مطالعات فرهنگی
مقصود فراستخواه
چکیده
ساختارها در سطح کلان و عادت‌واره‌های محققان، مانع از اثربخشی تحقیقات علوم انسانی در ایران می‌شود؛ اما این پایان داستان نیست. پژوهشگران با این محدودیت‌های ساختاری و زمینهای کلنجار می‌روند و از این طریق فرهنگ‌های مطالعاتی متنوعی رقم می‌خورد. این مقاله با هدف فهمی از گره فروبستهٔ تحقیقات علوم انسانی در ایران به سراغ نظریه‌ای ...
بیشتر
ساختارها در سطح کلان و عادت‌واره‌های محققان، مانع از اثربخشی تحقیقات علوم انسانی در ایران می‌شود؛ اما این پایان داستان نیست. پژوهشگران با این محدودیت‌های ساختاری و زمینهای کلنجار می‌روند و از این طریق فرهنگ‌های مطالعاتی متنوعی رقم می‌خورد. این مقاله با هدف فهمی از گره فروبستهٔ تحقیقات علوم انسانی در ایران به سراغ نظریه‌ای موقعیتی و خاص و زمینهمند رفته است. تجربۀ زیستۀ میانذهنیِ 32 تن عضو هیئت علمی نهادهای سیاستپژوهی با تنوعات رشتهایشان، فهم نسبتاً عمیقتری از گوناگونی بسیار در فرهنگ‌های مطالعاتی آنها به دست میدهد. ششصد گزاره با تکنیک «CCDA» تحلیل شده و با یادداشتهای فنی به مدلی برای توضیح امر منجر شده است. ما با یک وضعیت دوگانهٔ مرزی در تحقیقات مواجه هستیم. دوازده دسته شرایط اثرگذار، یازده وضعیت زمینهای و دوازده گروه سنخشناسی راهبردهایی که محققان در چنین شرایطی در پیش میگیرند و تنوع فرهنگ مطالعاتی آنها با آثار و نتایج اکتشاف شده است. گرچه بهجای جذب دانش با حالاتی از دانش سرگردان، دانش معطل، دانش پرستیژی و یا دانش تصنعی مواجه هستیم، اما عرصه خالی از انواع ابتکارات بدیع در فرهنگ‌های مطالعاتی پژوهشگران ایرانی نیست.
