تبادلات بینافرهنگی در بین‌المللی‌شدن آموزش‌عالی؛ تجارب دانشجویان دکتری خارجی شاغل به تحصیل در ایران

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیاربرنامه‌ریزی درسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

10.22035/jicr.2019.2140.2662

چکیده

هدف این مقاله توصیف و تفسیر تجارب زیسته دانشجویان دکتری خارجی شاغل به تحصیل در ایران از زندگی و تحصیل است. چالش‌ها و دشواری‌هایی که دانشجویان دکتری خارجی با آن مواجه می‌شوند، می‌‌تواند در شکل‌گیری هویت دانشگاهی و احساس تعلق آنان به اجتماع علمی و معرفتی و نیز فرهنگی که در آن تحصیل می‌‌کند مانع به‌وجود آورد. خاستگاه نظری پشتیبان این موضوع در مباحث مرتبط با «مبادلات دانشگاهی» و «مطالعات دوره دکتری»، به‌عنوان مباحث مهم و مرتبط با بین‌المللی‌شدن آموزش‌عالی است. روش تحقیق به‌شیوهٔ مردم‌نگاری است و اطلاع‌‌رسان‌های این پژوهش یازده دانشجوی دکتری از کشورهای افغانستان، لبنان و هند در رشته‌‌ها و دانشگاه‌های مختلف بودند که به‌صورت گلوله برفی انتخاب شدند. طرحواره مفهومی مک آلپاین و نورتن (2012) برای فهم کلیت تجارب دانشجویان به‌کار گرفته شد. تجارب زیستهٔ دانشجویان با مد نظر داشتن سه بافت الف) رشته‌‌ای/گروه آموزشی؛ ب) نهادی؛ و ج) اجتماعی/فرااجتماعی، تفسیر شد. این بافت‌های تو در تو امکان شناخت لایه‌‌ها و پیچیدگی‌‌های زندگی و تحصیل دانشجویان خارجی در ایران را فراهم آورد. یافته‌‌های پژوهش ذیل نُه مقوله توصیف و تفسیر شد. نتایج حاکی از آن است که به‌رغم آنکه تجارب زیستۀ این دانشجویان از تحصیل در کشورمان در کل منفی نبوده است، اما در مجموع به‌گونه‌‌ای نبوده است که توانایی گفتگوی بین‌فرهنگی و تلفیق فرهنگ کشور میزبان در کلیت تجارب آنان را فراهم آورد یا آنان را در مسیری کم‌تنش و ملایم برای تکوین هویت آکادمیک‌شان هدایت کرده باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

اسپردلی، جیمز؛ و مک کوردی، دیوید (1386). پژوهش فرهنگی: مردم‌نگاری در جوامع پیچیده (مترجم: بیوک محمدی). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

اصغری، فیروزه (1396). درآمدی بر سیاست‌های بین‌‌المللی‌‌سازی آموزش‌عالی در ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

خراسانی، اباصلت؛ و زمانی‌منش، حامد (1391). راهبردهای مؤثر در بین‌المللی‌شدن دانشگاه‌ها و آموزش‌عالی. فصلنامه راهبردهای آموزش، 5(3). .183-189

خورسندی‌طاسکوه، علی (1395). آموزش‌عالی بین‌‌المللی، استراتژی‌ها و شرایط امکان. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

رحمانی، جبار.(1397). مطالعات دانشگاه در حصار علم‌شناسی فلسفی و سیاست‌گذاری علم است. رب نیوز، برگرفته از http://rabnews.ir

فاضلی، نعمت‌الله (1387). دانشگاه و فرهنگ. تهران: نشر ثالث.

فاضلی، نعمت‌الله (1390). مردم‌نگاری سفر. تهران: آراسته.

فاضلی، نعمت‌الله (1392). پشت دریاها شهری است؛ فرایندها، روش‌ها و کاربردهای مردم‌نگاری شهری. تهران: تیسا.

فتحی‌واجارگاه، کورش؛ و خشنودی‌فر، مهرنوش (1393). آموزش از راه دور و بین‌‌المللی‌سازی برنامه‌‌درسی در آموزش‌عالی. تهران: نشر آییژ.

فتحی‌واجارگاه، کوروش؛ زارع، عذرا؛ و یمنی‌دوزی سرخابی، محمد (1388). بررسی موانع بین‌المللی برنامه درسی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی از دیدگاه اعضای هیئت علمی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 15(4)،63-82.

