مطالعات فرهنگی
سیدیحیی خاتمی؛ سیدعلی صفوی؛ سیدمهدی خاتمی
چکیده
عزاداری محرم یکی از رویدادهای خاص و ریشهدار اسلامی است که طی قرنها با معنویت گره خورده است. این رویداد غالبا مسیرهای مشخص؛ «مسیرهای عزاداری» که از گذرهای سنتی و مکانهای مقدس عبور نموده را مقصد و هدف قرار میدهد. این مسیرها و فضاهای مرتبط در طی زمان علاوه بر خاطرهانگیزی و ایجاد هویت، به مکانهای مقدس و معنوی تبدیل شدهاند. ...
بیشتر
عزاداری محرم یکی از رویدادهای خاص و ریشهدار اسلامی است که طی قرنها با معنویت گره خورده است. این رویداد غالبا مسیرهای مشخص؛ «مسیرهای عزاداری» که از گذرهای سنتی و مکانهای مقدس عبور نموده را مقصد و هدف قرار میدهد. این مسیرها و فضاهای مرتبط در طی زمان علاوه بر خاطرهانگیزی و ایجاد هویت، به مکانهای مقدس و معنوی تبدیل شدهاند. اما شهرسازی معاصر ایران، بیشتر به جنبههای مادی توجه دارد و از فضاهای معنوی دور شده است. تغییرات و مداخلههای کالبدی گسترده در شهرهای سنتی و تهدید و خدشهدار شدن مسیرهای عزاداری، ضرورت انجام پژوهشهای بیشتر در این زمینه را نمایان میکند. این مقاله با استفاده از مطالعات تطبیقی-کیفی و آوردن شواهد و نمونههای متعدد از شهرهای مختلف ایران و با تاکید بر شهر اردبیل، تلاش کرده با تفسیر دادههای جمعآوری شده، ضمن اثبات و معرفی مسیرهای عزاداری به عنوان یک مسیر مقدس، ابعاد و وجوه معنوی آنها را مشخص نماید. اثرات معنوی رویداد عزاداری در دوره زمانی قبل از رویداد، حین رویداد و بعد از رویداد به همراه حاشیه آن بررسی شده است. نتایج نشان میدهد عوامل مختلف قدسی-مذهبی، کالبدی- فضایی، فرهنگی -اجتماعی، تاریخی -سیاسی و طبیعی وجوه مکانی مسیرهای عزاداری را تشکیل میدهند در این میان مقدس بودن و سپس بعد فرهنگی – اجتماعی وزن بیشتری در اینگونه فضاهای شهری به خود اختصاص میدهند. این مسیرها، از یک طرف فضا را به تاریخ پیوند میدهند و از طرف دیگر بعد نمادین و معنایی خاصی به آنها میافزایند که آنها را نسبت به سایر فضاها متمایز میکنند.
تاریخ، جغرافیا و باستانشناسی
وکیل حیدری ساربان؛ وحید خاجوی
چکیده
امروزه زیرساخت توسعهٔ ملی را توسعهٔ روستایی شکل داده و توجه به اقتصاد و پایداری معیشت روستا بهطور روزافزونی احساس میشود. مطالعات نشان میدهد که مفهوم سنتهای فرهنگی بر معیشت پایدار روستایی تأثیر معنیداری دارد. برایناساس، هدف این مقاله بررسی نقش سنتهای فرهنگی در معیشت پایدار روستایی است. روش استفاده شده توصیفیـتحلیلی ...
