نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار جامعهشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، کهگیلویه و بویراحمد، ایران
2 دانشجوی دکتری جامعهشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، کهگیلویه و بویراحمد، ایران
چکیده
تکنولوژی نقش مهمی در ارتباطات دارد و بخش زیادی از روابط افراد را در درون خود شکل میدهد. بر همین اساس قادر است ایدئولوژی خاص خود را بر روابط چهرهبهچهره تحمیل کند و سبک زندگی خاصی را شکل دهد که از آن با عنوان موبایلیزیشن با ویژگیهایی، مانند سرعت و کمیت یاد میشود. هدف این پژوهش پیگیری تجربههای کاربران از موبایلیشدن روابط است. برای این منظور، با روش پدیدارشناسی و تمرکز بر فضاهای مجازی گوناگون، با 12 نفر از کاربران وسایل ارتباطی مصاحبه کردهایم و استفاده از تلفن همراه و شبکههای مجازی را با دیدگاه «رضایتمندی و خشنودی» بررسی کردهایم. یافتهها با روش 7 مرحلهای کولایزی تحلیل شده است و حاصل آن استخراج دو تِم «تجربه از تکنولوژی» و «تجارب ارتباطی» است که هر کدام از آنها زیرمقولههای جزئیتری دارند. نتایج حاکی از آن است که کاربران فرایند تجربه تکنولوژی را بهصورت آشنایی، جذابیت، غرق شدن تا عریانی و دلزدگی و در نهایت، کنترل عامدانه طی میکنند. همچنین، تجارب ارتباطی مشارکتکنندگان گونههای متفاوت ارتباط مخدوششده را نشان میدهد. این فرایند را موبایلی شدن مینامند؛ یعنی ویژگیها و ماهیت خاص و زمینه کاربردی موبایل، وارد لایههای انسانی شده و شکل روابط را تغییر میدهد. موبایلی شدن فرایندی فنّاورانه نیست، بلکه فرایندی فرهنگی است. مسئله اختراع نیست بلکه واداشتنمان به کاربرد و احساس نیاز کردن است.
کلیدواژهها
موضوعات
ادیب حاج باقری، محسن؛ پرویزی، سرور؛ و صلصالی، مهوش (1389). روشهای تحقیق کیفی. تهران: بشری.
اسلوین، جیمز (1380). اینترنت و جامعه (مترجم: عباس گیلگوری). تهران: کتابدار.
اسمیت، فیلیپ (1383). درآمدی بر نظریه فرهنگی (مترجم: حسن پویان). تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (1394). ضریب نفوذ اینترنت در ایران 53 درصد و تعداد کاربران 40 میلیون است. برگرفته از: http://www.irna.ir/fa/News/81789708
عاملی، سعیدرضا (1385). فردگرائی جدید و تلفن همراه: تکنولوژی فردگرائی و هویت. مجله جهانی رسانه، 1(1).
علیپور، صمد؛ قاسمی، وحید؛ و میرمحمدتبار، سیدمحمد (1393). تأثیر شبکه اجتماعی فیسبوک بر هویت فرهنگی جوانان شهر اصفهان. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران. 7(1)، 28-1. doi: 10.7508/ijcr.2014.25.001
فلیک، اووه (1388). درآمدی بر تحقیق کیفی (ترجمه: هادی جلیلی). تهران: نشر نی.
قاسمی، وحید؛ ملکاحمدی، حکیمه (1389). تبیین اعتیاد به اینترنت در بین کاربران کافی نتهای شهین شهر. فصلنامه پژوهشهای ارتباطی، 17،(4)، 51-77. doi: 10.22082/cr.2010.23800
گیدنز، آنتونی (1388). چشماندازهای جهانی (مترجم: محمدرضا جلاییپور). تهران: طرح نو.
مارسن، جورج (1393). هایدگر، هابرماس و تلفن همراه (مترجم: محمود مقدس). تهران: نشر افسون خیال.
محمدپور، احمد (1389) روش در روش درباره ساخت معرفت در علوم انسانی، تهران: جامعهشناسان.
ویلیامز، کوین (1386). درک تئوری رسانه (مترجم: رحیم قاسمیان). تهران: انتشارات ساقی.
هومن، حیدرعلی (1385). راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران: سمت.
Crystal, D. (2001). Keypad shorthand. The A-Level English Magazine, 11, 26-27.
Crystal, D. (2004). Language and the Internet. Cambridge: Cambridge University Press.
Crystal, D. (2008). Txtng: The Gr8 Db8. Oxford: Oxford University Press.
Prensky, M. (2001). Digital natives, digital immigrants. From on the Horizon, 9 (5), 1-6.
چگونه به این مقاله استناد کنیم:
مختاری، مریم؛ و ملکاحمدی، حکیمه (1396). پدیدارشناسی تجربه کاربران از موبایلی شدن روابط. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 10(3)، 124-101. doi: 10.22631/JICR.2017.898.1761