فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

راهنمای ارسال مقاله جدید

راهنمای اصلاحات بعد از پذیرش

فرم ها و دستورالعمل‌ها

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

سنجش فاصلۀ اجتماعی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد با چهار ملیت افغانستانی، عراقی، هلندی و آمریکایی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 کارشناسی‌ارشد روان‌شناسی عمومی، گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

بیشتر جوامع امروزی آمیخته از مردمانی با فرهنگ‌ها، ملیت‌ها و قومیت‌های گوناگون هستند. امروزه، مهاجرت و ارتباط میان ملیت‌ها امری عادی و گاهی ضروری تلقی می‌شود؛ ازاین‌رو، پذیرش ملیت‌های مختلف از سوی یکدیگر و نبود فاصلۀ اجتماعی بین آن‌ها امری لازم برای جوامع متکثر خواهد بود. ایران سال‌ها پذیرای تعداد زیادی از مهاجران افغانستانی و مسافران عراقی است.  با توجه به اهمیت نحوه و کیفیت ارتباط بین ملیت‌ها و نقش تعیین‌کنندۀ نگرش جامعۀ میزبان در این امر، این مقاله با هدف بررسی نگرش دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد به چهار ملیت عراقی، افغانستانی، آمریکایی و هلندی انجام شده است. روش پژوهش به شیوۀ پیمایشی بود. حجم نمونه 197 نفر بود که به‌ روش تصادفی انتخاب شدند و مقیاس بوگاردس را برای چهار ملیت ذکرشده پر کردند. تحلیل آماری داده‌ها نشان داد که دانشجویان ایرانی تفاوت چشمگیری در نگرش خود به این چهار ملیت دارند. مطابق با نتیجۀ این پژوهش، هلند به‌عنوان نمایندۀ اروپاییان از بیشترین میزان پذیرش در بین دانشجویان ایرانی برخوردار است، در مقام‌های دوم و سوم به‌ترتیب آمریکا و افغانستان قرار دارند و در آخر، عراق کمترین میزان پذیرش را در بین دانشجویان ایرانی دارد. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
اخلاقی، آمنه؛ یوسفی، علی؛ و صدیق اورعی، غلامرضا (1395). سردی عاطفی؛ احساسات مهاجر دربارۀ جامعۀ میزبان با تکیه بر روایت‌های مهاجران افغان ساکن مشهد. مسائل اجتماعی ایران، 7(1)، 29-5.
اخلاقی‌پور، منصور (1389). بررسی جامعه‌شناختی فاصلۀ اجتماعی بین شهروندان بومی با اقلیّت‌های غیربومی در شهر بندرعبّاس. پژوهش‌نامۀ فرهنگی هرمزگان، 1(5)، 132-145.
ادارۀ کل امور اتباع و مهاجران خارجی (1396). آمار مهاجرین افغانستانی در ایران اعلام شد. برگرفته ازhttps://www.bafia.ir/fa/
بخشی، حامد؛ اخلاقی، آمنه؛ حسینی، سید باقر؛ و موسوی، سیدمحمدنقی (1395). بار عاطفی گردشگران با جامعۀ میزبان مشهد. فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی ایران، 9(4)، 33-58.   doi: 10.22035/ijcr.2017.313
پوراحمد، احمد؛ زیاری، کرامت‌الله؛ و زاهدی، جاوید (1393). سنجش کیفیّت زندگی شهری مهاجران افغان مقیم ایران با رویکرد ذهنی (مطالعۀ موردی: شهر رباط کریم). پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 2(1)، 15-1. doi: 10.22059/jurbangeo.2014.51479
حاتمی‌نژاد، حسین؛ ابدالی، یعقوب؛ و علی‌پوری، احسان (1395). سنجش کیفیّت زندگی مهاجران افغان مقیم ایران با رویکرد ذهنی (مطالعۀ موردی روستای فیروزآباد). فصلنامۀ جغرافیایی سرزمین، 13(49)، 92-77.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) (1397). افزون بر 9/1 میلیون زائر خارجی وارد حرم رضوی شدند. برگرفته از  https://www.irna.ir/news/82870896/
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) (1397). آمار گردشگران خارجی در ایران اعلام شد/ عراق همچنان در صدر. برگرفته از https://www.isna.ir/news/97091708500
خبرگزاری کار ایران (ایلنا) (1397). عراقی‌ها بیشترین گردشگران مشهد هستند. برگرفته از از https://www.ilna.news/fa/tiny/news-739811          
رضایی، سلیمه؛ و برازنده، امین (1395). تبیین شاخص‌های روانی SCL-90 در زنان و مردان نسل اوّل مهاجران افغان مقیم اصفهان. کنفرانس جهانی روان‌شناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزارۀ سوم، دورۀ سوم، شیراز، ایران.
رفیع‌پور، فرامرز (1394).  کند و کاو و پنداشته‌ها: مقدّمه‌ای بر روش‌های شناخت جامعه و تحقیقات اجتماعی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
زاهدی، محمدجواد؛ انصاری، ابراهیم؛ ملکی، امیر؛ و حمیدیان، اکرم (1394). سنجش و تبیین طرد اجتماعی مهاجران خارجی در کلان‌شهر اصفهان. مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 5(17)، 88-57.
سجّادپور، فرزانه؛ و جمالی سوسفی، ابراهیم (1395). زنان افغان مهاجر و چالش‌های بازگشت به وطن (مطالعۀ موردی: زنان مهاجر افغان ساکن شهر مشهد). پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، 6(2)، 131-151. doi: 10.22059/IJAR.2016.61943
سعیدی، سعیده (1396). بررسی مردم‌نگارانۀ پدیدۀ ازدواج زودهنگام در میان مهاجران افغان (قوم هزاره) در دو شهر هامبورگ (آلمان) و تهران (ایران). پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، 7 (1)، 93-73.  
صفی‌خانی، ثمره؛ موسوی، سید یعقوب؛ و رجبلو، قنبرعلی (1395). هویّت در آستانۀ کولی‌های ساکن در تهران. فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی ایران، 9(3)، 29-1. doi: 10.22035/IJCR.2016.319
فیروزآبادی، سیداحمد؛ و صادقی، علیرضا (1392). طرد اجتماعی: رویکردی جامعه‌شناختی به محرومیّت. تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
محمّدیان، مهرداد؛ دادفر، محبوبه؛ بوالهری، جعفر؛ و کریمی کیسمی، عیسی (1384). غربالگری اختلال‌های روانی در مهاجران افغان مقیم تهران. مجلّۀ روان‌پزشکی و روان‌شناسی ایران، 11(3)، 277-270.
میلر، دلبرت چارلز (1380). راهنمای سنجش و تحقیقات اجتماعی (مترجم: هوشنگ نایبی).  تهران: نشر نی. (تاریخ اصل اثر 2001)
یوسفی، علی؛ موسوی، سیدمهدی؛ و حسینی، آمنه سادات (1392). شبکه‌های اجتماعی مهاجران افغان در مشهد (مورد پژوهش: مهاجران ساکن شهرک گلشهر). مسائل اجتماعی ایران، 4(1)، 239-231.
Abbasi‐Shavazi, M. J., & Sadeghi, R. (2015). Socio‐cultural Adaptation of Second‐generation Afghans in Iran. International Migration, 53(6), 89-110.  doi: 10.1111/imig.12148
Abrams, D., Hogg, M., & Marquse, J. M. (Eds.). (2005). The social psychology of inclusion and exclusion. Hove, East Sussex, United Kingdom: Psychology Press.             
Godfrey, S. B., & Taket, A. (2009). Othering, Marginalisation and pathways to exclusion in health. In A. Taket, B. R. Crisp, A. Nevill, G. Lamaro, M. Graham., & S. Barter-Godfrey (Eds.), Theorizing social exclusion (pp. 166-172). London & New York: Routledge.
Johnson, Ch. (2004). Afghanistan (2nd ed.). Oxford, UK: Oxfam.
Johnson, J. L., Bottorff, J. L., Browne, A. J., Grewal, S., Hilton, B. A., & Clarke, H. (2004). Othering and being othered in the context of health care services. Health Communication, 16(2), 255-271. doi: 10.1207/S15327027HC1602_7
 Johnston, V., Vasey, K., & Markovic, M. (2009). Social policies and refugee resettlement: Iraqis in Australia. Critical Social Policy, 29(2), 191-215.  doi: 10.1177/0261018308101626   
Narayan, D. (1999). Bonds and bridges: Social capital and poverty. Washington: World Bank.
Nowicka, M., & Krzyżowski, Ł. (2017). The social distance of poles to other minorities: A study of four cities in Germany and Britain. Journal of Ethnic and Migration Studies, 43(3), 359-378. doi: 10.1080/1369183X.2016.1198253   
Paige, S., Hatfield, E., & Liang, L. (2015). How welcome do Iranian-Americans feel in their homeland? Perceptions of social distance among Muslim, Jewish, and Non-Religious Iranian-American adults. SpringerPlus, 4(1), 747. doi: 10.1186/s40064-015-1531-4
Parrillo, V. N., & Donoghue, C. (2005). Updating the Bogardus social distance studies: A new national survey. The Social Science Journal, 42(2), 257-271. doi: 10.1016/j.soscij.2005.03.011                    
Qian, Z. (2002). Race and social distance: Intermarriage with non-Latino Whites. Race and Society, 5(1), 33-47. doi: 10.1016/j.racsoc.2003.12.003         
Room, G. (1994). Poverty studies in the European Union: Retrospect and prospect. Paper presented at the UE-Conference Understanding Social Exclusion: Lessons from Transnational Research Studies. Policy Studies Institute, London.
Scarboro, A., & Yiğit, I. H. (2014). Social distance in today’s Istanbul: Politics and exceptionalism. Journal of Research in Humanities and Social Science, 2(6), 1-13.
Smith, J. A., McPherson, M., & Smith-Lovin, L. (2014). Social distance in the United States: Sex, race, religion, age, and education Homophily among confidants, 1985 to 2004. American Sociological Review, 79(3), 432-456. doi: 10.1177/0003122414531776
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
دوره 14، شماره 4 - شماره پیاپی 56
دی 1400
صفحه 163-191
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 22 خرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 04 آبان 1400
  • تاریخ پذیرش: 03 آذر 1400
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار