فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

راهنمای ارسال مقاله جدید

راهنمای اصلاحات بعد از پذیرش

فرم ها و دستورالعمل‌ها

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

فرهنگ‌های مطالعاتی پژوهشگران علوم انسانی در مؤسسات تحقیقات سیاستیِ وابسته به وزارت عتف

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استاد برنامه‌ریزی توسعه آموزش عالی، مؤسسه برنامه‌ریزی آموزش عالی، تهران، ایران

چکیده

ساختارها در سطح کلان و عادت‌واره‌های محققان، مانع از اثربخشی تحقیقات علوم انسانی در ایران می‌شود؛ اما این پایان داستان نیست. پژوهشگران با این محدودیت‌های ساختاری و زمینه­ای کلنجار می‌روند و از این طریق فرهنگ‌های مطالعاتی متنوعی رقم می‌خورد. این مقاله با هدف فهمی از گره فروبستهٔ تحقیقات علوم انسانی در ایران به سراغ نظریه‌ای موقعیتی و خاص و زمینه‌مند رفته است. تجربۀ زیستۀ میان‌ذهنیِ 32 تن عضو هیئت علمی نهادهای سیاست‌پژوهی با تنوعات رشته‌ای‌شان، فهم نسبتاً عمیق‌تری از گوناگونی بسیار در فرهنگ‌های مطالعاتی آنها به دست می‌دهد. شش‌صد گزاره با تکنیک «CCDA» تحلیل شده و با یادداشت‌های فنی به مدلی برای توضیح امر منجر شده است. ما با یک وضعیت دوگانهٔ مرزی در تحقیقات مواجه هستیم. دوازده دسته شرایط اثرگذار، یازده وضعیت زمینه‌ای و دوازده گروه سنخ‌شناسی راهبردهایی که محققان در چنین شرایطی در پیش می‌گیرند و تنوع فرهنگ مطالعاتی آنها با آثار و نتایج اکتشاف شده است. گرچه به‌جای جذب دانش با حالاتی از دانش سرگردان، دانش معطل، دانش پرستیژی و یا دانش تصنعی مواجه هستیم، اما عرصه خالی از انواع ابتکارات بدیع در فرهنگ‌های مطالعاتی پژوهشگران ایرانی نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
احسانی، وحید؛ اعظمی، موسی؛ نجفی، محمدباقر؛ و سهیلی، فرامرز (1394). اثربخشی پژوهش‌های علمی داخلی بر شاخص‌های توسعه ایران. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 32(2)، 347-319.
اسماعیل‌نیا، محمود؛ کاظمی، عباس؛ صدیقی، بهرنگ (1401). انقلاب فرهنگی و دشوارهٔ علوم انسانی، مطالعه‌ای در مورد مناسبات میان ایدئولوژی و دانش در ایران پس از انقلاب. فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 69، 64-41. doi: 10.22034/jcsc.2022.542898.2496
بوردیو؛ پی یر (1390). تمایز؛ نقد اجتماعی قضاوت‌های ذوقی (مترجم: حسن چاوشیان). تهران: ثالث.
خانیکی، هادی (1384). نقش علوم انسانی در ایران. مقاله ارائه شده در همایش آکادمی علوم انسانی. دانشکدهٔ علوم اجتماعی دانشگاه تهران، آذر ماه 1384.
رفیع‌پور، فرامرز (۱۳۹۰). موانع رشد علمی ایران و راه‌حل‌های آن. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کلانی، مانی و همکاران (1401). گفت‌وگوهای توسعه: روایت مقصود فراستخواه از مسئلهٔ توسعه در ایران. تهران: طرح نو.
ریتزر، جورج (1393). نظریه جامعه‌شناسی (مترجم: هوشنگ نایبی). تهران: نی.
فاضلی، نعمت‌الله (1388). گفتمان مسئله بومی. مطالعات اجتماعی ایران، 3(1)، 96-84.
فراستخواه، مقصود (1388). دانشگاه و آموزش عالی؛ منظرهای جهانی و مسئله‌های ایرانی. تهران: نشر نی.
فراستخواه، مقصود (1399). علوم انسانی و مسئلهٔ تأثیر اجتماعی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی.
فراستخواه، مقصود (1400). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر گراندد تئوری: نظریه برپایه (چاپ دوازدهم). تهران: آگاه.
فکوهی، ناصر، و ابراهیمی، مرضیه (1388). دایاسپورای علمی ایران و نقش آن در بومی سازی علوم اجتماعی در ایران. مجله مطالعات اجتماعی ایران، 3(1)، 138-111.
قانعی‌راد، محمدامین (1395). الگوی چهار وجهی برای ارزیابی توسعه علوم انسانی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
کانت، ایمانوئل (1369) بنیاد مابعدالطبیعة اخلاق (مترجم: حمید عنایت و علی قیصری). تهران: خوارزمی.
مؤیدحکمت، ناهید (1400). سنخ‌شناسی و تحلیل ارزش‌های جوانان ]طرح پژوهشی[. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
Banzi, R., Moja, L., Pistotti, V., Facchini, A., & Liberati, A. (2011). Conceptual frameworks and empirical approaches used to assess the impact of health research: An overview of reviews. Health Research Policy and Systems, 9(1), 26. doi: 10.1186%2F1478-4505-9-26
Bastow,S., Dunleavy, P., & Tinkler, J. (2014). The impact of the social sciences; How academics and their research make a difference. Sage Publications Ltd.
 Davies, H., Nutley, S., & Walter, I. (2005). Assessing the impact of social science research: conceptual, methodological and practical issues. A background discussion paper for ESRC Symposium on Assessing Non-Academic Impact of Research, May 2005, Research Unit for Research Utilisation School of Management, University of St Andrews.
Dunleavy, P., Bastow, S., & Tinkler, J. (2016). Measuring the impact of social sciences since research in UK Central government policy making. UK: London School of Economics and Political Science.
Eisenberg, A. F. (2007). Habitus, Field. In G. Ritzer (Ed.). Blackwell Encyclopedia of Sociology. Oxford: Blackwell.
Erlendsson, J., (2002, October 24). Value for money studies in higher education. House of Commons, Reterived from https://publications.parliament.uk
Garfield, E. (2006). Citation indexes for science. A new dimension in documentation through association of ideas. International Journal of Epidemiology, 35(5), 1123–1127. doi: 10.1093/ije/dyl189
Gläser, J., Bielick, J., Jungmann, R., Laudel, G., Lettkemann, E., Petschick, G., & Tschida, U. (2015). Research cultures as an explanatory factor. Österreichische Zeitschrift Für Soziologie, 40(3), 327–346. doi: 10.1007/s11614-015-0177-3
Goncharuk, A. (2018). Efficiency vs Effectiveness: Alternative metrics for research performance. Journal of Applied Management and Investments, 7(1), 24-37.
Guyer, P. (2007). Kant's groundwork for the metaphysics of morals. Great Britain: Continuum International Publishing Group.
Hanover Research (2014). Building a culture of research: Recommended practices. Washington, DC: Hanover Research.
Hnatiienko, H., Snytyuk, V., Tmienova, N., & Voloshyn, O. (2020). Determining the effectiveness of scientific research of universities staff. International Conference "Information Technology and Interactions", Taras Shevchenko National University of Kyiv, Volodymyrs’ka str. 64/13, Kyiv, 01601, Ukraine.
Horowitz, R., Potter, L., Robin, D., & Tillyer, R. (2013). Recommendations for fostering research productivity and creating a research culture at the University of Texas at San Antonio, Research Advisory Board, USA.
Le May, A., Mulhall, A., & Alexander, C. (1998). Bridging the research–practice gap: exploring the research cultures of practitioners and managers. Journal of Advanced Nursing, 28(2), 428–437. doi: 10.1046/j.1365-2648.1998.00634.x
LSE Public Policy Group (2017). Maximizing the Impacts of your Research: A Handbook for Social Scientists. London School of Economics and Political Science.
Mullen, C. A., & Hutinger, J. L. (2008). At the tipping point? Role of formal faculty mentoring in changing university research cultures. Journal of In-Service Education, 34(2), 181–204. doi: 10.1080/13674580801951012
Pratt, M., Margaritis, D., & Coy, D. (1999). Developing a research culture in a university faculty. Journal of Higher Education Policy and Management, 21(1), 43–55. doi: 10.1080/1360080990210104
PURVIS, A. (2006). The h index: playing the numbers game. Trends in Ecology Evolution, 21(8), 422–422. doi: 10.1016/j.tree.2006.05.014
Sherab, K. & Greenwood, R. (2014). Developing and nourishing research culture at Paro College of Education. RABSEL the CERD Educational Journal, 15, 24-40.
Sherab, K., & Schuelka, M. (2019). The Value of Research Culture. The Druk Journal, 5, 72-83.
Sox, H. C. (2010). Defining comparative effectiveness research. Medical Care, 48(6), S7–S8. doi: 10.1097/mlr.0b013e3181da3709
Sox, H.C. (2010). Defining comparative effectiveness research: the importance of getting it right. Med Care. 2010 Jun;48(6 Suppl):S7-8. doi: 10.1097/MLR.0b013e3181da3709. PMID: 20473202
Speller, J.R.W. (2011). Bourdieu and literature. UK: Open Book Publishers.
Vandenberghe, F. (1999). “The Real is Relational”: An epistemological analysis of Pierre Bourdieu's Generative Structuralism. Sociological Theory, 17(1), 32-67. doi: 10.1111/0735-2751.00064
Vlãsceanu, L., Grünberg, L., & Pârlea, D. (2004). Quality assurance and accreditation: A glossary of basic terms and definitions [Papers on Higher Education]. Bucharest, UNESCO-CEPES.
Wasan, A. D. (2014). Efficacy vs effectiveness and explanatory vs pragmatic: Where is the balance point in pain medicine research? Pain Medicine, 15(4), 539–540. doi: 10.1111/pme.12420
Wood, A.W. (2008). Kantian Ethics. New York: Cambridge University Press.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
دوره 16، شماره 3 - شماره پیاپی 63
مهر 1402
صفحه 1-30
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 04 دی 1401
  • تاریخ بازنگری: 21 فروردین 1402
  • تاریخ پذیرش: 09 اردیبهشت 1402
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار