٔ جهانیشدن وجود دارد: یک رویکرد معتقد به همگونی کامل جهان است؛ و رویکرد دیگر، به چنین شدّت و کیفیتی قائل نیست. هدف تحقیق، ...
بیشتر
ماهیت جهانی رسانههای اجتماعی، چالشهای قومی را از حیطهٔ منطقه و ملّت به عرصهٔ جهانی کشانده است. مطالعه حاضر، این چالشها را در چارچوب نظریههای جهانیشدن، تحلیل میکند. دو رویکرد عمده در رابطه با پدیدهٔ جهانیشدن وجود دارد: یک رویکرد معتقد به همگونی کامل جهان است؛ و رویکرد دیگر، به چنین شدّت و کیفیتی قائل نیست. هدف تحقیق، روشن ساختن این امر است که رسانههای اجتماعی بهعنوان ابزارهای ارتباطی جهانی در رابطه با هویتهای قومی ایرانی، در انطباق با کدام یک از این دو رویکرد عمل کردهاند. برای نیل به هدف مذکور با 11 استاد علوم ارتباطاتاجتماعی، مردمشناسی و جامعهشناسی مصاحبهٔ عمیق صورت گرفته و دادهها با استفاده از نرمافزار مکسکیودا ۱۰ تجزیهوتحلیل شدهاند. نتایج گویای آن است که عملکرد رسانههای اجتماعی وضعیتی دوگانه ایجاد کرده است: از یکسو به حفظ هویت اقوام ایرانی انجامیده؛ و از سوی دیگر، سببساز تأثیرپذیری آنها از فرهنگ جهانی شده است. به سخن دیگر، رسانههای اجتماعی، همزیستی فرهنگی اقوام با دیگری جهانی و ملیّت را تقویت میکنند. در مورد اقوام جداییطلب، رسانههای اجتماعی در ایجاد چالشهای قومی نقش چندانی ایفا نمیکنند و این موضوع متأثر از سایر عوامل اجتماعی و سیاسی است. در نهایت، انگیزهٔ اقوام ایرانی برای مقاومت در برابر ملیّت و فرهنگ جهانی محدود است؛ هر چند رسانههای اجتماعی، این قابلیت را به آنها میدهد.