آموزش عالی
سعید رضا عاملی؛ راضیه صیادی
چکیده
از آنجا که دانشگاه تهران یکی از نهادهای مهم علمی کشور است و دانشجو بعنوان رکن نهادهای دانشگاهی محسوب می‌شود، دو پرسش اصلی در این رابطه مطرح است: زیست‌جهان دانشجویی در دانشگاه تهران چیست؟ و این زیست‌جهان چه ارتباطی با فضا و مأموریت دانشگاه دارد؟ در این مقاله برای مطالعۀ چنین زیست‌جهانی، دیدگاه‌های نظری زیست‌جهان و کنش ارتباطی ...
بیشتر
از آنجا که دانشگاه تهران یکی از نهادهای مهم علمی کشور است و دانشجو بعنوان رکن نهادهای دانشگاهی محسوب می‌شود، دو پرسش اصلی در این رابطه مطرح است: زیست‌جهان دانشجویی در دانشگاه تهران چیست؟ و این زیست‌جهان چه ارتباطی با فضا و مأموریت دانشگاه دارد؟ در این مقاله برای مطالعۀ چنین زیست‌جهانی، دیدگاه‌های نظری زیست‌جهان و کنش ارتباطی در جهان زندگی به کاررفته است. اطلاعات میدانی نیز با اتخاذ روش‌شناسی مردم‌نگارانه و دو ابزار این روش یعنی مشاهده مشارکتی و مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته به دست آمد. با استفاده از روش مردم‌نگارانه دانشکده پزشکی از پردیس علوم پزشکی، دانشکده مهندسی برق و الکترونیک، مهندسی مکانیک و مهندسی عمران و نقشه‌برداری از پردیس فنی و دانشکده نمایش و موسیقی از پردیس هنرهای زیبا و همچنین دانشکده علوم اجتماعی از مجموعه علوم اجتماعی و رفتاری انتخاب و با سی نفر از دانشجویان مصاحبه انجام شده است. زیست‌جهان دانشجویی با هشت مقوله دانشجو، استاد، هم کلاسی، اصطلاحات دانشجویی، رشتۀ تحصیلی، رسانۀ فضای مجازی، دانشگاه و خوابگاه تعریف شد و این نظام به‌هم‌پیوسته مورد مداقه قرار گرفته است. نتایج برخواسته از مصاحبه عمیق و کیفی بر این معنا تأکید میکند که با یک اختلال معنایی برای «حس دانشجو بودن»، روحیه همکاری علمی و افق نگاه به آینده در پرتو نقش فعال و مؤثر دانشجو و دانشگاه برای پیشرفت و توسعه کشور وجود دارد که مستلزم برنامه‌ریزی چند متغیره برای تقویت آن در دوران گذار از دانشگاه منزوی به دانشگاه پیوند خورده با جهان است.
فیروزه اصغری
چکیده
دانشگاه مانند هر اجتماع دیگری دارای فرهنگ است؛ اما فرهنگی که درحال‌حاضر بر دانشگاه‌های ایران حاکم است، با انتظارات از فرهنگ دانشگاه به‌عنوان یک اجتماع علمی همخوانی ندارد. مقالهٔ حاضر براساس دیدگاه و تجربهٔ دانشگاهیان تلاش کرده است تا با رویکردی تفسیری به پرسش اصلی دربارهٔ چرایی و چگونگی اختلال در فرهنگ دانشگاهی ایران با استفاده ...
بیشتر
دانشگاه مانند هر اجتماع دیگری دارای فرهنگ است؛ اما فرهنگی که درحال‌حاضر بر دانشگاه‌های ایران حاکم است، با انتظارات از فرهنگ دانشگاه به‌عنوان یک اجتماع علمی همخوانی ندارد. مقالهٔ حاضر براساس دیدگاه و تجربهٔ دانشگاهیان تلاش کرده است تا با رویکردی تفسیری به پرسش اصلی دربارهٔ چرایی و چگونگی اختلال در فرهنگ دانشگاهی ایران با استفاده از نظریه داده بنیاد پاسخ دهد. انتخاب مشارکت‌کنندگان شامل اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی وابسته به وزارت علوم و وزارت بهداشت، بر اساس نمونه‌گیری نظری و تا زمان دستیابی به اشباع نظری ادامه داشته است. گردآوری داده‌ها از طریق مصاحبهٔ نیمه‌ساختاریافته شامل 17 مصاحبهٔ انفرادی و 4 مصاحبهٔ گروهی و مقوله‌بندی داده‌ها از طریق کدگذاری سه‌مرحله‌ای باز، محوری و انتخابی شامل 1900کد، 458مفهوم، 101زیرمقوله و 32مقوله اصلی به تفکیک انجام و تحلیل داده‌ها بر اساس مفهوم زمینه، ابزار تحلیلی پارادایم (شرایط، کنش‌ـ‌برهم کنش و پیامد) و استراتژی تحلیلی ماتریس شرطی‌ـ‌پیامدی صورت گرفته است. براساس نتایج به‌دست آمده «عدم التزام به هنجارهای آکادمیک» به‌عنوان پدیدهٔ محوری انتخاب و مدل نهایی براساس شرایط علّی و عوامل زمینه‌ای در دو سطح خرد و کلان، کنش و برهم‌کنش دانشگاهیان (مقاومت، سکوت و سوءاستفاده) و پیامدها (پیامدهای فردی، سازمانی و ملّی) حول پدیده محوری بسط داده شد. نتیجه‌گیری نهایی حاکی از تقویت و بازتولید پدیدهٔ محوری، در صورت عدم اقدام دانشگاه برای کمک به بهبود وضعیت از درون این نهاد علمی وعدم توجه به مسئولیت فردی دانشگاهیان است.
آموزش عالی
زهرا نیک نام
چکیده
هدف این مقاله توصیف و تفسیر تجارب زیسته دانشجویان دکتری خارجی شاغل به تحصیل در ایران از زندگی و تحصیل است. چالش‌ها و دشواری‌هایی که دانشجویان دکتری خارجی با آن مواجه می‌شوند، میتواند در شکل‌گیری هویت دانشگاهی و احساس تعلق آنان به اجتماع علمی و معرفتی و نیز فرهنگی که در آن تحصیل میکند مانع به‌وجود آورد. خاستگاه نظری پشتیبان ...
بیشتر
هدف این مقاله توصیف و تفسیر تجارب زیسته دانشجویان دکتری خارجی شاغل به تحصیل در ایران از زندگی و تحصیل است. چالش‌ها و دشواری‌هایی که دانشجویان دکتری خارجی با آن مواجه می‌شوند، میتواند در شکل‌گیری هویت دانشگاهی و احساس تعلق آنان به اجتماع علمی و معرفتی و نیز فرهنگی که در آن تحصیل میکند مانع به‌وجود آورد. خاستگاه نظری پشتیبان این موضوع در مباحث مرتبط با «مبادلات دانشگاهی» و «مطالعات دوره دکتری»، به‌عنوان مباحث مهم و مرتبط با بین‌المللی‌شدن آموزش‌عالی است. روش تحقیق به‌شیوهٔ مردم‌نگاری است و اطلاع‌‌رسان‌های این پژوهش یازده دانشجوی دکتری از کشورهای افغانستان، لبنان و هند در رشته‌‌ها و دانشگاه‌های مختلف بودند که به‌صورت گلوله برفی انتخاب شدند. طرحواره مفهومی مک آلپاین و نورتن (2012) برای فهم کلیت تجارب دانشجویان به‌کار گرفته شد. تجارب زیستهٔ دانشجویان با مد نظر داشتن سه بافت الف) رشته‌‌ای/گروه آموزشی؛ ب) نهادی؛ و ج) اجتماعی/فرااجتماعی، تفسیر شد. این بافت‌های تو در تو امکان شناخت لایه‌‌ها و پیچیدگی‌‌های زندگی و تحصیل دانشجویان خارجی در ایران را فراهم آورد. یافته‌‌های پژوهش ذیل نُه مقوله توصیف و تفسیر شد. نتایج حاکی از آن است که به‌رغم آنکه تجارب زیستۀ این دانشجویان از تحصیل در کشورمان در کل منفی نبوده است، اما در مجموع به‌گونه‌‌ای نبوده است که توانایی گفتگوی بین‌فرهنگی و تلفیق فرهنگ کشور میزبان در کلیت تجارب آنان را فراهم آورد یا آنان را در مسیری کم‌تنش و ملایم برای تکوین هویت آکادمیک‌شان هدایت کرده باشد.
