نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه یزد

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه یزد

چکیده

طی چند دهه اخیر نهاد خانواده و نظام خویشاوندی، در پی نوسازی و نوگرایی، تغییر و تحولات ژرفی را تجربه کرده است. گذر از سنت به مدرنیته سبب شده است که نهاد خانواده و کارکردهای آن در جامعه ما به شدت دگرگون شود. در همین راستا این مقاله درصدد واکاوی این مسئله است که آیا عناصر نوگرایی در حمایت خویشاوندی خانواد‌های شهر یزد نقش داشته‌اند؟ یافته‌های تحقیق حاضر، که با تکنیک پیمایش، ابزار پرسشنامه، و نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای از 384 سرپرست خانوار‌های شهر یزد به دست آمده است، نشان می‌دهد که پاسخ این سؤال مثبت است. بدین ترتیب بین متغیرهای زمینه‌ای درآمد، سن، و جنس، رابطه معنی‌داری با حمایت خویشاوندی وجود دارد. در بین مؤلفه‌های نوگرایی، فردگرایی عمودی، سودگرایی، و عرفی‌شدن، رابطه معنی‌دار و معکوسی با حمایت خویشاوندی وجود دارد. همچنین متغیر جمع‌گرایی نیز رابطه معنی‌دار و مثبتی با حمایت خویشاوندی نشان داد. اما دو متغیر عقلانیت و فردگرایی افقی رابطه‌ای با حمایت خویشاوندی نداشتند. همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که این تحقیق بیش از 17 درصد از واریانس حمایت خویشاوندی در بین خانواده‌های شهر یزد را تبیین کرد.

کلیدواژه‌ها

Berger, P. L (1967), the Sacred Canopy: the Elements of a Sociological Theory of Religion. Garden City: Doubleday.
Giddens, A (1999), Runaway World: 4. Family. http://www.bbc.uk/reith 1999/ lecture 4.html.
Good, W (1963), world Revolution and family Patterns, London: Glencoe.
Inglehart, R (1997), Modernization and Postmodernization: Cultural, Economic and Political Change in 43 Societies. Princeton: PrincetonUniversity Press.
Jayakody, R, A. Thornton, and W. Axinn (2007), International Family change: Ideational Perspectives. New York: Taylor & Francis group, LLC.
Sarkisian, Natalia and Naomi Gerstel (2004), Kin Support among Blacks and Whites: Race and Family Organization, American Sociological Review, Vol.6, No: 3.812-837
Silverstein, M., and Vern L. Bengtson. (1997), Intergenerational solidarity and
the structure of adult child-parent relationship in American families. American Journal of Sociology, Vol. 103, No.2: 429-460
Thoronton, A (2001), The Developmental Paradigm, Reading History Sideways, and Family Change, Journal of Demography, 38(4): 449- 465.
Thoronton, A, G. Binsrok and D. Ghimire (2004), International Networks, Ideas, and Family Change, University of Michigan, Population Studies Center, Report NO.o4- 566.
Toren, N (2003), Tradition and Transition: Family change in Israel, journal of Gender Issues, vol. 21, Pp: 60-76.
Triandis, H.C (2001), Individualism Collectivism and Personality, Journal of Personality, 69(6): 907-924.
Triandis, Harry C. McCusker, C. Hui, C. H. (1995), Individualism and Collectivism, Boulder, Co: Westview Press.
Abu al-Hassan Tanhāyī, H. & Shakar-Baygī, A (1387 [2009 A.D]), Jahānī Shudan, Tajaddud-garāyīva Khānivāda dar Irān (guzār yā furūpāshī). Jāmi’a-shināsī, No. 11, pp. 33-56.
Ahmadī, B (1379 [2001 A.D]), Mārx vaSīyāsat-i Mudirn. Tehrān: Markaz.
Ahmadī, H (1387 [2009 A.D]), Ravān-shināsī-i Ijtimā’eī. Shīrāz: University of Shiraz.
Āzād Armakī, T. & Malekī, M (1386 [2008 A.D]), Tahlīl-i Arzish-hā-i Sunnatīva Mudirn dar Sutūh-i Khurd va Kalān. Nāma-i Ulūm-i Ijtimā’eī, No. 30, pp. 98-121.
Āzād Armakī, T., Zand, M. & Khazā’eī, T (1379 [2001 A.D]), Barrasī-i Tahavvulāt-i Ijtimā’eīva Farhangī dar Tūl-i 3 Nasl Khānivāda-i Tehrānī: ba Ta’kīd bar Muqāyisa-i Marāsim, Ādāb va Kārkard-hā-i Himāyatī. Nāma-i Ulūm-i Ijtimā’eī, No. 16, pp. 3-29.
A’zam Āzāda, M. & Tavakkulī, A (1386 [2008 A.D]), Fard-garāyī, Jam’-garāyīva Dindārī. Fasl-nāma-i Anjuman-i Irānī-i Mutāli’āt-i Farhangī v Irtibātāt, No. 3(9), pp. 101-125.
Afshār-Kuhan, J (1383 [2005 A.D]), Bāz-khānī-i Jāmi’a-shināsī-i Sunnat-garāyīva Tajaddud-talabī dar Irān bayn-i 2 Inqilāb. Tehrān: Āvāy-e Nūr.
Bashīr, H. & Eskandarī, A (1392 [2014 A.D]), Bāz-numāyī-i Khānivāda-i Irānī dar Fīlm-i Sinimāyī-i Ye Habbe Qand. Tahqīqāt-i Farhangī-i Irān, Vol. 6, No. 2, pp. 143-161.
Bashīrīyyeh, H (1380 [2002 A.D]), Mavāni’-i Tawsi’a-i Sīyāsī dar Irān. Tehrān: Gām-i No.
Bashīrīyyeh, H (1387 [2009 A.D]), Tārīkh-i Andīsha-hā-i Sīyāsī dar Qarn-i Bīstum. Tehrān: Néy.
Behnān, J (1383 [2005 A.D]), Tahavvulāt-i Khānivāda.Translated by J. Pouyandeh, Tehrān: Māhī.
Toffler, A (1376 [1998 A.D]), Shok-i Āyanda.Translated by H. Kāmrānī, Tehrān: Sīmurgh.
Tapia, C (1379 [2001A.D]), Dar-āmadī bar Ravān-shināsī-i Ijtimā’eī.Translated by M. Kotobī, Tehrān: Néy.
Khāja-Nūrī, B., Parnīyān, L. &Ja’farī, M (1392 [2014 A.D]), Mutāli’a-i Rābita-i Jahānī Shudan bā Fard-garāyī va Jam’-garāyī-i Javānān-i Shahr-i Shīrāz. Jāmi’a-Shināsī-i Kārburdī, Vol. 24, No. (52) 4, pp. 43-66.
Durkheim, E (1387 [2009 A.D]), Darbāra-i Taqsīm-i Kār-i Ijtimā’eī.Translated by B. Parhām, Tehrān: Markaz.
Rabbānī Gulpāyigānī, A (1381 [2003 A.D]), Rīsha-hāva Nishāna-hā-i Sekūlārīsm. Tehrān: Mu’assisa-i Farhang Dānish va Andīsha-i Mu’āsir.
Zāhidī, M. J (1386 [2008 A.D]), Tawsi’a va Nā-barābarī. Tehrān: Māzīyār.
Zāhidī, M. J. va Khizr-nijād, A (1392 [2014 A.D]), Naw-sāzī va Farāyand-i Tahavvul-i Arzish-hā dar Khānivāda; Barrasī-i Numūma-i Digargūnī-i Arzish-hā-i Khānivādigī-i Shahr-i Būkān. Majalla-i Jāmi’a-shināsī-i Irān, Vol. 14, No. 1, pp. 68-97.
Sarāyī, H (1385 [2007 A.D]), Tadāvum va Taghyīr-i Khānivāda dar Jaryān-i Guzār-i Jam’īyyatī-i Irān. Nāma-i Anjuman-i Jam’īyyat-shināsī-i Irān.Nāma-i Anjuman-i Jam’īyyat-shināsī-i Irān, No. 2, pp. 37-60.
So, A. Y (1386 [2008 A.D]), Taghyīr-i Ijtimā’eīva Tawsi’a; Murūrī bar Nazarīyyāt-i Naw-sāzī, Vābastagī va Nizām-i Jahānī. Translated by M. Habībī Mazāherī, Tehrān: Pazhūhish-kada-i Mutāli’āt-i Rāhburdī.
Sayf, S (1368 [1990 A.D]), Te’orī-i Rushd-i Khānivāda. Tehrān: University of Tehrān.
Sādiqī Fasāyī, et al (1392 [2014 A.D]), Tahlīl-i Jāmi’a-shinākhtī-i Ta’thīrāt-i Mudirn Shudan bar Khānivāda-i Īrānī va Zarūrat-i Tadvīn-i Ulgūy-i Islāmī. Zan dar Farhang va Hunar, Vol. 5, No. 24, pp. 63-84.
 
 
 
Abbāsī Shawāzī, M. J. & Sādiqī, R (1384 [2006 A.D]), Qawmīyyat va Ulgū-hā-i Izdivāj dar Īrān. Pazhūhish-i Zanān, Vol. 3, No. 1, pp. 25-47.
Alī-Ahmadī, A (1388 [2010 A.D]), Tahavvulāt-i Khānivāda dar 100 sāl-i Akhīr. Tehrān: Nashr-i Shahr.
Alī-Ahmadī, A. & Pūr-Reza-Karīm-Sarā, N (1392 [2014 A.D]), Tahdīd-hā-i Khānivāda va Taqābul-i Sunnat va Mudirnīsm. Ulūm-i Ijtimā’eī, No. 64, pp. 12-21.
Ghīyāthvand, A (1387 [2009 A.D]), Kārburd-i Āmār va Narm-afzār-i SPSS dar Tahlīl-i Dāda-hā. Tehrān: Nashr-i Lūya, Intishārāt-i Mutafakkīrān.
Qāsimī, V., Vahīdā, F., Rabbānī, R. & Zākerī, Z (1389 [2011 A.D]), Shinākht-i Tabaqa-i Ijtimā’eī bar Nigarish Nisbat bi Jaryān-i Naw-garāyī.Jāmi’a-shināsī-i Kārburdī, No. (37)1, pp. 43-68.
Craib, I (1382 [2014 A.D]), Nazarīyya-i Ijtimā’eī-i Kilāsīk; Muqaddama-i bar Andīsha-i Mārx, Weber, Durkheim, Simmel.Translated by Sh. Musammā-parast, Tehrān: Āgah.
Kauser, L. & Rosenberg, B (1378 [2000 A.D]), Nazarīyya-hā-i Bunyādī-i Jāmi’a-shinākhtī.Translated by F. Ershād, Tehrān: Néy.
Kivisto, P (1380 [2002 A.D]), Andīsha-hā-i Bunyādī dar Jāmi’a-shināsī.Translated by M. Sabourī, Tehrān: Néy.
Golestānī, S (1390 [2012 A.D]), Naqd va Barrasī-i Pīsh-farz-hā-i Nazarīyya-i Urfī Shudan. Ma’rifat-i Farhangī Ijtimā’eī, Vol. 2, No. 2, pp. 125-151.
Goūdarzī, M (1385 [2007 A.D]), Kitābī barāy-i Chigūna Dīdan. E’temād-i Millī Daily, No. 7, p. 10.
Giddens, A (1384 [2006 A.D]), Payāmad-hā-i Mudirnīta.Translated by M. Thulāthī, Tehrān: Markaz.
Giddens, A (1387 [2009 A.D]), Tajaddud va Tashakhkhus. Translated by N. Movaffaqīyān, Tehrān: Néy.
Muhammad-pūr, A (1380 [2002 A.D]), Barrasī-i Farāyand va Payāmad-hā-i No-sāzī dar Shahristān-i Sardasht 1300 – 1379. M.A Thesis. University of Shīrāz.
Muhammad-pūr, A., Sādiqī, R., Rezāyī, M. & Partovī, L (1388 [2010 A.D]), Sunnat, No-sāzīva Khānivāda. Pazhūhish-i Zanān, Vol. 7, No. 4, pp. 71-93.
Mahdī-zādeh, Sh (1380 [2002 A.D]), Télévīzīun va No-garāyī. Phd Thesis.University of Tehrān.
Mousavī, Y. & Pāk-khesāl, A (1391 [2013 A.D]), Shahr-garāyīvaĪstār-i Farhangī; Mawrid-i Tajrubī-i Sākinīn-i Shahr-i Tehrān. Fasl-nāma-i Anjuman-i Irānī-i Mutāli’āt-i Farhangīva Irtibātāt, Vol. 8, No. 28, pp. 172-197.
Nāyebī, H. &Āzād Armakī, T (1385 [2007 A.D]), Sekūlārīsm va Rābita-i ān bā Tahsīlāt-i Ālī. Jāmi’a-shināsī-i Irān, Vol. 7, No. 3, pp. 76-93.
Nasīrī, M (1389 [2011 A.D]), Nazarīyya-i Barīn-i Sūd-garāyī dar Akhlāq va Tatbiq-i ān bā Nazariyya-i Sūd-garāyī-i Rāyij. Pazhūhish-nāma-i Akhlāq, No. 9, pp. 9-38.
Held, D (1369 [1991 A.D]), Mudil-hā-i Dimukrāsī. Translated by. A. Mukhbir, Tehrān: Roshan-fikrān.
Waters, M (1381 [2003 A.D]), Jāmi’a-i Sunnatīva Mudirn: Mudirnīta, Mafāhīm-i Intiqādī. Translated by M. Ansārī, Tehrān: Naqsh-i Jahān.
CAPTCHA Image