نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی، گرایش بررسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه الزهراء (س)

2 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه الزهراء

3 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه الزهراء (س)

چکیده

در این تحقیق از طریق تحلیل، روایت­هایی از کولی بودن ونحوۀ حضور اجتماعِ کولی­ها در شهر تهران مطالعه شده است.عمده­ترین و مکررترین تعاملاتی که کولی­ها با محیط اجتماعی پیرامون خود در دوران اخیر تجربه کرده­اند‌ـ‌ یعنی چهار چرخۀ گدایی‌ـ ‌مصرف، اعتیاد‌ـ‌پاکی، زندان‌ـ‌آزادی و روابط ناپایدار جنسی­­ـ ‌­­­در پرتو مفهوم آستانگی توضیح داده شده است؛ چگونگی «بودنِ» کولی­ها به­عنوان یک اجتماع در حال گذردر بستر­های کنونی جامعه ایران به‌طور عام و در متن­های شهری‌ای چون محله­های خاک سفید، دروازه غار و لب خط در تهران به‌طور خاص توضیح و نشان داده شده است که چگونه کولی­ها با گذر از مرحله پیشاآستانگی در مرحلۀ آستانگی باقی مانده و نتوانسته­اند از این مرحله خارج شوند و بدین ترتیب دارای هویت­های درآستانه­ای شده­اند که گذار آنها را به مرحلۀ پساآستانگی و جذب ایشان در بسترهای کنونی شهر تهران را با موانع جدی روبه‌رو ساخته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

افشار سیستانی، ایرج (1377). کولی­ها؛ پژوهشی در زمینة زندگی کولیان ایران و جهان. تهران: روزنه.
ایمانی، محمد (8/12/1379). مجمع الجزایر تباهی: تخریب محلة جزیره بخشی از خاک سفید مرکز خرید و فروش و توزیع مواد مخدر. روزنامه کیهان.
ایوبی، مهدی (25/2/1380). خاک سفید هنوز پاکسازی نشده است (گفتگو). روزنامة آفتاب یزد. قابل دسترسی در: http://www.irannamaye.ir/article/view/1391129
برغمدی، هادی (1387). تأثیر تخریب محلة غربت بر سرمایة اجتماعی اهالی محلة خاک سفید. رفاه اجتماعی، (28)، 283ـ263.
جلالی خورسند، مریم. (12/4/1374). خاک سفید؛ محلة خاکستری، آدم­های آبی. روزنامة ایران. قابل دسترسی در: http://www.irannamaye.ir/article/view/1040507
جمهوری اسلامی، روزنامه (8/12/1379). خواستن توانستن است؛ پیرامون پاک­سازی خاک سفید توسط نیروی انتظامی.
حدادعادل، غلامعلی (13/12/1379). اقدام امیدبخش نیروی انتظامی. روزنامة اطلاعات، ص2.
حیات نو، روزنامه (9/12/1379). در استقبال از یک اقدام ملی توسط پلیس ایران. ص11.
خادمی، فرهاد (1379، 4/7). آیا هیچ مسئولی به جزیره پا گذاشته است؟ بنگ،گرد و تل سیاه کالاهای این منطقه آزاد هستند؛ گزارش ویژه از محلة جزیره در خاک سفیدتهران. روزنامة رسالت. قابل دسترسی در: http://www.irannamaye.ir/article/view/1296305
ذکاء، یحیی (1337). کولی و زندگی او. تهران: انتشارات هنرهای زیبای کشور.
رحمانی، جبار و شعربافچی­زاده، زهرا (1391). هویت به‌مثابه فرایندی سیال و ناتمام؛ لایه­های هویتی ایرانی‌های بهوپال در هند. تحقیقات فرهنگی ایران، 5 (2)، 135ـ115.
زرین­کوب، عبدالحسین (1352). لولیان؛ در نه شرقی، نه غربی، انسانی. تهران: امیرکبیر.
سازمان چریک­های فدایی خلق ایران. (5/2/1360). رژیم جمهوری اسلامی خانه‌های حاشیه‌نشینان (مجبورآباد) را بر سرشان ویران می‌کند! [اعلامیه]. قابل دسترسی در:
سازمان رزمندگان آزادی طبقه کارگر. (7/11/1359). دولت مستضعفین خانه خراب میکند! زحمتکش زحمتکش مقاومت می‌کند! [اعلامیه]. قابل دسترسی در:
http://dl.nlai.ir/UI/0A9D4EF2-92A7-4BAE-8C33-0B6C66E8BAA4/Catalogue.aspx
شرق، روزنامه (1394، 19 آبان). خواب آشفتة معتادان در شوش. شمارة 2444. قابل دسترسی در:  http://sharghdaily.ir/News/78233
فیاض، ابراهیم؛ سرفراز، حسین و احمدی، علی (1390). نشانه­شناسی چشم­اندازهای فرهنگی در جغرافیای فرهنگی، راهبردی مفهومی برای فهم و کشف معنا. تحقیقات فرهنگی ایران، 4 (4)، 116ـ91.
قدیری، مجتبی (16/2/1385). خاک سفید، وقتی جزیره زیر آب رفت. روزنامة قدس. قابل دسترسی در:http://www.irannamaye.ir/article/view/1746551
مرادی، یزدان (12/4/1393). گزارش اعتماد از محله خاک سفید تهران؛ اینجا سفید است از ترس و از افیون. روزنامة اعتماد، شمارة 3000، ص10.
معاونت امور اجتماعی و فرهنگی منطقه 4 (1387). گزارش طرح نیمرخ محلات، محلة گلشن منطقه چهار.
موسوی چلک، سید حسن (18/6/1394). سخنرانی در نشست هم‌اندیشی حاشیه­نشینی، چالش امروز، بحران فردا. خبرگزاری مهر.
مهدوی، حسین (25/12/1379). خاک سفید چرا به وجود آمد؟ روزنامة کیهان. قابل دسترسی در:
http://www.irannamaye.ir/article/view/1381774/
ناطقی، رؤیا (1378، 4/6). اینجا هارلم تهران است؛ گذاری در پس کوچه‌های خاک سفید؛ زاغه‌نشین و آلونک‌نشین­ها. قابل دسترسی در: http://www.irannamaye.ir/article/view/1296305
نصری اشرفی، جهانگیر (بی‌تا). کولی­ها. مقام موسیقیایی، (13)، 17ـ8.
نیک­روش، کمال­الدین (30/11/1395). توضیحات شهردار تهران دربارة تخریب خانه­های خاک سفید. قابل دسترسی در:  http://www.irannamaye.ir/article/view/1133440
 
Andrews, H. (2012). Introduction. Journal of Tourism Consumption and Practice, 4 (1), 1-4.
Barany, Z. (2002). The East European Gypsies. Cambridge: Cambridge University Press.
Beech, N. (2011). Liminality and the Practices of Identity Reconstruction. Human Relations, 64 (2), 285-302.
Cook-Sather, A. (2006). Newly Betwixt and Between: Revising Liminality in the Context of a Teacher Preparation Program. Anthropology and Education Quarterly, 37 (2), 110-127.
Czarniawska, B. & Mazza, C. (2003). Consulting as a Liminal Space. Human Relation, 56 (3), 267-290.
Dale, K. & Burrell, G. (2008). The Spaces of Organization and the Organization of Space: Power, Identity and Materiality at Work. London: Palgrave.
Dixon, N. F. (1971). Subliminal Perception: The Nature of a Controversy. London: McGraw Hill.
Forss, A.; Tishelman, C.; Widmark, C. & Sachs, L. (2004). Women’s experiences of cervical cellular changes: An unintentional transition from health to liminality? Sociology of Health and Illness, 26 (3), 306-325.
Foster, C. (2015). The role of liminality in residential activity camps. Tourist Studies, 15 (1), 46–64.
Garsten, C. (1999). Betwixt and between: Temporary employees as liminal subjects in flexible organizations. Organization Studies, 20 (4), 601-617.
Gennep, A. V. (1960/1909). The Rites of Passage. Trans. M.B. Vizedom and G.L. Caffee. London: Routledge and Kegan Paul.
Green Wood, J. D. (2003). Social facts, social groups and social explanation. Nous, 37 (1), 93-112.
King-Irani, L. (2006). Exiled to a liminal legal zone: Are we all Palestinians now? Third World Quarterly, 27 (5), 923-936.
La Shure, C. (2005). What Is Liminality? Available at: http://www.liminality.org/about/whatisliminality/ (accessed 13 July 2014).
Madge, C. & O’connor, H. (2005). Mothers in the making? Exploring liminality in cyber/space. Transactions of the Institute of British Geographers, 30 (1), 83–97.
Meyer, J. & Land, R. (2005). Threshold concepts and troublesome knowledge: epistemological considerations and a conceptual framework for teaching and learning. Higher Education, 49 (3), 373-388.
Navaro-Yashin, Y. (2003). Life is dead here: Sensing the political in No-man’s Land. Anthropological Theory, 3 (1), 107-125.
Preston-Whyte, R. (2004). The beach as a liminal space. In Lew, A. Hall, M. and Williams, A. (eds.) A Companion to Tourism. Malden, MA: Blackwell Publishing, 349-359.
Pritchard, A. & Morgan, N. (2006). Hotel Babylon? Exploring Hotels as Liminal Sites of Transition and Transgression. Tourism Management, 27 (5), 762-772.
Rumelili, B. (2003). Liminality and the Perpetuation of Conflicts: Turkish-Greek Relations in the Context of Community-Building by the EU. European Journal of International Relations, 9 (2), 213-248.
Shields, R. (1990). The ‘System of Pleasure’: Liminality and the Carnivalesque at Brighton.
Shields, R. (1991). Places on the Margin: Alternative Geographies of Modernity. London: Routledge.
Teather, E.K. (Ed.). (1999). Embodied Geographies: Spaces, Bodies and Rites of Passage. London: Routledge.
Theory, Culture & Society, 7, 39-72.
Turner, V. (1967). The Forest of Symbols: Aspects of the Ndembu Ritual. Ithaca, NY: Cornell University Press.
Turner, V. (1969). The Ritual Process: Structure and Anti-structure. London: Routledge and Kegan Paul.
Turner, V. (1974). Dramas, Fields, and Metaphors: Symbolic Action in Human Society. Cornell University Press.
Warner, J.; Gabe, J. (2004). Risk and Liminality in Mental Health Social Work. Health, Risk and Society, 6, 387-399.
Watson, T. (2009). Narrative, Life Story and Manager Identity. Human Relations, 63(3), 425–452.
CAPTCHA Image