حامد طاهری کیا
چکیده
مقالۀ حاضر به مسئلۀ تجربۀ ترس از رویارویی با موقعیت سیاسی در دانشگاه می‌پردازد. دانشگاه ایرانی از ابتدای تأسیس خود تا به امروز همواره با موقعیت و گفتمان سیاسی حاکم درگیر بوده است. در پژوهش‌هایی که پیرامون این مسئله انجام شده است بیشتر رویکرد تاریخی در نظر گرفته شده و تاکنون بررسی عمیق و کیفی مناسبی در این زمینه در دوران معاصر صورت ...
بیشتر
مقالۀ حاضر به مسئلۀ تجربۀ ترس از رویارویی با موقعیت سیاسی در دانشگاه می‌پردازد. دانشگاه ایرانی از ابتدای تأسیس خود تا به امروز همواره با موقعیت و گفتمان سیاسی حاکم درگیر بوده است. در پژوهش‌هایی که پیرامون این مسئله انجام شده است بیشتر رویکرد تاریخی در نظر گرفته شده و تاکنون بررسی عمیق و کیفی مناسبی در این زمینه در دوران معاصر صورت نگرفته است. به‌این‌ترتیب، بررسی موقعیت سیاسی در دانشگاه با مقتضیات زمان حال پیوند می‌خورد. پژوهش حاضر بعد از رخداد 1388، و برخوردهای امنیتی که با دانشجویان شد، انجام گرفت. بنابراین، برای دانشجویان، تجربۀ موقعیت سیاسی با رجوع به وقایع آن دوران با ترس و سرخوردگی همراه است. به همین منظور، با بررسی سه دانشگاه امیرکبیر، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، و دانشکدۀ پزشکی دانشگاه تهران به بررسی مفهوم ترس از موقعیت سیاسی در دانشگاه پرداخته‌ایم. پنجاه مصاحبه از دانشجویان فعال سیاسی، از طیف‌های مختلف، و غیرفعال گرفته شده است و در تلاش بوده‌ایم به پرسش‌های «مفهوم ترس از موقعیت سیاسی برای دانشجویان چگونه معنی پیدا میکند؟» و «دانشجویان فعال سیاسی چگونه با آن روبه‌رو شده‌اند؟»، پاسخ دهیم. در نتیجه‌گیری آمده است که خانواده‌ها مهم‌ترین منبع ایجاد ترس برای فرزندان به‌منظور دورکردن آنان از موقعیت‌های سیاسی‌اند. خانواده‌ها نگران آیندۀ فرزند خود برای یافتن کار و ادامۀ تحصیل‌اند. بنابراین، دانشجویان هم، در طول زندگی روزمرۀ خود، در دانشگاه به یکدیگر نسبت به کنش سیاسی هشدار می‌دهند. اما دانشجویانی که از دروازۀ ترس عبور، و درگیری با موقعیت سیاسی را تجربه کرده‌اند، همانند غربالی برای ترغیب و برانگیختن دانشجویان برای عبور از ترس خود در برابر موقعیت سیاسی عمل می‌کنند.
مطالعات فرهنگی
محمد رضایی؛ عباس کاظمی؛ حامد طاهری کیا
چکیده
در حیات دانشگاه پس از انقلاب اسلامی دوره کوتاه سی‌ام فروردین تا دوم اردیبهشت سال 1359 بزنگاهی مهم و تعیین‌کننده بود. گروه‌های سیاسی فعال در فضای دانشگاه‌ها، به دستور دولت تازه‌تأسیس اسلامی مجبور شدند اتاق‌ها و دفترهایشان را به دولت واگذار کرده و صحن دانشگاه‌ها را ترک کنند. در این چند روز، در شهرهای دانشگاهی درگیری‌های خونینی رخ ...
بیشتر
در حیات دانشگاه پس از انقلاب اسلامی دوره کوتاه سی‌ام فروردین تا دوم اردیبهشت سال 1359 بزنگاهی مهم و تعیین‌کننده بود. گروه‌های سیاسی فعال در فضای دانشگاه‌ها، به دستور دولت تازه‌تأسیس اسلامی مجبور شدند اتاق‌ها و دفترهایشان را به دولت واگذار کرده و صحن دانشگاه‌ها را ترک کنند. در این چند روز، در شهرهای دانشگاهی درگیری‌های خونینی رخ داد. این بزنگاه تاریخی، دانشگاه را که سنگر آزادی، مقاومت، و انقلاب در برابر رژیم پهلوی تعبیر می‌شد، وارد دور تازه‌ای از ماهیت سیاسی خود کرد. گویا گفتمان تازه‌ای در حال تولد بود که سال‌ها پس از این برههٔ تاریخی، شکل خاصی از حضور سیاست در دانشگاه را تداوم بخشید؛ بزنگاهی تاریخی برای جای‌گیری دانشگاه در گفتمان تازه سیاسی. برای بررسی این موضوع، با تکیه بر دو مفهوم «فضای تهی» از بدیو و «تحلیل ریزوماتیک» از دلوز، داده‌های مورد نیاز از بایگانی‌ها و روزنامه‌های آن‌زمان گردآوری شد و درنتیجه، نشان داده شد که در کدام مناسبات پیچیده و براساس کدام منطق گفتمانی، دانشگاه از نو بازسازی می‌شود. همچنین این نکته بررسی شد که چگونه دانشگاه، هم‌زمان شاهد شکل‌گیری دو نقش مهم انقلاب‌زدایی در فضای ملتهب آن زمان ازیک‌سو و حفظ دانشگاه به‌عنوان نهادی سیاسی اما طرفدار و متعهد، از سوی دیگر است.
آموزش عالی
رضا مهدی
چکیده
کیفیت زندگی دانشگاهی و احساس رضایت کلی دانشجویان کلیاتی از زندگی دانشگاهی هستند که بر اساس نظریۀ تسری، از بخش‌های گوناگون تأثیر می‌پذیرند. این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت زندگی تحصیلی دانشجویان بومی و غیر بومی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران انجام شده است، هدفی توسعه‌ای دارد و گردآوری داده‌های آن پیمایشی‌ست. جامعۀ آماری این پژوهش، ...
بیشتر
کیفیت زندگی دانشگاهی و احساس رضایت کلی دانشجویان کلیاتی از زندگی دانشگاهی هستند که بر اساس نظریۀ تسری، از بخش‌های گوناگون تأثیر می‌پذیرند. این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت زندگی تحصیلی دانشجویان بومی و غیر بومی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران انجام شده است، هدفی توسعه‌ای دارد و گردآوری داده‌های آن پیمایشی‌ست. جامعۀ آماری این پژوهش، دانشجویان دورۀ کارشناسی است که 500 نمونه به‌طور تصادفی از دانشگاه‌های جامعۀ هدف انتخاب و داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه‌ای که محقق تنظیم کرده، گردآوری شده است. برای تعیین روایی پرسشنامه از پرسش‌های آزموده‌شده در پژوهش‌های مشابه و آرای متخصصان استفاده و پایایی پرسشنامه با استفاده از شاخص آلفای کرونباخ از طریق پیش‌آزمون 15 نمونه در حد 86/0 تأیید شده است. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اسو آزمون‌های آماری استفاده شده است. کیفیت زندگی دانشجویان به‌طور معناداری کمتر از حد متوسط و کیفیت زندگی دانشجویان غیر بومی به‌طور معناداری بالاتر از کیفیت زندگی دانشجویان بومی ارزیابی شده است. پایین بودن کیفیت زندگی دانشگاهی دانشجویان نشان می‌دهد سیاست‌های آموزش عالی دربارۀ کیفیت و بهره‌وری منابع ملی، تأثیری اندک داشته است. عدم رضایت دانشجویان از کلیت زندگی دانشگاهی، به‌عنوان یکی از ذی‌نفعان اصلی آموزش عالی، میتواند نقطه آغازی برای انحراف از رسالت‌ها و فلسفه‌های توسعۀ آموزش عالی باشد. مدیران و رهبران آموزش عالی باید تصمیماتی جدی برای ارتقای کیفیت زندگی دانشگاهی اتخاذ نمایند. آموزش عالی بدون کیفیت زندگی دانشگاهی، نقض غرض خواهد بود.
حمید جاودانی
چکیده
اگرچه «توسعه پایدار» به آرمانی جهانی بدل شده است، اما دستیابی به آن، نیازمند بازشناسی و بازاندیشی مفاهیم و بایسته های هم گرا با این پنداره زیست گرایانه است. ازاین رو، بخش گسترده ای از این نگاشته، مفهومی است؛ چراکه هدف این جستار، افزون بر بازکاوی مفاهیمی همچون «سرمایه اجتماعی» و کژراه هایی که روایت کنونی توسعه می پیماید، ...
بیشتر
اگرچه «توسعه پایدار» به آرمانی جهانی بدل شده است، اما دستیابی به آن، نیازمند بازشناسی و بازاندیشی مفاهیم و بایسته های هم گرا با این پنداره زیست گرایانه است. ازاین رو، بخش گسترده ای از این نگاشته، مفهومی است؛ چراکه هدف این جستار، افزون بر بازکاوی مفاهیمی همچون «سرمایه اجتماعی» و کژراه هایی که روایت کنونی توسعه می پیماید، پافشاری بر نقش نهادهای تولید دانش و بایسته های بنیادین ماهیت دانشی است که می تواند بر کمیت و کیفیت سرمایه اجتماعی و درنهایت، بر توسعه پایدار، اثرگذار باشد. مفهوم پردازی و بهره گیری از رویکردی تحلیلی و نقادانه، نیازمند بازنگری نظام مند، تحلیلی و نقادانه است که بخشی از روش شناسی این نگاشته را پوشش می دهد و موجب دگرنویسی در سبک آن نیز شده است؛ اما پویشی در زیست تجربه های نهادهای بین المللی و برخی از کشورهای پیشرو، جنبه عملی تر بدان بخشیده است. بحث و جمع بندی، بر پایه بنیان های نظری و زیست تجربه ها نگاشته شده است و بر کیفیت، تناسب آموزش، بایسته های مفهومی و رویکردهای نوین آموزش آینده پای می فشارد؛ مفاهیمی که بازتاب آن در سرمایه اجتماعی شهروندان، می تواند مسیر توسعه پایدار را هموار سازد.
غلامرضا خواجه سروی؛ علی رضا علی احمدی؛ علی رضا معینی؛ مصطفی دزفولی
چکیده
بررسی، تحلیل و سنجش عملکرد در حوزه های خاص و کیفی فرهنگی اجتماعی، علاوه بر تازگی و ضرورت اجرا، نیازمند طراحی روش شناسی های بومی و ویژه، به منظور پیاده سازی در کشور است. از این رو، هدف مقاله حاضر، بررسی مفهوم فرهنگ، طبقه بندی سازمان های فرهنگی در جمهوری اسلامی و ساختار هرمی سلسله مراتب فرهنگ، روند تحول و اثرگذاری متقابل ارگان ها، ...