بیشتر
امروزه زیرساخت توسعهٔ ملی را توسعهٔ روستایی شکل داده و توجه به اقتصاد و پایداری معیشت روستا بهطور روزافزونی احساس میشود. مطالعات نشان میدهد که مفهوم سنتهای فرهنگی بر معیشت پایدار روستایی تأثیر معنیداری دارد. برایناساس، هدف این مقاله بررسی نقش سنتهای فرهنگی در معیشت پایدار روستایی است. روش استفاده شده توصیفیـتحلیلی بوده و دادهها بهصورت مطالعهٔ کتابخانهای و میدانی (پرسشنامهای) جمعآوری گردیده است. جامعهٔ آماری پژوهش روستاییان شهرستان اردبیل با جمعیت 74536 نفر است. برای محاسبهٔ حجم نمونهٔ آماری این جامعه از فرمول کوکران استفاده شد. برای تعیین حجم نمونهٔ روستاها، معیار تعداد خانوار مورد توجه قرار گرفت و حجم نمونه 358 نفر برآورد شد. روایی صوری پرسشنامه نیز توسط اساتید دانشگاه محقق اردبیلی و دانشگاه تبریز مورد تأیید قرار گرفت. با استفاده از آلفای کرونباخ پایایی سؤالات در بخش سنتهای فرهنگی 79/0 و در بخش معیشت پایدار 78/0 بهدست آمد که میتوان گفت سؤالات مطرحشده از ضریب پایایی قابل قبولی برخوردار هستند. تجزیهوتحلیل دادههای این مقاله با استفاده از نرمافزار SPSS21 انجام شد و از آزمونهای آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده گردید که نتایج نشان داد همبستگی مثبت و معناداری با ضریب 63/0بین متغیر سنتهای فرهنگی و معیشت پایدار در مناطق روستایی وجود دارد. ضریب بتا نیز نشان داد که سنتهای فرهنگی 63/0 از تغییرات مربوط به معیشت پایدار روستاییان را پیشبینی میکند و در بخش پایانی مقاله با توجه به تحلیل نتایج، پیشنهادات کاربردی ارائه شد.
بهمن زندی؛ سید مهدی سمایی؛ مسعود شهبازی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی خودرونوشتههای تهران و اردبیل است. با اینکه خودرونوشتهها قابلیت این را دارند که بتوانند موضوعی برای مطالعه در علوم مختلف قرار گیرند، تاکنون مطالعهای جامع و علمی در مورد خودرونوشتهها در ایران صورت نگرفته و فعالیتهای انجامشده در این ارتباط تنها محدود به جمعآوری و دستهبندی نوشتهها شده است. در این پژوهش ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی خودرونوشتههای تهران و اردبیل است. با اینکه خودرونوشتهها قابلیت این را دارند که بتوانند موضوعی برای مطالعه در علوم مختلف قرار گیرند، تاکنون مطالعهای جامع و علمی در مورد خودرونوشتهها در ایران صورت نگرفته و فعالیتهای انجامشده در این ارتباط تنها محدود به جمعآوری و دستهبندی نوشتهها شده است. در این پژوهش به این پدیده از دیدگاه علم زبانشناسی نگریسته شده است. مسائلی که در این تحقیق مورد توجه قرار گرفتهاند عبارتند از: بررسی نوع نمادهای بهکاررفته، بررسی نوع خطوط، مضامین مختلف خودرونوشتهها، بررسی تأثیر نوع خودرو بر نوشتهها، بررسی گرایش خودرونوشتهها به لحاظ هویتی و مطالعه گرایش خودرونوشتههای دارای مضمون اسم خاص به جنسیت خاص. نتایج مطالعه نشان میدهد خودرونوشتههای این دو شهر از میان نمادهای زبانی، تصویری و ریاضی بیشتر از نماد زبانی بهره بردهاند و به لحاظ خط از میان خطهای فارسی و لاتین بیشتر از خط فارسی برای نگارش استفاده شده است. در هردو شهر، نوع خودرو بر مضمون خودرونوشتهها تأثیر دارد و به لحاظ مضمون، بیشترین گرایش به مضمون مذهبی است. در هر دو شهر مورد مطالعه به لحاظ هویتی خودرونوشتهها بیشتر به سمت هویت ملی ـ اسلامی گرایش دارند. در مورد گرایش جنسیتی اسمهای خاص در هر دو شهر تهران و اردبیل گرایش به جنسیت مذکر است.