مجید موحدمجد؛ زینب نیک نجات؛ محمدتقی عباسی شوازی
چکیده
در این پژوهش به مقولة عکس به‌عنوان بستری برای ارتباط و تولید معنا نگریسته می‌شود و فعالیت هنری-اجتماعی عکاسی، به‌مثابة ابزاری رسانه‌ای که امروزه نقش مهمی در عرصة ارتباطات دارد و همچون سایر ابزارهای رسانه‌ای در خدمت ایدئولوژی صاحبان رسانه است، در نظر گرفته می‌شود. نظریة بازنمایی، با نگاهی انتقادی به رسانه ظهور یافت. روش نشانه‌شناسی ...
بیشتر
در این پژوهش به مقولة عکس به‌عنوان بستری برای ارتباط و تولید معنا نگریسته می‌شود و فعالیت هنری-اجتماعی عکاسی، به‌مثابة ابزاری رسانه‌ای که امروزه نقش مهمی در عرصة ارتباطات دارد و همچون سایر ابزارهای رسانه‌ای در خدمت ایدئولوژی صاحبان رسانه است، در نظر گرفته می‌شود. نظریة بازنمایی، با نگاهی انتقادی به رسانه ظهور یافت. روش نشانه‌شناسی امکان بررسی لایه‌های زیرین متون رسانه‌ای ازجمله عکس را دارد. در این نوشتار بر اساس نظریة بازنمایی و روش نشانه‌شناسی به تحلیل عکس‌های پایگاه عکاسی توتالی کول پیکس با موضوع محرم و عاشورا پرداختیم. مؤلفه‌های به‌دست‌آمده از تحلیل عکس‌ها، گویای این امر بود که عکس‌ها با ارائة تصویری همراه با اعوجاج از مناسک محرم در میان مسلمانان، به بازنماییِ اسلام و مسلمانان به‌عنوان یک «دیگری» می‌پردازد. ویژگی‌هایی همچون خشونت عزاداران، غلبة مردانگی و نقش منفعل زنان عزادار در مناسک دینی، انسجام و قدرت جمعی آنان، به‌علاوة فراگیری این ویژگی‌ها در میان همة مسلمانان ازجمله مضامین حاضر در این مجموعه‌عکس است؛ ضمن اینکه نمادهای مرسوم شیعی نیز در عکس‌ها با چنین مضامینی آمیخته می‌شود. مفاهیم برآمده از تحلیل عکس‌ها که اغلب حول مضامین منفی همچون خشونت است، می‌تواند اقدامی در راستای جریان کلی‌تر اسلام‌هراسی در جهان غرب قلمداد شود.
