منتظرقائم, مهدی, علیخانی, زهره. (1394). روایت سریالهای تلویزیون از اختیار و کنشگری عامل انسانی:
مطالعة سریال «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد». فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران, 8(3), 1-30. doi: 10.7508/ijcr.2015.31.001
مهدی منتظرقائم; زهره علیخانی. "روایت سریالهای تلویزیون از اختیار و کنشگری عامل انسانی:
مطالعة سریال «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد»". فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران, 8, 3, 1394, 1-30. doi: 10.7508/ijcr.2015.31.001
منتظرقائم, مهدی, علیخانی, زهره. (1394). 'روایت سریالهای تلویزیون از اختیار و کنشگری عامل انسانی:
مطالعة سریال «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد»', فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران, 8(3), pp. 1-30. doi: 10.7508/ijcr.2015.31.001
منتظرقائم, مهدی, علیخانی, زهره. روایت سریالهای تلویزیون از اختیار و کنشگری عامل انسانی:
مطالعة سریال «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد». فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران, 1394; 8(3): 1-30. doi: 10.7508/ijcr.2015.31.001
روایت سریالهای تلویزیون از اختیار و کنشگری عامل انسانی:
مطالعة سریال «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد»
1استادیار گروه علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران
2دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران
چکیده
با توجه به ارتباط همیشگی زندگی تودة مردم با مفهوم جبر و اختیار، و نیز اهمیت ذاتی این مفهوم در حیطة دین، و با عطف نظر به توانایی رسانه‌ها در برساخت روایت تودة مردم از نظام اسباب هستی و همچنین با در نظر گرفتن روابط دین، دولت و تلویزیون در ایران، این تحقیق در پی پاسخگویی به این سؤال برآمده است که در سریال نمونة تحقیق که جزء سریالهای مذهبی عامه‌پسند است از مفهوم اختیار چه برساخت معنایی‌ای به مخاطب ارائه میشود. لذا ابتدا یک معرفی اجمالی از مفهوم اختیار در اندیشة اسلامی و دال های آن که امکان بازشناسی فضای تخاصم میان جبر مطلق و اختیار مطلق در بخش عملی تحقیق را فراهم می‌آورد، ارائه شده است. با اتخاذ رویکرد نظری بازنمایی برساختی، ترکیبی از رویکردهای تحلیل گفتمان برای تحلیل دیالوگ‌های سریال دربارة اختیار انسان و نیز الگوی تحلیل کنشگر گریماس برای تحلیل ساختار اساسی کنشگری در سریال استفاده شده است. با ترسیم جداول کنشگران پی‌رفت‌های آغازین و پایانی و نیز نمودار شماتیک آنها نشان داده شده است که سریال به لحاظ روایی و گفتمانی متمایل به گفتمانی جبرگراست. در این مجموعه، نوع توالی روایی و نیز الگوی کنشگری جبری وجود دارد، و سریال خودش را حول دال کیفرانگاری سختی‌ها و پاداش‌انگاری خوشی ها متعیّن می‌سازد؛ و دو دال تقدیرگرایی و خواب‌محوری را در حوزة گفتمانی خود جذب و دال تأثیرگذاری ساختارهای اجتماعی را طرد می‌کند.
TV Series Narration of Free Will and Activism of Human Agency
Case Study; »Could Happen to You« Series
نویسندگان [English]
Mahdi Montazer Ghaem1؛ Zohre Alikhani2
1Associate Professor, Dept. of Social Communication Sciences, Faculty of Social Sciences,
University of Tehran. (Corresponding Author).
2PhD Candidate, Faculty of Social Sciences, University of Tehran.
چکیده [English]
Considering perennial relation of the masses with concepts of determinism and free will, the intrinsic importance of these concepts in the area of religion, as well as regarding the ability of media in constructing the masses’ narrative of existence and also taking into account relations between religion, state and television in Iran, this study seeks to answer the question raised in the sample case study of a religious serial concerning representation of free will to its audiences. Hence, a brief introduction of the concept in Islamic thought and its implications has offered at first, to recognize the implied conflict between absolute determinism and absolute discretion in the practical part of this research. Adopting representational theory approach, we have used a combination of discourse analysis approaches and Greimas actantial model to analyze the serial dialogs about free will and underlying structure of activism, respectively. In this study we have shown that the series inspires deterministic-oriented discourse, by drawing actors’ charts of opening and final sequences as well as their schematic diagram. Type of narrative sequences and activity pattern also are deterministic, and the series is based on retributive nature of difficulties and reward-oriented character of pleasures. Two signifiers of fatalism and dreamful are attracted in its discourse area and influencing of social structures is rejected.
کلیدواژه ها [English]
Free Will, Determinism, Discourse, Narration, TV Series
مراجع
Abot, P. (1387 [2008]). Bonyān hā-ye ravāyat. translated by: Hori, A. Honar, 87, 34-62.
Berenjkār, R. (1381[2002 A.D]). Āšnāyi bā feraq va mazāheb-e eslāmi. Qom: Našr-e Mu'aseseh-ye Farhangi-e Tāhā.
Casey, B.; Casey, N.; Calvert, B.; French, L. & Lewis, J. (2002). Television studies: The key concepts. London: Routledge
Cazeneuve, J. (1372 [1993 A.D]). Jāme'eh šenāsi-e vasāyel-e ertebāt-e jam'i. (Persian translation of La societe de l'ubiquite; communication et diffusion.). translated by: Sāruxāni, B., & Mohseni, M. Tehrān: Etelā'āt.
Esmā'ili, H., & Izadi, F. (1393 [2014 A.D]). Huviyat-e farhangi va keyfiyat-e zendegi: tahlil-e goftmān-e māhnāmeh-ye “marz hā-ye nu” dar daheh-ye 1340 bā tekyeh bar asnād-e mujud, Tahqiqāt-e farhangi-e Iran, 7(2), 1-24.
Feyrahi, D. (1378 [1999 A.D]). Qodrat, dāneš va mašru'iyat dar Eslām. Tehrān: Našr-e Ney.
Flick, U. (1388 [2009 A.D]). Darāmadi bar tahqiq-e keyfi. (Persian translation of An introduction to qualitative research). translated by: Jalili, H. Tehrān: Našr-e Ney.
Gadrdān Garāmaleki, M. H. (1380 [2001 A.D]). E'jāz va jahān-e 'eliyat. Kalām-e eslāmi, 38, 142-150.
Geraghty, C. (1388 [2009 A.D]). Zibā šenāsi va keyfiyat dar namāyeš-e televiziun-ie 'āmeh pasand. translated by: Moslemi, A. Zibāšenāxt, 21, 167-188.
Giviyān. 'A., & Tavakoli, Z. (1390 [2011 A.D]). Tasvir-e 'arāqi hā dar sinemā-ye defā'-e moqadas. Tahqiqāt-e farhangi-e Iran, 14, 87-108.
Gunter, B., & Mcaleer, J. (1380 [2001 A.D]). Kudak va televiziun. (Persian translation of Children and television). translated by: Fati (ā), N. Tehrān: Soruš.
Hall, S. (1997). The work of representation, In cultural representation and signifying practice. London: Sage publication
Hartley, J., & et al. (1385 [2006 A.D]). Mafāhim-e kelidi dar ertebātāt. (Persian translation of Key concepts in media and communications). translated by: Rayis Zādeh, M. H. Tehrān: Fasl-e Nu.
Hoseyni Sarvari, N., & et al. (1390 [2011 A.D]). Farāz va forud-e naqš-e razmandeh dar ravāyat-e seh gāneh-ye “Exrāji hā”, Farhang-e ertebātāt, 47, 9-42.
Jam-e jam (news paper), No:3442, P:3 (rādiu va televiziun). (06-25-2012).
Jorgensen, M., & Phillips, L. (1389 [2010 A.D]). Nazariyeh va raveš dar tahlil-e goftmān. (Persian translation of Discourse analysis as theory and method). translated by: Jalili, H. Tehrān: Našr-e Ney.
Mills, S. (1382 [2003 A.D]). Goftmān. (Persian translation of Discourse). translated by: Mohamadi, F. Zanjān: Hezāreh-ye Sevom.
Mohamadi, M. (1382 [2003 A.D]). Din va ertebātāt. Tehrān: Kavir.
Moštāq Mehr, R., & Dastmālči, V. (1388 [2009 A.D]). Motāle'āt-e tatbiqi-e kārkard-e zamir-e nāxodāgāh dar tajārob-e 'erfāni va sureālisti. Adabiyāt-e 'erfāni va osturehšenāxti, 16, 139-163.
Murdock. G (1382 [2003 A.D]). Rāzāmiz šodan-e dubāreh-ye jahān-e din va tahavolāt-e moderniteh dar bāzandiši-e darbāreh-ye resāneh, din va farhang. (Persian translation of Rethinking media, religion, and culture). (edited by: Hoover, S.). translated by: Āryāyi Niyā, M. Tehrān: Soruš.
Nojumiyān, A. 'A. (1387 [2008 A.D]). Goftogu: falsafeh beh ravāyat-e sinemā. Etelā'āt-e hekmat va ma'refat, 34, 4-7.
Qareh Bāghi, 'A. A. (1383 [2004 A.D]). Vāžegān va estelāhāt-e farhang-e jahāni, Golestāneh, 58, 37-41.
Rabāni Golpāygāni, 'A. (1381 [2002 A.D]). 'Aqāyed-e estedlāli (tarjomeh-i az mohāzerāt fi elāhiyāt). Qom: Nasāyeh.
Rāvadrād, A. (1388 [2009 A.D]). Naqš-e barnāmeh hā-ye televiziun dar afzāyeš yā kāheš-e dindāri. Tahqiqāt-e farhangi-e Iran, 6, 49-77.
Sā'ebi, M. (1391 [2012 A.D]). Jāy-i miyān-e xeyr va šar, dar goftogu bā Rāmā Qavidel, Retreived from: http://hamshahrionline.ir/print/170685 (Hamšahri online: 08-21-2012)
Sā'emi, S. R. (1389 [2010 A.D]). Ma'nā-ye gomšodegi dar seryāl hā-ye televiziun, Jām-e jam (news paper), No: 3013 (12-08-2010).
Soleymāni, M. (1387 [2008 A.D]). Bāznamāyi-e goftmān hā-ye tajrobeh-ye dini dar sinamā-ye pas az enqelāb-e eslāmi. (Pāyān nāmeh-ye kāršenāsi-e aršad). Tehrān: Dānešgāh-e Tehrān, Dāneškadeh-ye 'Olum-e Ejtemā΄i.
Šurā-ye Nezārat bar Sāzmān-e Sedā va Simā-ye Jomhuri-e Eslāmi-e Irān. (1386 [2007 A.D]). Jozveh-ye siyāsat hā-ye tulid, ta'min va paxš-e barnāmeh. Tehrān.
Tabātabā'i, M. H. (1417 [1996 A.D]). Al-mizān fi tafsir el-Qorān. Beyrut: Mu'asesat ol-A'lami lel-Matbu'āt.
Toolan, M. (1383 [2004 A.D]). Darāmadi bar Revāyat. (Persian translation of Narrative: a critical linguistic introduction). translated by: Hori, A. Tehrān: Entešārāt-e Fārābi.
ابتدای صفحه