مسعود حاجی‌زاده میمندی؛ اکبر زارع شاه‌آبادی؛ حمید تقوی مریم‌آبادی
چکیده
بدون شک دین، یکی از مهم‌ترین نظام‌های ارزشی هر جامعه است که برای استواری خود نیاز به بازتولید آن در نسل‌های بعدی دارد. عوامل گوناگونی می‌توانند در این فرایند تأثیرگذار باشند که از میان آنها جامعه‌پذیری یکی از مهم‌ترین‌هاست و از میان عناصر جامعه‌پذیری، خانواده از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله، با استفاده از نظریه‌های ...
بیشتر
بدون شک دین، یکی از مهم‌ترین نظام‌های ارزشی هر جامعه است که برای استواری خود نیاز به بازتولید آن در نسل‌های بعدی دارد. عوامل گوناگونی می‌توانند در این فرایند تأثیرگذار باشند که از میان آنها جامعه‌پذیری یکی از مهم‌ترین‌هاست و از میان عناصر جامعه‌پذیری، خانواده از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله، با استفاده از نظریه‌های نظم اجتماعی ـ به طور عام ـ که ریشه در کارکردگرایی دارد، و نظم خُرد ـ به طور خاص ـ که از نظریات پارسونز و چلبی استخراج شده است؛ تأثیر خانواده بر دین‌داری جوانان شهر یزد سنجیده می‌شود. شهر یزد، شهری کویری و از شهرهای کهن ایران زمین است که پیش از اسلام وجود داشته و «ایساتیس» نامیده می‌شده و پس از ظهور اسلام و گرایش مردم به این دین، «دارالعباده» لقب گرفته است. شهر یزد به شهر بادگیرها، نگین کویر، شهر خشت خام و شهر قنات، قنوت و قناعت نیز معروف است. به نظر می‌رسد در دهه‌های اخیر فرایند نوسازی بر ویژگی‌های فرهنگی و نهادهای اجتماعی این شهر تأثیر گذاشته باشد که البته دین‌داری و نهاد خانواده نیز از این امر مستثنی نبوده‌اند. پژوهش حاضر به روش پیمایشی انجام گرفته و با استفاده از فرمول کوکران از میان 136 هزار خانوار یزدی، حجم نمونة آماری به تعداد 325 خانوار انتخاب شد. در تحلیل داده‌ها از رگرسیون چندمتغیری، تحلیل واریانس و ضریب همبستگی استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد بین متغیر وابستة دین‌داری و متغیر مستقل همگامی مشترک در خانواده رابطة معنا‌داری برقرار است. این رابطه مستقیم و مثبت است به‌طوری‌که با زیاد شدن میزان همگامی مشترک در خانواده، دین‌داری جوانان نیز بالا می‌رود.
علی‌رضا شجاعی‌زند
چکیده
تجربه دینی به‌عنوان یکی از موضوعات مورد توجه دین‌پژوهان، پیشینه کلامی و زمینه‌های اجتماعی روشنی در غرب و مسیحیت دارد و روند فزونی گرفتنِ توجهات به آن نیز کاملاً قابل درک و ردیابی است. اما نضج و نمو آن در ایران همچون بسیاری مفاهیم و مقولات دیگر، از روند طبیعی برخوردار نبوده، بلکه از طریق تأملات صِرف آکادمیک و تبادلات روشنفکرانه به‌وقوع ...
بیشتر
تجربه دینی به‌عنوان یکی از موضوعات مورد توجه دین‌پژوهان، پیشینه کلامی و زمینه‌های اجتماعی روشنی در غرب و مسیحیت دارد و روند فزونی گرفتنِ توجهات به آن نیز کاملاً قابل درک و ردیابی است. اما نضج و نمو آن در ایران همچون بسیاری مفاهیم و مقولات دیگر، از روند طبیعی برخوردار نبوده، بلکه از طریق تأملات صِرف آکادمیک و تبادلات روشنفکرانه به‌وقوع پیوسته است. این مقاله بیآنکه قصد ارزشیابیِ کلامی این مفهوم با نظر به آموزههای اسلامی را داشته باشد، تلاش دارد با اشاره به برخی ریشههای الهیاتی و عقبههای تاریخی ـ اجتماعی آن در غرب، توجه متألهین و فلاسفه دین از یکسو و روانشناسان و جامعهشناسان دین را از سوی دیگر، به لزوم بذل احتیاط و دقت نظر هرچه بیشتر در تشخیص و تدقیق مفهومی و تعیین جایگاه و مرتبت حقیقی آن در دین و نسبتش با دین‌داری جلب کند.
