فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران

مقاله علمی پژوهشی جامعه‌شناسی موسیقی

دریافت دختران نوجوان زیسته در بافت فرهنگی دینی از مصرف موسیقی

عبدالله بیچرانلو؛ زینب خرمی شاد

دوره 15، شماره 4 ، دی 1401، صفحه 1-29

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3017.3350

چکیده

نوجوانی با تغییراتی در زندگی از جمله تغییر در رفتار،‌ عواطف و نگرش‌ها همراه است. اقتضائات خاص این دوره نظیر بلوغ و تغییراتی که با خود در جسم و جان نوجوان در پی دارد، نوجوانی را به یک دوره پیچیده و تعیین‌کننده تبدیل کرده‌است. یکی از مسائلی که در مورد قشرهایی از نوجوانان کمتر مطالعه شده‌است، نحوۀ مواجهه و دریافت آن‌ها از مصرف موسیقی ... بیشتر نوجوانی با تغییراتی در زندگی از جمله تغییر در رفتار،‌ عواطف و نگرش‌ها همراه است. اقتضائات خاص این دوره نظیر بلوغ و تغییراتی که با خود در جسم و جان نوجوان در پی دارد، نوجوانی را به یک دوره پیچیده و تعیین‌کننده تبدیل کرده‌است. یکی از مسائلی که در مورد قشرهایی از نوجوانان کمتر مطالعه شده‌است، نحوۀ مواجهه و دریافت آن‌ها از مصرف موسیقی است. در این میان، دختران نوجوان پرورش‌یافته در بافت فرهنگی دینی، چالش‌هایی را در فرایند مصرف موسیقی تجربه می‌کنند که آن‌ها را در وضعیت پیچیده‌تری قرار می‌دهد. هدف اصلی این مقاله، مطالعهٔ دریافت دختران نوجوان از مصرف موسیقی و شیوهٔ نگرش آن‌ها به موسیقی، با توجه به زیست آن‌ها در بافت فرهنگی دینی است. مقاله در پی پاسخ به سؤال‌هایی بدین‌شرح است: اینکه دختران زیسته در بافت فرهنگی دینی چه دریافتی از موسیقی مصرفی خود دارند؟ چه عواملی بر دریافت آن‌ها از مصرف موسیقی مؤثر است؟ از منظر دینی چگونه در مورد موسیقی می‌اندیشند و با توجه به زمینهٔ دینی خود چگونه با موسیقی مواجه می‌شوند؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها و یافتن عوامل مؤثر بر دریافت دختران نوجوان دارای زمینهٔ فرهنگی دینی از مصرف موسیقی، با ۲۳ نفر از دختران نوجوان، که در زمینهٔ فرهنگی دینی رشدیافته و در مدارس دارای رویکرد آموزشی دینی تحصیل می‌کنند،‌ مصاحبه ساختارنیافته انجام شد.‌ با استفاده از روش‌تحلیل مضمون و کدگذاری باز، مضامین پایه، سازمان‌دهنده و فراگیر درخصوص دریافت دختران مذکور از موسیقی استخراج شد. بر اساس تحلیل‌های انجام‌شده، ۴ مضمون فراگیر حول مسئلۀ محوری این مقاله شناسایی شد. یافته‌ها نشان داد که دریافت دختران نوجوان از موسیقی، متأثر از خانواده، جامعه و نوع نگاه به دین است و برخی نیز به مداحی به‌مثابۀ موسیقی نگاه می‌کنند.

مقاله علمی پژوهشی مطالعات زنان

کنکاشی در برداشت زنان از معانی آرایش و زیبایی

میلاد پوررجبی؛ علیرضا قبادی

دوره 15، شماره 4 ، دی 1401، صفحه 31-60

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.2848.3213

چکیده

مفهوم زیبایی در جامعه معاصر، پیوند تنگاتنگی با جنسیت پیدا کرده است؛ پژوهش حاضر، مفهوم آرایش و زیبایی را از دیدگاه زنان با به‌کارگیری فنون‌ روش کیفی، بررسی کرده است. در‌این‌راستا با 35 نفر از زنان جوان شهر تهران، مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساخت‌یافته انجام شد و نمونه‌ها برپایۀ نمونه‌گیری نظری و رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. پس از استخراج ... بیشتر مفهوم زیبایی در جامعه معاصر، پیوند تنگاتنگی با جنسیت پیدا کرده است؛ پژوهش حاضر، مفهوم آرایش و زیبایی را از دیدگاه زنان با به‌کارگیری فنون‌ روش کیفی، بررسی کرده است. در‌این‌راستا با 35 نفر از زنان جوان شهر تهران، مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساخت‌یافته انجام شد و نمونه‌ها برپایۀ نمونه‌گیری نظری و رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. پس از استخراج مفاهیم ابتدایی، مفاهیم ثانویه، و مفاهیم واسطه، سه مقولۀ اصلی یعنی: ۱) حوزه‌های عمومی زیبایی و نشانه‌ها؛ ۲) آرایش و مصرف؛ ۳) رسانه‌ها و نیاز به زیبایی و آرایش، مشخص شدند. نتایج این پژوهش، بیانگر این است که آرایش و زیبایی برای زنان جوان به‌مثابه فعالیتی مهم تعریف می‌شود. زیبایی و آرایش با برنامۀ زندگی افراد، درهم‌ تنیده است و توسط آن، تنظیم و هماهنگ می‌شود؛ یعنی میزان و نحوۀ آرایش زنان با درک خود از فرهنگ حاکم بر محیط‌های گوناگون، نوع‌ و جنس‌ مخاطب، میزان‌ ارتـباطات، و نـوع فعالیت، تغییر می‌کند. می‌توان این‌گونه بیان کرد که آرایش و زیبایی، امکان ایجاد روابط اجتماعی‌ را تسهیل می‌کند. در تحلیل و تفسیر مصاحبه‌ها، به دامنه‌‌ای‌ از‌ دلایل مانند افزایش سرمایۀ اجتماعی، اجبار یا هـم‌نـوایی گروهی، ساخت هویت جدید، و خود آرمانی و افزایش اعتمادبه‌‌‌نفس‌ در توضیح چرایی آرایش دست یافتیم.

مقاله علمی پژوهشی جامعه شناسی

بررسی جامعه‌شناختی مفهوم بدنمندی زنان در مطبوعات دورۀ پهلوی دوم: مطالعه موردیِ نشریۀ «بیداری ما»

رایحه قره؛ سوسن باستانی

دوره 15، شماره 4 ، دی 1401، صفحه 61-88

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.2769.3153

چکیده

با آغاز نوسازی در ایران در دوره رضاشاه و به‌دنبال پیاده‌سازی سیاست‌های کنترلی و انضباط‌بخش، بدن به کانون سیاست ایران وارد شد. در این دوره، بدن زنانه که پیش از این در حاشیه قرار داشت، به یک‌باره به مرکز سیاست وارد شد. اگرچه محمدرضاشاه اقتدار سیاسی پدرش را نداشت، اما سیاست‌های او در مواجهه با مدرن‌سازی از طریق بدن زنانه، استمرار ... بیشتر با آغاز نوسازی در ایران در دوره رضاشاه و به‌دنبال پیاده‌سازی سیاست‌های کنترلی و انضباط‌بخش، بدن به کانون سیاست ایران وارد شد. در این دوره، بدن زنانه که پیش از این در حاشیه قرار داشت، به یک‌باره به مرکز سیاست وارد شد. اگرچه محمدرضاشاه اقتدار سیاسی پدرش را نداشت، اما سیاست‌های او در مواجهه با مدرن‌سازی از طریق بدن زنانه، استمرار سیاست‌های پیشین بود. در اوایل پهلوی دوم، با ورود متفقین به کشور و حمایت آنها از نقد رژیم سیاسی و افول اقتدار سیاسی حکومت، فضای سیاسی آزادانه‌تری در اختیار مطبوعات قرار گرفت. در این دوره، نشریات زنانۀ قبلی تقویت و نشریات جدیدی اضافه شدند و به آیینه‌ای برای بازنمایی وضعیت سیاسی و اجتماعی زنان آن دوره تبدیل شدند. یکی از موضوعات مورد مناقشه در این نشریات، مفهوم بدنمندی زنانه است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل محتوای کمّی‌ـ‌کیفی، به مطالعهٔ مفهوم بدنمندی زنان در ماهنامۀ «بیداری ما» در بین سال‌های 1337-1323 ﻫ.ش پرداخته شده است. سه مقولۀ اصلی (سه شکل از بدنمندی) از تحلیل محتوای کیفی نشریه استخراج شد: بدنمندی سنتی، بدنمندی عروسکی و بدنمندی مبارز. یافته‌ها نشان می‌دهد نشریۀ «بیداری ما» از طریق نقد دو شکل بدنمندی سنتی و عروسکی، به تصویر ایدئال خود از شکل بدنمندی (مبارز) تعیّن بخشیده است. اگرچه بدنمندی مطلوب نشریه، سایر اشکال بدنمندی را به سبب تحمیل قواعد سخت بر بدن زنانه نقد می‌کرد اما این بدنمندی نیز قواعد سختی را بر بدن زنانه تحمیل می‌کرد.

مقاله علمی پژوهشی جامعه شناسی

سلفیت به مثابه سبک زندگی؛ تحلیل روایت سلفی‌های جهادی استان کرمانشاه

امید قادرزاده؛ کاوه عباسی

دوره 15، شماره 4 ، دی 1401، صفحه 89-121

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3032.3363

چکیده

مناطق اهل سنت در کرمانشاه به پایگاه گفتمان‌های مختلف اسلام‌گرا از جمله سلفیت تبدیل شده است. نظر به حضور، کنشگری و گسترش سلفیت در این مناطق، مقالۀ حاضر درنظر دارد تا با روش تحلیل روایت به واکاوی سبک زندگی سلفی‌ها بپردازد. بر مبنای یافته‌ها، تجارب فراغتی سلفی‌ها محدود، هدفمند و سلامت‌محور است و با هدف تبلیغی به فراغت مجازی روی می‌آورند. ... بیشتر مناطق اهل سنت در کرمانشاه به پایگاه گفتمان‌های مختلف اسلام‌گرا از جمله سلفیت تبدیل شده است. نظر به حضور، کنشگری و گسترش سلفیت در این مناطق، مقالۀ حاضر درنظر دارد تا با روش تحلیل روایت به واکاوی سبک زندگی سلفی‌ها بپردازد. بر مبنای یافته‌ها، تجارب فراغتی سلفی‌ها محدود، هدفمند و سلامت‌محور است و با هدف تبلیغی به فراغت مجازی روی می‌آورند. تنوع در عین ساده‌گرایی، تردید نسبت به غذاهای جدید، پرهیز غذایی فقه محور، ساده زیستی در مهمان‌داری از مختصات سبک غذایی سلفی‌ها به‌شمار می‌آید و اولویت هزینه‌ای آن‌ها معطوف به نیازهای اولیه است. به لحاظ سبک پوشش و آرایش، ضمن پرهیز از مصرف تظاهری، بر برتری آراستگی بر آرایش، پوشش عرفی، مصرف زیستی و کارکردی تأکید دارند. در مدیریت بدن، ضمن همراهی با طب نوین و ضرورت تناسب اندام، بر جراحی زیبایی مشروط و حرام بودن عقیم‌سازی تأکید داشته و از سقط جنین اجتناب می‌ورزند. در چیدمان منزل، ضمن پرهیز از تجمل به ابعاد کارکردی و کالاهای فرهنگی توجه ویژه‌ای دارند. در مصرف فرهنگی بر ناهم‌ذات پنداری با شبکه‌های داخلی، تصدیق دوگانه خیر و شر در استفاده از وسایل فرهنگی، بهره‌گیری از اینترنت برای تثبیت هویت دینی و بر فیلترینگ هدفمند تأکید و ضمن دوری از مصرف فیلم، سینما و موسیقی، از چندزبانگی استقبال می‌نمایند. با نظر به داده‌های میدانی، سبک زندگیِ سلفی‌های مورد مطالعه، ماهیت «جهادی»، «بازگشت به سنت» و «مقاومت» دارد.

مقاله علمی پژوهشی جامعه شناسی

مطالعۀ کیفی آشنایی با سبک زندگی «نییت»‌ها در تهران

احمد نادری

دوره 15، شماره 4 ، دی 1401، صفحه 123-151

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3015.3348

چکیده

«نییت»‌ها به‌عنوان افرادی که نه درس می‌خوانند و نه کار و حرفه‌ای دارند، در سال‌های اخیر در مباحث آماری و اجتماعی کشورهای دیگر جایگاه جدیدی را به خود اختصاص داده‌اند؛ هرچندکه سهم ایران در پرداختن به این مفهوم نزدیک به صفر است. این مقاله برای نخستین‌بار به سبک زندگی «نییت»‌ها پرداخته است. از میان تعاریف مربوط به دو مفهوم ... بیشتر «نییت»‌ها به‌عنوان افرادی که نه درس می‌خوانند و نه کار و حرفه‌ای دارند، در سال‌های اخیر در مباحث آماری و اجتماعی کشورهای دیگر جایگاه جدیدی را به خود اختصاص داده‌اند؛ هرچندکه سهم ایران در پرداختن به این مفهوم نزدیک به صفر است. این مقاله برای نخستین‌بار به سبک زندگی «نییت»‌ها پرداخته است. از میان تعاریف مربوط به دو مفهوم «نییت»‌ها و سبک زندگی، دیدگاه بوردیو دربارۀ سبک زندگی به‌عنوان مفهوم مرکزی انتخاب شده است. روش‌شناسی این مقاله کیفی و از طریق 30 مصاحبه نیمه‌ساختاریافته، با نمونه‌گیری هدفمند اکتشافیـزنجیرهای و با حداکثر تنوع تا حصول به اشباع انجام شده و تحلیل داده‌ها ازطریق نظریه داده‌بنیاد و به‌روش تحلیل تماتیک مورد ارزیابی قرار گرفته است. در نهایت 5 مقوله اصلی (هویت، زمان‌بندی، مصرف زیستی، مصرف مجازی و سلامت و زیبایی) و 14 مقوله فرعی تجزیهوتحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که سبک زندگی «نییت»‌ها بیشتر حول مسئلۀ هویت‌یابی شکل می‌گیرد. آن‌ها که در گروه‌های اجتماعیِ غیرهمگن خود عضو نیستند و با مشکل هویت‌یابی مواجه هستند، مصرف زیستی و مجازی، مراقبت از زیبایی و سلامتی و حتی زمان خود در فضای مجازی را صرف نوعی هویت‌یابی می‌کنند. فعالیت‌های جمعی آن‌ها عموماً با سایر «نییت»‌ها انجام می‌شود که سبک زندگی مشابه هم دارند و پرداختن به ظواهر، از نوع لباس پوشیدن تا جراحی‌های زیبایی برایشان از اهمیت زیادی برخوردار است. اکثر «نییت»‌ها چشم‌انداز هدفمندی برای آینده ندارند و تنها از لحظه لذت می‌برند. آن‌ها نیازی به مشارکت خود در ساخت آینده نمی‌بینند.

مقاله علمی پژوهشی مطالعات فرهنگی

از بیمارستان تا آرامستان؛ تحلیل سوگواری‌های ناتمام در دوران پاندمی کرونا در شهر سنندج

فردین محمدی

دوره 15، شماره 4 ، دی 1401، صفحه 153-183

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.2889.3243

چکیده

شیوع ویروس کرونا در جهان تغییرات و پیامدهای مختلفی به دنبال داشته است. یکی از پیامدهای مهم این بیماری، متحول شدن آیین‌های مرتبط با سوگواری در پی مرگ انسان‌ها به‌ویژه مرگ جوانان بوده است. مقالهٔ حاضر سعی دارد با بهره‌گیری از رویکرد کیفی، مؤلفه‌های شکل‌دهندهٔ سوگواری‌های ناتمام در دوران پاندمی کووید19 را در شهر سنندج مورد بررسی ... بیشتر شیوع ویروس کرونا در جهان تغییرات و پیامدهای مختلفی به دنبال داشته است. یکی از پیامدهای مهم این بیماری، متحول شدن آیین‌های مرتبط با سوگواری در پی مرگ انسان‌ها به‌ویژه مرگ جوانان بوده است. مقالهٔ حاضر سعی دارد با بهره‌گیری از رویکرد کیفی، مؤلفه‌های شکل‌دهندهٔ سوگواری‌های ناتمام در دوران پاندمی کووید19 را در شهر سنندج مورد بررسی قرار دهد؛ بنابراین، از مفاهیم نگرانی، احساس گناه، تقابل مرگ معنادارـ بی‌معنا، رنج روحی بازماندگان و گفتمان به‌مثابۀ چارچوب مفهومی بهره گرفته شد. برای ورود به میدان مطالعه از روش نظریۀ زمینه‌ای پُست‌مدرن (تحلیل موقعیتی) و برای گردآوری داده‌ها از تکنیک مصاحبۀ عمیق به شیوۀ نیمه‌ساخت‌یافته استفاده شد. نمونه‌ها از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند و در نهایت با 15 نفر از مشارکت‌کنندگان مصاحبه به عمل آمد و داده‌های گردآوری‌شده در قالب 11 مقولۀ محوری، کدگذاری و تحلیل شدند. نتایج تحقیق بیانگر آن است که سوگواری‌های ناتمام، تحت تأثیر مؤلفه‌های مکانی، فناوری، درمانی-بهداشتی، روانی، سازمانی‌‌ـ‌‌پزشکی، اجتماعی، فرهنگی، گفتمانی، فلسفی‌ـ‌عقیدتی و مقررات بوروکراتیک شکل یافته است؛ به‌طوری‌که، گفتمان پزشکی با شکل‌بخشی به قوانین سازمان‌ها و نهادها از جمله آرامستان‌ها، بیمارستان‌ها و اماکن عمومی، عدم برگزاری آیین‌های تدفین، تشییع، ترحیم، رعایت پروتکل‌های بهداشتی، مصرف دارو، دوری‌گزینی خویشاوندان و همسایه‌ها و تنش‌های خانوادگی شده است و منجر به احساس پوچی، بی‌معنایی زندگی، طولانی‌شدن فرایند تسکین و در نهایت پایداری سوگِ سوگواران شده است؛ بنابراین، تجربۀ سوگواران در ایام پاندمی کرونا، تجربهٔ ارتباط با گفتمان پزشکی و فضای اجتماعی است و این بدان معناست که جهان اجتماعی ما فقط در قالب گفتمان قابل فهم است.

مطالعات فرهنگی

بررسی حس دلبستگی در نگرشی پدیدارشناسانه به مکان: تفسیری از تجربیات زیستۀ افراد

مریم ازنب؛ سید جلیل موسوی؛ جمال الدین هنرور

دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 23-41

https://doi.org/10.22035/jicr.2022.2894.3251

چکیده

مکان و حس دلبستگی به مکان از مباحث موردتوجه طراحان بوده است که فرد در ارتباطی درونی با محیط قرار می‌گیرد. احساس تعلق و دلبستگی به مکان سطح بالاتری از حس مکان است که در هر موقعیت و فضا به‌‌منظور بهره‌مندی و تداوم حضور انسان در مکان نقش اثرگذاری می‌یابد. دلبستگی به‌گونه‌ای فرد را با مکان پیوند می‌دهد که آدمی خود را جزئی از مکان در ... بیشتر مکان و حس دلبستگی به مکان از مباحث موردتوجه طراحان بوده است که فرد در ارتباطی درونی با محیط قرار می‌گیرد. احساس تعلق و دلبستگی به مکان سطح بالاتری از حس مکان است که در هر موقعیت و فضا به‌‌منظور بهره‌مندی و تداوم حضور انسان در مکان نقش اثرگذاری می‌یابد. دلبستگی به‌گونه‌ای فرد را با مکان پیوند می‌دهد که آدمی خود را جزئی از مکان در نظر می‎گیرد. این حس، رابطۀ تعلقی و هویتی فرد به محیط اجتماعی است که در آن زیست می‎کند. بنابراین، هدف این مقاله دستیابی به عوامل مؤثر در شکل‌گیری حس دلبستگی به خانه، در پی ‌شناخت ویژگی‌هایی از خانه است که نقشی مؤثر در ایجاد یا ارتقای این پیوند ایفا می‌کنند. این مقاله به روش کیفی و با رویکرد پدیدارشناسانه اگزیستانسیال (تجربۀ زیستۀ افراد) به انجام رسیده است و در آن، از سه نوع مصاحبۀ غیررسمی (گفت‌و‌گو) و نیمه‌ساختاریافته و مصاحبۀ عمیق (ساختاریافته) به‌عنوان ابزار گردآوری داده‌ها بهره گرفته ‌شده است. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که دو دسته از عوامل می‌توانند در حس دلبستگی ساکنان به خانه مؤثر باشند: 1) دیالکتیک بیرون: ویژگی‌ها و عواملی که مربوط به بیرون خانه هستند (کیفیت جلوۀ بیرونی خانه، کیفیت خوش‌نامی محله و امنیت)؛ و 2) دیالکتیک درون: ویژگی‌ها و عواملی که مربوط به درون خانه هستند (مالکیت، کیفیت آسایش، کیفیت کالبدی خانه، کیفیت رضایت از همسایگی و روابط عاطفی مثبت در خانه) که بر شکل‌گیری دلبستگی ساکنان به خانه به‌عنوان مقولۀ «تعامل انسان و خانه» تأثیرگذار است و به‌عنوان هستۀ اصلی مقاله، شناسایی شد. در دیدگاه پدیدارشناسی، حس تعلق به معنی رابطۀ هم‌پیوندی میان انسان و محیط است که همۀ شاخص‌ها را دربرمی‌گیرد.

جامعه شناسی

ریشه‌ها و پیامدهای پدیدۀ بی‌تفاوتی اجتماعی: مطالعه موردی شهروندان استان ایلام

علی فیض اللهی؛ خلیل کمربیگی

دوره 14، شماره 3 ، مهر 1400، ، صفحه 151-179

https://doi.org/10.22035/jicr.2022.2729.3121

چکیده

بی‌تفاوتی، کنشی منفعلانه است که در آن، افراد از مشارکت فعال و انجام کنش‌های دگرخواهانه اجتناب کرده و در مورد مسائل جامعه، بی‌اعتنا می‌شوند. هدف از انجام این پژوهش، واکاوی پدید‌ۀ بی‌تفاوتی اجتماعی در استان ایلام و یافتن زمینه‌ها و پیامدهای آن است. این مقاله به روش کیفی، مبتنی‌بر رهیافت نظریۀ زمینه‌ای، و با بهره‌مندی از راهبردهای ... بیشتر بی‌تفاوتی، کنشی منفعلانه است که در آن، افراد از مشارکت فعال و انجام کنش‌های دگرخواهانه اجتناب کرده و در مورد مسائل جامعه، بی‌اعتنا می‌شوند. هدف از انجام این پژوهش، واکاوی پدید‌ۀ بی‌تفاوتی اجتماعی در استان ایلام و یافتن زمینه‌ها و پیامدهای آن است. این مقاله به روش کیفی، مبتنی‌بر رهیافت نظریۀ زمینه‌ای، و با بهره‌مندی از راهبردهای نمونه‌گیری هدفمند (نمونه‌گیری نظری) انجام شده است. داده‌های موردنیاز، از طریق مصاحبه با 28 نفر از صاحبنظران و متخصصان استان ایلام به‌دست آمده و با استفاده از روش کدگذاری استراوس و کوربین، در سه مرحلۀ کدگذاری باز، محوری، و انتخابی، تجزیه‌وتحلیل شده است. برپایۀ یافته‌های پژوهش، غفلت از نقش ‏شهروندان، نوع ساختار ‏سیاسی، توقع‌های فزاینده، فردگرایی‏ خودخواهانه، زوال وفاداری ‏جمعی، بده‌‌بستان اجتماعی، نابرابری‌های ‏اجتماعی‌ـ‌اقتصادی، و انباشتگی فقر و فلاکت، به‌عنوان شرایط علّی، تنبلی اجتماعی، ضعف در ابراز وجود، اقتصادزدگی فرهنگ، شکاف قانونی، نارسایی نظام تربیتی، آشفتگی سنت، خویشاوندگرایی، کم‌کارایی تشکل‌های مدنی، و انزواگرایی، به‌عنوان شرایط زمینه‌ای، و سرانجام، ناکارآمدی دولت، هیستری اجتماعی، و کژکارکردی رسانه‌ها، به‌عنوان شرایط مداخله‌گر مشخص شده‌اند. برپایۀ یافته‌های پژوهش، «بی‌سازمانی اجتماعی»، به‌عنوان هستۀ اصلی پژوهش به‌دست آمد که حاصل شرایط علّی، زمینه‌ای، و مداخله‌گر است.

آموزش عالی

جستاری بر تجربه‌های زیستۀ استادان و دانشجویان در کلاس‌های مجازی در دوره کرونا؛ مطالعه موردی دانشگاه کردستان

فرید عزیزی؛ زبیر محمدی بلبان آباد؛ حسین باقری

دوره 14، شماره 3 ، مهر 1400، ، صفحه 119-149

https://doi.org/10.22035/jicr.2022.2819.3192

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی تجربه‌های زیستۀ استادان و دانشجویان در کلاس‌های مجازی در دوره گسترش کرونا است. این پژوهش از نوع کیفی است و به شیوۀ پدیدارشناسی انجام شده است. جامعۀ آماری پژوهش، دربردارندۀ همۀ استادان و دانشجویان دانشگاه کردستان بود که یا سابقۀ شرکت در کلاس‌های مجازی را هم‌زمان با شروع بیماری کرونا داشته‌اند، یا اینکه در ... بیشتر هدف پژوهش حاضر، بررسی تجربه‌های زیستۀ استادان و دانشجویان در کلاس‌های مجازی در دوره گسترش کرونا است. این پژوهش از نوع کیفی است و به شیوۀ پدیدارشناسی انجام شده است. جامعۀ آماری پژوهش، دربردارندۀ همۀ استادان و دانشجویان دانشگاه کردستان بود که یا سابقۀ شرکت در کلاس‌های مجازی را هم‌زمان با شروع بیماری کرونا داشته‌اند، یا اینکه در طول این دوران، در کلاس‌های یادشده تدریس کرده‌اند. پژوهشگر، پس از انجام مصاحبه با 31 دانشجو و استاد دانشگاه کردستان، به اشباع نظری دست پیدا کرد. یافته‌های این پژوهش، نشان داد که کلاس‌های مجازی، در مقایسه با شکل پیشین کلاس‌ها، سبب زوال و از دست رفتن موقعیت‌ها، کارکردها، و نقش‌های پرشماری در عرصۀ نهاد دانشگاه شده‌اند. به‌نظر بسیاری از دانشجویان، با محروم شدن دانشجو از فضای فیزیکی، امکان تعاملات و گفت‌وگوهای رخ‌داده بین طرفین (دانشجو/ دانشجو، دانشجو/ استاد و استاد/ استاد) به‌گونه‌ای غم‌انگیز از بین خواهد رفت و جای خود را به نوعی فرایند مکانیکی و بانکی انتقال مطالب و مواد آموزشی از یک منبع فرستنده به پیام‌گیرنده خواهد داد؛ فرایندی که سرانجام، پیامدهای منفی‌ای برای نحوۀ یادگیری، خلاقیت، فعالیت، و توانمندی دانشجویان خواهد داشت. به‌نظر استادان نیز شکل‌گیری و همه‌گیر شدن این کلاس‌ها در ایران، موجب تغییر نقش استادان در کلاس‌های مجازی می‌شود و آن‌ها از مخزن‌داری اطلاعاتی در حالت خوش‌بینانه به حامیان دانش تبدیل می‌شوند. به‌نظر بسیاری از استادان، یکی دیگر از آسیب‌های ناخواستۀ این نوع کلاس‌ها، از بین رفتن تعاملات و گفت‌وگوها، بین اعضای جامعۀ علمی (کنشگران علمی) دانشگاه است.

زبان و ادبیات

حاکمیت زباهنگ شرم‌محوری یا گنا‌ه‌محوری در جامعۀ ایران؛ مورد مطالعه، شهر مشهد

رضا پیشقدم؛ آیلین فیروزیان پوراصفهانی؛ آیدا فیروزیان پوراصفهانی

دوره 13، شماره 3 ، مهر 1399، ، صفحه 95-130

https://doi.org/10.22035/jicr.2020.2392.2854

چکیده

هیجانات شرم و گناه که در زمرۀ هیجانات همگانی و خودآگاه بشر قرار می‌گیرند، در زندگی روزمرۀ افراد بسیار فراگیر بوده و ضمن برخورداری از نقش اساسی در فرایند اجتماعی‌شدگی انسان، به‌عنوان مکانیسم‌های کنترل اجتماعی، ایفای نقش می‌‍نمایند. این دو نوع هیجان، در پاسخ به ارزیابی منفی فرد از خود، بر پایۀ هنجارهای اجتماعی ایجاد می‌‍شوند. ... بیشتر هیجانات شرم و گناه که در زمرۀ هیجانات همگانی و خودآگاه بشر قرار می‌گیرند، در زندگی روزمرۀ افراد بسیار فراگیر بوده و ضمن برخورداری از نقش اساسی در فرایند اجتماعی‌شدگی انسان، به‌عنوان مکانیسم‌های کنترل اجتماعی، ایفای نقش می‌‍نمایند. این دو نوع هیجان، در پاسخ به ارزیابی منفی فرد از خود، بر پایۀ هنجارهای اجتماعی ایجاد می‌‍شوند. از آنجایی‌که دو هیجان «شرم» و «گناه» دارای ماهیت فرهنگ‌وابسته است، منطقی است اگر ادعا کنیم که بررسی نمودها و مصادیق زبانی مرتبط با این دو نوع هیجان در یک زبان مشخص می‌تواند در آشکارسازی فرهنگ حاکم بر جامعۀ موردنظر یاری‌‍رسان باشد. بنابراین، نظر به ماهیت فرهنگ‌وابستۀ هیجانات و رابطۀ تنگاتنگ میان زبان و فرهنگ، پژوهش کیفی حاضر بر آن است تا از رهگذر بررسی نمودهای زبانی مرتبط با این دو نوع هیجان در زبان فارسی، به فرهنگ‌کاوی این زبان همت گمارد. به‌منظور نیل به هدف موردنظر، پس از جمع‍‌آوری تعداد 756 نمونه از موارد مختلف کاربرد عبارات زبانی وابسته به مفاهیم «شرم» (نظیر شرمساری، روسیاهی، خجلت، ننگ، بی‍آبرویی، خجالت، خجول، حیا، آبرو، کم‍رو و ...) و «گناه» (همچون تقصیر، مقصر، گناه‍‌کار و ...) در موقعیت‌های مختلف طبیعی، نمونه‌های مذکور در بستر الگوی هایمز (1967) مورد تدقیق و واکاوی قرار خواهند گرفت. یافته‌های مقالهٔ حاضر ضمن صحه‌گذاردن بر حاکمیت قوی‌تر و قدرتمندتر فرهنگ شرم‌محور نسبت به فرهنگ گناه‌محور در فرهنگ ایران، برای ویژگی جمع‌گرایی ایرانیان نیز مهر تأییدی به شمار می‌روند.

جامعه شناسی

چالش‌های دین و موسیقی در ایران معاصر (1350 تا 1396)؛ پژوهشی تاریخی

حسین سروی؛ حسن محدثی گیلوایی؛ رضا صمیم

دوره 14، شماره 2 ، تیر 1400، ، صفحه 1-37

https://doi.org/10.22035/jicr.2021.432

چکیده

این مقاله دیدگاه حکومت نسبت به موسیقی ایران معاصر و نیز نسبت بین دین و هنر را طی سال‌های 1350 الی 1396 را موردبحث قرار می‌دهد. بدین‌منظور، رابطهٔ دو نهاد دین و هنر از منظر جامعه‌شناسی دین و جامعه‌شناسی هنر مورد بررسی قرار گرفت. در این مقاله از دو رویکرد کیفی استفاده شد: 1. روش تاریخی که ابزار آن اسناد تاریخی (روزنامه‍ها) و تاریخ شفاهی ... بیشتر این مقاله دیدگاه حکومت نسبت به موسیقی ایران معاصر و نیز نسبت بین دین و هنر را طی سال‌های 1350 الی 1396 را موردبحث قرار می‌دهد. بدین‌منظور، رابطهٔ دو نهاد دین و هنر از منظر جامعه‌شناسی دین و جامعه‌شناسی هنر مورد بررسی قرار گرفت. در این مقاله از دو رویکرد کیفی استفاده شد: 1. روش تاریخی که ابزار آن اسناد تاریخی (روزنامه‍ها) و تاریخ شفاهی (مصاحبه با نخبگان) است؛ و 2. روش تحلیل آمارهای موجود که ابزار آن در اینجا آمارهای موجود و منتشر شده توسط دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. تحقیق از نظر نوع داده، جزء تحقیقات تاریخی است. داده‍های لازم شامل سه دسته داده‍های چاپ شده در مطبوعات کشور از 1350 الی 1396، داده‍های مربوط به مصاحبه‍شوندگان و داده‍های مربوط به آمار منتشر شده توسط دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال 1360 الی 1396 است. نتایج نشان داد که اطلاعات مربوط به جراید، مصاحبه‍ها و آمار دفتر موسیقی نسبت به وضعیت موسیقی از سال 1350 تا 1396 در یک راستا قرار دارد، به‍طوری که در دهۀ شصت به دلیل نگاه دینی حاکم بر کشور، موسیقی کاملاً تضعیف شد. تحقیق حاضر با بررسی سه گروه از داده‍ها نشان داد که چالش بین دو نهاد دین و هنر در ایران معاصر در چه مرحله‍ای است. این چالش، گاه به موضع‌گیری‌های شدید نیروهای فعال و مؤثر در این دو نهاد اجتماعی علیه یک‌دیگر منجر شده است. اما به‌تدریج نیروهای هنری به‍دنبال رهایی از سلطه‍ نهادهای دینی و درصدد کسب استقلال‌اند.

مقاله علمی پژوهشی جامعه شناسی

شرایط و زمینه های شکل گیری حکمرانی خوب در رسانه های اجتماعی با تاکید بر مولفه پاسخگویی: یک مطالعه داده بنیاد

حمیدرضا عمادی؛ سیدعلیرضا افشانی؛ حسین اسلامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مرداد 1401

https://doi.org/10.22035/jicr.2022.3034.3366

چکیده

پژوهش حاضر شرایط و زمینه‌های شکل‌گیری حکمرانی خوب در رسانه‌های اجتماعی با تاکید بر مولفه پاسخگویی را مورد واکاوی قرار می‌دهد. لذا با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه‌ای، و با نمونه‌گیری نظری و هدفمند تعداد 20 نفر از فعالین حوزه رسانه و مدیران شبکه‌‌های اجتماعی انتخاب شده و با آن‌ها مصاحبه‌های عمیقی صورت گرفت. نمونه‌گیری ... بیشتر پژوهش حاضر شرایط و زمینه‌های شکل‌گیری حکمرانی خوب در رسانه‌های اجتماعی با تاکید بر مولفه پاسخگویی را مورد واکاوی قرار می‌دهد. لذا با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه‌ای، و با نمونه‌گیری نظری و هدفمند تعداد 20 نفر از فعالین حوزه رسانه و مدیران شبکه‌‌های اجتماعی انتخاب شده و با آن‌ها مصاحبه‌های عمیقی صورت گرفت. نمونه‌گیری در این پژوهش تا مرحله‌‌ی اشباع اطلاعات ادامه یافت به گونه‌ای که یافته‌های جدید در پیشبرد نظریه نهایی تاثیری نداشتند. داده‌های گردآوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی، تحلیل شده و در قالب خط داستان (شامل15تم اصلی و 1 تم نهایی)، مدل پارادایمی و طرح‌واره نظری ارائه شدند. نتایج نشان داد که «قدرت رام شده حاکمیت» به دنبال مجموعه عواملی چون منگنه نرم پاسخگویی، کنترل و نظارت معکوس‌، کنشگری شبکه‌ای مردم،گروه‌های فشار شبکه‌ای به همراه تاثیرپذیری از مجموعه‌ی عوامل زمینه‌ای و مداخله‌گر ایجاد می‌شود و پس از به کارگیری راهبردهایی چون بهنجارسازی پاسخگویی، عملگرایی مطلوب، فعالیت شبکه‌ای ارکان حاکمیتی و پاسخگویی نهادی از سوی حاکمیت و حرکت به سوی ایجاد یک سیستم پاسخگویی برخط اعتماد عمومی و همبستگی اجتماعی به عنوان نتیجه نهایی آن خود را نشان می‌دهند. طرحواره نظری و همچنین مدل پارادایمی پژوهش به صورت دقیق‌تری این نتایج را تفسیر خواهند کرد.

مقاله علمی پژوهشی علوم اجتماعی و ارتباطات

چارچوب رفتار گردشگران مجازی

رقیه قنبری قادیکلایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 بهمن 1401

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3105.3425

چکیده

انقلاب تکنولوژیک دستاورد موج سوم انقلاب‌هاست که تغییر و تحولاتی در تمام صنایع ازجمله صنعت گردشگری بر جای گذاشت. پیشرفت تکنولوژی فرصت‌های جدیدی برای گردشگری مجازی به وجود آورد. ازاین‌رو، تجربه سفر مجازی و بررسی رفتار گردشگران تبدیل به موضوع مهمی برای مطالعات گردشگری شده است. با توجه به شکاف مطالعاتی موجود، هدف این مقاله، شناسایی ... بیشتر انقلاب تکنولوژیک دستاورد موج سوم انقلاب‌هاست که تغییر و تحولاتی در تمام صنایع ازجمله صنعت گردشگری بر جای گذاشت. پیشرفت تکنولوژی فرصت‌های جدیدی برای گردشگری مجازی به وجود آورد. ازاین‌رو، تجربه سفر مجازی و بررسی رفتار گردشگران تبدیل به موضوع مهمی برای مطالعات گردشگری شده است. با توجه به شکاف مطالعاتی موجود، هدف این مقاله، شناسایی و تبیین رویکردهای نظری در حوزه رفتار گردشگران مجازی است. بر این اساس، با استفاده از بررسی نظام‌مند دامنه‌ای (مدل ارکسای و اومالی)، تعداد 27 مقاله از پایگاه داده اسکوپوس استخراج شد. یافته‌های کمی نشان می‌دهد کشورهای پیشرو درزمینهٔ پژوهش‌های گردشگری مجازی، چین و آمریکا هستند. مهم‌ترین رویکردهای نظری به رفتار گردشگران به ترتیب مدل پذیرش فناوری، نظریه محرک- ارگانیسم- پاسخ، رفتار برنامه‌ریزی‌شده، نظریه جریان، بازیابی توجه است. با استفاده از نرم‌افزار مکس کیو دی ای، تحلیل محتوا کمی بر روی مستندات انجام شد و مقوله‌های اصلی نظریه‌ها دسته‌بندی و تحلیل شد. در این مقاله سعی شده برای کشف ماهیت موضوعات، شکاف‌های پژوهشی و خلاصه رویکردهای اصلی از روش دامنه‌ای استفاده شود. پژوهشگران عموماً از روش سیستماتیک به‌جای دامنه‌ای برای اهداف این‌چنین بهره می‌برند. یکی از اهداف این مقاله، معرفی این روش نظام‌مند برای بررسی ادبیات پژوهشی است. درنهایت، هرکدام از نظریه‌های استخراج‌شده می‌تواند موضوع پژوهشی برای تحقیقات آتی باشد؛ بنابراین این مقاله منبع مناسبی برای پژوهشگران خواهد بود.

مقاله علمی پژوهشی مطالعات فرهنگی

تحلیل جامعه‌شناختی قهرمان‌پروری در تعاملات اجتماعی به‌مثابه تمارض اجتماعی (تحلیل محتوای فیلم قهرمان* به ‌مثابه کرداری اجتماعی)

سید صمد بهشتی؛ امیر عیسی ملکی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 بهمن 1401

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3116.3431

چکیده

این پژوهش با هدف اصلی کشف و افشای مضامین پنهان و آشکار تمارض اجتماعی در عمل شخصیت‌های فیلم قهرمان، اثر اصغر فرهادی، انجام می‌شود و به دنبال پاسخ به این سوال هست که چرا در یک جامعه افرادی که بدیهی‌ترین وظایف اخلاقی و شهروندی را انجام می‌دهند، به‌مثابه یک قهرمان بزرگ‌نمایی می شوند؟ و پدیده‌های تمارض اجتماعی و قهرمان‌پروری در زندگی ... بیشتر این پژوهش با هدف اصلی کشف و افشای مضامین پنهان و آشکار تمارض اجتماعی در عمل شخصیت‌های فیلم قهرمان، اثر اصغر فرهادی، انجام می‌شود و به دنبال پاسخ به این سوال هست که چرا در یک جامعه افرادی که بدیهی‌ترین وظایف اخلاقی و شهروندی را انجام می‌دهند، به‌مثابه یک قهرمان بزرگ‌نمایی می شوند؟ و پدیده‌های تمارض اجتماعی و قهرمان‌پروری در زندگی روزمره چه ارتباطی با همدیگر دارند؟ این پژوهش به روش کیفی و با تکنیک تحلیل محتوا انجام شده است. شیوه‌ای که برای تحلیل محتوای کیفی فیلم‌ به‌کار گرفته شده، الهام از فنون روایت‌شناسی و کاربست ویژة تحلیل محتوای تلخیصی با رمزگذاری مضمونی است. بنا بر دریافت‌های این پژوهش، قهرمان‌پروری و قهرمان‌سازی مرهمی بر وجدان عمومی در زیست‌جهانی است که در آن‌ تمارض اجتماعی راهبرد ناگزیر افراد برای بقای آبرو و مقبولیت اجتماعی‌شان است. پدیده‌هایی نظیر تمارض اجتماعی و قهرمان‌پروری در زندگی روزمره، در رابطۀ متقابل و دیالکتیک کوشش و ناکامی، ناکارآمدی نهادهای اجتماعی و سیاسی، کیش فردیت، اخلاق‌گرایی ایدئولوژیک، ناامنی هستی‌شناختی و کاهش سرمایۀ اجتماعی به تولید و بازتولید همدیگر می‌پردازند؛ و شاید تمارض اجتماعی و قهرمان‌پروری به‌مثابه راهبردهایی برای بقا، به‌ویژه بقای آبرو و مقبولیت اجتماعی در تعاملات و زندگی روزمره، آخرین نوع از کنش‌های اجتماعی و ابتکار عمل برای حفاظت از خود و جامعه باشند.

مقاله علمی پژوهشی بازی‌های رایانه

بازنمایی میدان قدرت در سریال‌های خانگی (مطالعه موردی سریال آقازاده).

فردین محمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3104.3419

چکیده

مسأله اصلی تحقیق حاضر آن است که در سریال آقازاده میدان قدرت چگونه بازنمایی شده است. در راستای پاسخ به مسأله، از نظریه پیربوردیو به مثابه چشم‌انداز نظری بهره گرفته شد. به لحاظ روش‌شناسی نیز از روش ساختارگرایی تکوینی بوردیو استفاده شد و این متن در سه سطح عادتواره، ساختار و رابطه میدان قدرت با سایرمیدان‌ها با استفاده از تحلیل اسنادی ... بیشتر مسأله اصلی تحقیق حاضر آن است که در سریال آقازاده میدان قدرت چگونه بازنمایی شده است. در راستای پاسخ به مسأله، از نظریه پیربوردیو به مثابه چشم‌انداز نظری بهره گرفته شد. به لحاظ روش‌شناسی نیز از روش ساختارگرایی تکوینی بوردیو استفاده شد و این متن در سه سطح عادتواره، ساختار و رابطه میدان قدرت با سایرمیدان‌ها با استفاده از تحلیل اسنادی و تکنیک تحلیل تماتیک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق بیانگر آن است که میدان قدرت به لحاظ ساختاری، میدانی است ناهمگون و سلسله مراتبی و محل رقابت بین عاملان با عادتواره مذهبی-عدالت‌محور و عاملان عادتواره اقتصادی و دنیاگرایانه. به لحاظ ارتباط فرامیدانی، میدان قدرت با همه میدان‌های اجتماعی به طور مستقیم و غیرمستقیم رابطه دارد و این رابطه به گونه‌ای است که ساختار میدان‌های اجتماعی از جمله میدان عدالت و قضا، میدان اقتصاد، میدان قانون و میدان سیاست را تحت تأثیر ساختار خود قرار داده است؛ نفوذ عاملان اجتماعی منفعت‌طلب میدان قدرت بر میدان قانون، سیاست، عدالت و قضا و اقتصاد از یک سو، موجب کاهش استقلال نسبی این میادین و از سوی دیگر، موجب گسترش فساد در این میدان‌ها شده است، البته استقلال نسبی بیشتر میدان عدالت و قضا موجب شده عاملان عدالت‌محور میدانِ قدرت از طریق میدان عدالت و قضا امکان نظارت بیشتری بر فعالیت عاملان سایر میدان‌ها از جمله میدان قدرت داشته باشند و بتوانند فعالیت‌های غیرقانونی عاملان منفعت‌طلب میدان‌های اجتماعیرا با دقت رصد و کنترل کنند و شبکه قدرت فسادآمیزی که در جامعه شکل گرفته را شناسایی و ریشه‌کن کنند.

مقاله علمی پژوهشی علوم اجتماعی و ارتباطات

الزامات تغییرات فرهنگی از طریق شهرت در فضای مجازی

سعید شریفی؛ محمد علی طالقانی؛ مجتبی شاهنوشی؛ رضا ابراهیم زاده دستجردی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.2981.3412

چکیده

مدیریت تغییرات اجتناب‌ناپذیر فرهنگی در فضای مجازی محل نزاع جریان‌های قدرت به ویژه نظام شهرت است؛ نیل به تغییرات فرهنگی مطلوب و پایدار مستلزم توجه به الزامات تغییرپذیری است که کم توجهی به آن می تواند فرآیند و محتوای تغییرات را تحت تاثیر قرار دهد. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که تغییرات فرهنگی از طریق سلبریتی ... بیشتر مدیریت تغییرات اجتناب‌ناپذیر فرهنگی در فضای مجازی محل نزاع جریان‌های قدرت به ویژه نظام شهرت است؛ نیل به تغییرات فرهنگی مطلوب و پایدار مستلزم توجه به الزامات تغییرپذیری است که کم توجهی به آن می تواند فرآیند و محتوای تغییرات را تحت تاثیر قرار دهد. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که تغییرات فرهنگی از طریق سلبریتی ها در فضای مجازی چه الزاماتی دارد؟ روش پژوهش پدیدارشناسی توصیفی هوسرلی و مبتنی بر روش کولایزی است. جامعه پژوهش چهره‌های فعال در عرصه‌های مختلف علمی، هنر، ورزش و فعالان فضای مجازی بودند. از این میان با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند وابسته به معیار تا سطح اشباع داده ها با 16 نفر به‌عنوان نمونه پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته و عمیق صورت گرفت. اعتبار پژوهش از طریق ممیزان بیرونی، بازگشت به مصاحبه شوندگان و توصیف عمیق انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد الزامات تغییرات فرهنگی از طریق سلبریتی ها در فضای مجازی را می توان در دو سطح کلی ساختاری و محتوایی در ابعاد شبکه‌سازی بهینه، کنترل مقاومت ساختاری، تحولات خانواده، سرمایه سازی اجتماعی در قالب الزامات ساختاری و ابعاد جریان سازی فرهنگی، رهبری فرهنگی و توجه به منزلت اجتماعی در قالب الزامات محتوایی قرار داد. نتایج این پژوهش علاوه بر اینکه نقش شهرتمندان(سلبریتی ها) را در تغییرات فرهنگی نشان می دهد به عوامل تسهیل کننده نفوذ فرهنگ شهرت در جامعه ایران تاکید می کند.

مقاله علمی پژوهشی علوم اجتماعی و ارتباطات

متاورس، فناوری برای تبدیل امر مجازی-واقعی به امر واقعی – فیزیکی: مطالعه موردی زپتو به-عنوان سکوی آواتاری ترویج سبک زندگی غربی

سعید رضا عاملی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3114.3429

چکیده

متاورس به مثابه یک مکان تجسم یافته با ذات صنعتی، برآیند همگرایی صنعت و تخیل است و این امکان را به کاربران می‌دهد تا با آواتارهای خودشان در آنجا حضور سه‌بُعدی و غوطه‌ور داشته باشند. بازی‌ها، پیشگامان متاورس هستند و با ترکیب فناوری‌های شبیه‌سازی و فناوری‌های شخصی شده، شکلی از جهان‌های مجازی متاورسی را شکل می‌دهند. زپتو بزرگ‌ترین ... بیشتر متاورس به مثابه یک مکان تجسم یافته با ذات صنعتی، برآیند همگرایی صنعت و تخیل است و این امکان را به کاربران می‌دهد تا با آواتارهای خودشان در آنجا حضور سه‌بُعدی و غوطه‌ور داشته باشند. بازی‌ها، پیشگامان متاورس هستند و با ترکیب فناوری‌های شبیه‌سازی و فناوری‌های شخصی شده، شکلی از جهان‌های مجازی متاورسی را شکل می‌دهند. زپتو بزرگ‌ترین سکوی متاورس کره جنوبی و آسیاست که کاربرانی از سرتاسر جهان دارد. با افزایش محبوبیت محصولات موج کره‌ای (هالیو) مانند کی‌پاپ، کی‌دراما و کی‌پاپ‌دنس در میان نوجوانان ایرانی، زپتو به یک جهان بازی پرطرفدار و جذاب میان آنها تبدیل شده است. بر این اساس، در این مقاله اکتشافی، به دو مسئله پرداخته شده است. نخست، در چارچوب الگوی پذیرش فناوری، بر تجربه کاربری در زپتو و مطالعه عوامل تعیین کننده‌ای که روی تمایل کاربران ایرانی برای بازی کردن و فعالیت در زپتو اثرگذار است، تمرکز شده است. دوم بر اساس قالب محتوایی که زپتو دارد، چه چالش‌هایی را می‌تواند به همراه داشته باشد. جامعه موردنظر در این تحقیق، تمام کاربران ایرانی زپتو بودند و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی، با 40 نفر از کاربران زپتو مصاحبه نیمه-ساختاریافته انجام شد. یافته‌های این تحقیق کیفی نشان می‌دهد که زپتو به نوعی رواج دهنده الگوهای غربی در حوزه سرگرمی‌هاست و بر اساس دارا بودن ظرفیت شکل‌دهی به سلیقه و ذائقه و نگرش و رفتار کاربران ایرانی، دریچه‌ای برای پرورش سبک زندگی غیراسلامی فراهم می‌کند.

مقاله علمی پژوهشی مطالعات فرهنگی

فرهنگ های مطالعاتی پژوهشگران علوم انسانی در مؤسسات تحقیقات سیاستیِ وابسته به وزارت عتف

مقصود فراستخواه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 خرداد 1402

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3102.3416

چکیده

ساختارها در سطح کلان و عادتواره های محققان، مانع از اثربخشی تحقیقات علوم انسانی در ایران می شود اما این پایان داستان نیست. پژوهشگران با این محدودیت های ساختاری وزمینه ای کلنجار می روند واز این طریق تنوعاتی از فرهنگ های مطالعاتی را رقم می خورد. این پژوهش برای توضیحی درون‌مان از گره فروبستۀ تحقیقات علوم انسانی در ایران به سراغ نظریه ... بیشتر

ردیف	عنوان	دبیر ویژه
1	ارتباطات میان‌فرهنگی	حسن بشیر
2	فرهنگ و خرده‌‌فرهنگ‌های دانشگاهی	محمدسعید ذکائی
3	تغییر و تحولات فرهنگی	جبار رحمانی
4	‌ فرهنگ‌های اینفلوئنسری و سلبریتی	محمود شهابی
5	اجتماعات علمی و دانشگاه ایرانی	رضا صمیم
6	نسل اینترنت و فرهنگ متاورس	سیدسعیدرضا عاملی
7	فرهنگ و زندگی روزمره	حمید عباداللهی
8	فلسفه فرهنگ اسلامی	رضا غلامی
9	مطالعات فرهنگی کلاس درس	عباس کاظمی
10	فرهنگ و شخصیت (خلقیات) ایرانیان	حسین میرزایی

تعداد دوره‌ها	15
تعداد شماره‌ها	60
تعداد مقالات	427
تعداد نویسندگان	744
تعداد مشاهده مقاله	1,426,772
نسبت مشاهده بر مقاله	3341.39
تعداد مقالات ارسال‌شده	2,235
تعداد مقالات رد شده	1,741
درصد عدم پذیرش	78
تعداد مقالات پذیرفته‌شده	158
درصد پذیرش	7
زمان پذیرش (روز)	300
تعداد پایگاه‌های نمایه‌شده	7
تعداد داوران	935

دوره 15 (1401)

دوره 14 (1400)

دوره 13 (1399)

دوره 12 (1398)

دوره 11 (1397)

دوره 10 (1396)

دوره 9 (1395)

دوره 8 (1394)

دوره 7 (1393)

دوره 6 (1392)

دوره 5 (1391)

دوره 4 (1390)

دوره 3 (1389)

دوره 2 (1388)

دوره 1 (1387)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان