نویسندگان

1 استادیار گروه ارتباطات دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد ارتباطات

چکیده

در این مقاله از میان سه منظر برای بررسی تلویزیون یعنی مخاطبان، محتوای برنامه و نظام تولید، منظر سوم مورد تأکید قرار گرفته و با بررسی نظام تولید برنامه‌های دینی تلویزیون، تلاش شده است تا ضوابط شفاف و غیرشفاف برنامه‌های دینی به عنوان بخشی از نظام تولید تبیین گردد. بستر یا چهارچوب نظری این بررسی تئوری های مرتبط با اقتصاد سیاسی رسانه است که مفاهیمی همچون مالکیت، اقتصاد سیاسی و هژمونی را در نظام تولید و کنترل از طریق ضوابط مؤثر می داند. روش دستیابی به این مقصود، مطالعه کیفی بوده است که در آن از سویی اسناد سازمان صدا و سیما بررسی شده و از سوی دیگر با دست‌اندرکاران تولید برنامه‌های دینی در سطوح مختلف، مصاحبه عمقی صورت گرفته تا از مجموع آن بتوان به چشم‌اندازی در این رابطه دست یافت. از مجموعه مباحث می‌توان نتیجه گرفت که ضوابط برنامه‌های دینی در ابتدا صرفاً شامل نبایدهای حوزه‌های مختلف دینی اعم از اعتقادات، اخلاق و احکام می‌شود، اما در ادامه ضوابط خودساخته‌ای در برنامه‌های دینی ساری و جاری می‌شود که تثبیت هژمونی مورد نظر را به ذهن متبادر می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

Abrišamkâr, M. (1384 [2005 A.D]) Farâyand Tolid Sâzmân Sedâ va Simâ (Persian Translation of The Production Process of IRIB), M.A Dissertation, Faculty of Social Science, University of Tehran.
Berger, A. (1383 [2004 A.D]) Ravešhây-e Tahlil Rasânehâ (Persian Translation of Media Research Technique), Translated by Parviz Ejlâli, Tehrân: Markaz Motâleât va Tahqiqât Resânehâ.
Burton, G. (2005) Media and Society: Critical Perspectives, UK: Open University Press.
Carpentier, F. D. (2002) Government Regulation of Broadcasting, in J. R. Schement (ed.) Encyclopedia of communication and information, New York: Gale Thompson-Macmillan Library Reference.
Casey, B.; Casey, N.; Calvert, B.; French, L. & Lewis, J. (2002) Television Studies: The Key Concepts, London & New York: Routledge.
Croteau, D. & Hoynes, W. (1999) Media/Society: Industries, Images and Audiences, 2nd ed., Thousand Oaks, CA: Pine Forge Press.
Dahlgren, P. (1380 [2001 A.D]) Telvizyon va Gostareh Omoomi (Persian Translation of Television and the Public Sphere: Citizenship, Democracy and the Media), Translated by Mehdi Šafaqati, Tehrân: Sorooš.
Dickson, M. W. & Mitchelson, J. K. (2007) Organizational Culture, in S. G. Rogelberg (ed.), Encyclopedia of Industrial and Organizational Psychology (pp. 558-562), Thousand Oaks, CA. & London: Sage.
Durham, M. & Kellner, D. M. (2001) Media and Culturd Studies, Keywords, London: Blackwell Publishers.
During, S. (2005) Cultural Studies: A Critical Introduction, London & New York: Routledge.
Edgar, A. & Sedgwick, P. (1999) The Key Consepts, Cultural Theory, London: Routledge.
Fariclough, N. (1379 [2000 A.D]) Tahlil-e Enteqâdi Goftman (Persian Translation of Critical Discourse Analysis: Language and Power), Translated by Fâtemeh Šâyestehpirân, Tehrân: Moasese Farhangi Entešârâti Tebyân.
Fiske, J. (1997) Television Culture, London: Methuen.
Fortunato, J. A. (2005) Making Media Content: The Influence of Constituency Groups on Mass Media, Mahwah, NJ & London: Lawrence Erlbaum Associates.
Galbraith, J. (1381 [2002 A.D]) Ânâtomi Qodrat (Persian Translation of The Anatomy of Power), Translated by Mahboobeh Mohâjer, Tehrân: Sorooš.
Gripsrud, J. (2002) Understanding Media Culture, London & Oxford: Arnold.
Hartley, J. (1992) Tele-ology, Studies in Televion, London: Routledge.
Holland, P. (2000) The Television Handbook, First Published 1997, London: Routledge.
Laclau, E. & Mouffe, C. (2000) Hegemony and Socialist Strategy, London: Verso..
Mahdizâdeh, M. (1379 [2000 A.D]) “Motâleât Farhangi, Rahyâfti Enteqâdi be Farhang” (Persian Translation of Cultural Studies, Critical Solutions to Culture), Faslnâmeh Rasâneh, Vol.11 (1): 22-35.
Marshall, C., Rossman, G. (1377 [1998 A.D]) Raveš Tahqiq Keyfi (Persian Translation of Designing Qualitative Research), Translated by Ali Pârsâeeyân & Mohammad Arâbi, Tehrân: Daftar Pažoohešhây-e Farhangi.
MCQuail, D. (1380 [2001 A.D]) Moxâtabšenâsi (Persian Translation of Audience Analysis), Transalted by Mahdi Montazerqâem, Tehrân: Markaz Motâleât va Tahqiqât Rasânehâ.
(1382 [2003 A.D]) Darâmadi bar nazarieh Ertebâtât Jami (Persian Translation of Mass Communication Theory, An Introduction), Transalted by Parviz Ejlâli, Tehrân; Markaz Motâleât va Tahqiqât Rasânehâ.
Montazerqâem, M. ( -) Motâleât Telvizyoni ( Persian Translation of Television Studies), Tehrân: Samt.
Murdock, G. (1382 [2003 A.D]) “Râzâmiz Šodan Dobâreh Jahân Din va Tahavolât Moderniteh” (Persian Translation of The Re-Enchantment of the World: Religion and the Transformations of Modernity), Translated by Masood Âriâee, in Bâzandiši darbâreh Rasâneh, Din va Farhang, Tehrân: Sorooš.
Part, A. & Stromberg, D. (2003) The Political Economy of state Television, at http://pier.econ.upenn.edu/
Pedrâm, M. (1383 [2004 A.D]) “Ideoložy, Hežemony va Solteh dar Resâneh” (Persian Translation of Ideology, Hegemony and Dominance in Media), Faslnâmeh Resâneh, Vol.15 (57): 77-95.
Quivy,R., Campenhoudt, K. ( 1385 [ 2006 A.D]) Raveš Tahqiq dar Oloom-e Ejtemâee (Persian Translation of Manuel de recherche en sciences socials), Translated by Abdolhossein Nikgohar, Tehrân: Tootiâ.
Ranjbar Ramezâni, M. (1384 [2005 A.D]) Darvâzebâni dar Rooznâmehâ: Barresi Taqirât dar Axbâr Axz Šodeh az Xabargozârihâ (Persian Translation of Gate keeping in Newspapers), M.A. Dissertation, Faculty of Social Sciences, University of Tehran.
Rush, M. (1377 [1998 A.D]) Jâmee va Siâsat: Moqadamei bar Jâmeešenâsi Siâsi (Persian Translation of Society and Politics: An Introduction to Political Sociology), Translated by Manoočehr Saboori, Tehrân: Samt.
Sârooxâni, B. (1375 [1996 A.D]) Raveš Tahqiq dar Oloom-e Ejtemâee (Persian Translation of Research Methods in Social Sciences), Tehrân: Pažoohešgâh oloom Ensâni
va Motâleât Farhangi.
Sârooxâni, B. (1380 [2001 A.D]) Jâmeešenâsi Ertebâtât (Persian Translation of Sociology of Communications), Tehrân: Etelâât.
Severin, W., Tankard, J. (1381 [2002 A.D]) Nazariyehây-e Ertebâtat (Persian Translation of Theories of Communications), Translated by Alirezâ Dehqân, Tehrân: Entešârât Dânešgâh Tehrân.
Silverman, D. (1381 [2002 A.D]) Raveš Tahqiq Keyfi dar Jâmešenâsi (Persian Translation of Qualitative Research Methods in Sociology), Translated by mohsen Solâsi, Tehrân: Moasese Farhangi Entešârâti Tebyân.
Snyder, W. E. (2003) Perceptions on the Diffusion and Adoption of Skill Soft, an e-Learning Program: A Case Study of a Military Organization, Dissertation Ph. D. at http://scholar. lib.vt.edu/theses/
Stake, B. (1379 [2000 A.D]) Honar Pažooheši Modern (Persian Translation of The Art of Case Study Research.), Translated by Mohammad Ali Hamid Rafiee, Tehrân: Daftar-e Pažoohešhây-e Farhangi.
Stevenson, N. (2002) Understandig Media Culture, London: Sage Publication.
Strinati, D. (1384 [2005 A.D]) Nazariyehây-e Farhang-e Âmeh (Persian Translation of An Introduction to Theories of Popular Culture), Translated by Sorayâ Pâknazar, Tehrân: Gâm-e No.
Weaver, S. D. (1997) Using portfolios to Assess Learning in Chemistry: One School’s story of Evolving Assessment Practice, Dissertation Ph.D. at http://Scholar.lib.vt.edu/theses/
CAPTCHA Image