قاراخانی, معصومه, میرزایی, سید آیت‌الله. (1395). عوامل مؤثر بر ناراستی‌های دانشگاهی در فضای آموزش علوم اجتماعی (مطالعة موردی دانشگاه‌های دولتی تهران). تحقیقات فرهنگی ایران, 9(2), 29-48. doi: 10.22035/ijcr.2016.306
معصومه قاراخانی; سید آیت‌الله میرزایی. "عوامل مؤثر بر ناراستی‌های دانشگاهی در فضای آموزش علوم اجتماعی (مطالعة موردی دانشگاه‌های دولتی تهران)". تحقیقات فرهنگی ایران, 9, 2, 1395, 29-48. doi: 10.22035/ijcr.2016.306
قاراخانی, معصومه, میرزایی, سید آیت‌الله. (1395). 'عوامل مؤثر بر ناراستی‌های دانشگاهی در فضای آموزش علوم اجتماعی (مطالعة موردی دانشگاه‌های دولتی تهران)', تحقیقات فرهنگی ایران, 9(2), pp. 29-48. doi: 10.22035/ijcr.2016.306
قاراخانی, معصومه, میرزایی, سید آیت‌الله. عوامل مؤثر بر ناراستی‌های دانشگاهی در فضای آموزش علوم اجتماعی (مطالعة موردی دانشگاه‌های دولتی تهران). تحقیقات فرهنگی ایران, 1395; 9(2): 29-48. doi: 10.22035/ijcr.2016.306
عوامل مؤثر بر ناراستی‌های دانشگاهی در فضای آموزش علوم اجتماعی (مطالعة موردی دانشگاه‌های دولتی تهران)
1استادیار جامعه‌شناسی دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی
2استادیار جامعه‌شناسی پژوهشکدة مطالعات اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده
ناراستی دانشگاهی یکی از مسائل مهم در نظام آموزش عالی ایران است و کاهش یا پیشگیری از آن مستلزم شناسایی عوامل مؤثر در بروز آن است. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر بروز ناراستی‌های دانشگاهی در فضای علوم اجتماعی ایران، برداشت دانشجویان دورة دکتری این حوزه را که دارای تجربة جامعه‌پذیری علمی طولانی‌تری در فرایند آموزش هستند مورد واکاوی قرار داد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، عوامل مؤثر بر ناراستی‌های دانشگاهی در فضای آموزش علوم اجتماعی در دو سطح فردی و ساختاری مشهود است. در سطح ساختاری، نظام تخصیص منابع و قواعد تنظیم‌کننده و در سطح فردی، خصلت‌های فردی و شخصیتی کنشگران فضای آموزش (اساتید، دانشجویان و مدیران)، زمینه‌ساز بروز ناراستی‌های دانشگاهی است یا وقوع آن را تسهیل می‌کنند. ازاین‌رو، در چارچوب دیدگاه تلفیقی کنشگر/ ساختار در تبیین پدیده‌های اجتماعی، عوامل مؤثر بر ناراستی‌های دانشگاهی و عدم تبعیت از هنجارهای اخلاق علم در فضای آموزش، لزوماً نه قابل تقلیل به نقش ساختار است و نه قابل فروکاستن به نقش کنشگر؛ بلکه ناراستی‌های اخلاق علم در آموزش علوم اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در پرتو دیدگاهی تلفیقی از تأثیر متقابل ساختار و عاملیت، قابل تبیین است.
Factors Affecting Academic Dishonesty in the Space of Social Science Education (A Case Study of Public Universities in Tehran)
نویسندگان [English]
Masoumeh Qarakhani1؛ S. Ayatollah Mirzaie2
1Assistant Professor of Sociology, Faculty of Social Sciences, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
2Assistant Professor of Sociology, Faculty of Social Studies, Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran
چکیده [English]
Academic Dishonesty is one of the important issues in the higher education system of Iran, and reducing or preventing it requires identifying the factors which have an impact on it. The present study has analyzed the perceptions and understandings of PhD students in social science fields, who have a wider experience of scientific socialization in the process of education, with the aim of identifying the factors influencing academic dishonesty in the space of social science in Iran. The findings of this research show that the factors influencing academic dishonesty in the space of social science education can be detected at two individual and structural levels. At the structural level, sources and rules, and at the individual level, academic dishonesty among three groups of actors in educational space, i.e. professors, students and managers (heads of departments and faculties), with reference to their individual and personality characteristics, have paved the way for academic dishonesty, or have resulted in its occurrence. In the framework of a combination of actor/structure in explaining social phenomena, the factors influencing academic dishonesty and non-conformity to the norms of the ethics of science in the educational space can be reduced neither to the role of the structure nor that of the actor. Dishonesty in the ethics of science in social science education and the factors affecting them can be explained in the light of a combination of structure and actor.
کلیدواژه‌ها [English]
Ethics of Science, Educational Space, Academic Dishonesty, Social Science, Structure, Actor
مراجع
پارکر، جان (1386). ساخت‌یابی. (مترجم: حسین قاضیان). تهران: نشرنی.
حری، عباس (1390). اخلاق انتشارات علمی. تهران: انتشارات تخت جمشید.
ذاکرصالحی، غلامرضا (1389). تقلب علمی، جنبه‌های اجتماعی و حقوقی. تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
ریتزر، جورج (1377). نظریة جامعه‌شناسی در دوران معاصر. (مترجم: محسن ثلاثی). تهران: انتشارات علمی.
ستوده انواری، هدایت الله و بقایی سرابی، علی (1390). نقش عوامل ساختاری، کنشی و رابطه‌ای در درونی‌شدن اخلاق علم در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی. پژوهشاجتماعی، 4 (12)، 166-143.
عسگری، حمیدرضا (1390). از مقالات ISI تا میدان انقلاب.روزنامة آفرینش یا ـ روزنامه سراسری صبح ایران، تاریخ دسترسی در 18 اسفندماه 1390
فراستخواه، مقصود (1385). اخلاق علمی رمز ارتقای آموزش عالی: جایگاه و سازوکارهای اخلاقیات حرفه‌ای علمی در تضمین کیفیت آموزش عالی ایران. اخلاق در علوم و فناوری، 1، 27-13.
فرهود، داریوش (1387). بلندپروازی، علم‌بازی، مدرک‌سازی (واژگان پلجریسم). اخلاق در علوم و فناوری، 3 (3 و 4)، 5-1.
فی، برایان (1384). فلسفة امروزین علوم اجتماعی (چاپ دوم). (مترجم: خشایار دیهیمی). تهران: طرح نو.
قاراخانی، معصومه و میرزایی، سیدآیت‌الله (1393). اخلاق علم در فضای آموزش علوم اجتماعی ایران. مطالعات جامعه‌شناختی، 21 (1)، 119-89.
قاضی‌طباطبایی، محمود و ودادهیر، ابوعلی (1380). سوگیری هنجاری و اخلاقی در پژوهش‌های دانشگاهی: مطالعة تطبیقی امور مربوط به دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های ایران. نشریة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، 180 و 181، 226-187.
قانعی‌راد، سیدمحمدامین (1385). نقش تعاملات دانشجویان و اساتید در تکوین سرمایة اجتماعی دانشگاهی. مجلة جامعه‌شناسی ایران، 7 (1)، 29-3.
قانعی‌راد، سیدمحمدامین و قاضی‌پور، فریده (1381). عوامل هنجاری و سازمانی مؤثر بر میزان بهره‌وری اعضای هیئت علمی. پژوهش فرهنگی ایران، 4، 206 – 167.
گیدنز، آنتونی (1383). چکیدة آثار گیدنز. (مترجم: حسن چاوشیان). تهران: ققنوس.
محسنی تبریزی، منوچهر؛ قاضی طباطبایی، محمود و مرجایی، سیدهادی (1388). تحلیل مسایل اجتماعی شدن علمی در محیط‌های دانشگاهی ایران. جامعه شتاسی معاصر، 2 (1)، 102-79.
معیدفر، سعید (1384). آسیب‌شناسی دانشجویان دانشگاه تهران. تهران: باشگاه دانشجویی دانشگاه تهران.
نورشاهی، نسرین (1389). بررسی ابعاد و عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی کاری اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های وابستهبه وزارت علوم تحقیقات و فناوری. مؤسسة تحقیقات و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
ودادهیر، ابوعلی (1377). بررسی عوامل مؤثر دانشگاهی مؤثر بر پیروی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های ایران از هنجارها و ضدهنجارهای علم. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، رشتة روش‌شناسی علوم‌اجتماعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز.
Barnes, B. J.; & Randall, J. (2012). Doctoral students satisfaction: An examination of disciplinary, enrolment and institutional differences. Research Higher Education, 53. 47 – 75.
Brent, E.; & Atkinson, C. (2011). Accounting for cheating: An evolving theory and emergent themes. Research Higher Education, 52, 640 – 658.
Gerdeman, R. (2001). Academic dishonesty and the community college. (Report No. EDO-JC-00-07). ERIC clearinghouse for community colleges Los Angeles, CA. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 447840).
Illingworth, S. (2004). Approaches to ethics in higher education: Learning and teaching in ethics across the curriculum, Published by the Philosophical and Religious Studies Subject Centre.
Kelley, P.; & Chang, P. (2007). A typology of university ethical lapses: Types, levels of seriousness, and originating location. The Journal of Higher Education, 78 (4), 402-429.
McCabe, D. L.. Feghali, T.; & Abdallah, H. (2008). Academic dishonesty in the Middle East: Individual and contextual factors. Research Higher Education, 49, 451 – 467.
McCabe, D. L.; & Trevino, L. K. (1993). Honor codes and other contextual influences. The Journal of Higher Education, 64, 5 (Sep. - Oct), 522-538.
Schulte, L. E. (2001 – 2002). Graduate education faculty and student perceptions of the ethical climate and its importance in the retention of students. College Student Retention, 3 (2), 119 – 136.
ابتدای صفحه