نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسنده
دانشیار جامعهشناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه آیتاللهالعظمی بروجردی، بروجرد، ایران
چکیده
زیارت در فرهنگ و اعتقادات شیعه بهعنوان یک فرهنگ قدسی و روحانی است و یکی از مصادیق کنش دینی است که در ادیان گوناگون مورد تأکید قرار گرفته است. در این مقاله مطالعه کنش زیارت در پیادهروی اربعین از منظر جوانان مد نظر است. این مطالعه کیفی است و دادههای آن از طریق مصاحبه نیمهساختیافته گردآوری شده است. به کمک روش نمونهگیری نظری و هدفمند با 35 نفر از زائران جوان ایرانی (35-18 سال) در مسیر پیادهروی اربعین از شهر نجف تا شهر کربلا در اربعین سال 1398 مصاحبه شد. پس از تحلیل دادههای کیفی پنج مضمون اصلی شناسایی شد که عبارتانداز: 1) سفر فیزیکی؛ 2) شناختی، اعتقادی؛ 3) تجربی، احساسی؛ 4) سبک زندگی اربعینی؛ و 5) هویت اربعینی. هر کدام از این مضامین دارای زیر مقولات فرعی نیز هستند. نتایج کلی پژوهش بیانگر آن است پیادهروی اربعین عاملی هویتساز محسوب شده و نقش اساسی در آرامش و نشاط و شادابی معنوی و جسمی و روحی جوانان ایفا میکند. همچنین برتری نیتمندی معنوی و اخروی زائران در برابر نیت مدنی، مادی و دنیوی از دیگر نتایج این پژوهش است.
کلیدواژهها
موضوعات
استونز، راب (1379). متفکران بزرگ جامعهشناسی (مترجم: مهرداد میردامادی). تهران: مرکز.
اکبری، ابوالقاسم (1381). مشکلات نوجوانی و جوانی. تهران: ساوالان.
جنکینز، ریچارد (1398). هویت اجتماعی (مترجم: تورج یارمحمدی). تهران: شیرازه کتاب ما.
جواهری، فاطمه (1387). بدن و دلالتهای فرهنگی و اجتماعی آن. نامه پژوهش فرهنگی، 9(1). 80-37.
حسام مظاهری، محسن(1397). پیادهروی اربعین؛ تاملات جامعه شناختی. اصفهان: آرما.
شجاعی زند، علیرضا (1384 (. مدلی برای سنجش دینداری در ایران. مجله جامعهشناسی ایران.6(1). 66-34.
قائمی، علی(1387). شناخت، هدایت و تربیت. تهران: امیری.
دهخدا، علی اکبر (1385). فرهنگ متوسط دهخدا (زیر نظر سیدجعفر شهیدی). تهران: دانشگاه تهران.
گیسلر، نورمن آل (1375). فلسفه دین (مترجم: حمیدرضا آیتاللهی). تهران:حکمت.
محمدپور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی.تهران: نشر جامعهشناسان.
واخ، یوآخیم (1387). جامعهشناسی دین (مترجم:جمشید آزادگان). تهران: سمت.
همیلتون، ملکم (1387).جامعهشناسی دین (مترجم: محسن ثلاثی). تهران: ثالث.
World Tourism Organization (2011). Religious tourism in Asia and the Pacific. UNWTO, Madrid. doi: 10.18111/9789284413805