علوم اجتماعی و ارتباطات
روح الله تولایی؛ زهرا صباغی؛ نوید نظافتی
چکیده
امروزه با توجه به رشد فزاینده فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در جوامع به‌ویژه در میان قشر فرهیخته دانشگاهی استفاده از این فنّاوری‌ها بخشی از کار روزمره افراد شده است. شبکه‌های اجتماعی نیز یکی از موضوعات مهم و گسترده در فضای مجازی است که بسیاری از افراد در زمینه‌های گوناگون از آن استفاده می‌کنند. بهره‌برداری دانشجویان از این شبکه‌ها ...
بیشتر
امروزه با توجه به رشد فزاینده فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در جوامع به‌ویژه در میان قشر فرهیخته دانشگاهی استفاده از این فنّاوری‌ها بخشی از کار روزمره افراد شده است. شبکه‌های اجتماعی نیز یکی از موضوعات مهم و گسترده در فضای مجازی است که بسیاری از افراد در زمینه‌های گوناگون از آن استفاده می‌کنند. بهره‌برداری دانشجویان از این شبکه‌ها به‌مثابه قشر جوان و فرهیخته جامعه بسیار اهمیت دارد. این تحقیق با هدف بررسی و شناسایی فرصتها و تهدیدهای شبکه‌های اجتماعی برای دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی صورت گرفته است. جامعه آماریِ تحقیق دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی فعال در شبکه‌های اجتماعی است و نمونه آماری به‌صورت تصادفی شامل 370 نفر است. متغیرهای مستقل تحقیق در قالب فرصتها و تهدیدهای شبکه‌های اجتماعی با مرور ادبیات نظری و پیشینه تحقیق در قالب مدل مفهومی احصا شده و بر اساس آن پرسشنامه تحقیق طراحی شده است. بر مبنای نتایج تحقیق پنج متغیر فرصت‌های شبکه‌های اجتماعی شامل یادگیری الکترونیک، پر کردن اوقات فراغت، سازماندهی گروه‌های اجتماعی، امکان گفت‌و‌گو و آشنایی با فرهنگ‌ها، و همچنین پنج متغیر تهدیدهای شبکه‌های اجتماعی شامل انتقال ارزش‌های غیراخلاقی، سوء‌استفاده، انتشار اطلاعات نادرست، اعتیاد اینترنتی و ارتباطات مخرب بر دانشجویان اثری مثبت و معنادار دارد.
شهرام پرستش؛ عباس جان نثاری
چکیده
در این نوشتار با استفاده از نظریات و روش تحلیل روایت، به بررسی چگونگی روایت جنگ ایران و عراق در سه رمان «عقرب روی پله‌های راه آهن اندیمشک» نوشته حسین مرتضائیان آبکنار، «سفر به گرای 270 درجه»، نوشته احمد دهقان و «نه آبی نه خاکی» نوشته علی مؤذنی پرداخته‌ایم. بر مبنای الگوی ارتباط روایی در ابتدا، ساختار و روساخت این سه ...
بیشتر
در این نوشتار با استفاده از نظریات و روش تحلیل روایت، به بررسی چگونگی روایت جنگ ایران و عراق در سه رمان «عقرب روی پله‌های راه آهن اندیمشک» نوشته حسین مرتضائیان آبکنار، «سفر به گرای 270 درجه»، نوشته احمد دهقان و «نه آبی نه خاکی» نوشته علی مؤذنی پرداخته‌ایم. بر مبنای الگوی ارتباط روایی در ابتدا، ساختار و روساخت این سه داستان را به دست آوردیم و بر اساس روساختار و ساختار روایی هر سه داستان به تحلیل ژرفساختارهای آنها پرداخته‌ایم. ساحت مرگ و ساحت زندگی، دو مؤلفهای بودند که در تحلیل ژرفساختارهای این رمانها مورد بررسی قرار گرفتند. تشخیص این مؤلفهها و دستهبندی آنها بر اساس بررسی متن، نوع روایت، عناوین ـ رخدادها و گزاره ـ رخدادهاست. بر این اساس در رمان سفر به گرای 270 درجه ساحت زندگی، ساحت مسلط بر ساختار و محتوای داستان را تشکیل میداد. در رمان نه آبی نه خاکی، ساحت مرگ و شهادت، ساحت مسلط در رمان بوده و در رمان عقرب بر روی پله‌های راه آهن اندیمشک نه ساحت مرگ و نه ساحت زندگی مسلط، بلکه داستان و ساختار روایی آن حد فاصل این دو را میپیماید و ساحت برزخی را شکل می‌دهد. همچنین به مؤلفه‌های دیگری چون رابطه روایت و واقعیت، زبان روایت و چگونگی آن پرداخته‌ایم.
مسعود حاجی‌زاده میمندی؛ اکبر زارع شاه‌آبادی؛ حمید تقوی مریم‌آبادی
چکیده
بدون شک دین، یکی از مهمترین نظام‌های ارزشی هر جامعه است که برای استواری خود نیاز به بازتولید آن در نسل‌های بعدی دارد. عوامل گوناگونی می‌توانند در این فرایند تأثیرگذار باشند که از میان آنها جامعه‌پذیری یکی از مهم‌ترین‌هاست و از میان عناصر جامعه‌پذیری، خانواده از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله، با استفاده از نظریه‌های ...
بیشتر
بدون شک دین، یکی از مهمترین نظام‌های ارزشی هر جامعه است که برای استواری خود نیاز به بازتولید آن در نسل‌های بعدی دارد. عوامل گوناگونی می‌توانند در این فرایند تأثیرگذار باشند که از میان آنها جامعه‌پذیری یکی از مهم‌ترین‌هاست و از میان عناصر جامعه‌پذیری، خانواده از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله، با استفاده از نظریه‌های نظم اجتماعی ـ به طور عام ـ که ریشه در کارکردگرایی دارد، و نظم خُرد ـ به طور خاص ـ که از نظریات پارسونز و چلبی استخراج شده است؛ تأثیر خانواده بر دین‌داری جوانان شهر یزد سنجیده میشود. شهر یزد، شهری کویری و از شهرهای کهن ایران زمین است که پیش از اسلام وجود داشته و «ایساتیس» نامیده می‌شده و پس از ظهور اسلام و گرایش مردم به این دین، «دارالعباده» لقب گرفته است. شهر یزد به شهر بادگیرها، نگین کویر، شهر خشت خام و شهر قنات، قنوت و قناعت نیز معروف است. به نظر میرسد در دهه‌های اخیر فرایند نوسازی بر ویژگی‌های فرهنگی و نهادهای اجتماعی این شهر تأثیر گذاشته باشد که البته دین‌داری و نهاد خانواده نیز از این امر مستثنی نبوده‌اند. پژوهش حاضر به روش پیمایشی انجام گرفته و با استفاده از فرمول کوکران از میان 136 هزار خانوار یزدی، حجم نمونة آماری به تعداد 325 خانوار انتخاب شد. در تحلیل داده‌ها از رگرسیون چندمتغیری، تحلیل واریانس و ضریب همبستگی استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد بین متغیر وابستة دین‌داری و متغیر مستقل همگامی مشترک در خانواده رابطة معناداری برقرار است. این رابطه مستقیم و مثبت است به‌طوری‌که با زیاد شدن میزان همگامی مشترک در خانواده، دین‌داری جوانان نیز بالا می‌رود.
مهدی منتظرقائم؛ بشیر معتمدی
چکیده
در این مقاله از میان سه منظر برای بررسی تلویزیون یعنی مخاطبان، محتوای برنامه و نظام تولید، منظر سوم مورد تأکید قرار گرفته و با بررسی نظام تولید برنامه‌های دینی تلویزیون، تلاش شده است تا ضوابط شفاف و غیرشفاف برنامه‌های دینی به عنوان بخشی از نظام تولید تبیین گردد. بستر یا چهارچوب نظری این بررسی تئوری های مرتبط با اقتصاد سیاسی رسانه ...
بیشتر
در این مقاله از میان سه منظر برای بررسی تلویزیون یعنی مخاطبان، محتوای برنامه و نظام تولید، منظر سوم مورد تأکید قرار گرفته و با بررسی نظام تولید برنامه‌های دینی تلویزیون، تلاش شده است تا ضوابط شفاف و غیرشفاف برنامه‌های دینی به عنوان بخشی از نظام تولید تبیین گردد. بستر یا چهارچوب نظری این بررسی تئوری های مرتبط با اقتصاد سیاسی رسانه است که مفاهیمی همچون مالکیت، اقتصاد سیاسی و هژمونی را در نظام تولید و کنترل از طریق ضوابط مؤثر می داند. روش دست‌یابی به این مقصود، مطالعه کیفی بوده است که در آن از سویی اسناد سازمان صدا و سیما بررسی شده و از سوی دیگر با دست‌اندرکاران تولید برنامه‌های دینی در سطوح مختلف، مصاحبه عمقی صورت گرفته تا از مجموع آن بتوان به چشماندازی در این رابطه دست یافت. از مجموعه مباحث می‌توان نتیجه گرفت که ضوابط برنامه‌های دینی در ابتدا صرفاً شامل نبایدهای حوزههای مختلف دینی اعم از اعتقادات، اخلاق و احکام میشود، اما در ادامه ضوابط خودساختهای در برنامه‌های دینی ساری و جاری میشود که تثبیت هژمونی مورد نظر را به ذهن متبادر می‌سازد.
علی اکبر جعفری
چکیده
دولت صفویه، هویت جدیدی را برای سرزمین و مردم ایران به وجود آورد که محوریت آن بر پایه مذهب تشیّع بود. آموزه‌های این مذهب به مرور در گفتار ورفتار جامعه تجلی پیدا کرد؛ با این وجود، برخی از گروه‌های غیرمسلمان در شهر‌ها و مناطق مختلف ساکن بودند که به شکل معمول، به اعتقادات دینی خود و باور‌ها و رفتارهای مذهبی خویش پایبند بودند. زرتشتی‌ها ...
بیشتر
دولت صفویه، هویت جدیدی را برای سرزمین و مردم ایران به وجود آورد که محوریت آن بر پایه مذهب تشیّع بود. آموزه‌های این مذهب به مرور در گفتار ورفتار جامعه تجلی پیدا کرد؛ با این وجود، برخی از گروه‌های غیرمسلمان در شهر‌ها و مناطق مختلف ساکن بودند که به شکل معمول، به اعتقادات دینی خود و باور‌ها و رفتارهای مذهبی خویش پایبند بودند. زرتشتی‌ها از مهمترین این گروه‌ها بودند که نوع زندگی و آداب و رسوم و اعتقادات آنها مورد توجه تاریخ‌نگاران به‌ویژه سیاحان اروپایی عصر صفوی قرار گرفته است. توجه به نوع پوشش و حجاب زنان زرتشتی و تصویری که از این رفتار اجتماعی آنها در منابع این دوره وجود دارد، این پرسش را ایجاد می‌کند که چه متغیرهایی در نوع حجاب و پوشش زنان زرتشتی عصر صفوی نقش داشته‌اند؟ برای پاسخگویی به این پرسش که هدف اصلی این مقاله است، فرضیه ذیل به آزمون گذاشته شد: «آموزه‌های دینی زرتشت و تأکید بر حجاب در این آیین و جایگاه حجاب در ایران به عنوان یک ضرورت برای زنان، همراه با آموزه‌های شیعی رایج در عصر صفوی در انتخاب نوع حجاب و پوشش زنان زرتشتی آن دوره نقش اساسی داشته است». موضوع این بررسی در حوزه جامعه‌شناسی تاریخی قرار می‌گیرد. در این بررسی از روش تحقیق تاریخی استفاده شده و جمع‌آوری داده‌ها بر اساس نوشته‌های سیاحان اروپایی و مورخان ایرانی عصر صفوی صورت پذیرفته است. در تحلیل نظری موضوع، یافتههای تاریخی با استفاده از نظریات کارکردگرایی در حوزه جامعه‌شناسی مورد بررسی قرار گرفته است. بر مبنای این دو نوع بررسی، یافتة اساسی تحقیق، فرضیه فوق را تأیید می‌کند و نشان می‌دهد چگونه این سه عامل اساسی در پدیداری نوع حجاب و پوشش زنان زرتشتی عصر صفوی مؤثر بوده‌اند
بیژن خواجه‌نوری؛ ماندانا کریمی؛ سعاد خجسته
دوره 8، شماره 1 ، بهار 1394، ، صفحه 23-45
چکیده
حفظ و ارتقای هویت مذهبی از دغدغه‌های جامعة مذهبی ایران است. فرایند جهانی‌شدن در چند دهة گذشته ابعاد مختلف حیات فردی و اجتماعی ایرانیان را تحت تأثیر قرار داده است. این مطالعه تأثیر فرایند جهانی‌شدن فرهنگی را بر هویت مذهبی دو گروه قومی لُر ساکن شهر نورآباد ممسنی و عرب ساکن شهر کنگان و توابع مورد بررسی قرار داده است. در ابتدا تحقیقات ...
بیشتر
حفظ و ارتقای هویت مذهبی از دغدغه‌های جامعة مذهبی ایران است. فرایند جهانی‌شدن در چند دهة گذشته ابعاد مختلف حیات فردی و اجتماعی ایرانیان را تحت تأثیر قرار داده است. این مطالعه تأثیر فرایند جهانی‌شدن فرهنگی را بر هویت مذهبی دو گروه قومی لُر ساکن شهر نورآباد ممسنی و عرب ساکن شهر کنگان و توابع مورد بررسی قرار داده است. در ابتدا تحقیقات پیشین مورد بررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از چارچوب نظری مبتنی بر نظریة گیدنز شش فرضیه مطرح شد. نمونة مورد مطالعه 770 نفر از اهالی 15 تا 64 سالة ساکن این دو شهر بودند که به شیوة نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شدند. با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی، ده سبک زندگی در شهر شیراز یافت شد که بر اساس ماهیت متغیرها نامگذاری شدند. یافتههای تحقیق نشان داد که بین دو گروه قومی لُر و عرب مورد مطالعه، تفاوت معنیداری از حیث هویت مذهبی وجود داشته است. همچنین نتایج حاصل از تکنیک رگرسیون چندمتغیره، نشاندهندة آن است که بهترتیب متغیرهای سبک مذهبی، سبک علمیـآموزشی، بازاندیشی، سبک ورزشی، آگاهی از جهانی‌شدن، سبک مشارکت فرهنگی، سبک موبایلی بر روی هم 7/36 درصد تغییرات را متغیر هویت مذهبی را تبیین کرده اند.
غلامرضا خواجه سروی؛ علی رضا علی احمدی؛ علی رضا معینی؛ مصطفی دزفولی
چکیده
بررسی، تحلیل و سنجش عملکرد در حوزه های خاص و کیفی فرهنگی اجتماعی، علاوه بر تازگی و ضرورت اجرا، نیازمند طراحی روش شناسی های بومی و ویژه، به منظور پیاده سازی در کشور است. از این رو، هدف مقاله حاضر، بررسی مفهوم فرهنگ، طبقه بندی سازمان های فرهنگی در جمهوری اسلامی و ساختار هرمی سلسله مراتب فرهنگ، روند تحول و اثرگذاری متقابل ارگان ها، ...
بیشتر
بررسی، تحلیل و سنجش عملکرد در حوزه های خاص و کیفی فرهنگی اجتماعی، علاوه بر تازگی و ضرورت اجرا، نیازمند طراحی روش شناسی های بومی و ویژه، به منظور پیاده سازی در کشور است. از این رو، هدف مقاله حاضر، بررسی مفهوم فرهنگ، طبقه بندی سازمان های فرهنگی در جمهوری اسلامی و ساختار هرمی سلسله مراتب فرهنگ، روند تحول و اثرگذاری متقابل ارگان ها، مرور ادبیات مرتبط با حوزه سیاست گذاری فرهنگی، انطباق ذی نفعان راهبردها با واقعیات موجود در ساختار عملیاتی فرهنگ، تفکیک دوگانه شاخص ها و تحلیل و تشریح شاخص های پیشنهادی است. به این منظور، این مقاله به بررسی مدل وزن دهی و نیز روش ارزیابی و سنجش شاخص پیشرفت، با رویکرد خاص به چهارچوب الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و تحلیل اثرات ناشی از اجرای الگو، روش وزن دهی و بهره گیری از شاخص ها و بررسی موردی دانشگاه ها که به صورت نمونه خاص طی سه دوره، در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کل کشور اجرا شده و ارائه مدل خطی، با لحاظ ضرایب وزنی در این خصوص پرداخته است.
سیدمحمد حسینی؛ عبدالله مبینی
چکیده
برابر نظریه متفکران قرن 21 قرن غلبه قدرت نرم بر قدرت سخت است، ماهیت قدرت نرم قابلیت ها و ظرفیت ها، تجهیزات و ساز و برگ های نظامی و اقتصادی و تولید منابع و ثروت ها نیست بلکه توانایی گسترش فرهنگ ها، ارزش ها، باورهای جامعه ای به جامعه دیگر است. قدرت نرم انقلاب اسلامی تفاوت اساسی با قدرت نرم در فرهنگ لیبرال دمکراسی غرب دارد. در قدرت نرم انقلاب ...
بیشتر
برابر نظریه متفکران قرن 21 قرن غلبه قدرت نرم بر قدرت سخت است، ماهیت قدرت نرم قابلیت ها و ظرفیت ها، تجهیزات و ساز و برگ های نظامی و اقتصادی و تولید منابع و ثروت ها نیست بلکه توانایی گسترش فرهنگ ها، ارزش ها، باورهای جامعه ای به جامعه دیگر است. قدرت نرم انقلاب اسلامی تفاوت اساسی با قدرت نرم در فرهنگ لیبرال دمکراسی غرب دارد. در قدرت نرم انقلاب اسلامی نگاه جدید به انسان، تفکر انسانی، جامعه، معنویت جای خود را به مولفه های مادی گرایی داده است و کارکردهایی چون احیای هویت جهان اسلام، ارتقا بیداری اسلامی بازسازی تمدن نوین اسلامی، تغییر معادله قدرت در منطقه، به چالش کشیدن هژمونی غرب، گشایش جبهه ثالث در روابط بین الملل، الهام بخشی، پرچمداری انقلاب فرهنگی جهانی و همکاری و همگرایی منطقه ای را برای جامعه بشری خصوصا جهان اسلام به ارمغان آورده است و رویکرد جدیدی در دفاع بازدارنده به عنوان تاثیرگذاری مطلوب قدرت نرم و پیشرفته ماهیت و جوهره فرهنگی انقلاب اسلامی بر سایر مولفه های دیگر قدرت در روابط بین الملل حاکم و راه و رسم جدیدی را در پیش روی مسلمانان مستضعفان و آزادی خواهان قرار داده است که در نوع خود بی بدیل است. روش تحقیق مقاله حاضر از روش آمیخته اسنادی و میدانی و از تکنیک های SPSS, Lisser و روش های استنباط آماری ناپارامتریک و آزمون دوجمله ای فریدمن، آزمون همبستگی پیرسون، اسپیرمن استفاده شده است.
رضا صمیم
چکیده
شاید بتوان یکی از خصوصیات فرهنگ مردم پسند را تکثر گونه ها و کالاهای فرهنگی آن دانست. به نظر می رسد این تکثر، در جوامع درحال گذار که موطن اصلی این فرهنگ به شمار نمی روند، نوعی ناهمگونی ایجاد کرده است. در ایران نیز به عنوان جامعه ای درحال گذار، این ناهمگونی مشهود است؛ علاوه بر آن، فضای مصرف این فرهنگ در ایران، به علت محدودیت هایی که بر ...
بیشتر
شاید بتوان یکی از خصوصیات فرهنگ مردم پسند را تکثر گونه ها و کالاهای فرهنگی آن دانست. به نظر می رسد این تکثر، در جوامع درحال گذار که موطن اصلی این فرهنگ به شمار نمی روند، نوعی ناهمگونی ایجاد کرده است. در ایران نیز به عنوان جامعه ای درحال گذار، این ناهمگونی مشهود است؛ علاوه بر آن، فضای مصرف این فرهنگ در ایران، به علت محدودیت هایی که بر سر راه تولید انواعی از فرهنگ مردم پسند وجود دارد، این ناهمگونی را به تعامل های ستیزگونه تبدیل کرده است. چالش میان انواع رسمی و غیررسمی این فرهنگ در ایران، چالشی دیرپا و مساله مند است. در این تحقیق که بر روی مصرف کنندگان تهرانی دو گونه رسمی و غیررسمی موسیقی مردم پسند به عنوان یکی از بااهمیت ترین جلوه های فرهنگ مردم پسند صورت گرفته است، سعی شده با الهام از رویکرد نظری و روش شناختی برساخت گرا و جمع آوری داده ها به مدد تکنیک گروه های متمرکز و تحلیل آنها با استفاده از تکنیک تحلیل موضوعی (تماتیک)، به این پرسش پاسخ داده شود که مصرف کنندگان گونه های رسمی و غیررسمی موسیقی مردم پسند، چگونه برساخت می شوند؟با بهره گیری از تم های استخراج شده در هر تحلیل تماتیک، در انتها، مشخص شد که سوژه های مصرف کننده گونه رسمی، سوژه هایی اصالت زدا، نوستالژیک و متساهل اند؛ درحالی که سوژه های مصرف کننده گونه غیررسمی، سوژه هایی اصالت گرا، سنت گریز، انحصار طلب و جهانی گرا می باشند. این تفاوت بنیادی در سوژه بودگی دو گروه مصرف کننده بررسی شده، بستر ساز تعامل غیرپویا و منازعه آمیز در فضای مصرف فرهنگ مردم پسند به حساب می آید.
علوم اجتماعی و ارتباطات
تورج زینی‌وند؛ پروین امیری
چکیده
تصویرشناسی، تلاشی است برای شناخت دقیق و بهتر قضاوت دیگران دربارۀ خود و نیز کنار زدن لایه‌هایی از متن و فهم واقعیت‌ها یا تحریف‌ها، دیگر‌سازی‌ها، و دریافت‌های خاصی که درک اثر ادبی را به‌عنوان جلوه‌گاه اندیشه‌‌ها و برداشت‌های ذهنی نویسنده برای مخاطب ممکن می‌سازد. هدف این مقاله، تبیین تاریخی‌ـ‌فرهنگی تصویر‌هایی است که ادوارد ...
بیشتر
تصویرشناسی، تلاشی است برای شناخت دقیق و بهتر قضاوت دیگران دربارۀ خود و نیز کنار زدن لایه‌هایی از متن و فهم واقعیت‌ها یا تحریف‌ها، دیگر‌سازی‌ها، و دریافت‌های خاصی که درک اثر ادبی را به‌عنوان جلوه‌گاه اندیشه‌‌ها و برداشت‌های ذهنی نویسنده برای مخاطب ممکن می‌سازد. هدف این مقاله، تبیین تاریخی‌ـ‌فرهنگی تصویر‌هایی است که ادوارد پولاک، سفرنامه‌نویس آلمانی، از سبک زندگی، اوضاع معیشتی، آداب‌و‌رسوم، سنت‌ها، عادت‌ها و هنجارهای اجتماعی ایرانیان دوران قاجار ترسیم کرده است. این مقاله مبتنی‌بر «خوانش متن در پرتو رویکرد تصویرشناسی» به روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی است. پژوهش حاضر، ابتدا خوانش خود را بر روایت پولاک در دو سطح کلی و به‌صورت نگاه مثبت و نگاه منفی مطرح کرده است، سپس مصداق‌های تصویر‌های متن با نگاه مثبت را در قالب همسان‌انگاری و تحسین‌گری «من» از جغرافیای «غرب» به فرهنگ «دیگری» (ایران) در «شرق»، بررسی کرده است. و در سطح دوم، با درنظر گرفتن نگاه منفی وی که مبتنی است بر الگوی رایج شرق‌شناسی در ابعاد تضاد و تقابل‌های شناخت‌شناسانۀ میان دو هویت «من» و «دیگری» با توجه به موقعیت «غرب» و «شرق» در ابعاد کلیشه‌پردازی و تعمیم‌سازی، بزرگ‌نمایی تقابل‌ها، و تحقیر و توهین، به خوانش تصاویر پرداخته است.
مطالعات هنر و زیبایی‌شناسی
اعظم محمودی؛ محسن حسن پور؛ سوسن خطایی
چکیده
دیوارنگاره‌ها نوعی گرافیک محیطی منظرساز هستند که علاوه‌بر زیباسازی و تلطیف محیط، نقش مؤثری در شکل‌دهی هویت بصری شهر دارند و به‌دلیل ویژگی‌های ساختاری به‌طور گسترده در محیط ایستگاه‌های مترو استفاده می‌شوند. محیط مترو یکی از پرترددترین محیط‌ها در زندگی مدرن شهری است که تأثیر به‌سزایی در تغییرات فرهنگی و هویتی جامعه ایفا می‌کند. ...
بیشتر
دیوارنگاره‌ها نوعی گرافیک محیطی منظرساز هستند که علاوه‌بر زیباسازی و تلطیف محیط، نقش مؤثری در شکل‌دهی هویت بصری شهر دارند و به‌دلیل ویژگی‌های ساختاری به‌طور گسترده در محیط ایستگاه‌های مترو استفاده می‌شوند. محیط مترو یکی از پرترددترین محیط‌ها در زندگی مدرن شهری است که تأثیر به‌سزایی در تغییرات فرهنگی و هویتی جامعه ایفا می‌کند. ارزیابی نقش و جایگاه گرافیک محیطی به‌عنوان رسانه‌ای قدرتمند در شکل‌دهی و اثرگذاری بر هویت بصری شهر و همچنین بررسی نقش آن در احیای فرهنگ، هنر و هویت ملی و بومی با تجزیهوتحلیل بخشی از آثار گرافیک محیطی مترو تهران شامل تعدادی از دیوارنگاره‌های ایستگاهها، ازجمله اهداف اصلی پژوهش حاضر به شمار می‌رود. تجزیهوتحلیل کمّی هفتاد دیوارنگاره از منظر ابعاد مختلف هویت ملی و ارزیابی این آثار ازنظر چگونگی بازنمایی ارکان تشکیلدهندۀ بعد فرهنگی هویت ملی و درنهایت تجزیهوتحلیل کمّی و کیفی این آثار ازنظر محتوایی و ساختاری، شیوه‌های پژوهشی مقالۀ حاضر محسوب می‌شوند. اطلاعات بخش نظری تحقیق بهروش کتابخانهای و با استفاده از مدارک و اطلاعات موجود و داده‌های بخش تحلیلی پژوهش بهروش میدانی و با استفاده از ابزار مشاهده، گردآوری شده است.
نعمت الله فاضلی
چکیده
این مقاله به تحلیل فرهنگی خانه روستایی در گذشته و اکنون می‌پردازد و خانه را به مثابه یکی از مولفه‌های اصلی سبک زندگی جهت فهم کلیت زندگی روستایی مطالعه می‌کند. در این نوشتار ابتدا اثرات مدرنیته بر تحول فرهنگ خانه در ز مینه‌هایی چون امروزی‌شدن، عقلانی‌شدن، شهری شده، عرفی شدن، جهانی شدن، فردی شدن، دموکراتیک شدن، رسانه‌ای شدن، تجاری ...
بیشتر
این مقاله به تحلیل فرهنگی خانه روستایی در گذشته و اکنون می‌پردازد و خانه را به مثابه یکی از مولفه‌های اصلی سبک زندگی جهت فهم کلیت زندگی روستایی مطالعه می‌کند. در این نوشتار ابتدا اثرات مدرنیته بر تحول فرهنگ خانه در ز مینه‌هایی چون امروزی‌شدن، عقلانی‌شدن، شهری شده، عرفی شدن، جهانی شدن، فردی شدن، دموکراتیک شدن، رسانه‌ای شدن، تجاری شدن و بوروکراتیک شدن بررسی میشود و سپس با ارائه توضیحی مردم‌نگارانه از زادگاه نگارنده این تحولات در یک خانه روستایی ایران بررسی میشود. این مطالعه نشان می‌دهد که ویژگی‌های خانه روستایی که عبارت بودند از کالای اقتصادی نبودن،پیوند گسستناپذیر با روستا، زادگاه و پرورشگاه بودن، آمیختکی با اسطورهها و روایتهای تاریخی خانوادگی، همزیستی با طبیعت و فقدان حریم خصوصی دگرگون شدن است و از این رو دیگر نمی‌توان با رویکردهای کلاسیک که روستا را مقر سنت و شهر را مقر مدرنیته میدانستند به مطالعه آن پرداخت. به باور نگارنده نوعی مدرنیته روستایی ایرانی در روستاهای ایران شکل گرفته است.
سید‌حسین سراج زاده؛ محمد‌صدیق محمدی
چکیده
در این مقاله معیارهای دین‌داری از نظر روحانیان و دانشگاهیان مورد بررسی قرار گرفته و مقایسه میشود. منظور از معیارهای دین‌داری، مبنایی است که بر اساس آن درباره دین‌داری خود یا دیگران داوری میشود.با استفاده از نظر وبر در مورد رابطه شرایط اجتماعی با تفاسیر و تعابیر دینی و نیز نظریه‌های عرفی‌شدن و با توجه به ویژگی‌های اجتماعی دو ...
بیشتر
در این مقاله معیارهای دین‌داری از نظر روحانیان و دانشگاهیان مورد بررسی قرار گرفته و مقایسه میشود. منظور از معیارهای دین‌داری، مبنایی است که بر اساس آن درباره دین‌داری خود یا دیگران داوری میشود.با استفاده از نظر وبر در مورد رابطه شرایط اجتماعی با تفاسیر و تعابیر دینی و نیز نظریه‌های عرفی‌شدن و با توجه به ویژگی‌های اجتماعی دو گروه مورد مطالعه، از جمله ارتباط بیشتر دانشگاهیان با نهادهای علمی و ارزش‌های مدرن، این فرضیه مطرح شد که روحانیان و دانشگاهیان معیارهای متفاوتی برای داوری درباره دین‌داری دارند و دانشگاهیان تأکید بیشتری بر جنبه‌های عام اخلاقی و تأکید کمتری بر جنبه‌های مناسکی، جمعی و اخلاق شرعی یا فقهی دارند.با استفاده از پرسشنامه‌ای که بر اساس یک مدل دین‌داری چندبعدی طراحی شد، نظر پاسخگویان دربارة میزان اهمیت معرِّفهای مختلف ابعاد دین‌داری برای داوری درباره دین‌داری افراد پرسیده شد.یافتههای پژوهش نشان داد که دانشگاهیان و روحانیان در معیارهای دین‌داری مورد نظر خود، تأکید متفاوتی بر ابعاد مختلف دین‌داری دارند. در‌حالی‌که از نظر روحانیان، تمامی ابعاد دین‌داری دارای اهمیت زیاد و تقریباً یکسانی بودند، دانشگاهیان تأکید ویژه‌ای بر جنبه‌های عام اخلاقی داشتند.
بهروز مینایی؛ علی رازی زاده
چکیده
امروزه بازیهای رایانه‌ای، به عنوان رسانه‌ای تعاملی، محیطی برای کاربران خود فراهم کردهاند که موجب ایجاد حس حضور در آنها میشود. حس حضور در فضای مجازی بازیهای رایانه‌ای، به همذات‌پنداری و حتی فراتر از آن، به یکی شدن کاربر با شخصیت درون بازی منجر میشود. یکی شدن کاربر با شخصیت درون بازی، هویتی مجازی برای او به وجود ...
بیشتر
امروزه بازیهای رایانه‌ای، به عنوان رسانه‌ای تعاملی، محیطی برای کاربران خود فراهم کردهاند که موجب ایجاد حس حضور در آنها میشود. حس حضور در فضای مجازی بازیهای رایانه‌ای، به همذات‌پنداری و حتی فراتر از آن، به یکی شدن کاربر با شخصیت درون بازی منجر میشود. یکی شدن کاربر با شخصیت درون بازی، هویتی مجازی برای او به وجود میآورد. با گذشت زمان و تداوم حضور در فضای بازیهای رایانه‌ای، هویت واقعی کاربر با هویت مجازی درهم میآمیزد و تغییر و تحول آن تابعی از متغیرهای عناصر مجازی میشود. پرسشی که مقاله حاضر در صدد پاسخ به آن برآمده، چگونگی به وجود آمدن حس حضور در کاربران بازیهای رایانه‌ای و کیفیت تأثیرگذاری هویت مجازی این رسانه نوظهور بر هویت واقعی مخاطب است. از این رو با توجه به دیدگاه نظریهپردازان حوزه رسانه‌های تعاملی و با گردآوری داده‌ها به‌صورت کتابخانهای و تبیین آنها به‌صورت توصیفی ـ تحلیلی، این فرض بررسی میشود که به واسطه فرم زیباییشناختی سینمایی، روایتهای تعاملی و ظرفیتهای منحصر به فردی که این رسانه در اختیار بازیهای رایانه‌ای قرار می‌دهد، زمینه ایجاد محیطی فراهم میشود که به تبع ایجاد حس حضور در کاربر، هویت واقعی او را دستخوش دگرگونی می‌کند.
سیده زهرا اجاق؛ حمید عبداللهیان
چکیده
هدف از نگارش این مقاله شناخت و ارزیابی منطق مدیریتی حاکم بر تولید محتوا در مجله‌های علمی عمومی ایرانی است. تولید دانش در این حوزه کمک خواهد کرد تا درک روشنی از چرایی و چگونگی تولید متون علمی عمومی در ایران به دست آوریم. برای دست‌یابی به این شناخت، این مقاله بر نحوه کاربرد زبان در ساده‌سازی علم تمرکز کرده و بین کاربرد قابلیت‌های زبان ...
بیشتر
هدف از نگارش این مقاله شناخت و ارزیابی منطق مدیریتی حاکم بر تولید محتوا در مجله‌های علمی عمومی ایرانی است. تولید دانش در این حوزه کمک خواهد کرد تا درک روشنی از چرایی و چگونگی تولید متون علمی عمومی در ایران به دست آوریم. برای دست‌یابی به این شناخت، این مقاله بر نحوه کاربرد زبان در ساده‌سازی علم تمرکز کرده و بین کاربرد قابلیت‌های زبان در این مجله‌ها و منطق مدیریتی حاکم بر آنها رابطه منطقی برقرار کرده است. اهمیت این پژوهش در آن است که این مجله‌ها حدود صد سال است که در ایران فعالند ولی تاکنون مدیریت انتقال پیام‌های علمی در این مجله‌ها مورد پژوهش قرار نگرفته است. برای انجام این مطالعه از روش تحقیق ترکیبی استفاده شده است که شامل سه روش تحلیل محتوا، مصاحبه و پیمایش از طریق پرسشنامه میباشد. جمعیت مورد مطالعه در این تحقیق شامل اشخاص و مجلات هستند که به طور تصادفی نمونهگیری شده‌اند. البته با توجه به فقدان فهرست مجله‌های علمی عمومی ایرانی، ابتدا این فهرست را تهیه کردیم و سپس بر آن اساس واحد تحلیل مشخص شد و نمونهگیری تصادفی بر این مبنا انجام شد. برخی نتایج این پژوهش علاوه بر این‌که نشان می‌دهند مجلات علمی در ایران از روش‌های ساده کردن و جذاب کردن علم در تلفیق با نظرات خوانندگان استفاده کردهاند، همین نتایج آشکار می‌سازند که منطق مدیریتی حاکم بر تولید محتوا در مجله‌های علمی عمومی ایرانی، بر اساس مؤلفه‌های فرهنگی ـ اطلاع‌رسانی تنظیم شده است. در عین حال و بر اساس نتایج به دست آمده، مقاله مدعی است که منطق تجارت ـ آموزش، منطق مناسب‌تری برای مدیریت این مجله‌ها است.
محمدباقر خرمشاد؛ سیدابراهیم سرپرست‌سادات
چکیده
در جستجوی الگوی هویت در اندیشه روشنفکران ایرانی، ضرورت داشت به این پرسش پرداخته شود که چه عواملی نگاه روشنفکران ایرانی به هویت را تحت تأثیر خود قرار داده است؟ و آیا می‌توان توضیحی از تنوع الگوها به دست داد؟ با بهره‌گیری از جامعه‌شناسی معرفت «وبری» و جستار روشی توماس اسپریگنز، تلاش شده تا تحول و تنوع الگوها توضیح و نشان داده ...
بیشتر
در جستجوی الگوی هویت در اندیشه روشنفکران ایرانی، ضرورت داشت به این پرسش پرداخته شود که چه عواملی نگاه روشنفکران ایرانی به هویت را تحت تأثیر خود قرار داده است؟ و آیا می‌توان توضیحی از تنوع الگوها به دست داد؟ با بهره‌گیری از جامعه‌شناسی معرفت «وبری» و جستار روشی توماس اسپریگنز، تلاش شده تا تحول و تنوع الگوها توضیح و نشان داده شود که چگونه نظریه‌های متعدد هویتیِ روشنفکران ایرانی، تحت تأثیر بحران زمانه روشنفکران بوده است. چهار الگوی هویتی پدیدآمده در خلال بحرانهای مختلف عبارتند از: 1. الگوی هویتی باستانی بهدستآمده از بحران عقبماندگی؛ 2. الگوی هویتی اسلامی ناشی از بحران انحطاط و گسست معرفت از اندیشه قدسی؛ 3. الگوی هویتی چندگانه منتج از بحران ایدئولوژیگرایی و انعطافناپذیر دانستن فرهنگ‌ها و تمدنها؛ 4. الگوی ایرانشهریِ متولدشده از بحران فراموشی جدال قدما و متأخرین و غوطهور شدن در نزاع سنت و مدرنیته.
مهدی محسنیان راد؛ امیر عبدالرضا سپنجی
چکیده
مقاله حاضر به بررسی و شناخت ویژگی‌ها و ماهیت عمومی «افراد آن سوی رسانه‌ها» می‌پردازد و آن را در کشورهای درحال‌توسعه با اصطلاح «مخاطب‌پنداری» توصیف می‌کند. در مقدمه این مقاله به این نکته اشاره شده که هرچه تصویر ذهنی سیاست‌گذاران و مدیران عرصه‌های رسانه‌ای در کشورهای درحال‌توسعه با واقعیت‌های موجود در این عرصه فاصله ...
بیشتر
مقاله حاضر به بررسی و شناخت ویژگی‌ها و ماهیت عمومی «افراد آن سوی رسانه‌ها» می‌پردازد و آن را در کشورهای درحال‌توسعه با اصطلاح «مخاطب‌پنداری» توصیف می‌کند. در مقدمه این مقاله به این نکته اشاره شده که هرچه تصویر ذهنی سیاست‌گذاران و مدیران عرصه‌های رسانه‌ای در کشورهای درحال‌توسعه با واقعیت‌های موجود در این عرصه فاصله داشته باشد، پیامدهایی از قبیل دور شدن مخاطبان از محتواهای رسانه‌های بومی و مورد تأیید را به دنبال خواهد داشت.شناخت و تحلیل انگاره یا تصویر «افراد آن سوی رسانه‌ها» با بررسی نظریه‌های عرصه علوم ارتباطات، می‌تواند بسیاری از زوایای پنهان فعالیت در عرصه رسانه‌ها و عملکردهای مختلف انجام‌شده در این عرصه در کشورهای درحال‌توسعه را به‌روشنی بازنمایاند؛ بر این اساس، هرچه نگرش سرآمدان حکومتی در چنین کشورهایی نسبت به افراد آن سوی رسانه‌ها که در معرض پیام‌های رسانه‌ای هستند، با ماهیت واقعی فعالیت رسانه‌ها، پیام‌گیران و جایگاه امروزی آنان در بازار پُررونق رسانه‌ها و به تعبیر محسنیان راد «بازار پیام» (1387) بیشتر فاصله داشته باشد، احتمال مواجهه با عواقب جبران‌ناپذیر اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و حتی اقتصادی در مقوله بهره‌مندی از رسانه‌ها بیشتر خواهد بود.مقاله در ادامه به مرور تاریخچه و تعریف «افراد آن سوی رسانه‌ها»، نظریه بهره‌مندی و خرسندی از رسانه‌ها و مفهوم «مخاطب‌پنداری» برای رسانه‌ها می‌پردازد. سپس بر اساس نظریات پیش‌گفته، ویژگی‌های کنونی افراد آن سوی رسانه‌ها را با توجه به افزایش روزافزون اختیارات و حق انتخاب آنان و در شرایط فعلی بازار پیام، برمی‌شمارد.
سیدمهدی اعتمادی فرد
چکیده
اعتماد از جمله مهمترین مباحث معاصر در حوزه مطالعات اجتماعی و سیاسی است که اهمیت آن در شرایط کنونی بیشتر از دوره های پیشین می باشد. در میان گروه های مختلف، اعتماد قشر جوان به دلیل ساخت جوان جمعیت ایران بیش از سایرین و در میان آنها نیز دانشجویان به عنوان بخش مهمی از نخبگان و بدنه کارشناسی جامعه از سهم به سزایی برخوردار است. در مقاله حاضر ...
بیشتر
اعتماد از جمله مهمترین مباحث معاصر در حوزه مطالعات اجتماعی و سیاسی است که اهمیت آن در شرایط کنونی بیشتر از دوره های پیشین می باشد. در میان گروه های مختلف، اعتماد قشر جوان به دلیل ساخت جوان جمعیت ایران بیش از سایرین و در میان آنها نیز دانشجویان به عنوان بخش مهمی از نخبگان و بدنه کارشناسی جامعه از سهم به سزایی برخوردار است. در مقاله حاضر با تاکید بر وضعیت اعتماد بدنه دانشجویی در دو بعد سیاسی و اجتماعی، چیستی و چگونگی اعتماد دانشجویان بررسی شده است. در ابتدا اعتماد عمومی دانشجویان و سپس اعتماد آنها در قالب شاخص های پنجگانه اعتماد به اصناف و گروه های مختلف (مشتمل بر: روحانیون، مدیران دولتی و قضات)، میزان مشارکت سیاسی و شرکت در انتخابات، میزان رضایت از اوضاع اقتصادی، میزان رضایت از اوضاع سیاسی و میزان اعتماد به اخبار رادیو و تلویزیون جمهوری اسلامی بر اساس داده های مربوط به پیمایش های قابل مقایسه در سطح ملی در خصوص اعتماد عمومی دانشجویان و اعتماد خاص آنها در حوزه های اجتماعی و سیاسی مورد بحث و ارزیابی قرار گرفت. بر اساس تحلیل داده های موجود، اعتماد دانشجویان تحت تاثیر اعتماد عمومی مردم میباشد. به نظر میرسد، با کاهش اعتماد در میان مردم دانشجویان به میزان بیشتری تحت تاثیر قرار گرفته و اعتماد در میان آنها در ابعاد سیاسی و اجتماعی کاهش مییابد.
علی طلوعی؛ موسی دینارشایف
چکیده
مقالة حاضر بر اساس پیمایشی است که در مورد رابطة تلویزیون با پایبندی مذهبی در بین جوانان ساکن شهر مشهد انجام شده است. جامعة آماری این تحقیق جوانان 18-24 سالة ساکن شهر مشهد است و نمونه با استفاده از روش نمونهگیری طبقه‌بندی با انتساب مناسب حجم نمونه انتخاب شده است. در تحلیل یافتههای تحقیق از روش‌های آماری آزمون T، تحلیل واریانس یک‌طرفه، ...
بیشتر
مقالة حاضر بر اساس پیمایشی است که در مورد رابطة تلویزیون با پایبندی مذهبی در بین جوانان ساکن شهر مشهد انجام شده است. جامعة آماری این تحقیق جوانان 18-24 سالة ساکن شهر مشهد است و نمونه با استفاده از روش نمونهگیری طبقه‌بندی با انتساب مناسب حجم نمونه انتخاب شده است. در تحلیل یافتههای تحقیق از روش‌های آماری آزمون T، تحلیل واریانس یک‌طرفه، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیونی یک و چندمتغیره استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد که با افزایش میزان تماشای تلویزیون از سوی جوانان، میزان پایبندی مذهبی آنان نیز بیشتر میشود. همچنین با افزایش میزان تماشای برنامه‌های تفریحی و سرگرمکننده، برنامه‌های علمیـآموزشی، برنامه‌های مذهبی و ارشادی و تماشای بخشهای خبری، شاهد افزایش پایبندی مذهبی هستیم و با کاهش علاقه به این نوع برنامهها از میزان پایبندی به مذهب کاسته میشود.
بازیهای رایانه‌ای
حجت دهقان‌زاده؛ حسین دهقان‌زاده؛ بهروز مینایی
چکیده
هدف مقاله حاضر، تدوین چهارچوب طراحی بازیهای رایانه‌ای برای یادگیری انواع موضوعات شناختی و بررسی میزان اثربخشی آن در یادگیری موضوعات روشِ کاری است. برای رسیدن به این هدف، از روش تحقیق ترکیبی استفاده شده است. در بخش کیفی، برای به دست آوردن چهارچوب از تحلیل استقرایی و در بخش کمی برای اعتباریابی درونی با روش پیمایشی پرسشنامه‌ای از ...
بیشتر
هدف مقاله حاضر، تدوین چهارچوب طراحی بازیهای رایانه‌ای برای یادگیری انواع موضوعات شناختی و بررسی میزان اثربخشی آن در یادگیری موضوعات روشِ کاری است. برای رسیدن به این هدف، از روش تحقیق ترکیبی استفاده شده است. در بخش کیفی، برای به دست آوردن چهارچوب از تحلیل استقرایی و در بخش کمی برای اعتباریابی درونی با روش پیمایشی پرسشنامه‌ای از نظر متخصصان بهره برده شده و همچنین برای ارزیابی اعتبار بیرونی در یادگیری موضوعات روش کاری، از طرح آزمایشی پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. با تحلیل داده‌های مربوط به مکانیک‌های بازیهای رایانه‌ای، 32 مکانیک مهم بازیهای رایانه‌ای استخراج‌شده است. مکانیک‌های حل مسئله، جست‌و‌جو و اکتشاف، عمل کردن، اجرا کردن، سلسله مراتبی و محدودیت زمانی برای یادگیری روش‌کاری دربازی‌های دیجیتال بکار گرفته‌شده است. مکانیک‌های پیشنهادشده جهت اعتباریابی درونی به 25 متخصص آموزش و بازی ارسال شد و نتایج تحلیل حاصل از ارزیابی اعتبار درونی چهارچوب، نشان داد که چهارچوب پیشنهادی برای آموزش موضوعات شناختی، از اعتبار مناسب و خوبی برخوردار است. همچنین جهت به دست آوردن اعتبار بیرونی، چهارچوب پیشنهادی بر روی 40 دانش‌آموز در گروه‌های کنترل (20) و گواه (20) اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس برای بررسی میزان اثربخشی و اعتباریابی بیرونی نیز نشان داد که بین بازی طراحی‌شده بر اساس چهارچوب پیشنهادی و بازی معمولی تفاوت معناداری وجود دارد.
جواد افشارکهن؛ مجتبی هوشمندی یاور
چکیده
امروزه با توسعه و تنوع شیوه‌های اطلاع‌رسانی در اخبار تلویزیونی، استفاده از نرم‌خبرها، چینش گفتمانی، ایدئولوژی‌های مستتر و چارچوب‌بندی نوظهور در خبر اهمیت فراوان‌تری یافته است. یک رویداد واحد می‌تواند به چندین شکل رمزگذاری و از تلویزیون پخش شود و همواره این امکان وجود دارد که مخاطبان به اشکال مختلفی پیام‌ها را رمزگشایی کنند. ...
بیشتر
امروزه با توسعه و تنوع شیوه‌های اطلاع‌رسانی در اخبار تلویزیونی، استفاده از نرم‌خبرها، چینش گفتمانی، ایدئولوژی‌های مستتر و چارچوب‌بندی نوظهور در خبر اهمیت فراوان‌تری یافته است. یک رویداد واحد می‌تواند به چندین شکل رمزگذاری و از تلویزیون پخش شود و همواره این امکان وجود دارد که مخاطبان به اشکال مختلفی پیام‌ها را رمزگشایی کنند. مسئلة محوری این مقاله حول این موضوع قرار دارد که اگرچه متون خبری را دست‌اندرکاران رسانه‌ای تولید می‌کنند، اما آنچه مهم تلقی میشود این است که فهم و درک مخاطبان از آنها چگونه است؟ چطور آن را می‌فهمند و دست به رمزگشایی می‌زنند؟ پژوهش حاضر بر اساس چارچوب نظری استوارت هال و نظریة لاکلائو و موفه تدوین شده و برای آزمون ایدة مورد نظر از روش پژوهش ترکیبی استفاده شده است. برای شناخت چگونگی مواجهة مخاطبان با برنامة خبری 20:30 از مصاحبة عمیق و برای سنجش نگرش سیاسی آنان از پرسش‌نامة محقق‌ساخته استفاده شد. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که مخاطبانی که دسترسی فراخ‌تری به گفتمان‌های متفاوت دارند، رمزگشایی متفاوتی از برنامة خبری 20:30 می‌کنند. آنان بر اساس نوع نگرش سیاسی متمایل به محافظه‌کاری و لیبرال و همچنین متغیرهایی نظیر سرمایة فرهنگی، موقعیت ساختاری و موقعیت سوژه‌ای که در آن قرار می‌گیرند، دست به رمزگشایی متفاوتی می‌زنند. [1]. soft news
محبوبه البرزی
چکیده
در تعاریف و رویکردهای مختلف به خلاقیت، انگیزش، جایگاه و اهمیت به سزایی دارد. این مقاله بر مبنای دیدگاه روان‌شناسان اجتماعی خلاقیت، نقش تفاوت‌های فرهنگی را در تفکر خلاق بر اساس انگیزش بررسی کرده است. بدین منظور پژوهش به بررسی نقش انگیزش بر خلاقیت و نقش فرهنگ بر خلاقیت با توجه به تفاوت‌های فرهنگی می‌پردازد. پژوهش حاضر در پارادایم ...
بیشتر
در تعاریف و رویکردهای مختلف به خلاقیت، انگیزش، جایگاه و اهمیت به سزایی دارد. این مقاله بر مبنای دیدگاه روان‌شناسان اجتماعی خلاقیت، نقش تفاوت‌های فرهنگی را در تفکر خلاق بر اساس انگیزش بررسی کرده است. بدین منظور پژوهش به بررسی نقش انگیزش بر خلاقیت و نقش فرهنگ بر خلاقیت با توجه به تفاوت‌های فرهنگی می‌پردازد. پژوهش حاضر در پارادایم کیفی با رویکرد توصیفی– تفسیری و توصیفی- استتناجی انجام شده است. تأکید نظری پژوهش حاضر بر نظریة آمابلی است که معتقد است خلاقیت از سه بعد مهارت‌های اطلاعاتی، مهارت‌های خلاقانه و انگیزش تشکیل شده است که در بین این سه بعد، انگیزش اهمیت به سزایی دارد. تحلیل‌ها و بررسی‌ها نشان داده است که مطابق اصل افزایشی انگیزش درونی و بیرونی سطح انگیزش اولیه، نوع انگیزش بیرونی و زمان ارائه انگیزش بیرونی، بر آغاز، ادامه و پایان چرخة خلاقیت نقش دارند. با توجه به آنکه انگیزش بیرونی در جوامع جمع‌گرا از جمله ایران اهمیت به سزایی دارد و نمی‌توان نقش آن را در فعالیت‌های تحصیلی و خلاقانه افراد نادیده گرفت، شناخت شرایطی که استفاده از برانگیزاننده‌های بیرونی در آن منجر به پرورش خلاقیت گردد، ضروری است. تحلیل‌های انجام شده حاکی از آن است که اگر انگیزش بیرونی به‌جای کنترل و بازدارندگی، جنبه اطلاع‌دهی داشته باشد، اگر سطح انگیزش درونی اولیه فرد برای شروع چرخة خلاقیت بالا باشد و اگر این مشوق‌ها و برانگیزاننده‌ها در انتهای فعالیت خلاقانه ارائه شوند نه تنها جنبة بازدارنده ندارند بلکه موجب تسهیل فرآیند خلاقیت می‌گردند. در آخر آنکه می‌توان گفت خلاقیت گرچه نمی‌تواند فرمولی جهانی و همگانی داشته باشد اما برای رشد و پرورش آن برای همگان در هر فرهنگی که باشند امکان پذیر است.
آموزش عالی
معصومه قاراخانی؛ سید آیت‌الله میرزایی
چکیده
ناراستی دانشگاهی یکی از مسائل مهم در نظام آموزش عالی ایران است و کاهش یا پیشگیری از آن مستلزم شناسایی عوامل مؤثر در بروز آن است. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر بروز ناراستی‌های دانشگاهی در فضای علوم اجتماعی ایران، برداشت دانشجویان دورة دکتری این حوزه را که دارای تجربة جامعه‌پذیری علمی طولانی‌تری در فرایند آموزش هستند ...
بیشتر
ناراستی دانشگاهی یکی از مسائل مهم در نظام آموزش عالی ایران است و کاهش یا پیشگیری از آن مستلزم شناسایی عوامل مؤثر در بروز آن است. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر بروز ناراستی‌های دانشگاهی در فضای علوم اجتماعی ایران، برداشت دانشجویان دورة دکتری این حوزه را که دارای تجربة جامعه‌پذیری علمی طولانی‌تری در فرایند آموزش هستند مورد واکاوی قرار داد. یافتههای پژوهش نشان می‌دهد، عوامل مؤثر بر ناراستی‌های دانشگاهی در فضای آموزش علوم اجتماعی در دو سطح فردی و ساختاری مشهود است. در سطح ساختاری، نظام تخصیص منابع و قواعد تنظیمکننده و در سطح فردی، خصلتهای فردی و شخصیتی کنشگران فضای آموزش (اساتید، دانشجویان و مدیران)، زمینهساز بروز ناراستی‌های دانشگاهی است یا وقوع آن را تسهیل می‌کنند. ازاین‌رو، در چارچوب دیدگاه تلفیقی کنشگر/ ساختار در تبیین پدیدههای اجتماعی، عوامل مؤثر بر ناراستی‌های دانشگاهی و عدم تبعیت از هنجارهای اخلاق علم در فضای آموزش، لزوماً نه قابل تقلیل به نقش ساختار است و نه قابل فروکاستن به نقش کنشگر؛ بلکه ناراستی‌های اخلاق علم در آموزش علوم اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در پرتو دیدگاهی تلفیقی از تأثیر متقابل ساختار و عاملیت، قابل تبیین است.
جامعه شناسی
مسعود گلچین؛ سعید صفری
چکیده
امروزه شاهد ظهور نشانه‌های الگوی جدیدی از روابط زن و مرد با عنوان هم‌‌خانگی بدون ازدواج (همباشی، هم‌بالینی) هستیم که در ادبیات روزنامه‌نگارانه و زبان برخی از جوانان، «ازدواج سفید» خوانده میشود. به‌نظر میرسد چنین سبک‌های زندگی نوظهوری، بیشتر در مناطق شهری بزرگ پدید می‌آیند. در این مقاله کوشیده‌ایم شناخت بیشتری درمورد ...
بیشتر
امروزه شاهد ظهور نشانه‌های الگوی جدیدی از روابط زن و مرد با عنوان هم‌‌خانگی بدون ازدواج (همباشی، هم‌بالینی) هستیم که در ادبیات روزنامه‌نگارانه و زبان برخی از جوانان، «ازدواج سفید» خوانده میشود. به‌نظر میرسد چنین سبک‌های زندگی نوظهوری، بیشتر در مناطق شهری بزرگ پدید می‌آیند. در این مقاله کوشیده‌ایم شناخت بیشتری درمورد دلایل و زمینه‌های مؤثر بر تصمیم‌گیری زوجینی که اقدام به شکل‌دهی چنین رابطه‌ای (هم‌‌خانگی بدون ازدواج) می‌کنند، سپس فرایندی که در آن درگیر می‌شوند، و سرانجام، پیامدهایی که عملاً تجربه کرده و یا با آن روبه‌رو می‌شوند، به‌دست آوریم؛ ازاین‌رو با استفاده از تکنیک «مصاحبه عمیق و آزاد» در چارچوب روش «نظریه زمینه‌ای» داده‌های لازم از 16 زوجی که هم‌‌خانگی را برگزیده‌اند، گردآوری و تنظیم شد. پس از تحلیل یافتههای پژوهش، مقوله‌های «تقلیل کارکرد و اهمیت خانواده»، «مهاجرت»، و «تهران، شهر بی‌نظارت» به‌عنوان شرایط زمینه‌ای، «دید منفی به ازدواج مرسوم»، «باورهای فمینیستی»، و «اعتقاد نداشتن و پایبند نبودن به ارزش‌های دینی جامعه» به‌عنوان شرایط علی، «درگیری در فرایند عاشقانه» و «آشنایی با هم‌‌خانگی» به‌عنوان شرایط میانجی، «هم‌‌خانگی، رابطه برابر»، «هم‌‌خانگی، رابطۀ با پایان باز»، «تجربه رضایت‌بخش از این سبک زندگی»، «موانع داخلی رابطه» و «محدودیت‌های خارجی رابطه» به‌عنوان تعاملات، «تحمل ضرر و زیان ناشی از پایان رابطه» و «اقدام به ازدواج و یا قول به ازدواج جهت برطرف کردن موانع خارجی» به‌عنوان پیامدهای این سبک زندگی تعیین شدند. سرانجام، مفهوم «هم‌‌خانگی، رابطه کم‌دوام ناشی از تضاد ارزش‌های مدرن و سنتی در بستر کلان‌شهر تهران» به‌عنوان مقوله هسته برگزیده شد.
جامعه شناسی
مژگان خوشنام؛ مسعود کوثری؛ مقصود فراستخواه
چکیده
دانشجویان، تعاملات و ارتباطاتی فراتر از کلاس درس و نظام رسمی دانشگاه دارند که به‌طور غیررسمی وجود دارد و بخش زیادی از وقت دانشجویان را در طول دوران تحصیل به خود اختصاص می‌دهد. آنچه مهم است، درک دانشجو و فهم معانی ذهنی از تعاملات دوران دانشجویی است که کشف آن به کاهش شکاف موجود میان این قشر و مسئولان دانشگاه و آموزش عالی کمک می‌کند ...
بیشتر
دانشجویان، تعاملات و ارتباطاتی فراتر از کلاس درس و نظام رسمی دانشگاه دارند که به‌طور غیررسمی وجود دارد و بخش زیادی از وقت دانشجویان را در طول دوران تحصیل به خود اختصاص می‌دهد. آنچه مهم است، درک دانشجو و فهم معانی ذهنی از تعاملات دوران دانشجویی است که کشف آن به کاهش شکاف موجود میان این قشر و مسئولان دانشگاه و آموزش عالی کمک می‌کند و از طریق آن می‌توان لایه‌های پنهان زندگی دانشجویان را شناخت و برمبنای آن سیاست‌گذاری کرد. در این مقاله خلاصۀ زندگی دانشجویی ادراک‌شده، معناشده، و تجربه‌شده را در خلال این تعاملات دنبال خواهیم کرد. در این راستا با ۵۲ دانشجوی دانشگاه تهران از دانشکده‌ها و رشته‌های مختلف مصاحبه عمیق پدیدارشناسی انجام شد. پس از تقلیل، کدگذاری، و تحلیل یافتههای مصاحبه، به تغییر الگوی زیست دانشجو رسیدیم؛ به این معنا که دانشجو در طول تعاملات غیررسمی و گذراندن اوقات زیادی از دوران دانشجویی خود با دوستان در موارد گوناگون به تغییراتی در زیست دانشجویی خود رسیده است؛ ازجمله تغییر الگوی ارتباطات انسانی، تغییر سبک‌های دین‌داری، تغییر الگوی اوقات فراغت، افزایش توانمندی‌های فردی، نگرش جنسیتی، تغییر الگوهای تحصیلی، تغییر نگرش و جهان‌بینی، حس مثبت فردی، حمایت و تعلق خاطر گروهی، جبران، تغییر در انگیزه مشارکت اجتماعی، تغییر در فرایند اجتماعی‌شدن و نظام هنجاری.
