نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

• رضا ماحوزی

دانشیار، گروه مطالعات فرهنگی، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم

چکیده

اینکه چرا و چگونه نظام آموزشی نوین ایران که بالاتفاق با افتتاح دارالفنون در سال ۱۲۳۰ شمسی آغاز گردیده است به‌تدریج تحت نفوذ نظام آموزشی فرانسه قرار گرفت و این که این هژمونی فرهنگی تا کی و چه سطحی ادامه یافت و چه شئونی از نظام آموزشی نوین ایران را درگیر کرد، پرسش‌هایی است که این نوشتار تلاش دارد بر پایه گزارش‌های تاریخی و اسناد و تحلیل‌های ارائه شده بدان‌ها پاسخ دهد. اما برای پاسخ به این پرسش‌ها لازم است این را بدانیم نظام آموزشی فرانسه در پایان قرن نوردهم و اوایل قرن بیستم چه ویژگی‌هایی داشت و کدام یک از آن ویژگی‌ها برای سیاستگذاران آموزشی ایران جذاب بود و تا چه اندازه ویژگی‌های مذکور در نظام آموزشی نوین ایران محقق شد؟ این نوشتار تلاش دارد ضمن تبارشناسی ریشه‌های نفوذ فرهنگی و آموزشی فرانسه بر نظام آموزشی ایران در دوره دوم ناصری تا پایان پهلوی اول نشان دهد چگونه ایدة وحدت ملی به‌مثابه ضرورتی غیرقابل چشم‌پوشی در الگوی فرانسوی مورد توجه سیاستگذاران آموزش ایران قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

• "آموزش نوین"
• "وحدت ملی"
• "نظام آموزش فرانسه"
• "ایران"
• "پهلوی نخست"

موضوعات

• فلسفه آموزش و پرورش