• صفحه اصلی
  • مرور
    • شماره جاری
    • بر اساس شماره‌های نشریه
    • بر اساس نویسندگان
    • بر اساس موضوعات
    • نمایه نویسندگان
    • نمایه کلیدواژه ها
  • اطلاعات نشریه
    • درباره نشریه
    • اهداف و چشم انداز
    • اعضای هیات تحریریه
    • اعضای مشورتی هیات تحریریه
    • همکاران دفتر نشریه
    • اصول اخلاقی انتشار مقاله
    • بانک ها و نمایه نامه ها
    • پیوندهای مفید
    • پرسش‌های متداول
    • فرایند پذیرش مقالات
    • اخبار و اعلانات
  • راهنمای نویسندگان
  • ارسال مقاله
  • داوران
  • تماس با ما
 
  • ورود به سامانه ▼
    • ورود به سامانه
    • ثبت نام در سامانه
  • English
صفحه اصلی فهرست مقالات مشخصات مقاله
  • ذخیره رکوردها
  • |
  • نسخه قابل چاپ
  • |
  • توصیه به دوستان
  • |
  • ارجاع به این مقاله ارجاع به مقاله
    RIS EndNote BibTeX APA MLA Harvard Vancouver
  • |
  • اشتراک گذاری اشتراک گذاری
    CiteULike Mendeley Facebook Google LinkedIn Twitter Telegram
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
مقالات آماده انتشار
شماره جاری
شماره‌های پیشین نشریه
دوره دوره 10 (1396)
شماره شماره 4
شماره شماره 3
شماره شماره 2
شماره شماره 1
دوره دوره 9 (1395)
دوره دوره 8 (1394)
دوره دوره 7 (1393)
دوره دوره 6 (1392)
دوره دوره 5 (1391)
دوره دوره 4 (1390)
دوره دوره 3 (1389)
دوره دوره 2 (1388)
دوره دوره 1 (1387)
شریعتی مزینانی, سارا, ابراهیم زاده, سامان. (1396). مکتب قرآن؛ مؤمنانی در نوستالژی «امت»؛ مطالعه موردیِ کردها در ایران. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران, 10(3), 79-99. doi: 10.22631/jicr.2017.935.1785
سارا شریعتی مزینانی; سامان ابراهیم زاده. "مکتب قرآن؛ مؤمنانی در نوستالژی «امت»؛ مطالعه موردیِ کردها در ایران". فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران, 10, 3, 1396, 79-99. doi: 10.22631/jicr.2017.935.1785
شریعتی مزینانی, سارا, ابراهیم زاده, سامان. (1396). 'مکتب قرآن؛ مؤمنانی در نوستالژی «امت»؛ مطالعه موردیِ کردها در ایران', فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران, 10(3), pp. 79-99. doi: 10.22631/jicr.2017.935.1785
شریعتی مزینانی, سارا, ابراهیم زاده, سامان. مکتب قرآن؛ مؤمنانی در نوستالژی «امت»؛ مطالعه موردیِ کردها در ایران. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران, 1396; 10(3): 79-99. doi: 10.22631/jicr.2017.935.1785

