2024-03-28T18:44:27Z
http://www.jicr.ir/?_action=export&rf=summon&issue=45
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1393
7
2
هویت فرهنگی و کیفیت زندگی تحلیل گفتمان ماهنامه ”مرزهای نو“ در دهه 1340شمسی با تکیه بر اسناد موجود
هادی
اسماعیلی
فؤاد
ایزدی
مفهوم کیفیت زندگی دو بعد عینی و ذهنی دارد. کیفیت زندگی در بعد عینی مستلزم تمام مصادیقی است که در سطح روابط اجتماعی، داراییها، تملکات فردی، و ساختارهای اجتماعی، به عنوان شاخصهای زندگی برتر شناخته میشوند. در بعد ذهنی هم این مفهوم به معنای میزان رضایت فرد از شرایط خویش است. اگرچه این مفهوم را میتوان به صورت کمی و با مطالعه شاخصهای مرتبط با آن سنجید، ولی امکان مطالعه کیفی این مفهوم نیز وجود دارد. با بررسی ماهنامه مرزهای نوــ نشریهای که در دوران پهلوی دوم منتشر میشد ــ کیفیت زندگی امریکایی بازنمایی شده در این نشریه مطالعه شده است. ارتباطسازان این نشریه درصدد بودند با ارائه تصاویری از جامعه امریکا، ذهن مخاطب ایرانی خویش را نسبت به پذیرش این مدعا که ایالات متحده کشوری مدرن و دارای کیفیت زندگی برتر است متقاعد کنند و از این طریق جامعه ایرانی را برای پذیرش روند نوسازی امریکایی در ایران آماده سازند. تحلیل انتقادی گفتمان حاکم بر این نشریه در دهه 1340ش. ایدئولوژی پنهان ماهنامه مذکور را عیان میکند.
کیفیت زندگی
تحلیل انتقادی گفتمان
هویت فرهنگی
مرزهای نو
2014
09
22
1
24
http://www.jicr.ir/article_220_ab86e716015b73ade3572335d1a5e4b6.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1393
7
2
عناصر شکلدهنده حس حضور و بازتاب آن بر هویت کاربران بازی های رایانهای
بهروز
مینایی
علی
رازی زاده
امروزه بازیهای رایانهای، به عنوان رسانهای تعاملی، محیطی برای کاربران خود فراهم کردهاند که موجب ایجاد حس حضور در آنها میشود. حس حضور در فضای مجازی بازیهای رایانهای، به همذاتپنداری و حتی فراتر از آن، به یکی شدن کاربر با شخصیت درون بازی منجر میشود. یکی شدن کاربر با شخصیت درون بازی، هویتی مجازی برای او به وجود میآورد. با گذشت زمان و تداوم حضور در فضای بازیهای رایانهای، هویت واقعی کاربر با هویت مجازی درهم میآمیزد و تغییر و تحول آن تابعی از متغیرهای عناصر مجازی میشود. پرسشی که مقاله حاضر در صدد پاسخ به آن برآمده، چگونگی به وجود آمدن حس حضور در کاربران بازیهای رایانهای و کیفیت تأثیرگذاری هویت مجازی این رسانه نوظهور بر هویت واقعی مخاطب است. از این رو با توجه به دیدگاه نظریهپردازان حوزه رسانههای تعاملی و با گردآوری دادهها بهصورت کتابخانهای و تبیین آنها بهصورت توصیفی ـ تحلیلی، این فرض بررسی میشود که به واسطه فرم زیباییشناختی سینمایی، روایتهای تعاملی و ظرفیتهای منحصر به فردی که این رسانه در اختیار بازیهای رایانهای قرار میدهد، زمینه ایجاد محیطی فراهم میشود که به تبع ایجاد حس حضور در کاربر، هویت واقعی او را دستخوش دگرگونی میکند.
بازیهای رایانهای
حس حضور
فضای مجازی
هویت مجازی
هویت واقعی
2014
09
22
25
48
http://www.jicr.ir/article_222_8b39288fe3ba8bc1fb48d4f8f404d3f2.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1393
7
2
بررسی الزامات، چالشها و قابلیتهای شبکه اجتماعی کنشگران مدیریت فناوری و نوآوری ایران
سید سروش
قاضی نوری
نفیسه
رضایی نیک
سعید
روشنی
شبکههای اجتماعی به دلیل کارکردها و تعاملات گسترده خود مورد توجه شمار زیادی از دانشگاهیان و محققان صنایع قرار گرفتهاند. این شبکهها، که عمدتاً با کارکردهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند، ساختارها و ویژگیهای منحصر به فردی دارند که، بسته به هدف طراحی آنها، میتواند طیف وسیعی را در بر گیرد. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی نیازها، چالشها، و عوامل اصلی اثرگذار بر شکلگیری شبکه اجتماعی کنشگران مدیریت فناوری و نوآوری ایران است. روش پژوهش در این تحقیق، توصیفی ـ پیمایشی است، که در آن به توصیف و تحلیل نیازهای کنشگران جامعه مدیریت فناوری ایران به منظور تشکیل یک شبکه اجتماعی علمی پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که دستیابی به اطلاعات مورد نیاز، جستجوی مطالب، و اطلاع از وضعیت دوستان، از جمله مهمترین علل عضویت در شبکههای اجتماعی است. با توجه به نتایج به دست آمده، از دیدگاه مخاطبان این حوزه دانشی، ضعف فرهنگی در ارتباط با گفتگو، نقد و تحلیل، و ضعف در زیرساختهای فناوری اطلاعات از اساسیترین چالشهای پیش روی شبکه کنشگران مدیریت فناوری و نوآوری است. مهمترین مؤلفههای اثرگذار بر پایداری شبکه «ارائه و انتشار آخرین و معتبرترین منابع علمی اعم از مقالات، کتب و... در حوزه مدیریت فناوری»، «اعلام نیاز پروژههای پژوهشی مرتبط» و «ارائه خدمات آموزش مجازی» است.
2014
09
22
49
73
http://www.jicr.ir/article_225_60dde54bd83326012e1a4191b5325261.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1393
7
2
تبارشناسی معنای پسانداز زنانه
شایسته
مدنی لواسانی
منصور
وثوقی
پول ابزار و روانکننده مبادلات اقتصادی است که با گذشت زمان ابعاد اجتماعی آن گسترش یافته است و از یک ابزار صرفاً اقتصادی به ابزاری برای انجام مبادلات گوناگون تبدیل شده است. ارزش اقتصادی پول در جامعه در اشکال گوناگونی بروز میکند که یکی از آنها پسانداز، به معنای انباشت پول و استفاده از آن در شرایط خاص، است. زنان، به عنوان نیمی از جامعه، رویکرد خاصی به پول و پسانداز دارند و این پژوهش در صدد بررسی این نگاه و تغییرات استراتژی نگرش به پول و پسانداز در میان زنان متأهل است. زنان مطالعه شده در این پژوهش شامل زنان متأهل شاغل و خانهدار، بین سنین 20 تا 70 سال، است که با روش کیفی پدیدارشناسی، مشاهده و درباره پسانداز با آنها مصاحبه شده است. یافتههای این تحقیق انواع پسانداز، چگونگی آن، شیوه انتقال، و مکانیزم و اشکال مصرف پسانداز را از نظر زنان نشان میدهد. همچنین نشان میدهد علیرغم اینکه پول ابزاری اقتصادی است، اما شرایط اجتماعی در نگرش و رفتار با آن تأثیر داشته و پسانداز را، که ماده اقتصادی دارد، به پدیدهای اجتماعی تبدیل کرده است.
تبارشناسی پسانداز
منطق دوراندیشی
روش پدیدارشناسی
روز مبادا
خانواده هستهای
2014
09
22
75
95
http://www.jicr.ir/article_228_72df1136f1a86e755fd7a73d561a53cf.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1393
7
2
نگرش اعضای هیئت علمی دانشگاههای تهران به فعالیتهای فرهنگی استادان بر اساس ماده اول آییننامه ارتقا
جلیل
فتح آبادی
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاههای تهران درباره تغییرات آییننامه جدید ارتقا و اضافه کردن مادهای در زمینه فعالیتهای فرهنگی ـ تربیتی ـ اجتماعی است. روش پژوهش حاضر از نوع آمیخته کمی ـ کیفی است، که بخش کمی آن توصیفی از نوع زمینهیابی است. نمونه در مرحله کیفی شامل 34 نفر و در مرحله کمی شامل 252 نفر از اعضای هیئت علمی 6 دانشگاه (تهران، شهید بهشتی، خوارزمی، تربیت مدرس، علامه طباطبایی، و صنعتی شریف) بود که در بخش کیفی با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس و در قسمت کمی با استفاده از روش هدفمند انتخاب شدند. برای انجام پژوهش در مرحله کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته شامل 8 سؤال بازپاسخ، و در قسمت کمی نیز از یک پرسشنامه محققساخته شامل 35 سؤال و 3 بخش (1. دیدگاهها و نظرات 2. مشکلات اجرایی 3. پیشنهادها) استفاده شده است. در مجموع میتوان گفت که اعضای هیئت علمی به ضرورت توجه و پرداختن به مسائل فرهنگی اذعان دارند، اما در اینکه این فعالیتها توسط چه کسانی و به چه نحوی انجام شود، و چگونه مورد ارزیابی قرار بگیرد، با یکدیگر و با برنامهریزان امور فرهنگی در آموزش عالی اختلاف نظرهایی دارند.اعضای هیئت علمی فعالیتهای فرهنگی و تربیتی را نهفته در بطن فعالیتهای آموزشی و پژوهشی میدانند و به زعم بسیاری از آنها آموزش از تربیت و فعالیت فرهنگی تفکیکناپذیر است.
نگرش
اعضای هیئت علمی
فعالیت فرهنگی
2014
09
22
97
116
http://www.jicr.ir/article_230_205f606b8d81e9adac0bacce28fd2c00.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1393
7
2
بازنمایی طبقه و مناسبات طبقاتی در سینمای ایران مطالعهی موردی فیلم «جدایی نادر از سیمین
محمد
رضایی
آرش
حسن پور
شیرین
دانشگر
طیدهههایاخیردگرگونیهای اجتماعی و اقتصادی بسیاری در جامعهی ایران رخ داده که زمینهساز تغییرات دامنهدار در آرایش، مناسبات و هویت طبقات جامعهی کنونی ایران شده است. یکی از متونی که در آن، موضوع طبقه و مناسبات طبقاتی، در مختصاتی کوچک، بازنمایی شده، فیلم جدایی نادر از سیمین است. بر همین اساس، در این مقاله تلاش شده است تا طبقه و مناسبات طبقاتی در این فیلم با رویکرد بازنمایی و روش نشانهشناسی تحلیل و بررسی شود. مطالعهی رمزگان فیلم، نشان داد که در این اثر، دو طبقهی متوسط و فرودست (کارگر) بازنمایی شدهاند. طبقهی متوسط در این متن از لحاظ هویتی، طبقهای نوگرا، متمایل به غرب، اما آشفته و ازهم گسیخته است. طبقهی فرودست نیز به مثابه طبقهای در مضیقه، بازنمایی شده که رویکرد غیر عرفی و مذهبی به مسائل دارد و به لحاظ زیست جهان در ساحت سنت سیر میکند. فیلم همچنین صورتبندی طبقاتی جدیدی از جامعهی ایرانی و مناسبات فیمابین ارائه میکند و ضمن بازنمایی تقابلهای طبقاتی و ساختی، روایتگر جدایی و شکافهای عمیق و گسترده در سطوح مختلف جامعهی ایرانی است که همواره بوسیلهی اعضای طبقات، در قالب تمایزهای خود از دیگری برجسته و بازتولید میشود و سویههای ایدئولوژیک و آنتاگونیستی به خود میگیرد.
جدایی نادر از سیمین
نشانهشناسی
طبقهی متوسط و طبقهی فرودست
آنتاگونیسم اجتماعی- طبقاتی
فرادستِ فرودست
جامعهیِ جدایی
2014
09
22
117
148
http://www.jicr.ir/article_231_6423acb0a25eb6506cd5525bab38e5cc.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1393
7
2
انگلیسیسم در فرانسه از دیدگاه جامعه شناسی زبان
فیروزه
اصغری
دو زبان فرانسوی و انگلیسی همواره و در طول تاریخ خود روابط بسیار نزدیکی داشتهاند.هنگامی که کشور فرانسه از تفوق فرهنگی، سیاسی، و نظامی برخوردار بود، عناصر بسیاری از زبان فرانسوی وارد زبان انگلیسی شد، اما پس از افول قدرت فرانسه و برآمدن هژمونی همهجانبه امریکا این رابطه بالعکس شد و اکنون این زبان انگلیسیست که نقش فرادست و قرضدهنده را ایفا میکند. هدف این مطالعه بررسیپدیدهانگلیسیسم در فرانسهامروز است.این مقاله ضمن معرفی، توصیف و تبیینپدیدهانگلیسیسم، علل و عوامل گسترش روزافزون این پدیده را در زبان فرانسوی مورد توجه قرار داده است.سپسبه واکنشها و اقدامات انجام شده در خصوص جلوگیری از رواج آن در فرانسه پرداخته ودر پایان نتایج حاصل از مطالعه بیان شده است. این پژوهش از روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده کرده است. نخست دادههای لازم با استفاده از منابع مکتوب، مجازی، رسانههای جمعی، و سایتهای معتبر استخراج شده و سپس مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان میدهدکه در قرضگیری زبان فرانسوی از انگلیسی، علاوه بر دلایل درونزبانی مانند ورود واژگان جدید علمی، عوامل برونزبانی مانند جذابیت، وجهه، و اعتبار زبان انگلیسی از یک سو، و نفوذ فرهنگی و اجتماعی از سوی دیگر، در استفاده روزافزون فرانسویها از واژگان و اصطلاحات زبان انگلیسی نقش پررنگتری دارد. در واقع نگرانیهای موجود در جامعه امروز فرانسه،که به انجام اقداماتی برای جلوگیری از شیوع و گسترش پدیده انگلیسیسم منجر شده است، نه به دلیل مخالفت با پدیده معمول قرضگیری زبانی، بلکه به دلیل ترس از نفوذ فرهنگ امریکایی و گسترش هژمونی فرهنگی این کشور بر جامعه فرانسه است.
جامعهشناسی زبان
قرضگیری
انگلیسیسم
زبان فرانسوی
زبان انگلیسی
هژمونی فرهنگی
2014
09
22
149
168
http://www.jicr.ir/article_232_d8ed7a968cb6aacba0d5e66face2852b.pdf