از اینکه زحمت داوری مقاله برای فصلنامه «تحقیقات فرهنگی ایران» را پذیرفتید بسیار سپاسگزاریم. داوری تخصصی فرایندی است که  از طریق آن مقالات وصول شده به فصلنامه توسط متخصصان حوزه مربوطه داوری و ارزیابی می‌شود. در این فرایند داوران نقاط ضعف و قوت مقاله را به صورت توضیحات و ذکر مصادیق آن در متن، برای نویسنده و سردبیر ارسال می‌کنند. این توضیحات و ارزیابی به سردبیر کمک می‌کند تا بهتر بتواند در پذیرش مقاله برای انتشار و یا عدم پذیرش آن تصمیم‌گیری نماید. توضیحات داوران برای نویسندگان مقاله بسیار ارزشمند است. چرا که با ذکر نقاط ضعف و قوت مقاله، نویسنده می‌تواند مقاله خود را جهت رسیدن به مرحله انتشار ارتقا دهد. داوران، نقاط ضعف مقاله را ـ که مانع از نشر مقاله می‌شود ـ مشخص می‌کنند. شاید داوری تخصصی نارسایی‌هایی هم داشته باشد اما در حال حاضر بهترین و استانداردترین شیوه برای تشخیص کیفیت مقاله و فصلنامه است.

ما به شما داوران محترم اطمینان داریم و می‌دانیم که داوری‌ها به‌موقع، عادلانه، عمیق و با دقت و با حفظ حقوق نویسندگان و حفظ تعهداتی که در برابر نویسندگان داریم، داوری خواهد شد. همینجا هیئت تحریریه و سایر دست‌اندرکاران فصلنامه از زحمات دلسوزانه شما و زمان ارزشمندی که برای داوری صرف می‌نمایید کمال تشکر را دارد و امید است مواردی که در ادامه می‌آید در داوری به موقع و موثر مقاله‌های وصول شده به این فصلنامه مفید واقع شود.

داوری به موقع: خواهشمند است طوری برنامه‌ریزی کنید تا در طول 14 روز، داوری مقاله و تکمیل فرم مربوطه به اتمام برسد. در صورتی که به زمان بیشتر نیاز دارید و یا قادر به داوری مقاله نیستید، فورا به دفتر فصلنامه اطلاع دهید تا در صورت لزوم از داور دیگری دعوت شود.

حفظ محرمانگی: هر مقاله‌ای که برای داوری ارسال می‌شود یک سند محرمانه است و تا زمان انتشار نیز به صورت محرمانه باقی می‌ماند. خواهشمند است مقاله را به کسی نشان نداده و عقیده خود را در مورد آن به کسی ابراز نفرمایید. در صورتی که نظرتان بر آن است که همکاران دیگر برای داوری مقاله ارجح‌تر هستند، آن را  شخصا به آن همکار محترم انتقال ندهید و اجازه دهید تا این کار از طریق دفتر فصلنامه و با کسب اجازه آن همکار محترم صورت گیرد. از آنجا که مشخصات داور برای نویسندگان نیز کاملا محرمانه است، اطمینان حاصل کنید که توضیحات شما که در فایل مقاله درج شده است، بدون ذکر نام باشد. از دفتر فصلنامه نخواهید که هویت نویسنده را برای شما فاش کند. این فصلنامه برای تمامی داوران که جزو جامعه علمی کشور هستند ارزش و احترام قائل است و از افشای هویت نویسندگان تا زمان انتشار مقاله معذور است.

عدالت و بی‌طرفی: در صورتی که نقاط ضعفی در مقاله وجود دارد، به نقد نقاط ضعف مقاله بپردازید نه نقد نویسنده. واژه‌های ناخوشایند در داوری باعث می‌شود که خواننده به بی‌طرفی شما مشکوک شود؛ در نتیجه، حتی اگر نقدهای شما به‌جا و سازنده باشد، پذیرش آن از سوی نویسنده سخت خواهد شد. توضیحاتی که مربوط به نویسنده است باید او را متقاعد کند که: ۱. شما تمام مقاله را با دقت مطالعه نمودید؛ ۲. نقد شما کاملا به‌جا و بی‌طرفانه است؛ و ۳. شما در حوزه علمی مقاله متخصص و برای داوری آن واجد شرایط بودید. در صورتی که در جلب اعتماد نویسنده و برانگیختن حس سپاسگزاری او در داوری مقاله موفق نباشید، ممکن است زحمات شما در داوری به هدر برود.

تقلب یا سرقت علمی: در صورتی که مقاله مشکوک به تقلب و یا سرقت علمی است،  لطفا آن را با ذکر منبع و جزپیات لازم به سردبیر اطلاع دهید.

فریب: تشخیص فریب در مقاله بسیار سخت است، اما در صورتی که مشکوک بودید که یافته‌ها و داده‌های مقاله واقعی و صحیح نیست، این نگرانی خود را با سردبیر در میان بگذارید.

تضاد منافع: در صورتی که احساس می‌کنید نمی‌توانید یک داوری بی‌طرف انجام دهید، هر چه سریع‌تر مقاله را بدون داوری برگردانید و علت عدم داوری را به اطلاع سردبیر یا دفتر فصلنامه برسانید. در صورتی که قلم نویسنده و یا سازمانی را که مقاله مربوط به آن سازمان می‌شود را شناختید و می‌دانید که این موضوع در داوری شما موثر خواهد بود و داوری بی‌طرف نخواهد بود، باز مقاله را با ذکر دلیل و بدون داوری و به صورت محرمانه برگردانید.

به هنگام داوری با در نظر گرفتن موارد زیر نظر تخصصی خود را اعلام فرمایید.

۱. ارزیابی در نحوه ارائه مقاله

عنوان: آیا عنوان مقاله مناسب است؟ آیا به اندازه کافی خلاصه، شفاف و بیان کننده محتوای اصلی مقاله هست؟

چکیده: آیا چکیده منسجم و آینه تمام نمای مقاله هست؟ آیا اطلاعات و یافته‌های اساسی و مهم مقاله در چکیده گنجانده شده است؟

منابع: آیا از منابع مناسب، کافی و روزآمد در مقاله استفاده است؟ یک مقاله باید تقریبا سی منبع و بیشتر داشته باشد. آیا تمامی منابع ذکر شده در متن در بخش منابع نیز آمده است؟

ساختار و تعداد صفحات: آیا ساختار کلی مقاله به طور منسجم و یکپارچه نوشته شده است؟ آیا حداقل و حداکثر لازم در تعداد صفحات برای مقاله رعایت شده است؟

منطق: آیا مقاله به طور شفاف و صحیح نوشته شده است؟ و آیا مقاله دارای استحکام منطقی می‌باشد؟

شکل‌ها نمودارها و جداول: آیا شکل‌ها، نمودارها، و جداول به شکل شفاف و صحیح ارائه شده است؟

ترجمه انگلیسی چکیده: آیا واژگان و گرامر انگلیسی مورد استفاده  در چکیده انگلیسی به اندازه کافی خوب و صحیح نوشته شده است و فحوای علمی مقاله را به طور صحیح برای خوانندگان انگلیسی زبان می‌رساند؟

2. ارزیابی در کیفیت مقاله

نوآوری و اصالت: آیا مقاله جدید و اصیل است و نکته‌ای برای اضافه کردن به دانش موجود را دارد؟

اهمیت و تاثیر: آیا نتایج اراپه شده دارای اهمیت و تاثیر هستند و در پیشرفت زمینه مورد مطالعه مقاله موثر است؟ آیا احتمال دارد که این مقاله در آینده مورد ارجاع دهی دیگر نویسندگان و محققان در آینده قرار بگیرد؟

پیشینه تحقیق: آیا چارچوب نظری مقاله به نحو شایسته بیان شده است؟ آیا مفهوم مرکزی مقاله به طور شفاف توضیح داده شده است؟ آیا منطق پشت فرضیه متقاعدکننده است؟ آیا ادبیات تحقیق به طور مناسب در مقاله منعکس شده است یا برخی منابع مهم از قلم افتاده است؟

روش: آیا نمونه‌ها و متغیرهای فرضیه درست بکارگرفته شده است؟ آیا شیوه جمع‌آوری داده‌ها با تکنیک‌های تحلیلی به کار گرفته شده یکسان است؟ آیا مقاله دارای اعتبار درونی و بیرونی است؟ آیا تکنیک‌های تحلیلی‌ برای نظریه و سوالهای تحقیق مناسب است؟ و آیا به طور صحیح استفاده شده است؟

خطا: آیا خطایی در تکنیک، حقیقت و محاسبه و تفسیر اطلاعات وجود دارد؟

همپوشانی:‌ آیا یافته‌ها و داده‌های این مقاله با مقاله‌های منتشر شده یا در حال انتشار دیگری همپوشانی دارد؟ اگر اینطور است، جزئیات آن را ذکر فرمایید.

3. جمع‌بندی و نمره‌گزاری نهایی

علاوه بر توضیحات و کامنت‌ها، طبق آیتم‌های کمّیِ مشخص شده در فرم داوری، امتیازی را بین 0 تا 100 برای مقاله اختصاص دهید. مقاله‌هایی که امتیاز بالای 60  کسب می‌کنند در ردیف انتشار قرار خواهند گرفت.

بعد از مطالعه و تکمیل فرم داوری و نمره‌گذاری آن، یکی از موارد کلیدی زیر را برای سردبیر مشخص کنید.

پذیرش: در صورتی که مقاله با همان کیفیت فعلی برای چاپ مناسب باشد.

پذیرش با ویرایش جزئی: در صورتی که مقاله  با برخی اصلاحات جزئی قابل پذیرش باشد. لطفا تغییرات لازم را برای نویسنده در بخش مربوطه ذکر نمایید.

پذیرش با ویرایش کلی: در صورتی که مقاله تغییرات اساسی همچون گسترش تحلیل داده‌ها، بهبود پیشینه تحقیق و یا بازنویسی بخش‌هایی از مقاله نیاز داشته باشد.

رد: در صورتی که مقاله مناسب انتشار در این فصلنامه نباشد و به لحاظ محتوایی، اصلاحات اساسی و بنیادی نیاز داشته باشد به‌طوری که قابل ارائه در فصلنامه نباشد.

درج نکات توضیحی روی اصل مقاله

در صورتی که قصد دارید بر روی مقاله به عنوان بخشی از داوری، کامنت درج نمایید، بعد از درج کامنت‌ها، آن را در حالت review قرارداده و سپس بارگزاری نمایید و دقت نمایید که اسم شما در کامنت‌ها مشهود نباشد.

توضیحات برای نویسندگان

• ایده مرکزی مقاله و نقاط ضعف و قوت آن را برای انتشار ذکر نمایید.
• پیشنهادها و کامنت‌های شما برای نویسندگان باید سازنده مفید باشد تا آنها بتوانند کیفیت علمی و ارائه مقاله خود را بهبود بخشند.
• توضیحات خود را، چه مثبت و چه منفی، با ذکر مصادیق و شواهد و ارجاع به متن همراه کنید. به خاطر داشته باشید که داوری بدون توضیحات و ذکر نقاط ضعف و قوت و شواهد آن، به نسبت داوری غنی و مشروح، تاثیر بسیار کمتری دارد. چرا که داوری مشروح و با ذکر جزئیات لازم، مستند و قابل دفاع خواهد بود.
• در صورت رد مقاله، دلایل خود را مرقوم نمایید. آن دلایل برای نویسنده ارسال خواهد شد.
• برای کوتاه کردن زمان از وصول مقاله تا نشر، لازم است داوران تلاش کنند حتی‌الامکان تعداد رفت و برگشت مقاله بین نویسنده و داور را به حداقل برسانند. توصیه می‌شود در آماده کردن گزارش داوری، تمام موارد مهم را در اولین گزارش داوری خود ذکر نمایید.

توضیحات برای سردبیر

• اگر مقاله را برای انتشار پذیرش نمودید به طور خلاصه اهمیت و نوآوری مقاله و شایستگی آن برای انتشار را برای سردبیر ارسال نمایید.
• در صورت رد کردن مقاله، توضیح مختصری از دلایل رد مقاله را بنویسید.

آن دسته از توضیحاتی که محرمانه است و یا نیاز به اطلاع نویسنده نیست برای سردبیر ارسال می‌شود. در صورت مشاهده هرگونه تقلب علمی، تضاد منافع و ... باید در این بخش برای سردبیر ارسال شود.