2024-03-29T06:33:17Z
http://www.jicr.ir/?_action=export&rf=summon&issue=66
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1396
10
3
تحلیل و واکاوی روند شکلگیری سرمایهی فرهنگی معلمان در میدان آموزش و پرورش (مطالعهی تجربی معلمان شهرستان بیرجند)
یحیی
علی بابایی
سیدضیاء
هاشمی
محمود
تیموری
با توجه به اهمیت سرمایه فرهنگی در میدان آموزش و پرورش تحقیق حاضر سرمایه فرهنگی معلمان را بر اساس چارچوب نظری پیر بوردیو بررسی میکند. حجم نمونه 480 نفر از معلمان شهرستان بیرجند است، که به روش نمونهگیری طبقهای متناسب و تصادفی ساده انتخاب شدهاند. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه است که برای تعیین پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است و مقدار آن 71/0 بهدست آمده است. برای سنجش اعتبار پرسشنامه از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی و اعتبار محتوایی استفاده شده است و برای آزمون فرضیات تحقیق از آزمونهای آماری مناسب در سطح تحلیلهای دومتغیره و چندمتغیره استاندارد، مانند تحلیل رگرسیون، تحلیل عاملی و همبستگیها با بهکارگیری نرمافزارهای اسپیاساس و اِموس استفاده شده است. طبق یافتههای توصیفی، موقعیت اجتماعی معلمان برحسب سرمایه فرهنگی در سطح متوسط و برحسب سرمایه اقتصادی در سطح متوسط رو پایین است. براساس آزمون معادلات ساختاری، سرمایه اجتماعی معلمان بهصورت مستقیم، سرمایه اقتصادی و خاستگاه اجتماعیـاقتصادی آنها بهصورت مستقیم و غیرمستقیم و سرمایه نمادین معلمان فقط بهصورت غیرمستقیم شکلگیری سرمایه فرهنگی معلمان را تبیین میکند.
سرمایه اقتصادی
سرمایه فرهنگی
سرمایه اجتماعی
سرمایه نمادین
میدان اجتماعی
معلمان
آموزش و پرورش
2017
09
23
1
26
http://www.jicr.ir/article_340_9a03be419142cdbe21746885e6494261.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1396
10
3
تامّلی بر مفهوم «موجُو» و نمودهای آن در فرهنگ و تفکر ژاپن؛گریز از ابدیّت در جهانبینی ژاپنی
علیرضا
رضائی
مفهوم «موجُو» از مفاهیم بنیادی فرهنگ و تفکر ژاپن است که در مقایسه با سایر مفاهیم و کلیدواژههای ضروری برای درک فرهنگ ژاپن در ایران کاملاً ناشناخته مانده است. درک این مفهوم پیششرط لازم برای درک موضوعاتی مانند چرایی اهمّیت «ساکورا» یا همان شکوفههای گیلاس در فرهنگ ژاپن، دلیل ارجحیّت چوب بر سنگ در معماری ژاپنی، چگونگی توجیه سنّت شکمدری ساموراییها، پدیده کامیکازه، چرایی خاص بودن معنی واژه بیانگر خداحافظی در زبان ژاپنی یعنی سایونارا، و همچنین درک درونمایه بسیاری از اشعار ژاپنی و بهویژه هایکو است. موجُو بیانگر نوعی جهانبینی است که در طول تاریخ پرفراز و نشیب ژاپن و از طریق ادغام تفکرات اصیل ژاپنی با تفکرات بودیسم شکل گرفته است. مقاله حاضر پس از تبیین معنی لغوی و مفهومی موجُو نمودهای آن را در ادبیات، فرهنگ، جامعه و زبان ژاپن بررسی میکند و تلاش میکند که از دیدگاه یک فرد غیرژاپنی یکی از جنبههای جهانبینی ژاپنی را واکاوی کند. نگارنده با دقیق شدن بر روی مفهوم موجُو و تفاسیر موجود از آن تلاش میکند برداشت جدیدی از این مفهوم ارائه دهد؛ برداشتی که مفهوم موجُو را بهصورت «گریز از ابدیّت» تفسیر میکند. مقاله حاضر در پی پاسخ دادن به چرایی این برداشت است.
ژاپن
موجُو
ساکورا
کامیکازه
سایونارا
2017
09
23
27
50
http://www.jicr.ir/article_341_5d84bb9bfe054aead2af99fcdd9fab61.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1396
10
3
بازنمایی مناسبات نسلی از منظر ادبیات داستانی پیش و پس از انقلاب اسلامی
شقایق
یوسفی مقدم
محمد سعید
ذکایی
پرسش اصلی مقالۀ حاضر این است که شش رمان معاصر فارسی در بازۀ زمانی پیش و پس از انقلاب اسلامی چه تصویری از الگوی روابط بین نسلی را در خانواۀ ایرانی ترسیم کرده است و در این زمان چه تغییری در روایت رمانها از مناسبات نسلی درون خانواده ایجاد شده است. بنابراین، ادبیات داستانی را بهمثابة میانجی فهممان از تحولات جامعه در این زمینه در نظر گرفتهایم و از آنجا که با هدف مطالعۀ ژرف و عمیق روایتها بهدنبال کشف و تفسیر بودهایم، از تکنیک تحلیل محتوای کیفی مضمونی استفاده کردهایم. براساس چارچوب مفهومی، الگوی مناسبات نسلی را ذیل سه عنوان بررسی کردهایم: توافق نسلی، تفاوت و تعامل همزمان نسلی، و شکاف نسلی. به رغم متفاوت بودن بازنمایی مناسبات نسلی در دو بازۀ زمانی، مسئلۀ نسلی در بافت روایی رمانها، در همۀ موارد، به شکل شکاف تصویر شده است. از بررسی مناسبات نسلی در روایت های پیش از انقلاب الگویی بهدستآمده که مهمترین ویژگی آن شکاف مذهبی و ایدهآلگرایی شخصیت های داستانی است که در چارچوب کلی تقابل سنت و مدرنیته و ماهیت طردی و تقابلی آن قابل تفسیر است. اینگونه شکاف و تقابلهای سنتیـمدرن در روایت های پس از انقلاب کمتر دیده میشود؛ اما بهرغم پیدایش مؤلفههایی چون رسانه های جمعی و فنّاوریهای اطلاعاتی، که گذار به بزرگسالی را غیرخطی و دگرگون کرده اند، روایت های پس از انقلاب نیز کماکان شکاف نسلی را بازنمایی میکنند.
بازنمایی
الگوی روابط نسلی
شکاف نسلی
گذار
رمان
2017
09
23
51
78
http://www.jicr.ir/article_342_018fa2c1a0c36be4cade07be49e33797.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1396
10
3
مکتب قرآن؛ مؤمنانی در نوستالژی «امت»؛ مطالعه موردیِ کردها در ایران
سارا
شریعتی مزینانی
سامان
ابراهیم زاده
مکتب قرآن، اولین و قدیمیترین جریان اسلامگرای اهل تسنن در ایران، در چهار دهه اخیر بهلحاظ ساختاری و گفتمانی مراحل گوناگونی را گذرانده است. هدف این مقاله بررسی سازوکارهای اجتماعی مؤثر بر گرایش کردها به مکتب قرآن، در مرحله سوم تطور گفتمانیـساختاری این جریان ــ از میانه دهه 1370 هجری تا کنون ــ با روش گراوندد تئوری است. بنابر مطالعات وکاوشها، از دلایل اصلی گرایش کردها به مکتب قرآن تجربه نوعی زندگی جمعی با ویژگیهای بارزی، همچون همدلی، روابط گرم و صمیمی، روابط شخصی و همبستگی جمعی است، درحالیکه روابط اجتماعی حاکم بر جامعه بزرگتر بهسمت نوعی روابط جامعهای حرکت کرده که ویژگیهای بارزش سرد بودن و ابزاری بودن، حسابگری، فردگرایی فزاینده، بیگانگی و روابط غیرشخصی است. مدعای اثر حاضر این است که با گسترش نفوذ و پهنه جهان جامعهای و هژمونی قواعد و مختصات آن، ساکنان دلزده از جامعه به عزیمت و ترک این جهان و پناه جستن در نوعی جهان اجتماعی روی میآورند؛ مکتب قرآن با مختصات شبهاجتماع گونهاش یکی از پناهگاههاست. این نوع جدید هجرت در دوران مدرن ماست؛ هجرتی نه مبتنی بر حرکت مکانی و گسست فیزیکی از اجتماع پیشینی ــ چنانکه در صدر اسلام روی داد و امروز در رأس هیاهوی تبلیغاتی دولت اسلامی (داعش) است ــ بلکه مبتنی بر جهتدهی فعال و مستمر به پیوندهای اجتماعی روزانه فرد مکتبی و تأکید بر روابط درونگروهی، با تضعیف روابط فرد با فضای بیرون از آن. حاصل این فراگرد، خلق جهان خاص مکتب قرآن است؛ هجرت ایمانی به دنیای روابط تنگاتنگ درونگروهی امتِ مطهر، بدون گسست فیزیکی از جامعه نامطهر سابق.
جنبش اسلامگرا
روابط اجتماعی
روابط جامعهای
فردگرایی
جمعگرایی
2017
09
23
79
99
http://www.jicr.ir/article_343_eae3e1c0ed341ecacb191416d4f1f9c5.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1396
10
3
پدیدارشناسی تجربه کاربران از موبایلی شدن روابط
مریم
مختاری
حکیمه
ملک احمدی
تکنولوژی نقش مهمی در ارتباطات دارد و بخش زیادی از روابط افراد را در درون خود شکل میدهد. بر همین اساس قادر است ایدئولوژی خاص خود را بر روابط چهرهبهچهره تحمیل کند و سبک زندگی خاصی را شکل دهد که از آن با عنوان موبایلیزیشن با ویژگیهایی، مانند سرعت و کمیت یاد میشود. هدف این پژوهش پیگیری تجربههای کاربران از موبایلیشدن روابط است. برای این منظور، با روش پدیدارشناسی و تمرکز بر فضاهای مجازی گوناگون، با 12 نفر از کاربران وسایل ارتباطی مصاحبه کردهایم و استفاده از تلفن همراه و شبکههای مجازی را با دیدگاه «رضایتمندی و خشنودی» بررسی کردهایم. یافتهها با روش 7 مرحلهای کولایزی تحلیل شده است و حاصل آن استخراج دو تِم «تجربه از تکنولوژی» و «تجارب ارتباطی» است که هر کدام از آنها زیرمقولههای جزئیتری دارند. نتایج حاکی از آن است که کاربران فرایند تجربه تکنولوژی را بهصورت آشنایی، جذابیت، غرق شدن تا عریانی و دلزدگی و در نهایت، کنترل عامدانه طی میکنند. همچنین، تجارب ارتباطی مشارکتکنندگان گونههای متفاوت ارتباط مخدوششده را نشان میدهد. این فرایند را موبایلی شدن مینامند؛ یعنی ویژگیها و ماهیت خاص و زمینه کاربردی موبایل، وارد لایههای انسانی شده و شکل روابط را تغییر میدهد. موبایلی شدن فرایندی فنّاورانه نیست، بلکه فرایندی فرهنگی است. مسئله اختراع نیست بلکه واداشتنمان به کاربرد و احساس نیاز کردن است.
پدیدارشناسی
موبایلی شدن
تجربه از تکنولوژی
تجارب ارتباطی
2017
09
23
101
124
http://www.jicr.ir/article_344_817a904b5521c9401223a8e91baff372.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1396
10
3
الگوهای بهکارگیری راهبردهای سواد حریم خصوصی آنلاین؛ مطالعۀ موردی کاربران دختر اینستاگرام
عبدالله
بیچرانلو
سیده فرزانه
سیاسی راد
امروزه شبکههای اجتماعی در زندگی کاربران حضوری پُررنگ دارند، اما بهرهمندی کاربران از مزایای آنها، مانند اغلب تعاملات میانفردی در زندگی واقعی مستلزم حل تناقض میان خودافشاگری و حفظ حریم خصوصی کاربر است. این بهرهمندی با فرایندهای بهینهسازی حریم خصوصی و با تأکید بر تواناییهای کاربر در سطح فردی محقق میشود. هدف اصلی این نوشتار ایجاد درکی از چگونگی بهکارگیری راهبردهای مبتنی بر سواد حریم خصوصی آنلاین برای دستیابی کاربران دختر اینستاگرام به سطح بهینه حریم خصوصی است. به این منظور ابتدا تناقض حریم خصوصی، مزایا و خطرهای خودافشاگری بررسی شده و سپس بر اساس سواد حریم خصوصی آنلاین، برخی از راهبردهای اجتماعی و فنّاورانه برای حل «تناقض حریم خصوصی» معرفی شدهاند. در بخش یافتهها پس از توصیف مهمترین مزایا و خطرهای خودافشاگری برای کاربران دختر، الگوهای فعلی چگونگی بهکارگیری راهبردهای اجتماعی و فنّاورانه برای حل این تضاد استخراج و دربارۀ آنها بحث شده است. این بررسی به روش مردمنگاری و با مصاحبۀ نیمهساختیافته و مشاهدۀ غیرمشارکتی صفحات 20 کاربر دختر اینستاگرام صورت گرفته است.
سواد حریم خصوصی آنلاین
حریم خصوصی
خودافشاگری
شبکههای اجتماعی مجازی
2017
09
23
125
151
http://www.jicr.ir/article_345_3c88d3e43388921f665fdb71b65555e9.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1396
10
3
شناسایی و تحلیل فرصتها و تهدیدهای شبکههای اجتماعی در فضای مجازی؛ مورد مطالعه، دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی
روح الله
تولایی
زهرا
صباغی
نوید
نظافتی
امروزه با توجه به رشد فزاینده فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در جوامع بهویژه در میان قشر فرهیخته دانشگاهی استفاده از این فنّاوریها بخشی از کار روزمره افراد شده است. شبکههای اجتماعی نیز یکی از موضوعات مهم و گسترده در فضای مجازی است که بسیاری از افراد در زمینههای گوناگون از آن استفاده میکنند. بهرهبرداری دانشجویان از این شبکهها بهمثابه قشر جوان و فرهیخته جامعه بسیار اهمیت دارد. این تحقیق با هدف بررسی و شناسایی فرصتها و تهدیدهای شبکههای اجتماعی برای دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی صورت گرفته است. جامعه آماریِ تحقیق دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی فعال در شبکههای اجتماعی است و نمونه آماری بهصورت تصادفی شامل 370 نفر است. متغیرهای مستقل تحقیق در قالب فرصتها و تهدیدهای شبکههای اجتماعی با مرور ادبیات نظری و پیشینه تحقیق در قالب مدل مفهومی احصا شده و بر اساس آن پرسشنامه تحقیق طراحی شده است. بر مبنای نتایج تحقیق پنج متغیر فرصتهای شبکههای اجتماعی شامل یادگیری الکترونیک، پر کردن اوقات فراغت، سازماندهی گروههای اجتماعی، امکان گفتوگو و آشنایی با فرهنگها، و همچنین پنج متغیر تهدیدهای شبکههای اجتماعی شامل انتقال ارزشهای غیراخلاقی، سوءاستفاده، انتشار اطلاعات نادرست، اعتیاد اینترنتی و ارتباطات مخرب بر دانشجویان اثری مثبت و معنادار دارد.
فناوری اطلاعات و ارتباطات
فضای مجازی
شبکه اجتماعی
دانشجویان
دانشگاه شهید بهشتی
2017
09
23
153
175
http://www.jicr.ir/article_346_7342291985d54ab3cda9f90f254a20ac.pdf