آسیب‌شناسی زبانی و بلاغی زبان فارسی در شبکه ارتباطی تلگرام

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای زبان‌شناسی همگانی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

2 استادیار زبان‌شناسی همگانی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 دانشیار زبان‌شناسی همگانی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

امروزه تلفن همراه، به‌عنوان مدرن‌ترین ابزار ارتباطی، با امکانات گسترده، آسان، و ارزان، کاربرد ویژه‌ای دارد. یکی از وظایف و کاربردهای ویژه گوشی‌های هوشمند، ایجاد فضاها و امکاناتی مانند خدمات پیام کوتاه و راه‌اندازی گروه‌های ارتباطی از طریق فضاهای مجازی است که ارتباط بین افراد و گروه‌‌های مختلف جوامع زبانی و فرهنگی را امکان‌پذیر ‌می‌کند. با گسترش سریع محتوا در شبکۀ جهانی اینترنت، یکی از برنامه‌های راهبردی، حمایت از زبان ملی در محیط چندزبانۀ فضای مجازی است. گاهی زبان فارسی به‌کاررفته در این فضاها دارای ایرادهای اساسی است. در این مقاله سعی شده است پیام‌های کاربران فارسی‌زبان شبکه ارتباطی تلگرام از منظر زبان‌‌شناسی و به روش تحلیل محتوا و میزان همخوانی زبانی و بلاغی پیام‌های کوتاه با زبان فارسیِ معیار بررسی شود. جامعۀ آماری این پژوهش، شامل 150 پیام است که از 5 گروه به‌طور تصادفی انتخاب شده‌اند و پیام‌ها شامل 327 جمله است. مجموع خطاها در دو حوزه، 501 مورد بود که 27/62 درصد آن‌ها مربوط به ایراد‌های زبانی و 72/37 درصد، مربوط به اشکال‌های بلاغی می‌شد. بررسی‌ها نشان داد که بیشترین خطاها در حوزه زبانی، مربوط به کاربرد اسامی بیگانه و بیشترین اشکال‌ها در حوزه بلاغی، مربوط به جابه‌جایی ارکان جمله است. نتیجه بررسی‌ها نشان می‌‌دهد زبان فارسی به‌کاررفته در فضای مجازی، مغایرت‌هایی با زبان فارسی معیار دارد. نخستین گام در راستای اصلاح خطاهای زبان ارتباطی در فضای مجازی، آگاهی ‌دادن در مورد نوع خطاها به کاربران است و در وهله بعد این ناهنجاری‌های زبانی باید، در صورت امکان، کنترل، و الگوهای معیار، جایگزین آن‌ها شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

 

باقری ­کرم، شهره (1390). بررسی کاربردشناختی پیامک­ های زبان­ فارسی (پایان­نامه کارشناس ی­ارشد زبان­شناسی همگانی). دانشکده زبان­ های خارجی،دانشگاه اصفهان.

بی­ جن­ خان، محمود (1391). خط و زبان فارسی در فضای مجازی. همایش محتوای ملی در فضای مجازی، تهران، ایران.

پاستر، مارک (1377). عصر دوم رسانه ­ها (مترجم: غلامحسین صالح یار). تهران: نشر موسسه ایران.

جباری آذربایجانی، فروغ (1386). زبان پیام‌های کوتاه فارسی (پایان­نامه کارشناسی ارشد زبان­شناسی همگانی). دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

ذوالفقاری، حسن (1385). الگوهای غیرمعیار در زبان مطبوعات. تهران: مرکز تحقیقات زبان و ادب فارسی.

رهنما، هوشنگ (1384). زبان: گفتار و نوشتار، جستاری در رسانه­ ای گروهی و جامعه. مجموعه مقالات زبان و رسانه، مرکز تحقیق و توسعة رادیو، تهران، ایران.

زندی، بهمن؛ و ربانی، فاطمه (1388). بررسی میزان همخوانی زبان پیام کوتاه با زبان فارسی معیار. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 2(1)، 76-47.doi: 10.7508/ijcr.2009.05.003

شهریاری­ فرد، آذین؛ و چلمقانی، علی (1392). زبان فارسی در شبکه­ های اجتماعی. مجموعه مقالات نخستین هم اندیشی زبان فارسی و اینترنت (صص 45-27)، نشر نویسه پارسی، تهران، ایران.

 صیادی، نسرین (1391). تحلیل گفتمان مکالمه پیام کوتاه زنان و مردان فارسی زبان (پایان­ نامه کارشناسی­ ارشد زبان­شناسی همگانی). دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

عاملی، سعید‌رضا؛ صبار، شاهو؛ و رنجبر رمضانی، مهدی (1386). مطالعات تلفن همراه. تهران: انتشارات سمت.

عباسیان، فاطمه؛ و تحریریان، محمدحسن (1393). تجزیه و تحلیل گفتمانی و صوری نامه ­های الکترونیکی: بررسی مقابله‌ای این سیاق کلام. نشریه زبانشناسی کاربردی، 11(2)، 22-1.

فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1382). دستور خط فارسی. تهران:  انتشارات فرهنگستان زبان وادب فارسى.

قاسمی، زهرا (1391). تحلیل گفتمانی پیامک ­های تلفنی فارسی‌زبانان بر اساس معیار انسجام متن هلیدی (پایان­نامه کارشناسی­ ارشد زبان­شناسی همگانی). دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

کریستال، دیوید (1385). انقلاب زبانی (مترجم: شهرام نقش تبریزی). تهران: انتشارات ققنوس.

کوثری، مسعود؛ و خیرخواه، طاهره (1387). تحلیل محتوای پیام­ های کوتاه دانشجویان دانشگاه ­های تهران. تحقیقات فرهنگی ایران، 1(2)، 78-57. doi: 10.7508/ijcr.2008.02.003

 نجفی، ابوالحسن (1380). غلط ننویسیم: ف‍ره‍ن‍گ‌ دش‍واری‍ ه‍ای‌ زب‍ان‌ ف‍ارس‍ی‌. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

یاوری، زهرا (1390). بررسی گفتگوی اینترنتی در چارچوب راهکارهای گرایس (پایا ن­نامه کارشناس ی­ارشد زبان­شناسی همگانی). دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

Benedict, M. (2009). Internet and cyberspace. Frankfurt: Entwickler Press. doi: 10.1201/b15441-3

Cicognani, A. (1998). On the linguistic nature of cyberspace and virtual communities. Virtual Reality, Research, Development and Applicatio, 16-24. doi: 10.1007/bf01409794

Crystal, D. (2001). Language and the internet. Cambridge, England: Press Syndicate of the University of Cambridge. doi: 10.1017/cbo9781139164771

Halliday, M. A. K. (1994). Written language, standard language, global language. London: Cassell Press. doi: 10.1002/9780470757598.ch20

 

چگونه به این مقاله استناد کنیم:

هدایت­ مفیدی، مسیحه؛ کامیابی ­گل، عطیه؛ و علیزاده، علی (1396). آسیب شناسی زبانی و بلاغی زبان فارسی در شبکه ارتباطی تلگرام. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 10(4)، 168-151.   doi: 10.22631/jicr.2018.1608.2272

URL: http://jicr.ir/article_351.html

 

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار