نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی )مسائل ایران( دانشگاه تربیت مدرس،

2 دانشجوی دکترای مدیریت راهبردی پدافند غیرعامل دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

با وجود آن‌که ماهیت بحران‌های فرهنگی با بحران‌های حاصل از حوادثی نظیر آتش‌سوزی، سیل و زلزله به میزان معتنابهی متفاوت است، اما به نظر می‌رسد بحران‌های فرهنگی از آن حیث که مخاطرات و خسارات جبران‌ناپذیری در میان‌مدت و دراز‌مدت به اندوخته و سرمایه اجتماعی ملت‌ها وارد می‌کنند، باید در شمار بحران‌هایی ارزیابی شوند که مستلزم مدیریت موشکافانه است. در همین حال، از آن‌جا که عنصر فرهنگ نقش غیرقابل انکاری در پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تداوم آن داشته و دارد، و به عنوان عنصری محوری و مسلط در تمامی مناسبات و تحولات اجتماعی عمل می‌کند، دشمنان جمهوری اسلامی همواره می‌کوشند با نفوذ و اشاعه فرهنگ غربی، موجب ایجاد بحران در کشور از طریق تغییر باورها و نگرش و رفتار مردم شوند و استقلال کشور و دستاوردهای انقلاب را به مخاطره اندازند. این در حالی است که برای تحقق مدیریت بحران‌های فرهنگی و یا پیشگیری و مصونیت جامعه از فرهنگ مهاجم، راهبردهای جامع تدوین نشده است. هدف این مقاله تدوین راهبردهای بهینه برای مدیریت بحران و مصون‌سازی جامعه از آسیب‌پذیری در مقابل تهاجم فرهنگی و نفوذ فرهنگ اجانب است. به عنوان یک تحقیق موردی زمینه‌ای و با استفاده از روش میدانی، پس از بررسی دیدگاه‌ها و نظرات مختلف و مطالعه محیطی از طریق ارسال پرسشنامه و انجام مصاحبه و نیز بهره‌گیری از تکنیک دلفی نقاط قوت و ضعف، و آسیب‌پذیری‌های فرهنگی، و نیز فرصت‌ها و تهدیدات فرهنگی احصا شده است و راهبردهای مدیریت بحران جنگ نرم و مصون‌سازی جامعه در برابر تهاجم فرهنگی و ایجاد امنیت فرهنگی ارائه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

Mclean, Iain (1998), Oxford Politics; Newyork: Oxford University Press
Price, Richard and Christian Reus – Smith (1998), “Dangerous Liaisons? Critical International Theory and Constructivism”, European Journal of International Relations, Vol. 4, No. 3.
Ringmar, Erik (1997), “Wendt: a Social Scientist Struggling with History”, in, Iver Neumann and Ole Waever, The Future of International Relations, London: Routlodge.
Shrivastava, P. Mitroff, I.I., Miller, D. and A. Miglani (1988), “Understanding industrial Crises”. Journal of Management Studies, Vol 25, No. 4 .
Smith, Lillian  (1963), Killers of Dreams, New York
Wendt, Alexander (1995), “Constructing International Politics”, International Studies Quarterly, Winter, Vol.19, No.3. 
Aron, R (1370 [1992 A.D]), Marāhil-i Asāsī-i Andīsha dar Jāmi’a-shināsī. Translated by B. Parhām, Tehrān: Intishārāt-i Āmūzish-i Inqilāb-i Islāmī.
Abul-Hasanī, R (1388 [2010 A.D]), Ta’yīn va Sanjish-i Mu’allifa-hā-i Huviyyat-i Īrānī. Tehrān: Pazhūhish-kada-i Tahqīqāt-i Istrātijīk.
Adībī, M (1387 [2009 A.D]), Jāmi’a-shināsī va Jang-i Nīrū-hā-i Nizāmī. Tehrān: SAMT.
Eskandarī, H (1389 [2011 A.D]), Farhang-i Istilāhāt-i Padāfand-i Ghayr-i Āmil. Tehrān: Būstān-i Hamīd.
Elyāsī, M. H (1388 [2010 A.D]), Muqaddama-ī bar Māhīyyat, Ab’ād va Mabānī-i Tahdīd-i Narm, Qudrat va Jang-i Narm az Nazarīyya tā Amal. Tehrān: Néy.
Bouthoul, G (1387 [2009 A.D]), Jāmi’a-shināsī-i Jang. Translated by H. FarKhujasté, Tehrān: Ilmī va Farhangī.
Chikcote, R (1377 [1999 A.D]), Sīyāsat-hā-i Muqāyisa-i. Translated by V. Bozorgī & A. R. Tayyib. Tehrān: Rasā.
Khumaynī, R (1373[1995 A.D]), Sahīfa-i Nūr. Tehrān: Mu’assisa-i Nashr va Tanzīm-i Āthār-i Imām Khumaynī.
Russell, B (1362 [1984 A.D]), Jahān-bīnī-i Ilmī. Translated by H. Mansoūr, Tehrān: Amīr Kabīr.
Millson, J, & others (1388 [2010 A.D]), Qudrat-i Narm dar Ravābit-i Bayn-al-Milal. Translated by R. Kalhor & M. Rohānī. Tehrān: Imām Sādiq University.
Samovar, L., Porter, R. & Stefani, L (1379 [2001 A.D]), Irtibāt bayn-i Farhang-hā. Translated by Gh. Kīyānī & A. Mīr Hussainī. Tehrān: Bāz.
Certo, S. & Paul, P (1380 [2002 A.D]), Mudīrīyyat-i Strātijīk. Translated by A. Sham’khānī. Tehrān: Dānishkada-i Farmān-dihī va Sitād-i Dawra-i Ālī-i Jang, Sipāh-i Pāsdārān.
Soleimānī Poūrlak, F (1386 [2008 A.D]), Īrān va Amrīkā dar Bastar-i Ta’āmulāt-i Narm-afzārī-i Qudrat va Amnīyyat. Nāma-i Difā’e, No. 2, Markaz-i Tahqīqāt-i Rāhburdī Difā’eī.
Sharī’atī, A (1379 [2001 A.D]), Insān-i bi-Khud. Tehrān: Qalam. 4th Edition.
Sharīfī, A (1389 [2011 A.D]), Jang-i Narm. Qum: Mu’assia-i Āmūzishī va Pazhūhishī-i Imām Khumaynī.
Shu’ayb, B (1389 [2011 A.D]), Inqilāb-hā-i Rangī va Inqilāb. Tehrān: Markaz-i Asnād-i Inqilāb-i Islāmī.
Shahlāyī, N., Mehr-nīyā, A. F, & Valīvand Zamānī, H (1388 [201 A.D]), Nazarīyya-hā-i Rāhburdī. Tehrān: Dāfūs.
Sālehī, A (1389 [2011 A.D]), Insijām-i Millī va Tanavvu’e-i Farhangī. Tehrān: Pazhūhish-kada-i Tahqīqāt-i Stratijīk.
Abd-ul-Allāh-Khānī, A (1386 A [2008 A.D]), Farhang-i Stratijīk. Tehrān: Mu’assisa-i Farhangī-i Mutāli’āt va Tahqīqāt-i Bayn-al-Milalī-i Abrār-i Mu’asir.
Abd-ul-Allāh-Khānī, A (1386 B [2008 A.D]), Tahdīdāt-i Amnīyyat-i Millī. Tehrān: Mu’assisa-i Farhangī-i Mutāli’āt va Tahqīqāt-i Bayn-al-Milalī-i Abrār-i Mu’asir.
Kāzemī, A. A (1376 [1998]), Buhrān-i Naw-garāyī va Farhang-i Sīyāsī dar Īrān-i Mu’āsir. Tehrān: Qūmis.
Cohen, R (1380 [2002 A.D]), Guft-o-gūy-i Farhang-hā. Translated by M. A. Muhammadī. Tehrān: Néy.
Gul-Muhammadī, A (1381 [2003 A.D]), Jahānī Shudan, Farhang, Huvīyyat. Tehrān: Néy.
Lukes, S (1375 [1997 A.D]), Qudrat, Nigarishī Rādīkāl. Translated by E. Afroūgh, Tehrān: Rasā.
Murādīyān, M (1388 [2010 A.D]), Tahdīd va Amnīyyat. Tehrān: Markaz-i Āmūzish-i va Pazhūhishī-i Sipahbud Shahīd Sayyād Shīrāzī.
Misbāh Yazdī, M. T (1380 [2002 A.D]), Tahājum-i Farhangī. Qum: Mu’assia-i Āmūzishī va Pazhūhishī-i Imām Khumaynī.
Mu’āvinat-i Huqūqī va Umūr-i Majlis-i Vizārat-i Farhang va Irshād-i Islāmī (1389 [2011 A.D]), Majmū’a-i Qavānīn va Muqarrarāt-i Vizārat-i Farhang va Irshād-i Islāmī, Tehrān.
Maqām-i Mu’azzam-i Rahbarī, Pāygāh-i Ittilā’e-risānī, Ārshīv-i Bayānāt.
Morgenthau, H. G (1374 [1996 A.D]), Sīyāsat-i Mīyān-i Millat-hā. Translated by H. Mushīr-zāda, Tehrān: Vizārat-i Umūr-i Khārija.
Mahdī-zādigān, D (1381 [2003 A.D]), Rahyāft-i Nazarīyya-i Zāt dar Fahm-i Huvīyyat-i Millī. In: Mu’allifa-hā-i Huvīyyat-i Millī dar Īrān, Edited by M. Najafī, Tehrān: Pazhūhish-gāh-i Ulūm-i Insānī va Mutāli’āt-i Farhangī.
Nye, J (1387 [2009 A.D]), Rahbarī va Qudrat-i Hūshmand. Translated by M. R. Gulshan-pazhūh & E. Shūshtarī-zāda, Tehrān: Mu’assisa-i Farhangī-i Mutāli’āt va Tahqīqāt-i Bayn-al-Milalī-i Abrār-i Mu’asir.
Hall, R. H (1384 [2006 A.D]), Sāzmān Sākhtār Farāyand va Rahāvrd-hā. Translated by A. Pārsā’īyān & M. A’rābī. Tehrān: Daftar-i Pazhūhish-hā-i Farhangī.
CAPTCHA Image