وحید شالچی
چکیده
این مقاله به بررسی سبک زندگی جوانان کافی شاپ منطقه 3 تهران میپردازد و تلاش میکند ویژگیهای سبک زندگی این گروه از جوانان را مشخص سازد. مشخص ساختن اهمیت عناصر مختلف زندگی، هنجارهای مصرف همچنین شیوه های گذران اوقات فراغت از دیگر هدف های این مقاله است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که در این فضای اجتماعی ویژگی های سبک زندگی پسامدرن از ...
بیشتر
این مقاله به بررسی سبک زندگی جوانان کافی شاپ منطقه 3 تهران میپردازد و تلاش میکند ویژگیهای سبک زندگی این گروه از جوانان را مشخص سازد. مشخص ساختن اهمیت عناصر مختلف زندگی، هنجارهای مصرف همچنین شیوه های گذران اوقات فراغت از دیگر هدف های این مقاله است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که در این فضای اجتماعی ویژگی های سبک زندگی پسامدرن از قبیل مد و سلیقه التقاطی، تعامل امر محلی و جهانی، اهمیت سرگرمی و مصرف و نقش حیاتی لذت دیده می شود. بررسی فرهنگ این بخش از جوانان ایرانی نشان می دهد که تا چه میزان سیاست گذاری فرهنگی امری حساس، دشوار و پیچیده است و اثرگذاری فرهنگی بر نسل جوان صرفا از طریق پرداختن صوری و سطحی به ارزش ها در سطح نهادهای رسمی ممکن نیست.
محمد جواد اسماعیلی
چکیده
در چهل سال اخیر، درباره «غیرعملیبودن»، «عدممشروعیت» و «ناکارآمدی» سیاستگذاری دین در دانشگاه، به علل و دلایل متعددی اشاره شده است. مقاله حاضر بدون کماهمیت جلوهدادن علل و دلایل مذکور، ضعف «اخلاق مسئولیت» نهاد سیاستگذاری را پررنگ یافته، معتقد است بسیاری از سوءظنها، نارضایتیها و مخالفتها ...
بیشتر
در چهل سال اخیر، درباره «غیرعملیبودن»، «عدممشروعیت» و «ناکارآمدی» سیاستگذاری دین در دانشگاه، به علل و دلایل متعددی اشاره شده است. مقاله حاضر بدون کماهمیت جلوهدادن علل و دلایل مذکور، ضعف «اخلاق مسئولیت» نهاد سیاستگذاری را پررنگ یافته، معتقد است بسیاری از سوءظنها، نارضایتیها و مخالفتها و از دیگرسو، ناکامیهای اسلامیسازی دانشگاهها، ناشی از ضعف اخلاق مسئولیت نهاد سیاستگذاری است. نگارنده با طرح یک پرسش اصلی و شش پرسش فرعی، بهروش قیاسی و استقرایی، به تحلیل کیفی مضمون سند دانشگاه اسلامی (مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی سال 1392) پرداخته، نشان خواهد داد سیاستگذاری دین در دانشگاه بر پایه «اخلاق مسئولیت» تدوین نشده است. اما این که سند مذکور بر پایه «اخلاق باور» تنظیم شده است یا نه، مستلزم بررسی مستقل دیگری است.
جامعه شناسی
خدیجه کشاورز
چکیده
دانشجویان نسلی هستند که در تعیین آینده کشور نقش دارند و ذهنیت آنان دربارۀ امید و ناامیدی برای طرحریزی آیندهشان در ایران، بر جامعۀ ایران تأثیرگذار است. موضوع امید و نگرانی دربارهٔ آینده در جامعه ایران سالهاست که اندیشمندان، سیاستورزان و فعالان اجتماعی را متوجه خود کردهاست. این مقاله تلاش میکند به چگونگی شکلگیری ذهنیت ...
بیشتر
دانشجویان نسلی هستند که در تعیین آینده کشور نقش دارند و ذهنیت آنان دربارۀ امید و ناامیدی برای طرحریزی آیندهشان در ایران، بر جامعۀ ایران تأثیرگذار است. موضوع امید و نگرانی دربارهٔ آینده در جامعه ایران سالهاست که اندیشمندان، سیاستورزان و فعالان اجتماعی را متوجه خود کردهاست. این مقاله تلاش میکند به چگونگی شکلگیری ذهنیت امیدوار یا ناامید دانشجویان در شرایط ایران امروز بپردازد. رویکرد این مقاله کیفی است و با 26 دانشجوی دختر و پسر از دانشگاههای دولتی شهر تهران مصاحبه نیمهساختاریافته انجام شده است. روش تحلیل اطلاعات در این پژوهش، تحلیل مضمون است. در این مقاله از مفهومپردازی غسان حاج، مردمشناس لبنانیـاسترالیایی درباره جوامع بهمثابه «مکانیزمهای تولید و توزیع امید» استفاده شدهاست. یافتهها نشان میدهند که امیدِ جمعی در میان بخش مهمی از مشارکتکنندگان پژوهش غایب است؛ آنها بهدلیل وجود تبعیضهای سیستماتیک و تقاطع تبعیض، از دایرهٔ تولید و توزیع امید طرد میشوند. یکی از پیامدهای ناامیدی اجتماعی، تمایل به مهاجرت به خارج از ایران در میان مشارکتکنندگان این مطالعه است. از آنجا که انسداد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به گسترش ناامیدی اجتماعی در میان مشارکتکنندگان دامن میزند، به رسمیت شناختن جنبشهای اجتماعی و گشودگی نهادهای حکمرانی به طرح مطالبات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مردم و تلاش در جهت برآوردهساختن این مطالبات، میتواند به گسترش امید اجتماعی در جامعه کمک کند. نتایج پژوهش میتواند نگاه ما به مسئله امید را در میان همه اقشار جامعه تعمیق بخشد.
لیلا وثوقی؛ صادق خوش نمک
چکیده
گردشگری در جهان کنونی فراتر از یک فعالیت اقتصادی است و به عنوان یک پدیدۀ اجتماعی و جهانی، پیچیدگیهای خاصی دارد که از جابهجایی انسانها با فرهنگهای مختلف و ارتباط و تعامل آنها با هم در زمان صلح به وجود میآید. به همین دلیل، درک تفاوتهای فرهنگی برای توسعۀ موفقیتآمیز گردشگری الزامی است. این تحقیق، با هدف بررسی تفاوتهای میانفرهنگی ...
بیشتر
گردشگری در جهان کنونی فراتر از یک فعالیت اقتصادی است و به عنوان یک پدیدۀ اجتماعی و جهانی، پیچیدگیهای خاصی دارد که از جابهجایی انسانها با فرهنگهای مختلف و ارتباط و تعامل آنها با هم در زمان صلح به وجود میآید. به همین دلیل، درک تفاوتهای فرهنگی برای توسعۀ موفقیتآمیز گردشگری الزامی است. این تحقیق، با هدف بررسی تفاوتهای میانفرهنگی در گردشگری و نحوۀ برخورد جامعۀ محلی در مواجهه با آن انجام شده است. تحقیق حاضر، از نظر روش کیفی است. مشارکتکنندگان تحقیق، دوازده نفر از مردم محلی ناحیۀ قرهداغ (ارسباران) بودند که با روش نمونهگیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان داد که عوامل تأثیرگذار بر تماس بین گردشگران و جامعۀ محلی، نقش فرهنگ در گردشگری، انواع برخوردهای میان فرهنگی، تفاوتهای فرهنگی بین گردشگران و جامعۀ محلی، مشکلات تفاوتهای فرهنگی گردشگران با جامعۀ محلی، تأثیر تفاوتهای فرهنگی بر جامعۀ محلی و نحوۀ برخورد جامعۀ محلی در مواجهه با تفاوتهای فرهنگی گردشگران با آنها، هفت موضوع اصلی مرتبط با تفاوتهای میان فرهنگی در گردشگری هستند و 26 موضوع فرعی بر این موضوعات اصلی تأثیر گذارند.
بازیهای رایانه
زینب تصویری؛ زینب السادات اطهری
چکیده
امروزه رسانه یکی از ابزارهای گذران اوقات برای انسانها و بهویژه کودکان است. بهدلیل شرایط حساس دوران کودکی و اینکه یکی از محبوبترین و تأثیرگذارترین گونههای رسانه نزد کودکان، پویانمایی است، بررسی پیامدهای مشاهدۀ پویانماییها در تربیت این دوره امری گریزناپذیر است. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی نفی و ایجاب دلالتهای تربیتی ...
بیشتر
امروزه رسانه یکی از ابزارهای گذران اوقات برای انسانها و بهویژه کودکان است. بهدلیل شرایط حساس دوران کودکی و اینکه یکی از محبوبترین و تأثیرگذارترین گونههای رسانه نزد کودکان، پویانمایی است، بررسی پیامدهای مشاهدۀ پویانماییها در تربیت این دوره امری گریزناپذیر است. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی نفی و ایجاب دلالتهای تربیتی پویانمایی باباسفنجی برپایۀ ساحتهای ششگانه تعلیموتربیت انجام شده است. این پژوهش، بهلحاظ هدف، کاربردی است و برپایۀ روش کیفیـکمی و با استفاده از تحلیل محتوای قیاسی انجام شده است. متخصصان این حوزه، روایی صوری مقولههای مرتبط با ساحتهای ششگانه را تأیید کردهاند. پایایی این مقولهها نیز با استفاده از ضریب اسکات و دیدگاههای 4 نفر از صاحبنظران در این زمینه، 772/0 برآورد شد؛ سرانجام، برای تحلیل دادههای بهدستآمده از پژوهش، از روش آنتروپی شانون بهره گرفته شد. براساس یافتههای این پژوهش، 242 مضمون مرتبط با ساحتهای ششگانه تعلیموتربیت در این پویانمایی مشاهده شد که ساحت تربیت زیستی و بدنی بیشترین میزان توجه و اهمیت و ساحت تربیت اخلاقی،کمترین اهمیت را داشته است. همچنین 314 مضمون در نفی ساحتهای ششگانه مشاهده شد که نفی ساحت تربیت اخلاقی، بیشترین میزان توجه و اهمیت و نفی ساحت تربیت زیباییشناختی و هنری، کمترین اهمیت را داشته است. یافتهها حاکی از این است که در پویانمایی باباسفنجی به رشد ابعاد وجودی انسان بهصورت متعادل توجه نشده است؛ بنابراین، ضرورت پرهیز از شکلگیری شخصیت کاریکاتوری و توجه همزمان به همۀ ساحتهای وجودی انسان توصیه میشود.
فضای مجازی و فرهنگ متاورس
محسن رجبی؛ محمدصادق نصراللهی
چکیده
چالشآفرینی هوش مصنوعی در آینده، بهویژه در نسبت انسان با سیستمهای هوشمند و قدرتمندیِ کارکردهای آن در رسانههای اجتماعی، دغدغهای است که بهدنبال بررسی بیشتر آن از طریق توجه فرهنگی به فناوری، پیامدشناسی فرهنگی را پیش روی ما قرار داده است. هدف اصلی مقاله واکاوی پیامدهای فرهنگی توسعه هوش مصنوعی در رسانههای اجتماعی است و اینکه ...
بیشتر
چالشآفرینی هوش مصنوعی در آینده، بهویژه در نسبت انسان با سیستمهای هوشمند و قدرتمندیِ کارکردهای آن در رسانههای اجتماعی، دغدغهای است که بهدنبال بررسی بیشتر آن از طریق توجه فرهنگی به فناوری، پیامدشناسی فرهنگی را پیش روی ما قرار داده است. هدف اصلی مقاله واکاوی پیامدهای فرهنگی توسعه هوش مصنوعی در رسانههای اجتماعی است و اینکه کاربرد و توسعه هوش مصنوعی در رسانههای اجتماعی چه پیامدهای مثبت و منفی فرهنگی دارد. این مقاله با روشهای اسنادی، توصیفی-تحلیلی، مصاحبه و تحلیل مضمون مصاحبههای انجامشده با خبرگان انجام شده است. یافتهها نشان میدهد هوش مصنوعی در رسانههای اجتماعی باعث تغییرات گستردهای میشود که باید مورد توجه ذینفعان توسعه و کاربرد فناوری قرار بگیرد. در اکثر حوزههای فرهنگی، پیامدهای همزمان مثبت و منفی دارد؛ یعنی هم فرصتآفرین و هم تهدیدزا است و توجه به هر دو وجه مذکور در حوزه سیاستگذاری توسعه هوشمصنوعی مهم و اساسی است. از مهمترین پیامدهای فرهنگی کاربرد و توسعه هوش مصنوعی در رسانههای اجتماعی میتوان به مقیاسپذیری (گسترش دامنه) اثربخشی تصمیمات و اقدامات انسانی، ساختاردهی جدید به نظام ارتباطی انسانها، دگرگونی در نحوه مصرف فرهنگی، کاهش قدرت انتخاب انسانها و تفویض آن به هوش مصنوعی، اختلال در کارکرد بازنمایی حقیقت در رسانهها، برهم خوردن تعادل بین مزایای محتوای شخصیسازیشده و حفظ حریم خصوصی، تأثیرات ضدفرهنگی طراحان و صاحبان فناوری بر کارکرد سیستمهای هوشمند، تحول در شیوه تعامل انسان و فناوری، عدم شفافیت تبعات به کارگیری هوش مصنوعی، محدود شدن قدرت حکمرانی سنتی و عدم امکان نظارت و قانونگذاری موثر و... اشاره کرد.
علوم اجتماعی و ارتباطات
حسین راغفر؛ زینب شفیعی
چکیده
اهمیت مفهوم شبکه برای فعالیتهای کارآفرینی بهطور فزایندهای تبدیل به مد روز شده است. مطالعات اخیر جامعهشناسی اقتصادی جدید نیز پیرامون موضوع کارآفرینی زنان، بهجای توجه به مشخصات عمومی و محدودیتها، عمدتاً بر اهمیت شبکهها تأکید دارند. مطالعه شبکههای زنان کارآفرین، انگیزهها، ابعاد و زوایای گوناگون کنش کارآفرینانه آنها، ...
بیشتر
اهمیت مفهوم شبکه برای فعالیتهای کارآفرینی بهطور فزایندهای تبدیل به مد روز شده است. مطالعات اخیر جامعهشناسی اقتصادی جدید نیز پیرامون موضوع کارآفرینی زنان، بهجای توجه به مشخصات عمومی و محدودیتها، عمدتاً بر اهمیت شبکهها تأکید دارند. مطالعه شبکههای زنان کارآفرین، انگیزهها، ابعاد و زوایای گوناگون کنش کارآفرینانه آنها، جنبهای مهم در راه شناخت ابعاد کنش کارآفرینانه زنان در همه کشورها بهخصوص ایران است. بنابراین، هدف مقاله حاضر افزایش ادراک در مورد شبکههای زنان و نحوه بهرهگیری از آنها برای تحقق کنش اقتصادی/کارآفرینانه است. برای رسیدن به این هدف، رویکرد شبکه اجتماعی مدنظر قرار گرفت و از روش کیفی تحلیل شبکه برای تبیین عمیق فعالیتها استفاده شد. دادههای این پژوهش از مصاحبههای عمیق نیمهساختاریافته با ۴۰ زن بنیانگذار برندهای صنایعدستی مدرن که در فضای مجازی (اینستاگرام) فعالاند، بهدست آمده است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش اصلی است که اشکال و کیفیت شبکهسازی زنان در این حوزه چگونه است و آیا این شبکهسازی به تسهیل کنشهای اقتصادی کمک کرده است؟ در پاسخ به این پرسشها نهایتاً سه سطح از شبکه در این مقاله نشان داده شد: 1) پیوندهای قوی که روابط خانوادگی را در برمیگیرند؛ 2) پیوندهای ضعیف که شامل روابط با دوستان است؛ و 3) ارتباط با غریبهها که شامل ارتباطات با مشتریان و ارتباطات مجازی است. شباهت مهم و منحصربهفرد این مطالعه، بهرهگرفتن تمامی مصاحبهشوندگان از ارتباطات مجازی است. این شبکههای ارتباطات مجازی نوعا تضمینکننده دوام و بقای کسبوکار نیز هستند.
علوم اجتماعی و ارتباطات
نادر رازقی؛ محمود شارعپور؛ فاطمه آخوند زاده
چکیده
شکل نوین شکاف، یعنی «شکاف دیجیتالی جدید» یا «شکاف هوشمند»، شکاف میان افرادی است که به اینترنت دسترسی دارند؛ این نوع شکاف و نابرابری، در سطح مهارت و توانایی بهرهبرداری افراد از کارکردهای پیچیدۀ فناوری اطلاعات نمایان میشود. افزایش شکاف دیجیتالی در سراسر جهان، بهعنوان یکی از بزرگترین چالشهای عصر دیجیتال، با پیامدهای ...
بیشتر
شکل نوین شکاف، یعنی «شکاف دیجیتالی جدید» یا «شکاف هوشمند»، شکاف میان افرادی است که به اینترنت دسترسی دارند؛ این نوع شکاف و نابرابری، در سطح مهارت و توانایی بهرهبرداری افراد از کارکردهای پیچیدۀ فناوری اطلاعات نمایان میشود. افزایش شکاف دیجیتالی در سراسر جهان، بهعنوان یکی از بزرگترین چالشهای عصر دیجیتال، با پیامدهای مستقیم و غیرمستقیم در چندین حوزۀ جامعه اطلاعاتی نمایان شده و بررسی علمی آن ضرورت بیشتری یافته است؛ ازاینرو، این پژوهش برپایۀ نظریۀ بازتولید فرهنگی بوردیو، این پرسش را بررسی کرده است که سرمایۀ فرهنگی افراد به چه میزانی بر شکاف دیجیتالی میان آنان تأثیرگذار است؟» روش انجام این پژوهش، پیمایشی بوده و دادهها از طریق پرسشنامه گردآوری شدهاند. جامعۀ موردمطالعه، جوانان هجده تا بیستونه سالۀ شهرستان بابل (198/183 نفر) بوده و حجم نمونۀ آماری با استفاده از فرمول کوکران، 385 نفر برآورد شده است. دادههای پژوهش به شیوۀ نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای بهصورت تصادفی ساده از میان 8 محلۀ شهر بابل گردآوری شدهاند. نتایج پژوهش نشان داد که در میان افراد با سرمایههای فرهنگی گوناگون، شکاف دیجیتالی وجود دارد. نتایج بهدستآمده از آزمون رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که بهترتیب، بعد عینیتیافتۀ سرمایۀ فرهنگی (47/0=β)، بعد تجسدیافتۀ سرمایۀ فرهنگی (41/0=β)، و بعد نهادی سرمایۀ فرهنگی (20/0=β) بیشترین تأثیر را بر شکاف دیجیتالی میان افراد داشتهاند. افزونبراین، یافتههای پژوهش نشان داد که متغیر مستقل پژوهش، یعنی سرمایۀ فرهنگی، بهمیزان 26/0 از واریانس متغیر وابستۀ شکاف دیجیتالی را تبیین میکند.
آرش حسنپور؛ ثریا معمار
چکیده
دینداری در زمانة کنونی متنوع و متکثر شده است. این مطالعه با پذیرفتن این پیشفرض که دینداری بهمثابه امری متنوع و متلون، خارج از دوگانة دیندار یا بیدین بودن افراد است، به شناسایی و تفسیر نوع خاصی از دینداری در بین جوانان شهر اصفهان پرداخته است. بدین منظور، با مرور مطالعات پیشین، در چارچوب روش کیفی، رویکرد تفسیری، سنت نظریة زمینهای ...
بیشتر
دینداری در زمانة کنونی متنوع و متکثر شده است. این مطالعه با پذیرفتن این پیشفرض که دینداری بهمثابه امری متنوع و متلون، خارج از دوگانة دیندار یا بیدین بودن افراد است، به شناسایی و تفسیر نوع خاصی از دینداری در بین جوانان شهر اصفهان پرداخته است. بدین منظور، با مرور مطالعات پیشین، در چارچوب روش کیفی، رویکرد تفسیری، سنت نظریة زمینهای و ابزار مصاحبه و در پرتو الهامات نظری زیمل در بحث دینداریهای نوگرا، دادههای تحقیق جمعآوری شد. نتایج یافتههای کیفی تحقیق، بیانگر آن است که میتوان با تأکید بر معیار «خودتشخیصی» فرد دیندار بهنوعی خاص از دینداری تحت عنوان دینداری «خودمرجع» اشاره کرد. نتایج این مطالعه و بررسی یافتههای کیفی همچنین گویای آن است که دینداری جوانان در این سنخ، بدل به امری شخصی، غیرالزامآور، خصوصی، سلیقهای، گزینشی، مبتنی بر تعقل، خرد فردی و همراه با نپذیرفتن دگرسالاری نهادهای دینی شده است و به سمت امری اقتضایی و لذتگرایانه سیر میکند. همچنین در این مطالعه تلاش شده است تا مدل پارادایمیک اخذشده از دادهها در چارچوب نظریة زمینهای در قالب شرایطِ علی، زمینهای، تعاملی و پیامدی، در ارتباط با ظهور و تأثیرات این سنخ دینداری، ترسیم، توصیف و تشریح شود.
مطالعات فرهنگی
حمیده بیگی
چکیده
آیینها و مراسم سوگواری مذهبی، از مهمترین منابع رسیدن به هویت، ریشههای فکری، و سبک زندگی افرادی است که بهطور جمعی در منطقۀ مشخصی برای اجرا و حفظ آن میکوشند. آیین عزاداری حسینی در شهرک ماسوله، اجرای آیینی سنتی است که پس از ورود اسلام به این منطقه، لباس نمادین خود را به قامت سوگواریهای مسلمانان نشانده و شیوۀ آیینی سنتی را برای ...
بیشتر
آیینها و مراسم سوگواری مذهبی، از مهمترین منابع رسیدن به هویت، ریشههای فکری، و سبک زندگی افرادی است که بهطور جمعی در منطقۀ مشخصی برای اجرا و حفظ آن میکوشند. آیین عزاداری حسینی در شهرک ماسوله، اجرای آیینی سنتی است که پس از ورود اسلام به این منطقه، لباس نمادین خود را به قامت سوگواریهای مسلمانان نشانده و شیوۀ آیینی سنتی را برای ابراز همدردی با امام حسین(علیهالسلام) و یارانش بهروز کرده است. این پدیدۀ فرهنگی که بهعنوان میراث معنوی ثبت شده است، برای حفظ و صیانت و از بین نرفتن جلوههای عملی آن، نیاز به دیده شدن دارد. گردشگری آیینی با ویژگی نمایشی خود، تکرار و بازنمایش جریان رویداد و کنش و واکنش آیینی را در مقابل چشمان گردشـگـران روایت کرده و بهعنوان رسـانهای قدرتمند در نگهداشت ویژگیهای ناب و منحصربهفـرد مناطق عمـل میکند. پژوهش حاضر، از نوع توصیفی و پیمایشی است که با ابزار مصاحبه و پرسشنامه و به روش نمونهگیری دردسترس و گلولهبرفی در بین 340 نفر از گردشگران داخلی و خارجی حاضر در آیینهای عزاداری حسینی شهرک ماسوله در سال 1396 انجام شده است. نتایج بررسی و تجزیهوتحلیل خروجی از نظرات گردشگران با استفاده از نرمافزارهای SPSS و Excel، بیانگر نقش بسزای گردشگری آیینی در حفظ و صیانت از آیینهای سنتی و لزوم تجهیز زیرساختهای گردشگری منطقه است. در راستای هدایت هدفمند گردشگران و بهرهگیری از رویداد گردشگری آیینی، برگزاری تورهای تخصصی و برنامهریزیشده یکی از پیشنهادهای اصلی این پژوهش است.
کیوان آقامحسنی
چکیده
اتنوموزیکولوژی کاربردی گرایشی در رشته اتنوموزیکولوژی محسوب میشود. در نیمه دوم قرن بیستم، اتنوموزیکولوژی کاربردی فعالیتهای گوناگونی مانند برگزاری جشنوارهها را بهمنظور حفظ و اشاعه موسیقیهای سنتی شامل میشد. در قرن بیست و یکم، دومین جریان عمده در اتنوموزیکولوژی کاربردی ظهور کرد. در این جریان، به موسیقی بهعنوان ابزاری برای ...
بیشتر
اتنوموزیکولوژی کاربردی گرایشی در رشته اتنوموزیکولوژی محسوب میشود. در نیمه دوم قرن بیستم، اتنوموزیکولوژی کاربردی فعالیتهای گوناگونی مانند برگزاری جشنوارهها را بهمنظور حفظ و اشاعه موسیقیهای سنتی شامل میشد. در قرن بیست و یکم، دومین جریان عمده در اتنوموزیکولوژی کاربردی ظهور کرد. در این جریان، به موسیقی بهعنوان ابزاری برای حل مشکلات اجتماعی نگریسته میشود. برخی از متداولترین حوزههای کاری در اتنوموزیکولوژی کاربردی عبارتاند از: تلاش برای احقاق حق گروههای فرهنگی و موسیقایی محروم، حفاظت از حقوق موسیقایی در قالب پروژههای آرشیوی، تلاش برای احقاق حق فرهنگی و موسیقایی اقلیتها، تلاش برای محافظت و بازتولید محیطهای طبیعی و اجتماعی فرهنگهای موسیقایی، حضور در بحرانهایی مانند جنگ و درگیریهای اجتماعی، حضور فعالانه در بحرانهای حوزه سلامت و بهداشت، آموزش موسیقی به شکل بینافرهنگی. اتنوموزیکولوژی کاربردی به معنای امروزیاش در گفتمان رایج در فضای اتنوموزیکولوژی ایران جایگاهی ندارد. در میان واحدهای مصوب رشته اتنوموزیکولوژی و پایاننامههای دانشآموختگان این رشته هیچ ردی از اتنوموزیکولوژی کاربردی یافت نمیشود. ظرفیتهای اتنوموزیکولوژی کاربردی در حوزه سیاستگذاری فرهنگی مغفول مانده است. از جمله فرصتهایی که اتنوموزیکولوژی کاربردی در اختیار سیاست فرهنگی قرار میدهد میتوان به این موارد اشاره کرد: بازتعریف گروههای فرهنگی-موسیقایی محروم و حمایت از آنها در قالب جشنوارههای رایج در کشور، تأسیس آرشیوهای موسیقی منطقهایی در مناطق کمتر برخوردار بهمنظور تأثیر پایدار بر حیات موسیقایی این مناطق و ارائه راهحلهایی برای بهبود شرایط فرهنگیـموسیقایی مهاجرین افغانستانی در جامعه ایران.
نظریه و نقد
احسان شاه قاسمی
چکیده
بیتیاس یک گروه کرهای است که بیش از ده سال از آغاز کار آن میگذرد و در مدتی کوتاه به یکی از پرطرفدارترین گروههای موسیقی نه تنها در کره بلکه همچنین در جهان تبدیل شد. این گروه در ایران هم میلیونها طرفدار کودک و نوجوان (عمدتاً دختر) دارد و در سالهای اخیر به یک نگرانی عمده برای پدرومادرها، آموزگاران و حتی سیاست گذاران فرهنگی بدل ...
بیشتر
بیتیاس یک گروه کرهای است که بیش از ده سال از آغاز کار آن میگذرد و در مدتی کوتاه به یکی از پرطرفدارترین گروههای موسیقی نه تنها در کره بلکه همچنین در جهان تبدیل شد. این گروه در ایران هم میلیونها طرفدار کودک و نوجوان (عمدتاً دختر) دارد و در سالهای اخیر به یک نگرانی عمده برای پدرومادرها، آموزگاران و حتی سیاست گذاران فرهنگی بدل شده است. این پژوهش با کمک داده کاوی تلاش کرده است تصویری روشن از حضور بیتیاس در ایران -دست کم در شبکههای اجتماعی ایرانی- تولید کند و به صورت خاص نشان دهد بیتیاس چگونه از عناصر دینی برای دستیابی به موفقیت استفاده کرده است. پژوهش حاضر نشان میدهد که حضور بیتیاس و کلیدواژگان آن در توئیتر فارسی در دوره سه ساله پژوهش کاهش یافته و از ۳۹۲۳۷ تویت در سال ۱۴۰۰ به ۲۳۶۹۷ تویت در سال ۱۴۰۱ و ۹۲۱۵ تویت در نه ماهه نخست سال ۱۴۰۲ رسیده است. همچنین، این پژوهش نشان میدهد که در سه سال گذشته به رغم افول نسبی بیتیاس در ایران، هسته سخت هواداران این گروه همچنان به فعالیتهای خود ادامه میدهد.
ارتباطات میانفرهنگی
سعید رضا عاملی؛ منصوره حجاری
چکیده
انگارههای ذهنی موجود میان گروههای اجتماعی، تأثیر مستقیمی بر شکلگیری تعاملات میان آنها دارد. مردم اغلب دیگران را بهعنوان اعضای یک گروه اجتماعی درک میکنند و براساس انگارههایی که در ذهنشان از دیگری وجود دارد، تعاملات خود را شکل میدهند. مطالعه و شناسایی انگارهها میتواند در برقراری یا عدم برقراری ارتباط درست، تأثیرگذار ...
بیشتر
انگارههای ذهنی موجود میان گروههای اجتماعی، تأثیر مستقیمی بر شکلگیری تعاملات میان آنها دارد. مردم اغلب دیگران را بهعنوان اعضای یک گروه اجتماعی درک میکنند و براساس انگارههایی که در ذهنشان از دیگری وجود دارد، تعاملات خود را شکل میدهند. مطالعه و شناسایی انگارهها میتواند در برقراری یا عدم برقراری ارتباط درست، تأثیرگذار باشد. این مقاله به مطالعۀ انگارههای ذهنی شخصی اعضای انجمن اسلامی و انگارههای ذهنی خویشتن اعضای بسیج دانشجویی میپردازد. به این منظور سعی شده است از نظریه «انگارههای ذهنی» استفاده شود. براساس این نظریه، انگاره ذهنی، مجموعهای از تجربههای گذشته هستند که در گروههای دانشی مرتبط دستهبندی شدهاند و برای راهنمایی رفتارهای ما در موقعیتهای آشنا بهکار میروند. با توجه به تعریفهای نیشیدا (1999) و ترنر (1987)، انگارههای ذهنی شخصی و خویشتن، دو نوع از انگارههای ذهنی هستند. رویکرد روشی پژوهش حاضر، رویکرد کیفی است و درمجموع با 46 نفر از اعضای فعال تشکلها، مصاحبه نیمهساختیافته انجام شده است. تحلیل دادهها بهصورت تحلیل مضمون انجام شده است؛ انگارههای شخصی اعضای انجمن اسلامی که شامل سه مضمون مطلقگرایی، سنتگرایی، و نسبیگرایی اخلاقی هستند در مقابل انگارههای خویشتن اعضای بسیج که شامل انگارههای خویشتن از منظر دیگری و از منظر خود هستند، مطالعه و بررسی شده و در ادامه انگارههای متضاد و مشابه بین این دو تشکل دانشجویی، شناسایی شدهاند.
مطالعات فرهنگی
پروین محمدی؛ نادر امیری؛ سیاوش قلی پور
چکیده
تلقی ساکنان یک محله از زندگیشان در آنجا ممکن است حکایت از «بیقراری» و تنش و یا «قرار» و آرامش آنان داشته باشد. نقطه عزیمت مطالعه حاضر، تجربه زیسته یکی از نگارندگان و مشاهده اکتشافی دو نگارنده دیگر در محله دولتآباد شهر کرمانشاه است. چنین استنباط شده بود که احساس عمومی ساکنان محله یادشده از سکونت در آنجا، قرین «قرار» ...
بیشتر
تلقی ساکنان یک محله از زندگیشان در آنجا ممکن است حکایت از «بیقراری» و تنش و یا «قرار» و آرامش آنان داشته باشد. نقطه عزیمت مطالعه حاضر، تجربه زیسته یکی از نگارندگان و مشاهده اکتشافی دو نگارنده دیگر در محله دولتآباد شهر کرمانشاه است. چنین استنباط شده بود که احساس عمومی ساکنان محله یادشده از سکونت در آنجا، قرین «قرار» و حس تعلق بدانجاست. مقاله حاضر بهدنبال آن است که عوامل ایجاد چنین حسی در ساکنان دولتآباد را واکاوی کند. در ضمن این واکاوی، درستی گزاره کمابیش شهودی گفتهشده نیز محک خورده است اما ثقل کار، یافتن عناصری بوده است که زندگی در دولتآباد را برای ساکنانش کمابیش مقبول کرده است. بنای نظری این مطالعه نگاهی روایتشناسانه، و بهطور مشخص مفهوم خرد روایت بژه، بوده و از مسیر فنون مصاحبه، مشاهده و البته دادههایی مبتنی بر تجربه زیسته، دو عنصر مهم در ساحت زندگی ساکنان محله برجسته شدند و این دو معنای مقبولیت محله برای ساکنانش را هویدا ساختند: مسجد و بازارچه محلی، نمادهایی از دین و دنیا. اما آنچه این دو کالبد را به عناصر مهم ایجاد حس تعلق و مقبولیت محله در نزد ساکنانش بدل کرده است، چگونگی درهمتنیدگی آنها با زندگی روزمره و البته جایگرفتن ابعادی از این نمادها در حافظه جمعی است. مقاله حاضر شرحی از توصیف و تحلیل این واقعیتها است.
محمد عارف؛ مریم رئوفی
چکیده
مقاله حاضر میکوشد بخشی از یافتههای یک پیمایش انجامشده را که برگرفته از مطالعات اسنادی و میدانی نگارنده در دو شهر و 67 روستای منطقه کمیجان استان مرکزی ایران طی پنج سال است، از مناظری تازه مانند ریختنگاری آیینی، خاستگاهشناسی نمایشی و بلاگردانی شرقی با رویکرد انسانشناسی آیین، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. این پژوهش با استفاده ...
بیشتر
مقاله حاضر میکوشد بخشی از یافتههای یک پیمایش انجامشده را که برگرفته از مطالعات اسنادی و میدانی نگارنده در دو شهر و 67 روستای منطقه کمیجان استان مرکزی ایران طی پنج سال است، از مناظری تازه مانند ریختنگاری آیینی، خاستگاهشناسی نمایشی و بلاگردانی شرقی با رویکرد انسانشناسی آیین، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و مصاحبه با 119 نفر از سالمندترین افراد ساکن و آگاه محلی انجام شده و با تکیه بر سابقه زیست انسان در منطقه که از هزاره سوم قبل از میلاد مسیح تاکنون نشانهشناسی شده، به گردآوری، ثبت و ریختنگاری چهل و هشت آیین نمایشی مردمی پرداخته است. در نهایت، از میان یافتههای تحقیق به بررسی یکی از کهنالگوهای آیینی نمایشی تحت عنوان «قارا ایسکیورمه» میپردازد. نتایج حاصل از پژوهش تأیید میکند قارا ایسکیورمه (سیاهسرفه) یکی از یافتههای این پژوهش در زمینه بلاگردانی است و بیانگر هوش سرشار، اندیشه بکر و قریحه هنرمندانه مردم روستاههای کمیجان ایران اعم از آذریها، فارسها و تاتها است.
علوم تربیتی، روانشناسی، علوم رفتاری و تربیتبدنی
علی اصغر هدایتی؛ مهران فرج اللهی؛ نعمت الله فاضلی؛ محمدرضا سرمدی
چکیده
آموزش باز در پرتو رشد فناوری، با تغییر در «فرهنگ آموزش» و تأکید بر اصل «یادگیرندهمحوری»، نظام آموزشی را دگرگون کرده است. ازآنجاکه در نظام آموزشی ایران، به این موضوع بیتوجهیشده، مقالۀ حاضر، بهمنظور آشکارسازی این «نیمگی»، مسئلۀ ساخت ناتمام آموزش باز در ایران را از دیدگاه انتقادی بررسی کرده و برای این واکاوی ...
بیشتر
آموزش باز در پرتو رشد فناوری، با تغییر در «فرهنگ آموزش» و تأکید بر اصل «یادگیرندهمحوری»، نظام آموزشی را دگرگون کرده است. ازآنجاکه در نظام آموزشی ایران، به این موضوع بیتوجهیشده، مقالۀ حاضر، بهمنظور آشکارسازی این «نیمگی»، مسئلۀ ساخت ناتمام آموزش باز در ایران را از دیدگاه انتقادی بررسی کرده و برای این واکاوی تاریخی ـکه دورۀ معاصر ایران را دربر میگیردـ از شیوۀ تبارشناسی منسوب به فوکو، استفاده شده است. تبارشناسی، تبیین تحولاتِ برههای تاریخ است در نسبتِ درونی آنها با قدرت. بهتعبیر فوکو، در گفتمان است که قدرت و دانش به یکدیگر پیوند میخورند. و منظور از «تحلیل تبارشناسانه»، راهبرد معرفتشناختیای است که در حوزههای گوناگون تاریخ، علوم سیاسی، و علوم اجتماعی شکل گرفته است؛ بنابراین، برای توصیف و تبیینِ مسئلۀ مقاله، ناگزیر از بررسی کردارهای گفتمانی سنتی و مدرنِ آموزشی در نسبتِ با فضای گفتمانی آموزش باز هستیم. در پاسخ به این پرسش مقاله که «ساخت ناتمام آموزش باز در ایران معاصر، محصول چه شرایطی است؟» یافتههای مقاله، حکایت از این دارد که «نادیدهانگاری وجوه نرمافزاری و گفتمانی علم که به سیطرۀ نگاه ابزاری به آن انجامیده است، فهم نارس از آموزش باز که آن را به آموزش مکمل فروکاسته است، و روابط بوروکراتیک، که با ویژگی دموکراتیک این آموزش فرامدرن در تعارض است، سبب ناتمامی آموزش باز شده و تعمیق چالش بیگانگیِ علم از فرهنگ و جامعه را درپی داشته است».
علوم اجتماعی و ارتباطات
رقیه قنبری قادیکلایی
چکیده
انقلاب فناورانه دستاورد موج سوم انقلابهاست، که تغییر و تحولاتی ملموسی در تمام صنایع از جمله صنعت گردشگری بهوجود آورده است. پیشرفت فناوری فرصتهای جدیدی برای گردشگری مجازی بهوجود آورده. از این رو، تجربه سفر مجازی و بررسی رفتار گردشگران تبدیل به موضوع مهمی برای مطالعات گردشگری شده است. بر این اساس، شناسایی و تبیین رویکردهای نظری ...
بیشتر
انقلاب فناورانه دستاورد موج سوم انقلابهاست، که تغییر و تحولاتی ملموسی در تمام صنایع از جمله صنعت گردشگری بهوجود آورده است. پیشرفت فناوری فرصتهای جدیدی برای گردشگری مجازی بهوجود آورده. از این رو، تجربه سفر مجازی و بررسی رفتار گردشگران تبدیل به موضوع مهمی برای مطالعات گردشگری شده است. بر این اساس، شناسایی و تبیین رویکردهای نظری در حوزه رفتار گردشگران مجازی هدف این مقاله است. این مطالعه بهطور نظاممند به مرور پژوهشهایی در مورد رفتار گردشگر مجازی میپردازد. در همین راستا، 27 مقاله منتشر شده در پایگاه داده اسکوپوس از سال 1999 تا 2022 برای استخراج شاخصهای رفتار گردشگران مجازی بررسی شده است. یافتههای کمی نشان میدهد، کشورهای پیشرو درزمینهٔ پژوهشهای گردشگری مجازی، چین و آمریکا هستند. مهمترین رویکردهای نظری به رفتار گردشگران، به ترتیب مدل پذیرش فناوری، نظریه محرک-ارگانیسم-پاسخ، رفتار برنامهریزیشده، نظریه جریان، بازیابی توجه، غوطهوری و حضور است. بهمنظور شناسایی مؤلفه های اصلی در مطالعات مربوط به رفتار گردشگران مجازی، از تحلیل محتوا استفاده شد، و در پایان، چارچوب مفهومی از محتوای مقالات استخراج شد. مهمترین و مؤثرترین نظریهها در این زمینه نظریه پذیرش فناوری است. این در حالی است که هنوز این نظریه به خوبی درک نشده است، و ابعاد زیادی از آن ناشناخته است.
مطالعات هنر و زیباییشناسی
کیمیا هدایتی؛ علی عسگری
چکیده
رسانۀ تاثیرگذار و قدرتمند سینما، همواره تلاش دارد تا با پیوند داستان، شخصیت و صحنه، تلاش در واقعیتر نشان دادن کلیت داشته باشد و این موضوع با استقرار نشانههایی تصریحی و تلویحی در پردازش طراحی ابنیه و شهرها نمایش داده شده، دنبال میشود. تعریف و جایگاه مکان به عنوان صحنهای برای شکل گیری داستان، چگونه و تا چه میزان با شخصیتپردازی ...
بیشتر
رسانۀ تاثیرگذار و قدرتمند سینما، همواره تلاش دارد تا با پیوند داستان، شخصیت و صحنه، تلاش در واقعیتر نشان دادن کلیت داشته باشد و این موضوع با استقرار نشانههایی تصریحی و تلویحی در پردازش طراحی ابنیه و شهرها نمایش داده شده، دنبال میشود. تعریف و جایگاه مکان به عنوان صحنهای برای شکل گیری داستان، چگونه و تا چه میزان با شخصیتپردازی و محتوای داستانی فیلمهای دنیای مارول و دیسی ارتباط دارد؟ این پژوهش در صدد، سنجش تطابق شاخصهای مشترک معماری در بناهای مرتبط با ابرقهرمانان و شخصیتپردازی محتوایی فیلمهای دنیای مارول و دیسی است. پژوهش حاضر با ماهیت توصیفی و متکی بر تحلیل محتوا در پارادایمی کیفی - تفسیری و رویۀ نشانهشناختی معنایی و زبانشناسانه سعی در خوانش معناها، استعارهها و چگونگی پیوند دلالت در پندارههای مرتبط با طراحی خانه و شهر ابرقهرمانان دنیای مارول و دیسی خواهد داشت. طراحان صحنه در فیلم های مارول و دیسی، سعی در معرفی دگرفضاهایی در مقیاس شهر دارند که مفاهیمی همچون اصالت و برتری عقلی و جسمی ابرقهرمانان خود را با نمودهایی متنوع از معماری کلاسیک، هایتک و بایونیک نمایش دهند. این ویژگی به واسطه خصوصیات زمانی مرتبط با داستان تغییر مییابد. اما «معماری پر رمز و ابهام در چینش فضاهای مخفی و اتصالات» و «ترکیبات تیز و صریح در پشت ظاهری ساده» برای هر یک از خانهها، نسبتا تکرار شده است.
فارابی و سیاستگذاری فرهنگی
نجمه کیخا
چکیده
این مقاله اندیشههای ابونصر فارابی را از حیث توجه به جامعه چندفرهنگی بررسی میکند و این پرسش را مطرح میدارد که آیا در اندیشه فارابی اقلیتها و گروههای مختلف قومی و مذهبی به رسمیت شناخته میشوند؟ اگر پاسخ مثبت است چگونه چنین اتفاقی میافتد؟ در دو بخش مبانی هستیشناختی و مبانی سیاسیـاجتماعی به مباحثی مانند تقدم فلسفه ...
بیشتر
این مقاله اندیشههای ابونصر فارابی را از حیث توجه به جامعه چندفرهنگی بررسی میکند و این پرسش را مطرح میدارد که آیا در اندیشه فارابی اقلیتها و گروههای مختلف قومی و مذهبی به رسمیت شناخته میشوند؟ اگر پاسخ مثبت است چگونه چنین اتفاقی میافتد؟ در دو بخش مبانی هستیشناختی و مبانی سیاسیـاجتماعی به مباحثی مانند تقدم فلسفه بر دین، مدینه جماعیه، جامعه عظمی، استفاده از تمثیل و خیال، شکلگیری تکاملی زبان و جامعه و پیچیدهتر شدن زبان همراه با تکامل جامعه و تأثیر بحثهای هستیشناسی فارابی بر پذیرش تکثر در جامعه پرداخته شده است. فارابی در بحث شکلگیری جامعه از چگونگی ایجاد فرهنگهای مختلف و سپس نحوه مواجهه آنها با یکدیگر سخن رانده است. مدینه جماعیه همان جایگاهی را برای اقلیتها و گروههای مختلف قائل است که دموکراسیهای پیشرفته امروزی قائلاند. جامعه عظمی در اندیشه او از همه ملتها تشکیل شده است و از یک کشور کاملتر است. فلسفه که مبتنی بر روششناسی و استدلال عقلی جهانشمول است، آراء عملی و نظری دین را معین میسازد و زبانی مشترک برای همه ساکنین مدینه فراهم میسازد و بدین ترتیب، حدیثگرایی و ظاهرگرایی دینی جایگزین حقایق عقلی نمیگردد. اینها همه اندیشه فارابی را منبعی غنی و کارامد برای تحلیل و بررسی یک جامعه چندفرهنگی قرار میدهد و پذیرش و مطلوبیت جامعه چندفرهنگی در اندیشه وی را نشان میدهد.
وحید شالچی؛ سرکو رحیمی
چکیده
جامعه ایران مانند هر جامعه بزرگ دیگری ترکیبی از نیروهای اجتماعی مختلف است که زیستن آنها در یک جامعه منوط به حفظ حداقلی از فضای اشتراک است؛ ازاینرو، ایماژی که نیروهای اصلی اجتماعی جامعه از رقیب خود عرضه میکنند، دارای اهمیت است، زیرا این تصور از دیگری، چشماندازها و چالشهای تفاهم در کشور را مشخص میکند. این مقاله با بهرهمندی ...
بیشتر
جامعه ایران مانند هر جامعه بزرگ دیگری ترکیبی از نیروهای اجتماعی مختلف است که زیستن آنها در یک جامعه منوط به حفظ حداقلی از فضای اشتراک است؛ ازاینرو، ایماژی که نیروهای اصلی اجتماعی جامعه از رقیب خود عرضه میکنند، دارای اهمیت است، زیرا این تصور از دیگری، چشماندازها و چالشهای تفاهم در کشور را مشخص میکند. این مقاله با بهرهمندی از نظریههای باختین و باومن به فهمِ دیگری در سیاست ایران ـبا محوریت فضای مجازیـ میان دو جریان اصولگرایی و اصلاحطلبی پرداخته است.این مقاله از روش تحلیل مضمون استفاده میکند و گزیدهای از وبگاههای دو جناح را برای تحلیل انتخاب میکند. این مقاله تصور از «خود» و «دیگری» نزد اصولگرایان و اصلاحطلبان را با توجه به آنچه آنها در وبگاههایشان از «خود» و «دیگری» بازنمایی کردهاند، بررسی میکند. سرانجام، براساس مضمونهایی که از وبگاههای دو جناح یادشده استخراج شد، تصور آنها از هم نه برمبنای «فهم دیگری»، بلکه برمبنای «تحمل دیگری» بازنمایی شده است.
معصومه شفیعی؛ فردین علیخواه
چکیده
در نظریه های جدید اجتماعی، فضا؛ تولیدی اجتماعی است که همه ارکان جامعه در تولید آن نقش دارند. بنابراین همچون سایر تولیدات اجتماعی، قدرت می تواند در ایجاد و اداره آن دخیل باشد و می توان گفت که فضا نقطه تلاقی قدرت محسوب می شود. تفکیک جنسیتی در فضاهای عمومی یکی از تکنولوژی های سیاسی قدرت است که هدف آن کنترل و اداره فضاهای عمومی است. به تأسی ...
بیشتر
در نظریه های جدید اجتماعی، فضا؛ تولیدی اجتماعی است که همه ارکان جامعه در تولید آن نقش دارند. بنابراین همچون سایر تولیدات اجتماعی، قدرت می تواند در ایجاد و اداره آن دخیل باشد و می توان گفت که فضا نقطه تلاقی قدرت محسوب می شود. تفکیک جنسیتی در فضاهای عمومی یکی از تکنولوژی های سیاسی قدرت است که هدف آن کنترل و اداره فضاهای عمومی است. به تأسی از ایده های فوکو، مسأله اصلی این مقاله مقاومتی است که در مقابل تفکیک جنسیتی در فضاهای عمومی شکل می گیرد. علاوه بر فوکو، برای نشان دادن زوایای اعمال قدرت از طریق فضا، نظریه هنری لوفور مورد توجه قرار گرفته است و در نهایت برای روشن کردن اهمیت موضوع جنسیت در این مسأله، به دیدگاههای جودیت باتلر مراجعه شده است. برای پاسخ به پرسش های تحقیق، روش تحقیق کیفی و به طور خاص مشاهده و مصاحبه استفاده شده است. در اینجا تجربه زیسته 16 دانشجوی دختر دانشگاههای شهر تهران بررسی شده است. طبق یافته های این تحقیق، اعمال تکنیک های انضباطی فضا در سطح دانشگاها به خلق سوژه مطیعی که صرفا مصرف کننده فضا باشد منجر نشده ، بلکه مصرف کننده ای از فضا شکل گرفته است که برای تحقق خواسته هایش در فضاهای عمومی تلاش و تقلا می کند.
حسن بشیر؛ محمدرضا روحانی
چکیده
یکی از واقعیتهای دنیای امروز حضور اسلام در نقاط گوناگون جهان است؛ موضوعی که نهتنها مسلمانان بلکه پیروان سایر ادیان نیز روزبهروز بیشتر نسبت به آن آگاهی پیدا میکنند. بر این اساس اقلیت مسلمان در آمریکا نیز مانند سایر نقاط جهان شکل گرفته و در تعامل و یا حتی تقابل با اکثریت غالب قرار میگیرد. در میان نظریهپردازان ارتباطاتِ میانفرهنگی، ...
بیشتر
یکی از واقعیتهای دنیای امروز حضور اسلام در نقاط گوناگون جهان است؛ موضوعی که نهتنها مسلمانان بلکه پیروان سایر ادیان نیز روزبهروز بیشتر نسبت به آن آگاهی پیدا میکنند. بر این اساس اقلیت مسلمان در آمریکا نیز مانند سایر نقاط جهان شکل گرفته و در تعامل و یا حتی تقابل با اکثریت غالب قرار میگیرد. در میان نظریهپردازان ارتباطاتِ میانفرهنگی، مارک اورب و ریجینا اسپلر به بررسی چنین تعامل یا تقابلی در نظریه «همفرهنگی» میپردازند. لذا میتوان با رویکردی پدیدارشناسانه و مبتنیبر نظریه «گروه خاموش» و نظریه «نقطه نظر» رفتار کنشگران مسلمان را بهعنوان گروه همفرهنگ در برابر گروه سلطه که از لحاظ سلسلهمراتب هویتی در موقعیت بالاتری قرار دارند، مورد بررسی قرار داد. در چنین وضعیتی مسلمانان آمریکایی، استراتژیهای خاصی برای ایجاد ارتباط با یکدیگر و نیز با ساختار غالب ایجاد میکنند که این امر براساس تجربیات و مصاحبههای عمیق بهعملآمده از آنان، گاه بهشکل انزوا و قطع رابطه با گروه سلطه، گاه بهشکل تعامل پایاپای با آنان و گاه بهصورت انطباق کامل با ساختار غالب معنا مییابد.
سیدمحمود نجاتی حسینی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 97-129
چکیده
چه معنایی برای مرگ میتوان تصور کرد؟ مردن را چگونه باید فهمید؟ با مرگ خود و مردن دیگری در لحظة سرنوشت محتوم و مختوم چگونه مواجه میشویم؟ اینها سؤالاتی وجودی هستند به قدمت تاریخ زیستن بشریت. به این معنا و بهعبارتی دیگر، ما برای زیستنی معنامند، خود نیازمند مواجههای معنامند و البته درست با مرگ خود و مردن دیگری هستیم. از این حیث فرهنگ ...
بیشتر
چه معنایی برای مرگ میتوان تصور کرد؟ مردن را چگونه باید فهمید؟ با مرگ خود و مردن دیگری در لحظة سرنوشت محتوم و مختوم چگونه مواجه میشویم؟ اینها سؤالاتی وجودی هستند به قدمت تاریخ زیستن بشریت. به این معنا و بهعبارتی دیگر، ما برای زیستنی معنامند، خود نیازمند مواجههای معنامند و البته درست با مرگ خود و مردن دیگری هستیم. از این حیث فرهنگ است که ساختارهای معرفتی وجودی برای تکوین زیستجهانی معنامند از این دست را فراهم میسازد، تا من ـ تو ـ او بهتر بتوانیم با چنین رخداد وجودی، فرهنگی و اجتماعی مواجه شویم. آشکار است که منبع تغذیه این تکوین همانا روایتهای فرهنگی از مرگ و مردن است که علم و دین و عرفان ممثل آناند؛ علم ممثلی است برای فرهنگ عرفی و دین نیز ممثلی است برای فرهنگ شرعی و عرفان نیز ممثلی است برای فرهنگ معنوی. ازاینرو، این مقاله با طرح چند پرسش مشخص در پی کاویدن چنین روایتی از طریق سه سرمتن (علمی ـ دینی ـ ادبی) است: الف) مرگ و مردن خود/ دیگری در متن عرفی نظریة اجتماعی مرگ با چه نشانههای فرهنگی و آثار اجتماعی وصف شده است؟ ب) مرگ و مردن خود/ دیگری در متن شرعی نهجالبلاغه با چه نشانههای عقیدتی و آثار معرفتیـ وجودی وصف شده است؟ ج) مرگ و مردن خود/ دیگری در متن ادبی مثنوی معنوی با چه نشانههای معرفتی و آثار عقیدتیـ وجودی وصف شده است؟
جلیل فتح آبادی
چکیده
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاههای تهران درباره تغییرات آییننامه جدید ارتقا و اضافه کردن مادهای در زمینه فعالیتهای فرهنگی ـ تربیتی ـ اجتماعی است. روش پژوهش حاضر از نوع آمیخته کمی ـ کیفی است، که بخش کمی آن توصیفی از نوع زمینهیابی است. نمونه در مرحله کیفی شامل 34 نفر و در مرحله کمی شامل 252 نفر از اعضای ...
بیشتر
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاههای تهران درباره تغییرات آییننامه جدید ارتقا و اضافه کردن مادهای در زمینه فعالیتهای فرهنگی ـ تربیتی ـ اجتماعی است. روش پژوهش حاضر از نوع آمیخته کمی ـ کیفی است، که بخش کمی آن توصیفی از نوع زمینهیابی است. نمونه در مرحله کیفی شامل 34 نفر و در مرحله کمی شامل 252 نفر از اعضای هیئت علمی 6 دانشگاه (تهران، شهید بهشتی، خوارزمی، تربیت مدرس، علامه طباطبایی، و صنعتی شریف) بود که در بخش کیفی با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس و در قسمت کمی با استفاده از روش هدفمند انتخاب شدند. برای انجام پژوهش در مرحله کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته شامل 8 سؤال بازپاسخ، و در قسمت کمی نیز از یک پرسشنامه محققساخته شامل 35 سؤال و 3 بخش (1. دیدگاهها و نظرات 2. مشکلات اجرایی 3. پیشنهادها) استفاده شده است. در مجموع میتوان گفت که اعضای هیئت علمی به ضرورت توجه و پرداختن به مسائل فرهنگی اذعان دارند، اما در اینکه این فعالیتها توسط چه کسانی و به چه نحوی انجام شود، و چگونه مورد ارزیابی قرار بگیرد، با یکدیگر و با برنامهریزان امور فرهنگی در آموزش عالی اختلاف نظرهایی دارند.اعضای هیئت علمی فعالیتهای فرهنگی و تربیتی را نهفته در بطن فعالیتهای آموزشی و پژوهشی میدانند و به زعم بسیاری از آنها آموزش از تربیت و فعالیت فرهنگی تفکیکناپذیر است.
مطالعات زنان
مرضیه شهریاری؛ عبدالرضا نواح
چکیده
رابطۀ میان عقلانیشدن روابط اجتماعی و آزادی فردی از درونمایههای اصلی جامعهشناسی است. هدف از این مقاله، شناسایی ﺗﻤﺎﻳﻞ و ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪی زوجین ﺑﻪ ﺟﺪاﺷﺪن و ﮔﺴﺴﺘﻦ رواﺑﻂ زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ که در خانوادههای در حال طلاق تابهحال پنهان مانده و دربارۀ آن کمتر بحث و بررسی شده است. این مقاله به روش کیفی و با ...
بیشتر
رابطۀ میان عقلانیشدن روابط اجتماعی و آزادی فردی از درونمایههای اصلی جامعهشناسی است. هدف از این مقاله، شناسایی ﺗﻤﺎﻳﻞ و ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪی زوجین ﺑﻪ ﺟﺪاﺷﺪن و ﮔﺴﺴﺘﻦ رواﺑﻂ زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ که در خانوادههای در حال طلاق تابهحال پنهان مانده و دربارۀ آن کمتر بحث و بررسی شده است. این مقاله به روش کیفی و با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی و نیز با بهرهمندی از راهبردهای نمونهگیری هدفمند (ازنوع گلولهبرفی) انجام شده است. دادههای مورد نیاز، ازطریق مصاحبه با 20 زوج در معرض طلاق تا حد اشباع انتخاب و با استفاده از مصاحبۀ نیمهساختاریافته بررسی و به منظور تجزیهوتحلیل دادهها، ابتدا دادهها ثبت و کدگذاری شده و سپس با استفاده از روش کلایزی مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. پس از استخراج جملات و واژگان مهم از متن مصاحبهها، 213 کد اولیه به دست آمد که با توجه به هدف و سؤال مقاله بسترهای طلاق در چهار بزرگ مضمون کلان، میانی، خرد و تعاملی طبقهبندی شد. برپایۀ یافتههای مطالعه حاضر، خطر روزمرهشدن عشق و سرکوب امر عاشقانه، رنگباختن سناریوی عشق، فانتزی و تخیلات جنسی، تغییر میل در فانتزی و ظهور دیگری بزرگ، فانتزی و تحریف عشق، دوآلیتۀ عشق و فانتزی، خودِ زنانه و گذار به زنانگی هژمون است. بهطور کلی، یافتههای مقاله نشان میدهد که بهطلاقانجامیدن رابطه ناگهانی نیست و تدقیق ساختار تجربۀ مشارکتکنندگان نشاندهندۀ نظاممندبودن ابعاد طلاق، چرخشیبودن بسترهای طلاق و شکلگیری فرایند ازدواج است.