بیشتر
بررسی، تحلیل و سنجش عملکرد در حوزه های خاص و کیفی فرهنگی اجتماعی، علاوه بر تازگی و ضرورت اجرا، نیازمند طراحی روش شناسی های بومی و ویژه، به منظور پیاده سازی در کشور است. از این رو، هدف مقاله حاضر، بررسی مفهوم فرهنگ، طبقه بندی سازمان های فرهنگی در جمهوری اسلامی و ساختار هرمی سلسله مراتب فرهنگ، روند تحول و اثرگذاری متقابل ارگان ها، مرور ادبیات مرتبط با حوزه سیاست گذاری فرهنگی، انطباق ذی نفعان راهبردها با واقعیات موجود در ساختار عملیاتی فرهنگ، تفکیک دوگانه شاخص ها و تحلیل و تشریح شاخص های پیشنهادی است. به این منظور، این مقاله به بررسی مدل وزن دهی و نیز روش ارزیابی و سنجش شاخص پیشرفت، با رویکرد خاص به چهارچوب الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و تحلیل اثرات ناشی از اجرای الگو، روش وزن دهی و بهره گیری از شاخص ها و بررسی موردی دانشگاه ها که به صورت نمونه خاص طی سه دوره، در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کل کشور اجرا شده و ارائه مدل خطی، با لحاظ ضرایب وزنی در این خصوص پرداخته است.
زهرا کریمیان؛ علی محمد احمدوند
چکیده
در افق چشم انداز بیست ساله «ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل ...» (سند چشم انداز بیست ساله).در مهم ترین سند توسعه ملی کشور بر تقویت فرهنگ ایرانی اسلامی، ضرورت برخورداری از فناوری های اطلاعاتی ...
بیشتر
در افق چشم انداز بیست ساله «ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل ...» (سند چشم انداز بیست ساله).در مهم ترین سند توسعه ملی کشور بر تقویت فرهنگ ایرانی اسلامی، ضرورت برخورداری از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطات سازنده بین المللی به عنوان شاخصه های قدرت و توان ملی به وضوح تاکید شده است. به ویژه آنکه تحولات پرشتاب فناوری های اطلاعاتی در عصر جدید، علاوه بر ابعاد فنی و دانشی آن، تاثیرات فرهنگی اجتماعی عمیقی را در جامعه اطلاعاتی امروز به دنبال داشته و زمینه ارتباطات وسیع بین فرهنگی جوامع را فراهم کرده است. ظهور فناوری های نوین اطلاعات و ارتباطات، ازسویی امکان بروز هویت های واگرای منطقه ای را فراهم کرده و از سوی دیگر، نوعی هم گرایی جهانی را در عرصه فرهنگ و هویت در پی داشته است. در این میان، دانشگاه ها به لحاظ نقش های متنوع علمی، فناوری و فرهنگی خود در هدایت و تربیت مهم ترین سرمایه های انسانی و آینده ساز جامعه، از جایگاه ویژه ای در تحقق اهداف چشم انداز توسعه برخوردارند. در این مطالعه، به روش نظری تحلیلی، با واکاوی دیدگاه های موجود در زمینه هویت فرهنگی و جامعه اطلاعاتی، ضمن مروری بر روند تشکیل هویت های بنیادین در گذار از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی، به بررسی تغییر هویت های برخاسته در شبکه ها و نقش دانشگاه ها در این باره پرداخته شده و چهارچوب مفهومی حاصل از ارتباط سه مقوله هویت فرهنگی، جامعه اطلاعاتی و دانشگاه ارائه شده است.
آزیتا سلاجقه؛ نعمت الله موسی پور
چکیده
پوشش از جمله موضوعات حیات اجتماعی است که از گذشته تاکنون و در جوامع مختلف مورد عنایت بوده و درباره عوامل و زمینه‌های بروز آن تأمل شده است. در این تحقیق، الگوی پوشش دانشجویان دانشگاه‌های دولتی، پیام نور و آزاد اسلامی (مورد شهر بافت) به تناسب محیط ـ موقعیت‌های مختلف ظهور آن بررسی شده است. دانشجویان مورد بررسی 180 نفر بودند که 9/38 درصد در ...
بیشتر
پوشش از جمله موضوعات حیات اجتماعی است که از گذشته تاکنون و در جوامع مختلف مورد عنایت بوده و درباره عوامل و زمینه‌های بروز آن تأمل شده است. در این تحقیق، الگوی پوشش دانشجویان دانشگاه‌های دولتی، پیام نور و آزاد اسلامی (مورد شهر بافت) به تناسب محیط ـ موقعیت‌های مختلف ظهور آن بررسی شده است. دانشجویان مورد بررسی 180 نفر بودند که 9/38 درصد در دانشگاه دولتی، 3/38 درصد در دانشگاه پیام نور و 8/22 درصد در دانشگاه آزاد اسلامی تحصیل می‌کردند. این گروه با پاسخگویی به یک پرسشنامه، داده‌های لازم را ارائه کردند و داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری مناسب تحلیل شدند. تحلیل داده‌ها نشان داد: در دانشگاه‌های مورد بررسی اقدام به پوشش ناهمنوا دارای فراوانی متفاوتی بوده و استفاده از الگوی پوشش ناهمنوا با «محیط» و «موقعیت»، رابطه مثبت معناداری با بروز رفتار داشته است؛ یعنی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بیش از دانشجویان دانشگاه پیام نور و دانشجویان دانشگاه پیام نور بیش از دانشجویان دانشگاه دولتی شهر بافت هنگام حضور در بازار برای خرید و یا حضور در نزد دوستان برای مهمانی از پوشش ناهمنوا استفاده کرده‌اند؛ اما هر سه گروه در دانشگاه به طور مشابه دارای پوشش همنوا بوده‌اند. در مجموع می‌توان گفت پوشش ناهمنوای دانشجویان به تناسب نوع رابطه‌ای که آنها با محیطِ رفتار دارند و به تناسب انتظاری که از محیط در آنها شکل می‌گیرد، تغییر میکند. در محیط‌های عمومی (فاقد کنترل و ناآشنا) که منافع فرد کمتر از سوی دیگران امکان تهدید دارد، الگوی ناهمنوا بیشتر است ولی در محیط‌های دانشگاهی (دارای کنترل و آشنا) این وضعیت کاهش می‌یابد. اما در محیط دانشگاهی نیز به تناسب نوع انتظاری که از تحصیل و دانشگاه وجود دارد، وضع رفتار پوششی متفاوت می‌شود. دانشجویی که در دانشگاه دولتی درس می‌خواند، انتظار بیشتری دارد که به محیط‌های کار مرتبط وارد شود تا دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی. به همین علت، تفاوت در میزان بروز رفتار ناهمنوا دیده می‌شود؛ با وجود این، حتی رفتار پوششیِ همنوای دانشجویان دانشگاه دولتی نیز با این پرسش مواجه است که تا چه میزان درونی‌شده است؟
مهدی منتظرقائم
چکیده
اینترنت و تکنولوژی‌های جدید ارتباطی و اطلاعاتی، همۀ فرآیندهای مورد نیاز برای اتّخاذ، تدوین و انتقال دانش به‌ویژه در سازمان‌های علمی- آموزشی و پژوهشی را متأثّر ساخته است. مجموع فرآیندهای سازمانی مورد نظر، بخشی از سرمایۀ فکری در هر سازمان است. سرمایۀ فکری، به‌طور خلاصه، دارایی‌های نامرئی و غیرملموس سازمان است که برای رسیدن به ...
بیشتر
اینترنت و تکنولوژی‌های جدید ارتباطی و اطلاعاتی، همۀ فرآیندهای مورد نیاز برای اتّخاذ، تدوین و انتقال دانش به‌ویژه در سازمان‌های علمی- آموزشی و پژوهشی را متأثّر ساخته است. مجموع فرآیندهای سازمانی مورد نظر، بخشی از سرمایۀ فکری در هر سازمان است. سرمایۀ فکری، به‌طور خلاصه، دارایی‌های نامرئی و غیرملموس سازمان است که برای رسیدن به اهداف سازمانی به‌کار گرفته می‌شود. در مقاله حاضر (که برگرفته از نتایج یک پیمایش، با حجم نمونۀ 1200 نفر است) به بررسی اثر تکنولوژی اینترنت بر ابعادی از سرمایۀ فکری (سرمایۀ انسانی و سرمایۀ ارتباطی) در دانشگاه‌های ایران پرداخته‌ایم. مبتنی بر اصول نظری مطرح در این تحقیق، بهره‌مندی از اینترنت (در قالب دسترسی و مصرف آن) میتواند عاملی اساسی در رشد سرمایۀ فکری یک سازمان (در اینجا دانشگاه) باشد. نتایج حاصل از پیمایش نشان می‌دهد که دانشگاه‌های مختلف به‌لحاظ سطح سرمایۀ انسانی و سرمایۀ ارتباطی، وضعیّت متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند. از سوی دیگر، سطح دسترسی به اینترنت و نیز مصرف اینترنت (نوع مصرف و حجم مصرف)، به‌عنوان اصلی‌ترین متغیرهای مستقل تحقیق، بر سرمایۀ انسانی و سرمایۀ ارتباطی در کل جامعه آماری اثرات معنادار (مثبت و مستقیم) دارد. به‌علاوه نتایج نشان می‌دهد که عوامل دیگری در فرآیند اثرگذاری دسترسی به اینترنت بر ابعاد فردی سرمایۀ فکری دخالت دارند. از جمله این عوامل، متغیرهای دانشگاه، گروه آموزشی مرجّع، مقطع تحصیلی (دانشجویان) یا رتبۀ علمی (اعضای هیئت علمی) و جنسیت آنها است. در نهایت اینکه متغیر بهره‌مندی از اینترنت (به‌عنوان اصلی‌ترین متغیر مستقل تحقیق) در کنار متغیرهای سن، جنسیت و وضعیت تأهل، قابلیت تبیین بخشی از تغییرات سرمایۀ انسانی و سرمایۀ ارتباطی جامعۀ آماری مورد مطالعه را دارد.
علی خورسندی طاسکوه؛ محمدجواد لیاقتدار
چکیده
زیستن در عصر صورت‌‌بندی‌های نوین اجتماعی، بدون ارتباط با دیگر عناصر فرهنگی و تمدنی، تقریباً ناممکن به نظر می‌رسد. امروزه دستیابی به پیشرفت و توسعه نیز مستلزم برخورداری از سطحی مؤثر از همکاری‌ها و تعاملات برون‌مرزی است. از لحاظ فلسفی و تاریخی، نهاد دانشگاه، هم از منظر کارکردی و هم از منظر رویکردی، دارای سابقه‌ای طولانی در زمینه ...
بیشتر
زیستن در عصر صورت‌‌بندی‌های نوین اجتماعی، بدون ارتباط با دیگر عناصر فرهنگی و تمدنی، تقریباً ناممکن به نظر می‌رسد. امروزه دستیابی به پیشرفت و توسعه نیز مستلزم برخورداری از سطحی مؤثر از همکاری‌ها و تعاملات برون‌مرزی است. از لحاظ فلسفی و تاریخی، نهاد دانشگاه، هم از منظر کارکردی و هم از منظر رویکردی، دارای سابقه‌ای طولانی در زمینه ارتباطات، تبادلات و نزدیکی ملتها و فرهنگها به شمار میرود. یکی از مؤلفههای مهمی که امروزه میتواند به شکل روشمند و علمی، موجب نزدیکی عناصر مختلف تمدنی و فرهنگی شود، مبادلات بین‌دانشگاهی است. مقاله پژوهشی ـ تحلیلی پیش رو، درصدد پاسخگویی به این سؤال محوری است که با بازشناسی و تقویت کدام یک از نشانگرهای دانشگاهی می‌توان به سطح بالاتری از همکاری‌های فرامرزی بین‌دانشگاهی دست یافت. روش تحقیق این مقاله، توصیفی و از نوع پیمایشی است و جامعه آماری آن را اعضای هیئت علمی دانشکدههای علوم انسانی دانشگاه‌های دولتی ایران تشکیل دادهاند. برای جمعآوری اطلاعات از دو روش گردآوری داده (کمی و کیفی) استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از تکنیکهای آماری، در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی بهره بردهایم.
EndNote