مطالعات فرهنگی
محمدرشید صوفی؛ اعظم راودراد
چکیده
علیرغم وجود حجم زیاد مباحث نظری در خصوص فرهنگ تصویری، کمابیش با کمبود در روش های تحقیق و تحلیل متون تصویری به ویژه از نوع شهری آن مواجه هستیم. در مقاله حاضر روشتحقیق ترکیبی برای تحلیل، خوانش و تفسیر متون فرهنگ تصویری شهری معرفیشده است. برای دقیقترشدن این معرفی، یکی از نقاشیهای دیواری برجسته در شهر تهران، در قالب یک مطالعه ...
بیشتر
علیرغم وجود حجم زیاد مباحث نظری در خصوص فرهنگ تصویری، کمابیش با کمبود در روش های تحقیق و تحلیل متون تصویری به ویژه از نوع شهری آن مواجه هستیم. در مقاله حاضر روشتحقیق ترکیبی برای تحلیل، خوانش و تفسیر متون فرهنگ تصویری شهری معرفیشده است. برای دقیقترشدن این معرفی، یکی از نقاشیهای دیواری برجسته در شهر تهران، در قالب یک مطالعه موردی انتخاب و تحلیل شده است. تحلیل در دو سطح تحلیل نشانهشناختی و تحلیلگفتمان انجام گرفت: در سطح اول، از روش نشانهشناسی اُتول، و در سطح دوم، از نظریه گفتمان لاکلو و موف استفاده شد. یافتههای این روش ترکیبی نشان داد که نخست در سطح خرد در این نقاشی دالهایی نظیر طبیعت، شهر، مرد و زن به عنوان گرهگاههای متن شناسایی و روابط تقابلی آنها به شکل دوگانههای طبیعت (روستا)/شهر و مرد/زن را برجسته کرده است؛ دوم، گفتمانهای اصلی و رقیب شناساییشده در متن عبارتنداز گفتمان حفاظت از محیط زیست در برابر گفتمان رشد شهری و گفتمان مردسالاری در برابر گفتمان برابریطلبی جنسیتی (فمنیسم) که از طریق دالهای ویژهٔ خود در حال نزاع و تخاصم و اعمال هژمونی بر یکدیگر هستند. گفتمان حفاظت از محیط زیست و گفتمان مردسالاری به کمک بازنمایی مثبت دالهای کلیدیشان، نقش گفتمانهای مسلّط و غالب را در این متن بازی میکنند.