مکتب قرآن؛ مؤمنانی در نوستالژی «امت»؛ مطالعه موردیِ کردها در ایران

مقاله 1، دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 39، پاییز 1396، صفحه 79-99  XML اصل مقاله (2233 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22631/jicr.2017.935.1785
نویسندگان
سارا شریعتی مزینانی1؛ سامان ابراهیم زاده 2
1استادیار جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2کارشناس‌ارشد جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
مکتب قرآن، اولین و قدیمی­ترین جریان اسلام‌گرای اهل تسنن در ایران، در چهار دهه اخیر به‌لحاظ ساختاری و گفتمانی مراحل گوناگونی را گذرانده است. هدف این مقاله بررسی سازوکارهای اجتماعی مؤثر بر گرایش کردها به مکتب قرآن، در مرحله سوم تطور گفتمانی‌ـ‌ساختاری این جریان ــ از میانه دهه 1370 هجری تا کنون ــ با روش گراوندد تئوری است. بنابر مطالعات وکاوش‌ها، از دلایل اصلی گرایش کردها به مکتب قرآن تجربه نوعی زندگی جمعی با ویژگی‌های بارزی، همچون همدلی، روابط گرم و صمیمی، روابط شخصی و همبستگی جمعی است، درحالی‌که روابط اجتماعی حاکم بر جامعه بزرگ‌تر به‌سمت نوعی روابط جامعه­ای حرکت کرده که ویژگی‌های بارزش سرد بودن و ابزاری بودن، حسابگری، فردگرایی فزاینده، بیگانگی و روابط غیرشخصی است. مدعای اثر حاضر این است که با گسترش نفوذ و پهنه جهان جامعه‌ای و هژمونی قواعد و مختصات آن، ساکنان دل‌زده از جامعه به عزیمت و ترک این جهان و پناه جستن در نوعی جهان اجتماعی روی می‌آورند؛ مکتب قرآن با مختصات شبه­اجتماع گونه­اش یکی از پناه‌گاه­هاست. این نوع جدید هجرت در دوران مدرن ماست؛ هجرتی نه مبتنی بر حرکت مکانی و گسست فیزیکی از اجتماع پیشینی ــ چنانکه در صدر اسلام روی داد و امروز در رأس هیاهوی تبلیغاتی دولت اسلامی (داعش) است ــ بلکه مبتنی بر جهت­دهی فعال و مستمر به پیوندهای اجتماعی روزانه فرد مکتبی و تأکید بر روابط درون­گروهی، با تضعیف روابط فرد با فضای بیرون از آن. حاصل این فراگرد، خلق جهان خاص مکتب قرآن است؛ هجرت ایمانی به دنیای روابط تنگاتنگ درون­گروهی امتِ مطهر، بدون گسست فیزیکی از جامعه نامطهر سابق.
کلیدواژه ها
جنبش اسلام‌گرا؛ روابط اجتماعی؛ روابط جامعه‌ای؛ فردگرایی؛ جمع‌گرایی
موضوعات
مطالعات فرهنگی؛ جامعه‌شناسی دین و فرهنگ
عنوان مقاله [English]
Maktab Qur'an; Believers in the Nostalgia of Ummah; Case Study of Kurds in Iran
نویسندگان [English]
S. Shari’ati Mazinani1؛ S. Ebrahimzadeh2
1Assistant Professor of Sociology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
2M.A. in Sociology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]
In recent decades, Maktab Qur'an(MQ),founded by Ahmad Muftizadeh (Iranian Sunni Kurdish scholar and political activist) in 1977,as the oldest Iranian Sunni Islamist group, has experienced different phases in its evolution, bothstructurally and discursively. In this study,using grounded theory,we have examined the social mechanisms affecting Iranian Sunni Kurds' tendency to Islamist movements (MQ as the case study, in the fourth phase of its structural evolution since1995). This study argues a major reason for Sunni Kurds’ orientation to Maktabis a tendency among people to live in a "community", and what makes this community ideal is a collective life that strengthenspersonal relationships and collective solidarity. Also, the dominant social relationships in society have moved toward a kind of "societal" relationshipcharacterized by impersonal relationships, alienation and increasing individualism. In this study it is argued that while the influence of societal world is increasing, some of its alienated inhabitants try to leave it and dwell in a new community. Therefore, currently, due to lack of other supportive structures in today's Iranian society, MQ, with its community-like characteristics, functions as a kind of haven for Iranian Sunni Kurds who feel alienated from the individualistic society.This is a new kind of "Hijra" in our modern era, which is not place-based but is rather characterized by transformations in Maktabi Muslims’ social ties and beliefs, which virtually provide them with a new Ummah–MaktabQur’an–to live in.
کلیدواژه ها [English]
collectivism, community, individualism, Islamist movements, society
مراجع

استراس، آنسلم؛ و کوربین، جولیت (1390). اصول روش تحقیق کیفی: ن‍ظری‍ه‌ م‍ب‍ن‍ای‍ی‌ روی‍ه‌ه‍ا و ش‍ی‍وه‌ه‍ا (مترجم: بیوک محمدی). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

حاجی­زاده میمندی، مسعود؛ زارع شاه­آبادی، اکبر؛ و تقوی مریم­آبادی، حمید (1389). همگامی مشترک در خانواده و دینداری جوانان یزد. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 3(3)، 46-23. doi: 10.7508/ijcr.2010.11.002

رستگار خالد، امیر (1392). سرمایه اجتماعی خانواده و دینداری جوانان. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 6(3)، 86-55. doi: 10.7508/ijcr.2013.23.003

روآ، الیویه (1387). تجربه اسلام سیاسی (مترجم: محسن مدیر شانه‌چی، و حسین مطیعی امین). تهران: مرکز مطالعات فرهنگی بین‌الملل.

کلانتری، عبدالحسین؛ عزیزی، جلیل؛ و زاهد زاهدانی، سعید (1388). هویت دینی و جوانان؛ (نمونه آماری جوانان شیراز). فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 2(2)، 141-125. doi: 10.7508/ijcr.2009.06.006

کیویستو، پیتر (1383). اندیشه‌های بنیادی در جامعه‌شناسی (مترجم: منوچهر صبوری). تهران: نشر نی.

Ayubi, N. (1993). Political Islam: Religion and politics in the Arab world. London: Routledge.

Bloor, M., & Wood, F. (2006). Keywords in qualitative method. London: Sage Publications.

Esposito, J. L. (1998). Islam and Politics (4th ed.). Syracuse: Syracuse University Press.

Fuller, G. E. (2005). What the future for political Islam? Dilemmas and opportunities for the next decade. Scientific Council For Government Policy, The Hague.

Gellner, E. (1995). Muslim society. Cambridge: Cambridge University Press.

Hacket, R. (2005). Rethinking the role of religion in changing public sphere: Some comparative perspective. New York: BYUL.

Ibrahim, S. E. (2002). Anatomy of Egypt’s Militant Islamic Groups. S. E. Ibrahim, (ed.). Cairo: American University in Cairo Press.   

Learner, D. (1958). The passing of traditional society: Modernizing Middle East. New York: Free Press.

Ranko, A. (2015). The Muslim brotherhood and its quest for hegemony in Egypt. Hamburg: Springer VS.

Rose.H. (2010). The Gülen movement. New York: Springer.

Roy, O. (1994). Failure of political Islam. Cambridge: Cambridge University.

Tonnies, F., & Loomis, C. P. (1957). Community and society. Courier Corporation.

Tynbee, A. (1968). Preface. In J. Cogley, Religion in a secular age, New York: Fredrick A. Praegar.

Wiktorowicz, Q. (2000). The management of Islamic activism: Salafis, the Muslim brotherhood, and state power in Jordan. US: State University of New York Press.

Zahed, M. (2010). The Muslim brotherhood and Egypt’s succession crisis : The politics of liberalisation and reform in the Middle East. New York: Tauris Academic Studies.

 

چگونه به این مقاله استناد کنیم:

شریعتی‌مزینانی، سارا؛ و ابراهیم‌زاده، سامان (1396). مکتب قرآن؛ مؤمنانی در نوستالژی «امت»؛ مطالعه موردی کردها در ایران. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 10(3)، 99-79.  doi: 10.22631/JICR.2017.935.1785

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 6,555
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,564
صفحه اصلی | واژه نامه اختصاصی | اخبار و اعلانات | اهداف و چشم انداز | نقشه سایت
ابتدای صفحه ابتدای صفحه

 

Journal of Iran Cultural Research (JICR) is licensed under a

Creative Commons Attribution 4.0 International CC-BY 4.0

Journal Management System. Designed by sinaweb.