نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 دانشجوی دکترای علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ایران
چکیده
برمبنای نظریه و روش تحلیل گفتمان، بین معرفت و فرایندهای اجتماعی و تاریخی، پیوند ناگسستنی وجود دارد. فرایندهای اجتماعی و تاریخی، شیوههای فهم انسانها از جهان را خلق و دگرگون میکنند و ازسویدیگر، از طریق شیوههای فهم جهان، هدایت میشوند. برایناساس، آثار ادبی و هنری، در خلأ تولید نمیشوند و با متن و بستر اجتماعی و تاریخی خود رابطهای دوسویه دارند. در مقاله حاضر، گفتمانی که در سالهای پایانی دهه 1380 در فضای شعر کشور هژمون شده است، با واکاوی اشعار علیرضا آذر ـبهعنوان یکی از مطرحترین عرضهکنندگان این گفتمانـ بررسی میشود و مؤلفههای چهارگانه آن (آرمانگریزی، ناامیدی، شخصمحوری، و میل به خودکشی و انهدام خویشتن) در ارتباط با تحولات سیاسی و اجتماعی ایران از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، تبیین میشود. تحلیل انتقادی به روش نورمن فرکلاف، چرایی و چگونگی مفصلبندی جهان بهگونهای خاص را در گفتمان اخیر توضیح میدهد و کارکرد ایدئولوژیک آن را در جاودانه نشان دادن مفاهیم محدود تاریخی نشان میدهد.
کلیدواژهها
موضوعات
اختصاری، فاطمه (1393). منتخبی از شعرهای شاد به همراه چند عکس یادگاری. تهران: نیماژ.
امینپور، قیصر (1363). تنفس صبح. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
آبراهامیان، یرواند (1389). تاریخ ایران مدرن (مترجم: محمدابراهیم فتاحی). تهران: نشر نی.
آذر، علیرضا (1392). اسمش همین است. تهران: نشر نیماژ.
آذر، علیرضا (1393). آتایا. تهران:نشر نیماژ.
رسایی، حمید (1380). پایان داستان غمانگیز (جلد اول). تهران: کیهان.
زیباکلام، صادق (1378). مقدمهای بر انقلاب اسلامی. تهران: روزنه.
سلطانپور، سعید (1354). آوازهای بند. برلین: فدارسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی.
لنگرودی، شمس (1377). تاریخ تحلیلی شعر نو (جلد چهارم). تهران: نشر مرکز.
لنگرودی، شمس (1377). تاریخ تحلیلی شعر نو (جلد سوم). تهران: نشر مرکز.
مارکس، کارل (1377). هیجدهم برومر لوئی بناپارت (مترجم: باقر پرهام). تهران: نشر مرکز.
موسوی، مهدی (1393). غرق شدن در آکواریوم. تهران: نشر نیماژ.
هراتی، سلمان (1364). از آسمان سبز. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
هراتی، سلمان (1367). دری به خانه خورشید (مجموعه شعر). تهران: سروش.
Fairclough, N. (2010). Critical discourse analysis: The critical study of language. London: Longman.
Fairclough, N. (1999). Discourse and social change. London: Polity Press.
Foucault, M. (1991). Discipline and punish: The birth of the prison. London: Penguin.