مجیدپور، مهدی؛ و نامداریان، لیلا (1394). شناسایی موانع اجرای اسناد سیاست علم و فناوری کشور. نشریه مدیریت نوآوری، 4(4)، 60-31.

منصوری، رضا.(1386). مفهوم سنتی علم و عواقب آن. برگرفته از http://physics.sharif.edu

مولایی، حمیده (1397). عوامل مؤثر بر انطباق بین‌فرهنگی اجتماعی دانشجویان خارجی در ایران؛ مطالعه موردی دانشجویان خارجی دانشگاه تهران. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 11(3)، 159-131.  doi: 10.22631/JICR.2018.1992.2556

نادری، احمد؛ و بیات، رضا (1395). تجربه تحصیل در آن‌سوی مرزها: مردم‌نگاری تردید دانشجویان ایرانی در آلمان. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 9(2)، 28-1. doi: 10.22035/ijcr.2016.305

نایت، جین (1395). بین‌المللی‌شدن آموزش‌عالی: مفاهیم، رویکردها و سیاست‌ها (مترجم: لیلا فلاحتی). تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

نیک‌‌نام، زهرا؛ مهرمحمدی، محمود؛ و فاضلی، نعمت‌الله (1391). جهان‌‌بینی علمی دانش‌‌آموزان و نقش آن در یادگیری علوم تجربی. فصلنامه مطالعات برنامه‌‌درسی ایران، 26،84-55.

وحدت، فرزین (1385). رویارویی فکری ایران با مدرنیت (مترجم: مهدی حقیقت‌‌خواه). تهران: انتشارات ققنوس.

Akli, M. (2012). The Role of study-abroad students in cultural diplomacy: Toward an international education as soft action. International Research and Review: Journal of Phi Beta Delta, 2(1), 32_48.

Duke, D. C. & Denicolo, P. M. (2017). What supervisors and universities can do to enhance doctoral student experience (and how they can help themselves). FEMS Microbiology Letters, 364(9). doi: 10.1093/femsle/fnx090

Gardner, S. K., & Gopaul, B. (2012).The part-time doctoral student experience.International Journal of Doctoral Studies, 7, 63-77. doi: 10.28945/1561

Gibbs, K.D., McGready, J., Grifin, K. (2015). Career development among American biomedical postdocs. CBE-Life Sci Educ, 14(44). doi: 10.1187/cbe.15-03-0075

John, T., & Denicolo, P. M. (2013). Doctoral education: A review of the literature monitoring the doctoral student experience in selected OECD countries (Mainly UK). Springer Science Reviews, (1), 41–49. doi: 10.1007/s40362-013-0011-x

Keefer, J. M. (2015). Experiencing doctoral liminality as a conceptual threshold and how supervisors can use it. Innovations in Education and Teaching International, (52), 17-28.  doi: 10.1080/14703297.2014.981839

Kezar, A. (1999).  Higher education trends (1997–1999): Graduate and professional education.  Washington, DC: Office of Educational Development and Improvement.

Lee, K., & Krause, K. (2015). Transforming the learning experience to engage students, In Institutional Transformation to Engage a Diverse Student Body, 199-212.  doi: 10.1108/s1479-3628(2011)0000006020

McAlpine, L., & Norton, J. (2006). Reframing our approach to doctoral programs: an integrative framework for action and research. Higher Education Research & Development, 25(1), 3-17. doi: 10.1080/07294360500453012

McAlpine, L., Jazvac-Martek, M.,  & Hopwood, N. (2009). Doctoral student experience in education: Activities and difficulties influencing identity development, International Journal for Researcher Development, 1(1), 97–109. doi: 10.1108/1759751X201100007

Montgomery, C. (2010).Understanding the international student experience: Universities into the 21st century. New York, N.Y.: Palgrave Macmillan.

Sato, T., & Hodge, S. R. (2009). Asian international doctoral students’ experiences at two American universities: Assimilation, accommodation, and resistance. Journal of Diversity in Higher Education, 2(3), 136–148. doi: 10.1037/a0015912

Sawir, E. (2013). Internationalisation of higher education curriculum: the contribution of international students. Globalisation, Societies and Education, 11(3), 359-378. doi: 10.1080/14767724.2012.750477

Vekkaila, J., Pyhältö, K., Lonka, K. (2014). Engaging and disengaging doctoral experiences in the behavioural sciences. International Journal for Researcher Development, 5(1), 33–55. doi: 10.1108/IJRD-09-2013-0015

Yeates, M. (2003). Graduate student conundrum. University Affairs, 38–39.

 

 

 

 

فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 01 مهر 1398

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار