عبدالرضا نواح؛ نورالله قیصری؛ سیدمجتبی تقوینسب
دوره 3، شماره 3 ، مهر 1389
چکیده
تحقیق حاضر با استفاده از رویکرد کمّی و به صورت پیمایشی در شهرستان اهواز انجام گرفته است. در این تحقیق، هویت قومیِ بخشی از جمعیت عرب این شهر مورد بررسی قرار گرفته است.اهداف کلان تحقیق، پاسخگویی به سؤالهای زیر است:) عوامل داخلی مؤثر بر هویت قومی این بخش از جمعیت شهرستان اهواز چه بوده است؟؛2) تغییر در هویت قومی این بخش از جمعیت چه تأثیری ...
بیشتر
تحقیق حاضر با استفاده از رویکرد کمّی و به صورت پیمایشی در شهرستان اهواز انجام گرفته است. در این تحقیق، هویت قومیِ بخشی از جمعیت عرب این شهر مورد بررسی قرار گرفته است.اهداف کلان تحقیق، پاسخگویی به سؤالهای زیر است:) عوامل داخلی مؤثر بر هویت قومی این بخش از جمعیت شهرستان اهواز چه بوده است؟؛2) تغییر در هویت قومی این بخش از جمعیت چه تأثیری بر هویت ملی آنان داشته است؟؛ 3) تغییر در هویت قومی چه تأثیری بر گرایش سیاسی مردم دارد؟؛ 4) تغییر در هویت قومی چه تأثیری بر گرایش به خشونت جمعی این جمعیت داشته است؟نمونة آماری در این تحقیق، 384 نفر از عربهای 18 تا 65 سال (زن و مرد) ساکن شهرستان اهواز بوده است. دادههای این تحقیق در زمستان 1386 طی کاری سهماهه، توسط پرسشنامه و به صورت نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای جمعآوری شده است. همچنین به منظور دقت بیشتر، یک پرسشنامة پیشآزمون در مهر ماه 1386 در بین 50 نفر از عربهای ساکن شهرستان اهواز تکمیل شده است.نتایج حاصل از تحلیل دو متغیر دادهها نشان میدهد 21 متغیر از 22 متغیر مستقل (به جز ارتباط با خارج از کشور) با هویت قومی رابطة معناداری دارند. همچنین رابطة هویت قومی و هویت ملی با جهتگیری نهچندان مثبت به مقدار R برابر 586/0 مورد تأیید قرار گرفته است. در تحلیل دومتغیره، سه متغیر که مقدار آمارة آنها بیشتر از همه بود، به ترتیب عبارت بودند از: رضایت از نظام سیاسی، احساس محرومیت نسبی در بُعد سیاسی و احساس محرومیت نسبی در بُعد اقتصادی. نتایج حاصل از تحلیل چندمتغیرة دادهها که با استفاده از رگرسیون چندمتغیرة گامبهگام انجام گرفته است، نشان میدهد 9 متغیر وارد معادلة رگرسیونی شدند که در نهایت توانستهاند 58 درصد از واریانس متغیر وابسته (هویت قومی) را تبیین کنند. متغیر احساس محرومیت نسبی در بُعد سیاسی با مقدار R2 برابر با 32/0 بیشترین اثر تعاملی را در بین سایر متغیرها بر هویت قومی داشته است.
فارابی و سیاستگذاری فرهنگی
علی سلمانی؛ بلال نیک پی
چکیده
فارابی بهصورت خاص و مجزا به هنر و زیبایی نپرداخته است و به جز اثری تحت عنوان «موسیقی کبیر» که نگاهی علمی و ریاضیوار به موسیقی دارد، نگارش دیگری در این زمینه ندارد. عمده شهرت وی به دلیل نظرات خاصی است که در حوزه سیاست و فلسفه سیاسی مکتوب کرده است. او هدف از زندگی فردی و جمعی انسانها را رسیدن به سعادت میداند. اما لازمه رسیدن ...
بیشتر
فارابی بهصورت خاص و مجزا به هنر و زیبایی نپرداخته است و به جز اثری تحت عنوان «موسیقی کبیر» که نگاهی علمی و ریاضیوار به موسیقی دارد، نگارش دیگری در این زمینه ندارد. عمده شهرت وی به دلیل نظرات خاصی است که در حوزه سیاست و فلسفه سیاسی مکتوب کرده است. او هدف از زندگی فردی و جمعی انسانها را رسیدن به سعادت میداند. اما لازمه رسیدن انسان به سعادت را زندگی در جامعه کامل و فاضل میداند. انسان باید در چنین جامعهای پرورش یابد و تعلیم ببیند تا به سعادت، که غایتی سیاسی و البته آنجهانی است، برسد. معلم و راهنما باید بتواند بهواسطه قوه تخیل به عقل مستفاد راه داشته باشد. از همین مجرا است که در آرمانشهر فارابی هنرمندان نقشی کلیدی بازی میکنند و در مرتبه بعد از رئیس مدینه قرار میگیرند. دو انگاره تخیل و محاکات از یک سو در تعلیم شهروندان و از دیگر سو، در خلق آثار هنری، شأن و جایگاه اجتماعیـ سیاسی هنرمندان را برجسته میکند. تعریف فارابی از زیبایی مبتنی بر مفهوم کمال است. درواقع کمال همان زیبایی است، هچنانکه کمال، سعادت است. با چنین نگرشی میتوان گفت کد که کلیت فلسفه سیاسی فارابی صبغه زیباشناسانه دارد و از این طریق میتوان لوازم و عناصر زیباشناسی سیاسی او را تدوین کرد. در این نوشتار با استفاده از گردآوری اطلاعات کتابخانهای و روش توصیفی- تحلیلی، عناصری چون سعادت، قوه متخیله و محاکات بررسیشده و به تعریفی پرداختهایم که فارابی مبتنی بر کمال از زیبایی ارائه داده است.
وحید نجاتی
چکیده
ارزشهای فرهنگی، مجموعهای از رفتارها، نگرشها و باورهای افراد در هر فرهنگ است. سنجش ارزشهای فرهنگی نیازمند ابزارهای معتبر شناختی است که از سوگیری آزمودنی و آزمونگر متأثر نباشد. هدف از این مطالعه طراحی معماهای اجتماعی- شناختی بهعنوان یک سنجه ضمنی برای ارزشهای فرهنگی و بررسی اعتبار آن است. این مطالعه مقطعی در 308 نفر ...
بیشتر
ارزشهای فرهنگی، مجموعهای از رفتارها، نگرشها و باورهای افراد در هر فرهنگ است. سنجش ارزشهای فرهنگی نیازمند ابزارهای معتبر شناختی است که از سوگیری آزمودنی و آزمونگر متأثر نباشد. هدف از این مطالعه طراحی معماهای اجتماعی- شناختی بهعنوان یک سنجه ضمنی برای ارزشهای فرهنگی و بررسی اعتبار آن است. این مطالعه مقطعی در 308 نفر با میانگین سنی 68/22 سال اجرا شد. ابزار مورد استفاده معماهای طراحی شده و پرسشنامه ابعاد فرهنگی هافستد بود. آزمون همبستگی پیرسون برای بررسی روایی و آزمون کایدو برای مقایسه پاسخهای دو جنس استفاده شد. بین معماهای طراحی شده برای هر ارزش فرهنگی با مقیاسهای جمعگرایی (P<0.01) مردانگی (P<0.05)، تحمل ابهام (P<0.05) و ساختار قدرت (P<0.01) همبستگی معنیداری وجود دارد. افراد مورد بررسی جمع گرا، مردگرا، پذیرنده ابهام و طرفدار سطح متوسطی از قدرت توزیع شده بودند. زنان آیندهنگری بیشتری نسبت به مردان داشتند (P<0.01). بر اساس یافته های این مطالعه سنجش ارزشهای فرهنگی با استفاده از آزمون ضمنی معماهای شناختی- اجتماعی امکانپذیر است و ابزار طراحی شدة مطالعه حاضر ابزاری معتبر برای سنجش ارزشهای فرهنگی است.
ارتباطات میانفرهنگی
الهام شیردل؛ شکیب ضربی قلعه حمامی
چکیده
در بستر متنوع قومی و مذهبی ایران زمین، دائما مسئله نحوه و کیفیت تعامل بین اقوام و پیروان مذاهب مورد بحث بوده است. این تعامل میتواند متأثر از عوامل واگرا باشد. نظر به اهمیت دوچندان همسویی و وحدت ملی در شرایط تاریخی کنونی، در این مقاله سعی شده است تا زمینهها و دلایل تشدید اختلاف و فاصله افتادن بین ادیان و مذاهب در استان سیستان ...
بیشتر
در بستر متنوع قومی و مذهبی ایران زمین، دائما مسئله نحوه و کیفیت تعامل بین اقوام و پیروان مذاهب مورد بحث بوده است. این تعامل میتواند متأثر از عوامل واگرا باشد. نظر به اهمیت دوچندان همسویی و وحدت ملی در شرایط تاریخی کنونی، در این مقاله سعی شده است تا زمینهها و دلایل تشدید اختلاف و فاصله افتادن بین ادیان و مذاهب در استان سیستان و بلوچستان، که میزبان پیروان اقوام و مذاهب متعددی است، مطالعه شود. در این مقاله ذیل چارچوب مطالعه کیفی و بر اساس نظریه زمینهای با 25 نفر از ساکنین استان سیستان و بلوچستان طی بازه زمانی 6 ماهه مصاحبه انجام شده است. روش نمونهگیری بر اساس نمونهگیری نظری بوده و با مشارکتکنندگان مصاحبه نیمهساختاریافته صورت گرفته است. یافتهها بر اساس روش اشتراوس و کوربین کدگذاری و تحلیل شدهاند. در کدگذاری باز، متن مصاحبهها چندین بار خوانده و حدود 95 مفهوم از جملات معنیدار استخراج شد. مفاهیم در کدگذاری محوری در 16 مقولهٔ فرعی و 7 مقولهٔ اصلی و انتزاعیتر تلفیق شدند. در نهایت یک مقولهٔ هستهای نهایی «نیروهای واگرا و ازهمگسیختگی تعاملات بین ادیان و مذاهب» که جامع و چکیدهای از تمامی مقولات اصلی و تحلیل داستانی از فرایند دادههاست، استخراج شد. این مطالعه ثابت میکند که عواملی تحت عنوان تبعیض، عدم پذیرش دیگری، نابخردی برخی علمای دینی و فقدان گفتوگوی آزاد و در بستری که بنا به مشکلات اقتصادی و تحت تأثیر جغرافیای فرهنگی شکل گرفته و با مداخله عواملی مانند تعصبات شدید قومی و دینی منجر به شکلگیری شبکه تعاملی متعصب و منافع داخلی و خارجی شده است که در راستای منع تعامل بین ادیان و مذاهب فعالیت میکنند. پیامد این فرایند هم روی آوردن به کنش تحقیرآمیز و توهینآمیز افراد و همچنین تغییر تصور آنها نسبت به دین است.
محمد حرفتی سبحانی؛ موسی پیری
چکیده
هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب های فارسی دوره متوسطه اول، برحسب میزان توجه به مولفه های سرمایه فرهنگی بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و با توجه به ماهیت آن از روش تحقیق توصیفی از نوع تحلیل محتوا استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش شامل محتوای تمامی کتاب های فارسی دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 95-94 بوده و نمونه آماری نیز با جامعه ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب های فارسی دوره متوسطه اول، برحسب میزان توجه به مولفه های سرمایه فرهنگی بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و با توجه به ماهیت آن از روش تحقیق توصیفی از نوع تحلیل محتوا استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش شامل محتوای تمامی کتاب های فارسی دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 95-94 بوده و نمونه آماری نیز با جامعه آماری یکسان در نظر گرفته شد. ابزار پژوهش شامل سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته سرمایه فرهنگی برحسب نظریه بوردیو بود که برای برآورد روایی سیاهه تحلیل از روایی محتوایی استفاده شد. پایایی سیاهه تحلیل نیز از طریق روش اسکات برابر 54/89 درصد محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از سنجش فراوانی وروش آنتروپی شانون استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که مولفه نهادینه از کمترین میزان توجه برخوردار بوده و مولفه عینیت یافته از بالاترین میزان اهمیت برخوردار است در حالی که مولفه تجسمیافته که بیشترین ارتباط را با درس فارسی دارد جایگاهی درخور ندارد.
مسعود کوثری؛ محمدمهدی مولایی
چکیده
گونه های مختلف موسیقی زیرزمینی از جمله مسائل مهم عرصه فرهنگ جوانان کشور در سال های اخیر بوده است. شناخت انتقادی این گونه های موسیقی، به مواجهه مناسب تر با این پدیده اجتماعی - فرهنگی کمک خواهد کرد. از این رو، این پژوهش به دنبال مطالعه گونه موسیقی رپ ایرانی - فارسی با تاکید بر مساله مردانگی است. بدین منظور موسیقی رپ فارسی در سال های 1380 تا 1390 تحلیل ...
بیشتر
گونه های مختلف موسیقی زیرزمینی از جمله مسائل مهم عرصه فرهنگ جوانان کشور در سال های اخیر بوده است. شناخت انتقادی این گونه های موسیقی، به مواجهه مناسب تر با این پدیده اجتماعی - فرهنگی کمک خواهد کرد. از این رو، این پژوهش به دنبال مطالعه گونه موسیقی رپ ایرانی - فارسی با تاکید بر مساله مردانگی است. بدین منظور موسیقی رپ فارسی در سال های 1380 تا 1390 تحلیل شده است. روش اصلی مورد استفاده در این پژوهش، نظریه زمینه محور ساختارگرا است. از این رو، به جای استفاده از نظریه های موجود به عنوان چهارچوب نظری، پژوهشگران در پی تولید نظریه خودبنیاد و بومی از دل داده های میدانی بوده اند. بدین منظور با استفاده از شیوه نمونه گیری نظری، داده های لازم از منابع مختلف گردآوری شده اند. در گردآوری داده ها از تکنیک های متعددی مانند مصاحبه، مشاهده، مشاهده آنلاین و گردآوری اسناد و متون استفاده شده است. پس از این مرحله، همه داده ها با استفاده از دستورالعمل های کدگذاری سه گانه باز، محوری و انتخابی کدگذاری شده اند. در نهایت، از دل داده ها 62 مفهوم و 16 مقوله استخراج شده و شکل های متکثر مردانگی در موسیقی رپ ایرانی - فارسی به عنوان مقوله مرکزی مشخص شده اند. پس از آن، با استفاده از مدل پارادایمی، نظریه خودبنیاد برآمده از دل داده ها به صورت داستان و مدل تصویری ارائه شده است. در پایان نیز با پاسخ گویی به سوالات هفت گانه استراس و کوربین درباره تجربه در مطالعه، پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفته است.
جامعه شناسی
هادی افرا
چکیده
در دنیای فردگرای امروز که گروهها، نهادها، هویتها و نگرشهای متنوعی در آن به وجود آمده است، احتمال برخورد فرهنگها خصوصاً بین جوانان امری محتمل است. در چنین شرایطی این مدارای اجتماعی است که مانع شکلگیری خشونت و تعارضات در جامعۀ دارای تنوع فرهنگی میشود. ازاینرو، این مقاله به مطالعۀ رابطۀ فردگرایی و مدارای اجتماعی در میان ...
بیشتر
در دنیای فردگرای امروز که گروهها، نهادها، هویتها و نگرشهای متنوعی در آن به وجود آمده است، احتمال برخورد فرهنگها خصوصاً بین جوانان امری محتمل است. در چنین شرایطی این مدارای اجتماعی است که مانع شکلگیری خشونت و تعارضات در جامعۀ دارای تنوع فرهنگی میشود. ازاینرو، این مقاله به مطالعۀ رابطۀ فردگرایی و مدارای اجتماعی در میان جوانان شهر بجنورد پرداخته است. در این مقاله، 825 نفر از جوانان با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند و به سؤالات پرسشنامه پاسخ دادند. پایایی و روایی آن با روش آلفای کرونباخ و اعتبار صوری تأیید شده است. یافتهها نشان میدهد بین فردگرایی اخلاقی و مدارای اجتماعی، فردگرایی افراطی و مدارای اجتماعی، و همچنین بین فردگرایی اخلاقی/ فردگرایی افراطی و ابعاد سهگانۀ مدارای اجتماعی (مدارای سیاسی، مدارای هویتی و مدارای رفتاری) رابطۀ معنادار و مستقیم وجود دارد. نتایج حاصل از ضریب رگرسیونی نشان میدهد که فردگرایی اخلاقی و فردگرایی افراطی حدود 34 درصد واریانس مدارای اجتماعی را تبیین میکنند. بنابراین با رواج یکی از پیامدهای فرهنگی مدرنیته، یعنی فردگرایی، مدارای اجتماعی در جامعه افزایش مییابد.
حسن بشیر
چکیده
حجاب یک نشانه است. نشانهای از تفاوت فرهنگی که در جوامع مختلف ظهور و بروز متفاوت دارد. در این مقاله بر حجاب اسلامی مسلمانان در غرب، از یک سو به مثابه «هویت اسلامی» و از سوی دیگر به عنوان نشانهای از «تفاوت فرهنگی» با جامعه غربی تأکید میشود. این نشانه اسلامی نهتنها، مسلمانان را به عنوان یک گروه دینی، یک اقلیت وابسته به ...
بیشتر
حجاب یک نشانه است. نشانهای از تفاوت فرهنگی که در جوامع مختلف ظهور و بروز متفاوت دارد. در این مقاله بر حجاب اسلامی مسلمانان در غرب، از یک سو به مثابه «هویت اسلامی» و از سوی دیگر به عنوان نشانهای از «تفاوت فرهنگی» با جامعه غربی تأکید میشود. این نشانه اسلامی نهتنها، مسلمانان را به عنوان یک گروه دینی، یک اقلیت وابسته به شرق و یک جمع متفاوت با سنت غالب فرهنگی غرب که در بیحجابی و آزادی از حجاب به معنای پوشش بدن برای زنان، معرفی میسازد، بلکه فراتر از آن، یک گفتمان دینی و فرهنگی متفاوت را در جوامع غربی مطرح میسازد که میتواند به عنوان چالشی برای گفتمانهای حاکم که در شاخصهای آزادی، لیبرالیسم و فمینیسم شکل گرفتهاند، تلقی شود. هدف این مقاله، ضمن تبیین رویکردهای نشانهشناسی فرهنگی بهویژه سیاست فرهنگی تفاوت به مثابه رویکردی جدید در جهت تقویت گفتمان نو شرقشناسانه و استعمارگرایانه جدید در جامعه غربی، چگونگی طرح گفتمان حجاب و غیریتسازی آن با جامعه مزبور نیز مورد مطالعه و بررسی قرار خواهد گرفت. تحلیل گفتمانیِ محتوای برخی از اخبار و گزارشهای رسانههای غربی در این زمینه، نشاندهنده ظهور روشهای جدید گفتمانی در طرح مسائل مربوط به اسلام و مسلمانان بهطورکلی، و مسئله «حجاب اسلامی» به شکل ویژه، به عنوان شیوهای برای تقابل «هویت اسلامی» با «هویت غربی» است که متأثر از مطالعات شرقشناسانه در دو رویکرد قدیم و جدید است. این روش جدید گفتمانی در تلاش است که رویکرد «من و دیگری» در شیوههای جدید «غیریتسازی» بر مبنای «سیاست فرهنگی تفاوت» را نهادینه سازد.
طاهر روشندل اربطانی؛ سحر دادجو؛ فهیمه نگین تاجی
چکیده
در مقاله حاضر با استفاده از رویکرد مطالعات فرهنگی و از دریچه نگاه متفکران نظریه انتقادی زندگی روزمره، همچون هانری لوفور، میشل دوسرتو، و جان فیسک، و با استفاده از روش نشانهشناسی رولان بارت، به تحلیل نشانهشناختی و کشف معنای تصویر بازنمایی شده از ابعاد مختلف زندگی روزمره جوانان در بستر شهر تهران در سه فیلم «طهران، تهران»، «مرهم» ...
بیشتر
در مقاله حاضر با استفاده از رویکرد مطالعات فرهنگی و از دریچه نگاه متفکران نظریه انتقادی زندگی روزمره، همچون هانری لوفور، میشل دوسرتو، و جان فیسک، و با استفاده از روش نشانهشناسی رولان بارت، به تحلیل نشانهشناختی و کشف معنای تصویر بازنمایی شده از ابعاد مختلف زندگی روزمره جوانان در بستر شهر تهران در سه فیلم «طهران، تهران»، «مرهم» و «انتهای خیابان هشتم»، و در دو سطح دلالت آشکار و پنهان پرداخته میشود. انتخاب فیلمها بر اساس نمونهگیری هدفمند و توالی زمانی در ساخت فیلمها برای آشکار شدن نوع نگاه کارگردانانی از نسلهای متفاوت و نیز اهمیت نقش شهر به عنوان عنصر پیشبرنده روایت در آنها بوده است. تصویر ارائه شده از جوانان تهرانی نشان میدهد که تلقی آنها از رابطه و موقعیت شهروندی، تلقی عمودی است که با وجود تلاش برای مقاومت در مقابل منافع قدرت حاکم، در نهایت خود را در شرایطی به ناچار تابع و پذیرای منفعل تحولات محیط پیرامون میبینند. ویژگیهای خاص تهران، به مثابه اراده، نیرو، و فشاری بر جوانان، آنها را وادار به تصمیمگیری یا واکنشی میکند که اگر در این شهر نبودند چنین نمیکردند. شهری که در این فیلمها تصویر میشود محلی است که در آن شخصیتها روابطی کوتاه و ناپایدار دارند، فضای ناامنی است که آرزوهای جوانانش را سرکوب میکند و آنها را برای دستیابی به خواستههاشان به مکانی خارج از خود سوق میدهد. تهران جایگاه فاصلهگذاری میان قهرمانان، نسلها و شهروندان خود است که نسل جدید پرورشیافته در دامان خود را به بهای تلاش برای انتخاب و تعیین سرنوشت خود، از جریان اصلی جامعه به حاشیه میراند.
میثم لطیفی؛ میثم ظهوریان ابوترابی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 47-70
چکیده
این پژوهش با هدف تدوین الگویی برای ارزیابی فرهنگ عمومی در دانشگاهها و ارزیابی شاخصهای مذکور در دانشگاههای دولتی شهر مشهد انجام شد. رویکرد پژوهشی در این تحقیق، روش آمیخته اکتشافی است. راهبرد پژوهش در بخش کیفی، روش تحلیل شبکة مضامین و در بخش کمی روش توصیفیـپیمایشی است. ابزار پژوهش در بخش کیفی تحلیل اسناد و مصاحبة نیمهساختاریافته ...
بیشتر
این پژوهش با هدف تدوین الگویی برای ارزیابی فرهنگ عمومی در دانشگاهها و ارزیابی شاخصهای مذکور در دانشگاههای دولتی شهر مشهد انجام شد. رویکرد پژوهشی در این تحقیق، روش آمیخته اکتشافی است. راهبرد پژوهش در بخش کیفی، روش تحلیل شبکة مضامین و در بخش کمی روش توصیفیـپیمایشی است. ابزار پژوهش در بخش کیفی تحلیل اسناد و مصاحبة نیمهساختاریافته با خبرگان مسائل فرهنگی است که نمونهگیری در این بخش به روش هدفمند صورت گرفته است. در بخش کمّی نیز از پرسشنامهای مبتنی بر یافتههای بخش کیفی استفاده شده است. جامعة آماری بخش کمّی این پژوهش شامل کلیة دانشجویان ورودی سالهای 88 تا 91 دانشگاههای دولتی شهر مشهد است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه برآورد و از روش نمونهگیری طبقهای متناسب با حجم، نمونة آماری انتخاب شد. نتایج بخش کیفی تحقیق موجب شناسایی 44 مضمون پایه بهعنوان شاخصهای خرد پژوهش گردید که پس از خوشهبندی این مضامین در گروههای مشابه، ده مضمون سازماندهنده شناسایی و بهعنوان شاخصهای کلان پژوهش انتخاب شدند. سپس از طریق روش تحلیل سلسلهمراتبی ضریب اهمیت هریک از شاخصها نیز مشخص شد. نتایج ارزیابی کمّی شاخصها در دانشگاههای دولتی شهر مشهد نشان داد که میزان شاخص فرهنگی کل در طول حضور دانشجو در دانشگاه رو به کاهش است. همچنین بیشترین میزان همبستگی بین شاخصهای هویت ملی و انقلابی وجود دارد و تنها همبستگیهای منفی تحقیق نیز بین شاخص خانواده با شاخص سرمایة اجتماعی و مصرف فرهنگی است. نتایج پژوهش حاضر میتواند برای ارزیابی وضعیت فرهنگ عمومی دانشجویان و جهتدهی به سیاستهای فرهنگی در دانشگاهها توسط سیاستگذاران و مدیران فرهنگی حوزة آموزش عالی مورد استفاده و مبنای ارزیابی برنامهریزیهای فرهنگی قرار گیرد.
زهرا کریمیان؛ علی محمد احمدوند
چکیده
در افق چشم انداز بیست ساله «ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل ...» (سند چشم انداز بیست ساله).در مهم ترین سند توسعه ملی کشور بر تقویت فرهنگ ایرانی اسلامی، ضرورت برخورداری از فناوری های اطلاعاتی ...
بیشتر
در افق چشم انداز بیست ساله «ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل ...» (سند چشم انداز بیست ساله).در مهم ترین سند توسعه ملی کشور بر تقویت فرهنگ ایرانی اسلامی، ضرورت برخورداری از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطات سازنده بین المللی به عنوان شاخصه های قدرت و توان ملی به وضوح تاکید شده است. به ویژه آنکه تحولات پرشتاب فناوری های اطلاعاتی در عصر جدید، علاوه بر ابعاد فنی و دانشی آن، تاثیرات فرهنگی اجتماعی عمیقی را در جامعه اطلاعاتی امروز به دنبال داشته و زمینه ارتباطات وسیع بین فرهنگی جوامع را فراهم کرده است. ظهور فناوری های نوین اطلاعات و ارتباطات، ازسویی امکان بروز هویت های واگرای منطقه ای را فراهم کرده و از سوی دیگر، نوعی هم گرایی جهانی را در عرصه فرهنگ و هویت در پی داشته است. در این میان، دانشگاه ها به لحاظ نقش های متنوع علمی، فناوری و فرهنگی خود در هدایت و تربیت مهم ترین سرمایه های انسانی و آینده ساز جامعه، از جایگاه ویژه ای در تحقق اهداف چشم انداز توسعه برخوردارند. در این مطالعه، به روش نظری تحلیلی، با واکاوی دیدگاه های موجود در زمینه هویت فرهنگی و جامعه اطلاعاتی، ضمن مروری بر روند تشکیل هویت های بنیادین در گذار از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی، به بررسی تغییر هویت های برخاسته در شبکه ها و نقش دانشگاه ها در این باره پرداخته شده و چهارچوب مفهومی حاصل از ارتباط سه مقوله هویت فرهنگی، جامعه اطلاعاتی و دانشگاه ارائه شده است.
اعظم راودراد
چکیده
هدف از این مقاله توضیح رابطه میان برنامههای دینی و غیردینی در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران، با دینداری در سطح جامعه است. برای رسیدن به هدف مقاله، در ابتدا مفاهیم مورد نیاز شامل برنامه دینی، برنامه غیردینی، تلویزیون دینی و تلویزیون ایدئولوژیک توضیح داده میشود؛ سپس با مراجعه به چند نمونه از انواع برنامههایی که در طیفی از برنامههای ...
بیشتر
هدف از این مقاله توضیح رابطه میان برنامههای دینی و غیردینی در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران، با دینداری در سطح جامعه است. برای رسیدن به هدف مقاله، در ابتدا مفاهیم مورد نیاز شامل برنامه دینی، برنامه غیردینی، تلویزیون دینی و تلویزیون ایدئولوژیک توضیح داده میشود؛ سپس با مراجعه به چند نمونه از انواع برنامههایی که در طیفی از برنامههای غیردینی تا برنامههای دینی قرار میگیرند، چگونگی اثرگذاری آنها بر مخاطب در شکلدهی تعریفی از دین بهعنوان دین منحصر در حوزه خصوصی، یا دین فعال در هر دو حوزه عمومی و خصوصی مورد بررسی و توجه قرار میگیرد. در این مقاله نشان داده میشود از انواع برنامههای صرفاً دینی، صرفاً سرگرمکننده و دینیِ رسانهایشده، نوع سوم مطلوب تلویزیون دینی است.
جمال محمدی؛ مریم کریمی
چکیده
پژوهش حاضر در پی بررسی نحوة تفسیر و رمزگشایی سریال «فاصلهها» از سوی زنان شهر ایلام است. مبنای نظری کار، رویکرد مطالعات فرهنگی در مطالعة تلویزیون و مخاطبان آن است. مسئلة اصلی در این پژوهش این است که در سریال تلویزیونی فاصلهها کدام دسته از ایدهها و ارزشها مسلط هستند و طبیعی جلوه داده میشوند و مخاطبان (در اینجا زنان شهر ایلام) ...
بیشتر
پژوهش حاضر در پی بررسی نحوة تفسیر و رمزگشایی سریال «فاصلهها» از سوی زنان شهر ایلام است. مبنای نظری کار، رویکرد مطالعات فرهنگی در مطالعة تلویزیون و مخاطبان آن است. مسئلة اصلی در این پژوهش این است که در سریال تلویزیونی فاصلهها کدام دسته از ایدهها و ارزشها مسلط هستند و طبیعی جلوه داده میشوند و مخاطبان (در اینجا زنان شهر ایلام) بسته به جایگاه اجتماعیشان به چه گفتمانهایی دسترسی دارند و با توجه به این گفتمانها چگونه خوانش مرجح این سریال را رمزگشایی میکنند؟ ابتدا با استفاده از روش نشانهشناسی ساختگرایانه تلاش شده، خوانش مرجح سریال تشریح شود و سپس با استفاده از روش مصاحبة گروهی متمرکز، قرائتهای زنان از این مجموعه مورد مطالعه قرار گیرد. نتایج پژوهش حاکی از این است که تفاوتهای زیادی در واکنش مخاطبان، نسبت به این سریال وجود دارد و آنان دریافتکنندگان منفعل پیامهای موجود در سریال نیستند. زنان با توجه به طبقة اجتماعی و شرایط اجتماعیای که در آن زندگی میکنند، دسترسی متمایزی به گفتمانهای متفاوت دارند و بنابراین از سوبژکتیویتة ناهمسانی برخوردارند. به همین دلیل در مواجهه با گفتمان مسلط سریال، آن را به گونههای متفاوتی رمزگشایی میکنند.
سید سروش قاضی نوری؛ نفیسه رضایی نیک؛ سعید روشنی
چکیده
شبکههای اجتماعی به دلیل کارکردها و تعاملات گسترده خود مورد توجه شمار زیادی از دانشگاهیان و محققان صنایع قرار گرفتهاند. این شبکهها، که عمدتاً با کارکردهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند، ساختارها و ویژگیهای منحصر به فردی دارند که، بسته به هدف طراحی آنها، میتواند طیف وسیعی را در بر گیرد. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی ...
بیشتر
شبکههای اجتماعی به دلیل کارکردها و تعاملات گسترده خود مورد توجه شمار زیادی از دانشگاهیان و محققان صنایع قرار گرفتهاند. این شبکهها، که عمدتاً با کارکردهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند، ساختارها و ویژگیهای منحصر به فردی دارند که، بسته به هدف طراحی آنها، میتواند طیف وسیعی را در بر گیرد. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی نیازها، چالشها، و عوامل اصلی اثرگذار بر شکلگیری شبکه اجتماعی کنشگران مدیریت فناوری و نوآوری ایران است. روش پژوهش در این تحقیق، توصیفی ـ پیمایشی است، که در آن به توصیف و تحلیل نیازهای کنشگران جامعه مدیریت فناوری ایران به منظور تشکیل یک شبکه اجتماعی علمی پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که دستیابی به اطلاعات مورد نیاز، جستجوی مطالب، و اطلاع از وضعیت دوستان، از جمله مهمترین علل عضویت در شبکههای اجتماعی است. با توجه به نتایج به دست آمده، از دیدگاه مخاطبان این حوزه دانشی، ضعف فرهنگی در ارتباط با گفتگو، نقد و تحلیل، و ضعف در زیرساختهای فناوری اطلاعات از اساسیترین چالشهای پیش روی شبکه کنشگران مدیریت فناوری و نوآوری است. مهمترین مؤلفههای اثرگذار بر پایداری شبکه «ارائه و انتشار آخرین و معتبرترین منابع علمی اعم از مقالات، کتب و... در حوزه مدیریت فناوری»، «اعلام نیاز پروژههای پژوهشی مرتبط» و «ارائه خدمات آموزش مجازی» است.
آموزش عالی
رضا مهدی
چکیده
کیفیت زندگی دانشگاهی و احساس رضایت کلی دانشجویان کلیاتی از زندگی دانشگاهی هستند که بر اساس نظریۀ تسری، از بخشهای گوناگون تأثیر میپذیرند. این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت زندگی تحصیلی دانشجویان بومی و غیر بومی دانشگاههای دولتی شهر تهران انجام شده است، هدفی توسعهای دارد و گردآوری دادههای آن پیمایشیست. جامعۀ آماری این پژوهش، ...
بیشتر
کیفیت زندگی دانشگاهی و احساس رضایت کلی دانشجویان کلیاتی از زندگی دانشگاهی هستند که بر اساس نظریۀ تسری، از بخشهای گوناگون تأثیر میپذیرند. این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت زندگی تحصیلی دانشجویان بومی و غیر بومی دانشگاههای دولتی شهر تهران انجام شده است، هدفی توسعهای دارد و گردآوری دادههای آن پیمایشیست. جامعۀ آماری این پژوهش، دانشجویان دورۀ کارشناسی است که 500 نمونه بهطور تصادفی از دانشگاههای جامعۀ هدف انتخاب و دادهها با استفاده از پرسشنامهای که محقق تنظیم کرده، گردآوری شده است. برای تعیین روایی پرسشنامه از پرسشهای آزمودهشده در پژوهشهای مشابه و آرای متخصصان استفاده و پایایی پرسشنامه با استفاده از شاخص آلفای کرونباخ از طریق پیشآزمون 15 نمونه در حد 86/0 تأیید شده است. برای تحلیل دادهها از نرمافزار اسپیاساسو آزمونهای آماری استفاده شده است. کیفیت زندگی دانشجویان بهطور معناداری کمتر از حد متوسط و کیفیت زندگی دانشجویان غیر بومی بهطور معناداری بالاتر از کیفیت زندگی دانشجویان بومی ارزیابی شده است. پایین بودن کیفیت زندگی دانشگاهی دانشجویان نشان میدهد سیاستهای آموزش عالی دربارۀ کیفیت و بهرهوری منابع ملی، تأثیری اندک داشته است. عدم رضایت دانشجویان از کلیت زندگی دانشگاهی، بهعنوان یکی از ذینفعان اصلی آموزش عالی، میتواند نقطه آغازی برای انحراف از رسالتها و فلسفههای توسعۀ آموزش عالی باشد. مدیران و رهبران آموزش عالی باید تصمیماتی جدی برای ارتقای کیفیت زندگی دانشگاهی اتخاذ نمایند. آموزش عالی بدون کیفیت زندگی دانشگاهی، نقض غرض خواهد بود.
مطالعات فرهنگی
هابیل حیدرخانی
چکیده
فرهنگ شهروندی مجموعهای از ارزشها و هنجارها است که بیانگر سبک زندگی و شکلدهندۀ تعاملات انسانی در بافت نوین زندگی جمعی، و رویهمرفته، قابلیتهای اکتسابی، هستند و توجه به آن در جامعۀ جدید، اهمیت فراوانی دارد. با توجه به اهمیت موضوع فرهنگ شهروندی، پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایش، ابزار تحقیق پرسشنامه و استفاده ...
بیشتر
فرهنگ شهروندی مجموعهای از ارزشها و هنجارها است که بیانگر سبک زندگی و شکلدهندۀ تعاملات انسانی در بافت نوین زندگی جمعی، و رویهمرفته، قابلیتهای اکتسابی، هستند و توجه به آن در جامعۀ جدید، اهمیت فراوانی دارد. با توجه به اهمیت موضوع فرهنگ شهروندی، پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایش، ابزار تحقیق پرسشنامه و استفاده از نرمافزارهای SPSS و Smart PLS، در پی بررسی نقش سرمایه اجتماعی در پایبندی به فرهنگ شهروندی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شهر کرمانشاه است که تعداد 384 نفر از شهروندان بالای 18 سال این شهر با استفاده از فرمول کوکران بهعنوان حجم نمونه، بررسی شدهاند. نتایج تحقیق حاکی از این است که بین میزان کل سرمایه اجتماعی (34 درصد=P)، و ابعاد آن، یعنی اعتماد اجتماعی (39 درصد=P)، حمایت اجتماعی (30 درصد=P)، تعامل اجتماعی (35درصد=P)، انسجام اجتماعی (32 درصد=P) و آگاهی اجتماعی (23 درصد=P) ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد؛ بنابراین، تمام فرضیههای پژوهش تأیید میشوند. همچنین، نتایج حاصل از الگوی معادله ساختاری (Smart PLS) نیز نشان میدهند که متغیر سرمایه اجتماعی، رویهمرفته 53 درصد از واریانس متغیر پایبندی به فرهنگ شهروندی را تبیین میکند؛ با درنظر داشتن مقادیر مربوط به حجم اثر، شاخص ضریب تعیین این مقدار، در حد متوسط 28 درصد برآورد میشود.
محمدتقی عباسی شوازی؛ مریم دلاور
چکیده
رسانهها نهتنها بهواسطه محتوایشان، بلکه با توجه به ماهیت و ساختارشان میتوانند عادات فکری، رفتاری و عاطفی مخاطبان را تغییر دهند. با ظهور رسانههای اجتماعی و گسترش تعاملات انسانها در فضاهای مجازی، عواطف انسانی همچون عشق نیز در این فضای نوظهور، حیاتی جدید یافتهاند؛ موضوعی که نظریهپردازان بهنامی همچون باومن و گیدنز به ...
بیشتر
رسانهها نهتنها بهواسطه محتوایشان، بلکه با توجه به ماهیت و ساختارشان میتوانند عادات فکری، رفتاری و عاطفی مخاطبان را تغییر دهند. با ظهور رسانههای اجتماعی و گسترش تعاملات انسانها در فضاهای مجازی، عواطف انسانی همچون عشق نیز در این فضای نوظهور، حیاتی جدید یافتهاند؛ موضوعی که نظریهپردازان بهنامی همچون باومن و گیدنز به آن پرداختهاند. مقاله حاضر با هدف مطالعهٔ رابطهٔ رسانههای جمعی و اجتماعی با مفهوم عشق (سیّال) و پیامد آن در نگرش به ازدواج در بین دانشجویان دانشگاه شیراز انجام شده است. تعداد 386 نفر از دانشجویان با تکنیک نمونهگیری احتمالی طبقهای انتخاب شده و به سؤالات پرسشنامه محقق ساخته جواب دادهاند که پایایی و روایی آن با تکنیک آلفای کرونباخ و اعتبار صوری تأیید شده است. یافتهها نشان میدهد که بین شبکههای اجتماعی مجازی، رسانههای جمعی داخلی و خارجی رابطه معناداری با عشق سیّال وجود دارد. همچنین متغیرهای شبکههای اجتماعی مجازی، رسانههای جمعی داخلی و خارجی و عشق سیّال رابطه معناداری با نگرش به ازدواج دارند. در تحلیل مدل معادلات ساختاری که با استفاده از آموس انجام شد سه متغیر یعنی میزان استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی، میزان تماشای رسانههای جمعی داخلی، میزان تماشای رسانههای خارجی بهترتیب بیشترین تأثیر را بر عشق سیّال داشتند. همچنین سه متغیر میزان تماشای رسانههای جمعی داخلی، میزان تماشای رسانههای جمعی خارجی و عشق سیّال به ترتیب با ضرایب 199/0، 113/0- و 414/0- تأثیر معناداری بر نگرش به ازدواج داشتهاند.
جامعه شناسی
جلیل کریمی؛ ساجده واعظ زاده
چکیده
در یک قرن اخیر، توسعهٔ تمرکزگرا، نامتوازن و نابرابر سامان اجتماعی ایران را با چالشهای جدی، از جمله محرومیت فزاینده در برخی مناطق کلانشهرها، روبرو کرده است. شهر کرمانشاه، علاوه براین فرایند، به سبب عوامل دیگری همچون جنگ تحمیلی و ویژگیهای جغرافیایی، اجتماعی و فرهنگی، این محرومیت را بهصورت مضاعف تجربه کرده است. این محرومیت، ...
بیشتر
در یک قرن اخیر، توسعهٔ تمرکزگرا، نامتوازن و نابرابر سامان اجتماعی ایران را با چالشهای جدی، از جمله محرومیت فزاینده در برخی مناطق کلانشهرها، روبرو کرده است. شهر کرمانشاه، علاوه براین فرایند، به سبب عوامل دیگری همچون جنگ تحمیلی و ویژگیهای جغرافیایی، اجتماعی و فرهنگی، این محرومیت را بهصورت مضاعف تجربه کرده است. این محرومیت، زمینهٔ اصلی مطالعهٔ حاضر، با تأکید بر زندگی روزمره در بین مناطق محروم و برخوردار شهر کرمانشاه است. ما شاخصهای سرمایهٔ اقتصادی، سرمایهٔ فرهنگی، نحوهٔ گذران اوقات فراغت، مدیریت بدن و ترجیحات را در 13 محلهٔ محروم و 2 محلهٔ برخوردار، با 800 نمونه، «پیمایش» و تحلیل کردهایم. یافتهها حکایت از آن دارد که در مجموع، محلات محروم در ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی، فراغتی، ذوقیات و مدیریت بدن، بهرغم تفاوتهای جزئی، بهطور نسبی از الگوی یکسانی پیروی میکنند که ویژگی اصلی آن فقر و محرومیت است؛ و در بیشتر شاخصها بین مناطق محروم و برخوردار تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین، بین وضعیت اقتصادی و متغیرهای «سرمایهٔ فرهنگی»، «مدیریت بدن» و «ترجیحات هنری و ادبی» و «منطق اقتصادی» همبستگی مثبت وجود داشته است. متغیرهای جمعیتشناختی سن، تحصیلات و شغل نیز از جمله متغیرهای مهم در تغییر میزان سرمایهها بودهاند.
اعظم راودراد؛ بهارک محمودی
چکیده
مطالعة این امر که سینمای ایران در دهة چهل و پنجاه خورشیدی به چه تخیلی در باب تهران دامن زده است از اهداف اصلی نگارش این مقاله بهشمار میرود. این مطالعه از خلال تفسیر چهار فیلم که از تأثیرگذارترین فیلمهای دو دهة مورد نظر در دو سر طیف عامهپسند (گنج قارون: سیامک یاسمی)، (خاطرخواه: امیر شروان) و نخبهگرا (خشت و آیینه: ابراهیم گلستان)، ...
بیشتر
مطالعة این امر که سینمای ایران در دهة چهل و پنجاه خورشیدی به چه تخیلی در باب تهران دامن زده است از اهداف اصلی نگارش این مقاله بهشمار میرود. این مطالعه از خلال تفسیر چهار فیلم که از تأثیرگذارترین فیلمهای دو دهة مورد نظر در دو سر طیف عامهپسند (گنج قارون: سیامک یاسمی)، (خاطرخواه: امیر شروان) و نخبهگرا (خشت و آیینه: ابراهیم گلستان)، (رگبار: بهرام بیضایی) قرار میگیرند به انجام رسیده است. نتایج این تحلیل بیانگر این نکته است که هرچند سینمای عامهپسند و نخبهگرا در ظاهری متفاوت شهر را به تصویر کشیدهاند، تحلیل این آثار نشان میدهد که هر دوی این فیلمها که هرکدام یک جریان فکری غالب در زمانة خود را نمایندگی میکردهاند، نگاهی منفی به شهر داشتهاند و تناقضات موجود در بطن آن را در وضعیتی حاد به نمایش میگذارند.
محمدسعید ذکایی؛ محمدجواد اسماعیلی
چکیده
مطالعات تجربی انجامشده در حوزه فرهنگ دانشگاهی در ایران نشان از جامعهپذیری و فرهنگپذیری دانشگاهی ناکارآمد و منفعل دانشجویان و جدایی و بیگانگی آنها از ساختار، فرایند و فرهنگ دانشگاهی مطلوب دارد. احساس و نگرش بیقدرتی، بیهنجاری، انزوای اجتماعی و در کل بیگانگی از خود، فرایند تحصیل، فضای دانشگاه، اساتید و دیگر دانشجویان به طور ...
بیشتر
مطالعات تجربی انجامشده در حوزه فرهنگ دانشگاهی در ایران نشان از جامعهپذیری و فرهنگپذیری دانشگاهی ناکارآمد و منفعل دانشجویان و جدایی و بیگانگی آنها از ساختار، فرایند و فرهنگ دانشگاهی مطلوب دارد. احساس و نگرش بیقدرتی، بیهنجاری، انزوای اجتماعی و در کل بیگانگی از خود، فرایند تحصیل، فضای دانشگاه، اساتید و دیگر دانشجویان به طور فزاینده در اندیشه و احساس طیف قابل توجهی از دانشجویان تحصیلات تکمیلی علوم انسانی و اجتماعی رواج یافته است. پژوهش حاضر با الهام از روششناسی تلفیقی به دنبال آن است تا پدیدارشناسی تجربه بیگانگی تحصیلی و دانشگاهی را از منظر دانشجویان و بر اساس تجربه زیسته و روایت آنها بازسازی و تشریح کرده و ضمن نشان دادن ویژگی و عوامل اجتماعی درونی و بیرونی مؤثر بر این تجربه، سنخشناسی از نوع و میزان آن به دست داده و در نهایت استراتژیها و واکنش دانشجویان به این تجربه را آشکار سازد. طراحی تحقیق مبتنیبر مصاحبههای نیمهساختیافتة کیفی است که در سنت نظریه مبنایی با حدود 40 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی علوم انسانی و اجتماعی شهر تهران انجام شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد مؤلفههای اصلی تجربه بیگانگی تحصیلی و دانشگاهی ضمن ارتباط و تأثیرپذیری مستقیم از سیاست فرهنگ، آثار و پیامدهای اجتماعی، روانی و اقتصادی مهمی در زندگی دانشجویان دارد. فاصلهگزینی یا بیگانگی دانشگاهی هدفمند، تطابق گزینشی با انتظارات و هنجارهای شناختی دانشگاهی و ایجاد هماهنگی و تعادل بین نیازها و ارزشهای شخصی با خود دانشگاهی و رسمی (خردهفرهنگ شاگرد اولیها) گونههای عمدة تجربه بیگانگی و استراتژیهای مواجهه با آن برای دانشجویان محسوب میشوند.
حمید جاودانی
چکیده
اگرچه «توسعه پایدار» به آرمانی جهانی بدل شده است، اما دستیابی به آن، نیازمند بازشناسی و بازاندیشی مفاهیم و بایسته های هم گرا با این پنداره زیست گرایانه است. ازاین رو، بخش گسترده ای از این نگاشته، مفهومی است؛ چراکه هدف این جستار، افزون بر بازکاوی مفاهیمی همچون «سرمایه اجتماعی» و کژراه هایی که روایت کنونی توسعه می پیماید، ...
بیشتر
اگرچه «توسعه پایدار» به آرمانی جهانی بدل شده است، اما دستیابی به آن، نیازمند بازشناسی و بازاندیشی مفاهیم و بایسته های هم گرا با این پنداره زیست گرایانه است. ازاین رو، بخش گسترده ای از این نگاشته، مفهومی است؛ چراکه هدف این جستار، افزون بر بازکاوی مفاهیمی همچون «سرمایه اجتماعی» و کژراه هایی که روایت کنونی توسعه می پیماید، پافشاری بر نقش نهادهای تولید دانش و بایسته های بنیادین ماهیت دانشی است که می تواند بر کمیت و کیفیت سرمایه اجتماعی و درنهایت، بر توسعه پایدار، اثرگذار باشد. مفهوم پردازی و بهره گیری از رویکردی تحلیلی و نقادانه، نیازمند بازنگری نظام مند، تحلیلی و نقادانه است که بخشی از روش شناسی این نگاشته را پوشش می دهد و موجب دگرنویسی در سبک آن نیز شده است؛ اما پویشی در زیست تجربه های نهادهای بین المللی و برخی از کشورهای پیشرو، جنبه عملی تر بدان بخشیده است. بحث و جمع بندی، بر پایه بنیان های نظری و زیست تجربه ها نگاشته شده است و بر کیفیت، تناسب آموزش، بایسته های مفهومی و رویکردهای نوین آموزش آینده پای می فشارد؛ مفاهیمی که بازتاب آن در سرمایه اجتماعی شهروندان، می تواند مسیر توسعه پایدار را هموار سازد.
امیر رستگار خالد
چکیده
نقش خانواده در شکل دهی به گرایش های دینی فرزندان همواره مورد توجه نظریه پردازان و محققان حوزه دین بوده است. از این گذشته، هردو نهاد دین و خانواده در جامعه ایران دست خوش تغییرات محسوس و قابل اعتنایی شده اند، این دو امر تحقیق حاضر را بر آن داشت تا با هدف شناخت نقش خانواده در ممانعت یا تعدیل گرایش جوانان به اشکال جدید دینداری از یک سو و ...
بیشتر
نقش خانواده در شکل دهی به گرایش های دینی فرزندان همواره مورد توجه نظریه پردازان و محققان حوزه دین بوده است. از این گذشته، هردو نهاد دین و خانواده در جامعه ایران دست خوش تغییرات محسوس و قابل اعتنایی شده اند، این دو امر تحقیق حاضر را بر آن داشت تا با هدف شناخت نقش خانواده در ممانعت یا تعدیل گرایش جوانان به اشکال جدید دینداری از یک سو و نیز کمک به فهم رابطه بین تغییرات دین و خانواده از سوی دیگر این پرسش را مطرح کند که آیا بین میزان و نوع دین داری جوانان با سرمایه اجتماعی خانواده آنها رابطه هست؟ یافته های تحقیق حاضر که با روش پیمایشی بین نمونه 380 نفری از جوانان سه منطقه شهر تهران به دست آمده است نشان می دهد که پاسخ به این سوال مثبت است. بدین ترتیب، در حالی که بین سرمایه ساختاری خانواده با میزان دینداری رابطه ای برقرار نیست، بعد فرآیندی سرمایه خانوادگی و چهار مولفه اصلی آن با میزان و انواع دینداری رابطه دارند، در بین ابعاد اصلی دینداری، صرفا دینداری مناسک گرا با سرمایه اجتماعی خانواده و ابعاد آن رابطه دارد. در بین ابعاد سرمایه خانوادگی، مشارکت و ارتباط خانوادگی بیشترین همبستگی را با میزان دینداری دارد. این تحقیق به طور کلی بر اهمیت تعاملات و انسجام روابط خانوادگی بر افزایش دینداری جوانان و کاهش گرایش آنها به اشکال غیر سنتی دینداری تاکید دارد و آن را به منزله فرصتی می داند که بدین منظور در اختیار سیاست گذاران و مجریان امور فرهنگی کشور قرار دارد.
بازیهای رایانه
حامد نصیری؛ کبری بخشیزاده برج؛ محمد صالح ترکستانی
چکیده
در دهۀ اخیر، بازیهای دیجیتال، بهعنوان گونهای از فناوریهای فرهنگی، مطالعات بسیاری را متوجه خودساختهاند. درعینحال تولید بیشازپیش و بازار پرمخاطب بازیهای دیجیتال، آن را تبدیل به یک صنعت درآمدزای بسیار بزرگ کرده است که در میان پلتفرمهای مختلف بازی، بازیهای موبایلی از رشد درآمدی بیشتری برخوردار بودهاند. شناخت هرچه ...
بیشتر
در دهۀ اخیر، بازیهای دیجیتال، بهعنوان گونهای از فناوریهای فرهنگی، مطالعات بسیاری را متوجه خودساختهاند. درعینحال تولید بیشازپیش و بازار پرمخاطب بازیهای دیجیتال، آن را تبدیل به یک صنعت درآمدزای بسیار بزرگ کرده است که در میان پلتفرمهای مختلف بازی، بازیهای موبایلی از رشد درآمدی بیشتری برخوردار بودهاند. شناخت هرچه بهتر مخاطبان این دسته از بازیها و بررسی تمایلات و ذائقۀ آنها موجب توسعه هرچه بیشتر این صنعت حیاتی در کشور میشود. لذا در این مقاله با بسط مدل فناوری محورِ تحقق انتظارات، به بررسی عوامل مؤثر بر تمایل به خرید بازیکنان موبایلی پرداختهشده است. بر اساس این مدل، بازیکن، پس از مواجهه با نسخۀ رایگان بازی، ادراکات خود را با انتظاراتش از بازی کرده و در صورت تحقق انتظاراتش، ارزشهایی شامل ارزشهای پولی، عملکردی، هیجانی، اجتماعی و نوآورانه را ادراک میکند که این عوامل سبب رضایت و درنهایت منجر به تمایل به خرید خواهند شد. همچنین اثر متغیرهای عادت، اعتماد به کانال توزیع، جایگزینهای رایگان و بررسیهای آنلاین نیز بررسیشدهاند. برای این امر پیمایشی در میان مخاطبین بازی «جنگ قبایل» انجام شد که 766 نمونۀ آماری قابلبررسی، این امکان را فراهم نمودند تا فرضیات مدل در سطوح ۹۵ و ۹۹ درصد مورد آزمون قرار گیرند. درنهایت رابطه متغیرهای رضایت، ارزشهای ادراکشده پولی و هیجانی، اعتماد و عادت، با تمایل به خرید معنادار بود اما ارتباطی میان جایگزینهای رایگان و بررسیهای آنلاین با تمایل به خرید یافت نگردید.
مطالعات فرهنگی
نعمت الله موسی پور؛ لیلا فلاحتی؛ مهدی مزینانی
چکیده
حوزه مدیریت در نظام آموزش عالی از نخستین حوزههایی است که ارتباطگیری با دانشجویان و فرایند شکلدهی به ذهنیت آنها را آغاز میکند. مطالعه این فرایند از دو جنبه ممکن و مهم است: آنچه مدیران، اراده میکنند؛ آنچه مخاطبان برداشت میکنند. اهمیت جنبه دوم، از منظر سیاستگذاری فرهنگی بهعنوان لازمۀ اجرای سیاستها، جایگاه ذینفعان در ...
بیشتر
حوزه مدیریت در نظام آموزش عالی از نخستین حوزههایی است که ارتباطگیری با دانشجویان و فرایند شکلدهی به ذهنیت آنها را آغاز میکند. مطالعه این فرایند از دو جنبه ممکن و مهم است: آنچه مدیران، اراده میکنند؛ آنچه مخاطبان برداشت میکنند. اهمیت جنبه دوم، از منظر سیاستگذاری فرهنگی بهعنوان لازمۀ اجرای سیاستها، جایگاه ذینفعان در فرایند سیاستگذاری، زمینهسازی برای بهبود سیاستها، و تنظیم پیشنهادهای سیاستی، همیشگی و محوری است. مقاله حاضر در پی کاوش و بازشناسی نظری دیدگاه و خوانشی است که دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان در مورد مدیریت فرهنگی دانشگاه، بهعنوان زیرنظامی از نظام مدیریت دانشگاه، دارند. دادههای لازم از طریق روشهای مشاهده مشارکتی (مشارکتکننده در نقش مشاهدهگر) و مصاحبه (روش هدایت کلیات) گردآوری شدهاند. در مصاحبه، 35 نفر از دانشجویان (19 دختر و 16 پسر) و 5 نفر از مدیران فرهنگی دانشگاه، با نمونهگیری هدفمند انتخاب شدهاند. مصاحبهها با روش نظامدار (منسوب به استراوس و کوربین) در 4 سطح، تحلیل شدند. در جریان تحلیل، 109 مفهوم، 15 مقوله، و 5 مقولۀ عمده پدیدار شدند که درنهایت بهنظر پژوهشگران، برسازندۀ سبکی از مدیریت بومیـفرهنگی ایرانی، بهنام پدرسالاری فرهنگی، هستند. این نوع از مدیریت، در حوزه سیاستگذاری و برنامهریزی، مبتنیبر برنامهریزی عمودی، تکبُعدی، و تکجنسیتی، در حوزه هدایت و هماهنگی، مبتنیبر غیرسازی، و در حوزۀ پایش و نظارت، مبتنیبر نگاهبانی و مراقبت است. سلوک پدرانه، امتیازی است که میتواند این سبک مدیریتی را تعالیبخش، کارآمد، مطلوب، و ارزنده معرفی کند.
سارا طالبی؛ محمدقلی میناوند
چکیده
ایفای صحیح نقش رسانه در کشور نیازمند بررسی نحوه اجرایی شدن سیاستهای اعلامی سازمان صدا و سیما برای تولیدات رسانهای است. خانواده یکی از موضوعات جذاب در میان فیلمها و سریالهای نمایشی است و زنان در جامعه امروزی به مدلهای مناسبی برای الگوبرداری از آن در ایفای نقش خود در خانواده نیازمند هستند. این مقاله که از طریق مصاحبه عمیق با ...
بیشتر
ایفای صحیح نقش رسانه در کشور نیازمند بررسی نحوه اجرایی شدن سیاستهای اعلامی سازمان صدا و سیما برای تولیدات رسانهای است. خانواده یکی از موضوعات جذاب در میان فیلمها و سریالهای نمایشی است و زنان در جامعه امروزی به مدلهای مناسبی برای الگوبرداری از آن در ایفای نقش خود در خانواده نیازمند هستند. این مقاله که از طریق مصاحبه عمیق با کارشناسان دینی و کارشناسان رسانه حاصل شده، به بررسی قالبها و ظواهر و فرم حضور زن در خانواده از سویی و محتوا و هنجار و روح حضور وی در خانواده از سوی دیگر، با توجه به ارزشهای اسلامی مورد توجه سیاستهای رسمی اعلامشده برای برنامهسازی توسط معاونت برنامهریزی سازمان صدا و سیما، میپردازد. در مجموع نتیجه تحقیق از «تقابل فرم و محتوی در تصویر زن در خانواده نمایشی در تلویزیون» از نظر کارشناسان دینی حکایت دارد. ریشهیابی مسئله نشان میدهد، در کنار عامل اساسی نبود مبانی نظری غنی در حیطه زن و خانواده، عدم مدیریت پیام به علاوه فضای هنرمندان و کمبود نوشتههای هنری کافی در این حیطه، با عامل اساسی ضعف تهیهکنندگان از لحاظ بینش و دغدغهمندی در تولید آثار جوابگو برای الگودهی به زنان در خانواده همگی منجر به این مسئله شدهاند.