نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه شیراز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه شیراز

3 استادیار گروه جامعه شناسی، دانشگاه شیراز

چکیده

در این پژوهش به مقولة عکس به‌عنوان بستری برای ارتباط و تولید معنا نگریسته می‌شود و فعالیت هنری-اجتماعی عکاسی، به‌مثابة ابزاری رسانه‌ای که امروزه نقش مهمی در عرصة ارتباطات دارد و همچون سایر ابزارهای رسانه‌ای در خدمت ایدئولوژی صاحبان رسانه است، در نظر گرفته می‌شود. نظریة بازنمایی، با نگاهی انتقادی به رسانه ظهور یافت. روش نشانه‌شناسی امکان بررسی لایه‌های زیرین متون رسانه‌ای ازجمله عکس را دارد. در این نوشتار بر اساس نظریة بازنمایی و روش نشانه‌شناسی به تحلیل عکس‌های پایگاه عکاسی توتالی کول پیکس با موضوع محرم و عاشورا پرداختیم. مؤلفه‌های به‌دست‌آمده از تحلیل عکس‌ها، گویای این امر بود که عکس‌ها با ارائة تصویری همراه با اعوجاج از مناسک محرم در میان مسلمانان، به بازنماییِ اسلام و مسلمانان به‌عنوان یک «دیگری» می‌پردازد. ویژگی‌هایی همچون خشونت عزاداران، غلبة مردانگی و نقش منفعل زنان عزادار در مناسک دینی، انسجام و قدرت جمعی آنان، به‌علاوة فراگیری این ویژگی‌ها در میان همة مسلمانان ازجمله مضامین حاضر در این مجموعه‌عکس است؛ ضمن اینکه نمادهای مرسوم شیعی نیز در عکس‌ها با چنین مضامینی آمیخته می‌شود. مفاهیم برآمده از تحلیل عکس‌ها که اغلب حول مضامین منفی همچون خشونت است، می‌تواند اقدامی در راستای جریان کلی‌تر اسلام‌هراسی در جهان غرب قلمداد شود.

کلیدواژه‌ها

'Abāsi, E. (1393 [2014 A.D]). Majmu'eh-ye 'aks čist? Retreived from: http://abbasi.akkasee.com. (04-09-2014).
'Abdalāhiyān, H., & Hasani, H. (1391 [2012 A.D]). Nahveh-ye bāznamāyi-e arzeš hā-ye farhangi dar tablighāt-e tejāri, tahlil-e nešāneh šenāxti-e āgahi hā-ye televiziuni dar Irān. Motāle'āt-e farhangi va tahqiqāt-e ejtemā'i, 1, 89-118.
Ahmadi, B. (1391 [2012 A.D]). Az nešāneh hā-ye tasviri tā matn: beh su-ye nešāneh šenāsi-e ertebāt-e didāri. Tehrān: Našr-e Markaz.
Akbarzade, S. & Smith, B. (2005). The representation of islam and muslims in the media (the age and herald sun newspapers). School of Political and Social Inquiry: Monash University.
Ameli, S.R.; Marandi, S. M.; Ahmed, S. & Merali, A. (2007).The British media and muslim representation: The ideoligy of demonisation. Britain: Islamic Human Rights Commission.
Bamel, J. (1387 [2008 A.D]). 'Akāsi va motāle΄āt-e resāneh-i. Honar, 76, 388-405.
Barker, Ch. (1388 [2009 A.D]). Motāle΄āt-e farhangi-e nazariyeh va ΄amalkard. (Persian translation of Cultural studies: theory and practice)‎, translated by: Faraji, M, & Hamidi, N. Tehrān: Pažuheškadeh-ye Motāle΄āt-e Farhangi va Ejtemā΄i.
Barrett, T. (1392 [2013 A.D]). Naqd-e ΄aks: darāmadi bar dark-e tasvir. (Persian translation of Criticizing Photographs: an introduction to understanding images)‎, translated by: ΄Abāsi, E, & Mir΄abāsi, K. Tehrān: Našr-e Markaz.
Barthes, R. (1391 [2012 A.D]). Naqd va haqiqat. (Persian translation of Critique et verite)‎, translated by: Daqiqiyān, Š. Tehrān: Našr-e Markaz.
Becker, H. (1387 [2008 A.D]). Jāme'eh šenāsi-e 'akāsi. (Persian translation of Photography and Sociology). Bināb, 12, 100-133.
Beebe, B. (2004). The semiotic analysis of trademark law. Journal of UCLA Law Review, 621, 720-623.
Correa, D.M. (2011). The Constrauction of Gender Identity in India through Television Advertisments: A Semiotic Analysis. Ph.D Thesis of Philosophy. Australian Catholic University, Victoria University.
Eslāmquest. (1393 [2014 A.D]). Ahamiyat va falsafeh-ye 'azādāri barāye Emām Hoseyn čist? Retreived from: http://www.islamquest.net. (04-30-2014)
Fayāz, E., & Rahmāni, J. (1385 [2006 A.D]). Manāsek-e 'azādāri va goftmān-e Karbalā dar din varzi-e aqšār-e forudast-e šahri. Motāle'āt-e farhangi va ertebātāt, 6, 57-79.
Giviyān, 'A., & Sarvari Zargar, M. (1388 [2009 A.D]). Bāznamāyi-e Irān dar sinamā-ye Halivud. Tahqiqāt-e farhangi-e Irān, 8, 147-178.
Hall, S. (1997). Representation & the media. Sut Jhlly University of Massachusetts at Amherst: Media Education Foundation.
Hamilton, M. (1390 [2011 A.D]). Jāme'eh šenāsi-e din. (Persian translation of the Sociology of religion.), translated by: Salāsi, M. Tehrān: Našr-e Sāles.
Harrison, C. (2003). Visual Social Semiotics: Understanding How Still Images Make Meaning. Journal of Technical Communication, 50, 46-60.
Hasan Pur, M. & Nuruzi Talab, 'A. R. (1389 [2010 A.D]). Xāneš-e 'aks beh masābeh-e hermenutik-e amr-e xosusi. Honar hā-ye zibā- honar hā-ye tajasomi, 43, 17-24.
Hasan Pur, M. (1391 [2012 A.D]). Bāznamāyi-e amr-e ejtemā'i dar 'akāsi, Barresi-e ruykard-e nešāneh šenāsi-e ejtemā'i dar fahm-e farāyand hā-ye bāznamāyi. Farhang va Resāneh, 5, 15-29.
Hasan Pur, M., & Nuruzi Talab, 'A. R. (1391 [2012 A.D]). Marg-e zamān va hermenutik-e 'aks-e ejtemā'i. Honar hā-ye zibā- honar hā-ye tajasomi, 4, 5-12.
Hawkes, T. (2003). Structuralism and semiotics. New York: Routledge.
Hoseyni Dāvarāni, S. 'A. (1392 [2013 A.D]). Nazariyeh-ye daryāft va jāme'eh šenāsi-e 'aks. Čidemān, 1, 94-99.
Kāzemi, 'A., & Hāj Mohamad Hoseyni, M. (1394 [2015 A.D]). Ide'uluži-e moqāvemat va moxātab-e fa'āl: negāhi beh motāle'āt-e xāneš dar Irān. Tahqiqāt-e farhangi-e Irān, 8(1), 71-95.
Kusari, M., & 'Azizi, F., & 'Azizi, H. (1393 [2014 A.D]). Bāznamāyi-e zanān dar tablighāt-e televiziuni-e pudr-e lebāsšuyi-e Persil. Tahqiqāt-e farhangi-e Irān, 7(4), 189-212.
Mahdi Zādeh, S. M. (1380 [2001 A.D]). Tasvirsāzi-e manfi-e resāneh hā-ye gharb az jahān-e eslām va melal-e šarq (xod va digari dar motun va resāneh hā-ye gharb). Resāneh, 3, 10-21.
Morādi, F. (1393 [2014 A.D]). Femenism va din. Retreived from: http://feminism.ir (04-21-2014)
Obaid Abdullah, M.A. (2008). A Critical Discourse Analysis of the Representation of the Islam and Muslims Following the 9/11 Events As Reported in the New York Tims. Ph.D thesis in Pholosophy, school of Graduate studies, Malasia Putra University.
Ostvār, M. (1391 [2012 A.D]). Rang. Tehrān: Našr-e Rāznāmeh.
Paul B.; Gabrielatos, C. & McEnery, T. (2010). Discourse analysis and media atitude: the representation of islam and muslims in the UK press. New York: Cambridge University Press.
Payne, M. (1382 [2003 A.D]). Bāret, Fuku, Āltuser. (Persian translation of Reading knowledge: an introduction to Barthes, Foucault and Althusser), translated by: Yazdānju, P. Tehrān: Našr-e Markaz.
Rabi'i, 'A., & Mohebi, N. (1390 [2011 A.D]). Tasvir-e zan-e mosalmān dar kārikātor hā-ye gheyr-e mosalmān; nešāneh šenāsi-e kārikātor hā-ye pāygāh-e elekteroniki-e Tunpul zeyl-e muzu'-e zan-e mosalmān. Din va ertebātāt, 2, 97-116.
Safārudi, S. (1389 [2010 A.D]). Bāznamāyi-e hejāb-e zan-e mosalmān dar resāneh hā-ye gharbi. Motāle'āt-e kārbordi-e zanān, 48, 294-340.
Sarafrāz, H. (1390 [2011 A.D]). Estuārt Hāl va mahār-e bohrān; xāneš-i bar ketāb-e mahār-e bohrān. Nāmeh-ye farhang va ertebātāt, 1, 141-160.
Sāsāni, F. (1389 [2010 A.D]). Ma΄nākāvi: beh su-ye nešāneh šenāsi-e ejtemā΄i. Tehrān: Našr-e ΄Elm.
Seidman, S. (1392 [2013 A.D]). Kešākeš-e ārā' dar jāme'eh šenāsi. (Persian translation of Contested knowledge: Social theory today.), translated by: Jalili, H. Tehrān: Našr-e Ney.
Sojudi, F. (1388 [2009 A.D]). Nešāneh šenāsi: nazariyeh va ΄amal. Tehrān: Našr-e ΄Elm.
Sonesson, G. (1387 [2008 A.D]). Nešāneh šenāsi-e 'akāsi, dar jost va ju-ye namāyeh. (Persian translation of Semiotics of photography (on tracing the index)), translated by: Moqim Nežād, M. Tehrān: Našr-e 'Elm.
Sontag, S. (1391 [2012 A.D]). Darbāreh-ye  'akāsi. (Persian translation of On photography), translated by: Axgar, M. Tehrān: Našr-e Nazar.
Tāki, G., Naxa'i, M. (1394 [2015 A.D]). Nahveh-ye bāznamāyi-e ide'uluži dar ruznāmeh hā-ye dāxeli va xāreji darbāreh-ye barnāmeh hā-ye hasteh-ie Irān. Tahqiqāt-e farhangi-e Irān, 8(1), 131-149.
Vāfi, M. (1387 [2008 A.D]). Manāsek-e āyini-e pirāyeh hā, ārāyeh. Xeymeh, 45. Retreived from: http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/6023/6721، (04-06/2014)
Van Leeuwen, T. (2005). Introducing social semiotic. New York: Routledge.
CAPTCHA Image