نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• حسین سروی ¹
• حسن محدثی گیلوایی ²
• رضا صمیم ³

¹ کارشناس

² واحد تهران مرکزی دانشگاه ازاد اسلامی

³ پژوهشکده مطالعات فرهنگی اجتماعی

چکیده

چکیده
این مقاله دیدگاه حکومت نسبت به موسیقی ایران معاصر طی سال‌های 1350 الی 1396 را مورد بحث قرار داد. بدین‌ترتیب رابطه‌ی دو نهاد دین و نهاد هنر از منظر جامعه‌شناسی دین و جامعه‌شناسی هنر مورد بررسی قرار گرفت. در این مقاله از دو رویکرد کیفی: 1- روش تاریخی که ابزار آن اسناد تاریخی (روزنامه‌ها) و تاریخ شفاهی (مصاحبه با نخبگان) است؛ و 2- روش تحلیل آمارهای موجود که ابزار آن در این‌جا آمارهای موجود و منتشر شده توسط دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، استفاده شد. تحقیق از نظر نوع داده، جزء تحقیقات تاریخی است. داده‌های لازم شامل سه دسته داده‌های چاپ شده در مطبوعات کشور از 1350 الی 1396، داده‌های مربوط به مصاحبه‌شوندگان و داده‌های مربوط به آمار منتشر شده توسط دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال 1360 الی 1396 است. نتایج نشان داد که اطلاعات مربوط به جراید، مصاحبه‌ها و آمار دفتر موسیقی نسبت به وضعیت موسیقی از سال 1350 تا 1396 در یک راستا قرار دارد به‌طوری که در دهه‌ی شصت به دلیل نگاه دینی حاکم بر کشور، موسیقی کاملاً تضعیف شد. تحقیق حاضر با بررسی سه گروه از داده‌ها نشان داد که چالش بین دو نهاد دین و هنر در ایران معاصر در چه مرحله‌ای است. این چالش، گاه به موضع‌گیری‌های شدید نیروهای فعال و مؤثر در این دو نهاد اجتماعی علیه یک‌دیگر منجر شده است. اما به‌تدریج نیروهای هنری به‌دنبال رهایی از سلطه‌ی نهادهای دینی و درصدد کسب استقلال‌اند.
مفاهیم کلیدی: موسیقی، محافظت‌گرایی دینی، ترمیم‌گرایی دینی و بازسازی‌گرایی دینی.

کلیدواژه‌ها

• مفاهیم کلیدی: موسیقی
• محافظت‌گرایی دینی
• ترمیم‌گرایی دینی و بازسازی‌گرایی دینی

موضوعات

• جامعه‌شناسی دین و فرهنگ