جامعه شناسی
مسعود گلچین؛ سعید صفری
چکیده
امروزه شاهد ظهور نشانههای الگوی جدیدی از روابط زن و مرد با عنوان همخانگی بدون ازدواج (همباشی، همبالینی) هستیم که در ادبیات روزنامهنگارانه و زبان برخی از جوانان، «ازدواج سفید» خوانده میشود. بهنظر میرسد چنین سبکهای زندگی نوظهوری، بیشتر در مناطق شهری بزرگ پدید میآیند. در این مقاله کوشیدهایم شناخت بیشتری درمورد ...
بیشتر
امروزه شاهد ظهور نشانههای الگوی جدیدی از روابط زن و مرد با عنوان همخانگی بدون ازدواج (همباشی، همبالینی) هستیم که در ادبیات روزنامهنگارانه و زبان برخی از جوانان، «ازدواج سفید» خوانده میشود. بهنظر میرسد چنین سبکهای زندگی نوظهوری، بیشتر در مناطق شهری بزرگ پدید میآیند. در این مقاله کوشیدهایم شناخت بیشتری درمورد دلایل و زمینههای مؤثر بر تصمیمگیری زوجینی که اقدام به شکلدهی چنین رابطهای (همخانگی بدون ازدواج) میکنند، سپس فرایندی که در آن درگیر میشوند، و سرانجام، پیامدهایی که عملاً تجربه کرده و یا با آن روبهرو میشوند، بهدست آوریم؛ ازاینرو با استفاده از تکنیک «مصاحبه عمیق و آزاد» در چارچوب روش «نظریه زمینهای» دادههای لازم از 16 زوجی که همخانگی را برگزیدهاند، گردآوری و تنظیم شد. پس از تحلیل یافتههای پژوهش، مقولههای «تقلیل کارکرد و اهمیت خانواده»، «مهاجرت»، و «تهران، شهر بینظارت» بهعنوان شرایط زمینهای، «دید منفی به ازدواج مرسوم»، «باورهای فمینیستی»، و «اعتقاد نداشتن و پایبند نبودن به ارزشهای دینی جامعه» بهعنوان شرایط علی، «درگیری در فرایند عاشقانه» و «آشنایی با همخانگی» بهعنوان شرایط میانجی، «همخانگی، رابطه برابر»، «همخانگی، رابطۀ با پایان باز»، «تجربه رضایتبخش از این سبک زندگی»، «موانع داخلی رابطه» و «محدودیتهای خارجی رابطه» بهعنوان تعاملات، «تحمل ضرر و زیان ناشی از پایان رابطه» و «اقدام به ازدواج و یا قول به ازدواج جهت برطرف کردن موانع خارجی» بهعنوان پیامدهای این سبک زندگی تعیین شدند. سرانجام، مفهوم «همخانگی، رابطه کمدوام ناشی از تضاد ارزشهای مدرن و سنتی در بستر کلانشهر تهران» بهعنوان مقوله هسته برگزیده شد.